دور کننده چیزی از دیگری. مزیل. زایل کننده. نابود سازنده. آزاد کننده. و در این ترکیب بمعنی کشورستان، گیرندۀ سلطنت: ای ملک زدایندۀ هر ملک زدایان. منوچهری. رجوع به زد او ملک زدای شود. ، صیقل کننده و صیقل گر و جلا دهنده. (ناظم الاطباء)، صاف کننده و پاک سازنده. پاکیزه کن. صاقل. (منتهی الارب) : رایش از زنگ زداینده باد ملکت او را بحق کردگار. منوچهری. و مغز او [مغز بان] و روغن او زداینده است کلف راو خالها را که بر روی پدید آید. (ذخیرۀ خوارزمشاهی). صیقل، تیز کننده شمشیر و زدایندۀ آن. اعوس، زدایندۀ زنگ. صیت، زدایندۀ شمشیر و مانند آن. (منتهی الارب)، (در طب قدیم) زداینده (داروهای...) ، داروهایی را گویند که برای پاک کردن معده یادیگر اعضاء داخلی بدن از اخلاط بکار برند: نخست شربتها و داروهای زداینده بکار داشتن که سوزاننده باشد. (ذخیرۀ خوارزمشاهی). و مغز او [مغز بان] و روغن او زداینده است کلف را و خالها را که بر روی پدید آید. (ذخیرۀ خوارزمشاهی). و هر چند گاهی استفراغ کردن به قی پس از آنکه مثانه را بشربتهای زداینده پاک کرده باشند. (ذخیرۀ خوارزمشاهی). و زداینده باشد [خربزه] و تخم او زداینده تر از گوشت او باشد، پوست مردم پاک کند، خاصه تخم او کلف را و بهق را و سبوسۀ سر را ببرد. (ذخیرۀ خوارزمشاهی). جلاب و عسل زداینده ترند. (ذخیرۀ خوارزمشاهی). و ماءالعسل زداینده ترین شربتی است. (ذخیرۀ خوارزمشاهی)
دور کننده چیزی از دیگری. مزیل. زایل کننده. نابود سازنده. آزاد کننده. و در این ترکیب بمعنی کشورستان، گیرندۀ سلطنت: ای ملک زدایندۀ هر ملک زدایان. منوچهری. رجوع به زد او ملک زدای شود. ، صیقل کننده و صیقل گر و جلا دهنده. (ناظم الاطباء)، صاف کننده و پاک سازنده. پاکیزه کن. صاقل. (منتهی الارب) : رایش از زنگ زداینده باد ملکت او را بحق کردگار. منوچهری. و مغز او [مغز بان] و روغن او زداینده است کلف راو خالها را که بر روی پدید آید. (ذخیرۀ خوارزمشاهی). صیقل، تیز کننده شمشیر و زدایندۀ آن. اَعْوَس، زدایندۀ زنگ. صیت، زدایندۀ شمشیر و مانند آن. (منتهی الارب)، (در طب قدیم) زداینده (داروهای...) ، داروهایی را گویند که برای پاک کردن معده یادیگر اعضاء داخلی بدن از اخلاط بکار برند: نخست شربتها و داروهای زداینده بکار داشتن که سوزاننده باشد. (ذخیرۀ خوارزمشاهی). و مغز او [مغز بان] و روغن او زداینده است کلف را و خالها را که بر روی پدید آید. (ذخیرۀ خوارزمشاهی). و هر چند گاهی استفراغ کردن به قی پس از آنکه مثانه را بشربتهای زداینده پاک کرده باشند. (ذخیرۀ خوارزمشاهی). و زداینده باشد [خربزه] و تخم او زداینده تر از گوشت او باشد، پوست مردم پاک کند، خاصه تخم او کلف را و بهق را و سبوسۀ سر را ببرد. (ذخیرۀ خوارزمشاهی). جلاب و عسل زداینده ترند. (ذخیرۀ خوارزمشاهی). و ماءالعسل زداینده ترین شربتی است. (ذخیرۀ خوارزمشاهی)
دور کردن و ازالۀ چیزی از چیزی دیگر یا از کسی: از بخشش تو عالم پر جعفری و رکنی وز خلعت تو گیتی پر رومی و بهایی مردی همی نمایی گیتی همی گشایی بدعت همی زدایی طاعت همی فزایی. فرخی. و رجوع به زدودن شود. ، پاک کردن و پاکیزه ساختن و صاف کردن و جلا دادن و زدودن. (ناظم الاطباء). پاک کردن زنگ از هر چیزی و مجازاً هر پاک کردن. زداینده. زدایه و زداییده از مشتقات آن است. (از فرهنگ نظام). صاف کردن و پاکیزه ساختن. (برهان قاطع). دور کردن زنگ. (آنندراج). صیقل زدن. صیقلی کردن. روشن ساختن: دل خویش و کف خویش و رخ خویش و سر خویش بزدای و بگشای و بفروز و بفراز. منوچهری. رخ دولت بفروز آتش فتنه بنشان دل حکمت بزدای آلت ملکت بطراز. منوچهری. هر که رغبت کند در این معنی دل بباید که پاک بزداید زآنکه چون دست پاک باشد سخت همی از انگبین نیالاید. ناصرخسرو. صفای باطن از دل می زداید علم ظاهر را که پنهان جوهر آیینه از پرداز میگردد. صائب. ، (مجهول) زدوده شدن. نابود شدن. پاک شدن. محو شدن: غمی که چون سپه زنگ، ملک دل بگرفت ز خیل شادی روم رخت زداید باز. حافظ. رجوع به زدودن شود
دور کردن و ازالۀ چیزی از چیزی دیگر یا از کسی: از بخشش تو عالم پر جعفری و رکنی وز خلعت تو گیتی پر رومی و بهایی مردی همی نمایی گیتی همی گشایی بدعت همی زدایی طاعت همی فزایی. فرخی. و رجوع به زدودن شود. ، پاک کردن و پاکیزه ساختن و صاف کردن و جلا دادن و زدودن. (ناظم الاطباء). پاک کردن زنگ از هر چیزی و مجازاً هر پاک کردن. زداینده. زدایه و زداییده از مشتقات آن است. (از فرهنگ نظام). صاف کردن و پاکیزه ساختن. (برهان قاطع). دور کردن زنگ. (آنندراج). صیقل زدن. صیقلی کردن. روشن ساختن: دل خویش و کف خویش و رخ خویش و سر خویش بزدای و بگشای و بفروز و بفراز. منوچهری. رخ دولت بفروز آتش فتنه بنشان دل حکمت بزدای آلت ملکت بطراز. منوچهری. هر که رغبت کند در این معنی دل بباید که پاک بزداید زآنکه چون دست پاک باشد سخت همی از انگبین نیالاید. ناصرخسرو. صفای باطن از دل می زداید علم ظاهر را که پنهان جوهر آیینه از پرداز میگردد. صائب. ، (مجهول) زدوده شدن. نابود شدن. پاک شدن. محو شدن: غمی که چون سپه زنگ، ملک دل بگرفت ز خیل شادی روم رخت زداید باز. حافظ. رجوع به زدودن شود
مرکّب از: ب + زداییدن، بزدائیدن. بزدودن. زنگ از آینه و تیغ و امثال آن دور کردن. (شرفنامۀ منیری)، پاک کردن زنگ از روی آیینه و تیغ و امثال آن. (برهان) (آنندراج)، جلا دادن. (ناظم الاطباء)، روشن کردن. صقل. (مجمل اللغه)، صیقلی کردن. زدائیدن. (یادداشت بخط دهخدا)، رجوع به زدائیدن و زدودن شود
مُرَکَّب اَز: ب + زداییدن، بزدائیدن. بزدودن. زنگ از آینه و تیغ و امثال آن دور کردن. (شرفنامۀ منیری)، پاک کردن زنگ از روی آیینه و تیغ و امثال آن. (برهان) (آنندراج)، جلا دادن. (ناظم الاطباء)، روشن کردن. صقل. (مجمل اللغه)، صیقلی کردن. زدائیدن. (یادداشت بخط دهخدا)، رجوع به زدائیدن و زدودن شود