معنی فرزدان - جستجوی لغت در جدول جو

فرزدان

لغت نامه دهخدا

فرزان

(پسرانه)

عاقل، حکیم، دانشمند، فرزانه خردمند، فرزانه

فرهنگ نامهای ایرانی

فرازان

(پسرانه)

مرکب از فراز (جای بلند) + ان (پسوند نسبت)

فرهنگ نامهای ایرانی

فرازمان

(پسرانه)

حکم و فرمان

فرهنگ نامهای ایرانی

فرزیان

(پسرانه)

نام روستایی در نزدیکی بروجرد

فرهنگ نامهای ایرانی

فردان

(پسرانه)

یکتا، یگانه

فرهنگ نامهای ایرانی

رازدان

داننده راز، واقف بر اسرار، برای مثال چون شما رندم امین و رازدان / دام دیگرگون نهم در پیششان (مولوی - لغت نامه - رازدان)، خدای رازدان کس را ز مخلوق / نکرده ست آگه از راز مستر (ناصرخسرو - لغت نامه - رازدان)

فرهنگ فارسی عمید

فرزان

حکیم، عاقل، دانا، خردمند، نیکورای، راد، خردومند، فروهیده، خردپیشه، فرزانه، پیردل، متدبّر، خردور، حصیف، داناسر، صاحب خرد، اریب، لبیب، متفکّر، باخرد، بخرد برای مثال هرکجا تیزفهم و فرزانی ست / بندۀ کندفهم و نادانی ست (سنائی۲ - ۶۸۹)

حکیم، عاقِل، دانا، خِرَدمَند، نیکورای، راد، خِرَدومَند، فَروهیدِه، خِرَدپیشه، فَرزانِه، پیردِل، مُتَدَبِّر، خِرَدور، حَصیف، داناسَر، صاحِب خِرَد، اَریب، لَبیب، مُتِفَکِّر، باخِرَد، بِخرَد برای مِثال هرکجا تیزفهم و فرزانی ست / بندۀ کندفهم و نادانی ست (سنائی۲ - ۶۸۹)

فرهنگ فارسی عمید

فردان

منفرد، یکتا، یگانه

فرهنگ فارسی عمید

فرزان

در شطرنج مهرۀ وزیر

فرهنگ فارسی عمید

حرزدان

کیسۀ توشه،

فرهنگ فارسی عمید

فرقدان

دو ستاره در صورت فلکی دب اصغر، دوبرادران، دوبرارو

فرهنگ فارسی عمید

فرزیان

(فَ)

دهی است از دهستان جاپلق بخش الیگودرز شهرستان بروجرد، واقع در 28هزارگزی شمال باختری الیگودرز و 5هزارگزی خاور راه شوسۀ شاه زند به ازنا. ناحیه ای است جلگه ای، معتدل و دارای 253 تن سکنه. از قنات مشروب میشود و محصول عمده اش غلات، لبنیات و شغل اهالی زراعت و گله داری است. هنر دستی زنان قالی بافی است. راه اتومبیل رو دارد. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 6)

لغت نامه دهخدا

فرقدان

(فَ قَ)

فرقدین. دو ستارۀ درخشان در صورت دب اصغر و به فارسی دو برادران گویند. (یادداشت به خط مؤلف). و بدان دو در مساوات و عدم مفارقت مثل زنند و یکی را انورالفرقدین و دیگری را اخفی الفرقدین نامند. (یادداشت به خط مؤلف). دو کوکب نزدیک اند در شمار کواکب بنات نعش. (صبح الاعشی قلقشندی ج 2 ص 164). دو ستارۀ روشنند بر سینۀ خرس کوچک و از دنبال او با دیگر ستارگان سخت خرد شکلی همی آید همچون هلیله و گروهی او را ماهی نام کنند و آنک چنین داند که قطب اندر میان اوست او را تیر آسیا نام کند زیرا که بر خویش همی گردد. (التفهیم صص 99-100) :
شده شعریانش چو دو چشم مجنون
شده فرقدانش چودو خد لیلی.
منوچهری.
که داند از مناطیقی که تا چیست
سماک و فرقدان و قطب و محور.
ناصرخسرو.
زیوری آورده ام بهر عروسان بصر
گویی از شعری شعار فرقدان آورده ام.
خاقانی.
خسرو مشرق جلال الدین خلیفه ی ذوالجلال
کاختران بر فرق قدرش فرقدان افشانده اند.
خاقانی.
آسمان ستر و ستاره رفعت است
رفعتش بر فرقدان خواهم گزید.
خاقانی.
گر تاختن به لشکر سیاره آورد
از هم بیوفتند ثریا و فرقدان.
سعدی.
رجوع به فرقد و فرقدین شود

فرقدین. دو ستارۀ درخشان در صورت دب اصغر و به فارسی دو برادران گویند. (یادداشت به خط مؤلف). و بدان دو در مساوات و عدم مفارقت مثل زنند و یکی را انورالفرقدین و دیگری را اخفی الفرقدین نامند. (یادداشت به خط مؤلف). دو کوکب نزدیک اند در شمار کواکب بنات نعش. (صبح الاعشی قلقشندی ج 2 ص 164). دو ستارۀ روشنند بر سینۀ خرس کوچک و از دنبال او با دیگر ستارگان سخت خرد شکلی همی آید همچون هلیله و گروهی او را ماهی نام کنند و آنک چنین داند که قطب اندر میان اوست او را تیر آسیا نام کند زیرا که بر خویش همی گردد. (التفهیم صص 99-100) :
شده شعریانش چو دو چشم مجنون
شده فرقدانش چودو خد لیلی.
منوچهری.
که داند از مناطیقی که تا چیست
سماک و فرقدان و قطب و محور.
ناصرخسرو.
زیوری آورده ام بهر عروسان بصر
گویی از شعری شعار فرقدان آورده ام.
خاقانی.
خسرو مشرق جلال الدین خلیفه ی ْ ذوالجلال
کاختران بر فرق قدرش فرقدان افشانده اند.
خاقانی.
آسمان ستر و ستاره رفعت است
رفعتش بر فرقدان خواهم گزید.
خاقانی.
گر تاختن به لشکر سیاره آورد
از هم بیوفتند ثریا و فرقدان.
سعدی.
رجوع به فرقد و فرقدین شود

لغت نامه دهخدا

فردان

(فَ)

یکتا. یگانه. یک. (منتهی الارب). واحد. و شی ٔ فردان، یعنی منفرد و مؤنث آن فردی ̍ است. (از اقرب الموارد)

لغت نامه دهخدا

فرزان

(فِ)

فرزین شطرنج. معرب است. ج، فرازین. (منتهی الارب). مهره ای باشد از جملۀ مهره های شطرنج وآن به منزلۀ وزیر است. (برهان). رجوع به فرز شود

لغت نامه دهخدا

رزدان

(رَ)

دهی از دهستان خشابر طالشدولاب بخش رضوانده شهرستان طوالش. سکنۀ آن 504 تن. آب آنجا از رود خانه چاف رود. محصولات عمده آن غلات و لبنیات و عسل می باشد. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 2)
یا روذان. نام محلی بوده در سیستان. و بنابه نوشتۀ اصطخری (صص 238- 248) و شرح شادروان بهار در حاشیۀ ص 30 تاریخ سیستان باید روذان باشد. رجوع به دو مأخذ بالا شود

لغت نامه دهخدا

خرزدان

(خَ رَ / رِ)

نام مبارزی بود تورانی. (از آنندراج) (از فرهنگ جهانگیری) (برهان قاطع)

لغت نامه دهخدا

فرزیان

(فَ زی یا)

در کتاب مقدس پریزیان آمده است. هاکس در قاموس کتاب مقدس نویسد: ’از قرار معلوم کنعانیان در شهر و فرزیان در دهات سکونت داشتند’. (قاموس کتاب مقدس). این قوم از دهنشین های کنعان بوده اند

لغت نامه دهخدا

درمدان

زوزندان

فرهنگ لغت هوشیار

ترزبان

زبان آور، خوش بیان

فرهنگ لغت هوشیار

خرمدان

کیسه ای چرمین که درویشان و مسافران بر پهلو بندند و پول و اشیا دیگر را در آن ریزند

فرهنگ لغت هوشیار

حرمدان

پارسی تازی گشته خرمدان کیسه چرمی که در آن دانگ (سکه) و زر برگ نهند کیسه ای چرمین که در آن پول و اشیا دیگر گذارند: (چونک حق و باطلی آمیختند نقد و قلب اندر حرمدان ریختند) (مثنوی) توضیح این کلمه بصورت (جرمدان) تحریف شده

فرهنگ لغت هوشیار

جریدان

دو روز، دو ماه

فرهنگ لغت هوشیار

ارندان

انکار و حاشا

فرهنگ لغت هوشیار

فرزان

پارسی تازی گشته فرزین در شترنگ فرز عاقل حکیم: هر کجا تیزفهمی و فرزانی است بنده کند فهم و نادانی است. توضیح در فرهنگها باین کلمه معنی حکمت و علم و دانش داده اند در لغت فرس چاپ اقبال این بیت بهرامی سرخسی بشاهد آمده: مخالفان تو بی فره اند و بی فرهنگ معادیان تو نافرخند و نافرزان. نافرزان در ردیف نافرخ و فرخ صفت است و اصولا نا بر سر صفت آید: نامرد نامومن. در صورت صحت ضبط نافرزان به معنی غیر حکیم و غیر عاقل است. همین بیت در صالح الفرس و انجمن آرا آنند راج چنین آمده: مخالفان تو بی فره اند و بی فرهنگ موافقان تو با فرخ اند و با فرزان. تصور می رود که برای اثبات معنی عقل و حکمت در مصراع دوم تصرف کرده اند. شاهدی از حدیقه آمده موید مدعاست. مهره ایست از مهره های شطرنج که به منزله وزیر است، جمع فرازین

فرهنگ لغت هوشیار