معنی روهیله - جستجوی لغت در جدول جو

روهیله

لغت نامه دهخدا

کوهینه

(دخترانه)

پونه

فرهنگ نامهای ایرانی

ژوهیده

تر شده، آبپاشی شده

فرهنگ فارسی عمید

روبیده

جاروب شده، روفته

فرهنگ فارسی عمید

فروهیده

پسندیده، شایسته
عاقل، دانا، خردمند، پیردل، متدبّر، متفکّر، صاحب خرد، خردومند، بخرد، فرزانه، فرزان، حصیف، راد، باخرد، اریب، لبیب، داناسر، خردور، نیکورای، خردپیشهبرای مثال هرکه فرهنگ از او فروهیده ست / تیزمغزی از او نکوهیده ست (عنصری - ۳۶۴)، دارای فر و شکوه

پسندیده، شایسته
عاقِل، دانا، خِرَدمَند، پیردِل، مُتَدَبِّر، مُتِفَکِّر، صاحِب خِرَد، خِرَدومَند، بِخرَد، فَرزانِه، فَرزان، حَصیف، راد، باخِرَد، اَریب، لَبیب، داناسَر، خِرَدور، نیکورای، خِرَدپیشهبرای مِثال هرکه فرهنگ از او فروهیده ست / تیزمغزی از او نکوهیده ست (عنصری - ۳۶۴)، دارای فر و شکوه

فرهنگ فارسی عمید

روزینه

روزی، رزق و خوراک هرروزه، غذای روزانه، توشه، نصیب، قسمت

فرهنگ فارسی عمید

روسیاه

کسی که چهره اش سیاه باشد، کنایه از عاصی، گناهکار

فرهنگ فارسی عمید

روییده

رسته، گیاهی که از زمین سر درآورده و سبز شده

فرهنگ فارسی عمید

خرویله

بانگ و فریاد بلند و رسا، صدای گریۀ بلند

فرهنگ فارسی عمید

خرویله

(خَرْ لَ / لِ)

صدا و آواز گریۀ بسیار بلند. (از برهان قاطع) (از آنندراج) (از انجمن آرای ناصری) (از ناظم الاطباء) ، آواز بلند. آواز بسیار بلند ورسا. (از برهان قاطع) (از آنندراج) (از ناظم الاطباء). نوفه. نعره. (یادداشت بخط مؤلف) ، صدای خر. نهیق. (از آنندراج) (از انجمن آرای ناصری)

لغت نامه دهخدا

تروهیده

(تَ / تِ دَ / دِ)

بمعنی اندوخته و آمیخته باشد. (برهان) (ناظم الاطباء). بر وزن ترومیده که سابقاً مرقوم شد و بهمان معنی آمده بدرجاجرمی گفته... (انجمن آرا) (آنندراج). محشی فرهنگ اسدی نخجوانی که تحفه هم از او نقل میکند می نویسد: تروهیده (و) ترومیده آموخته و اندوخته بود. عنصری گوید:
مرگ فرهنگ از تروهیده است.
تیز مغزی از او نکوهیده است.
و شعوری می نویسد: ترومیده، آمیخته و اندوخته وسپس در کلمه تروهیده می گوید این تروهیده مذکور است یعنی آمیخته. بدر جاجرمی گوید... (یادداشت بخط مرحوم دهخدا). و رجوع به تروهیدن و ترومیده و پژوهیدن شود

لغت نامه دهخدا

فروهیده

(فِ دَ / دِ)

ظاهر و آشکار، با شکوه و شأن و شوکت. (برهان)

لغت نامه دهخدا

فروهیده

(فَ دَ / دِ)

خردمند و عاقل ودانا. (برهان). پسندیده. (فرهنگ اسدی) :
هرکه فرهنگ از او فروهیده ست
تیزمغزی از او نکوهیده ست.
عنصری (از حاشیۀ برهان چ معین)

لغت نامه دهخدا

کوهینه

(نَ / نِ)

پودنه. (از یادداشت به خط مرحوم دهخدا)

لغت نامه دهخدا

شوهیره

(رَ / رِ)

زمین مهیاکرده شده برای زراعت، داربست. (ناظم الاطباء)

لغت نامه دهخدا

روجینه

(جَ نَ)

از دیه های تنکابن است. (مازندران و استرآباد رابینو ص 107 و ترجمه آن ص 145)

لغت نامه دهخدا

روزینه

(نَ / نِ)

بهره و حصۀ هرروزه. (ناظم الاطباء). روزی. (فرهنگ فارسی معین)، آنچه از نقد و جنس که هر روزه بشخص میرسد، معاش یومیه، جیره ای که هرروزه به مستحقین دهند. (ناظم الاطباء)، روزگار. زمان. دوران: آن روزینه شهر (بخارا) همانقدر بود که شهرستان است. (تاریخ بخارای نرشخی)

لغت نامه دهخدا

ریهیده

(دَ / دِ)

افتاده و ساقطشده. (ناظم الاطباء). افتاده. (برهان) (انجمن آرا) (از آنندراج).
- ریهیده شدن، ریخته شدن. (یادداشت مؤلف). تهور. (تاج المصادر بیهقی). تهویل. (مجمل اللغه). تهیر. (تاج المصادر بیهقی) (دهار). انهیار. (دهار). تهیل. هور. (تاج المصادر بیهقی) : لقف، ریهیده شدن بن حوض. (مجمل اللغه). انقیاض، ریهیده شدن چاه. (مجمل اللغه). هک، ریهیده شدن چاه. (مجمل اللغه) (تاج المصادر بیهقی). صقع، ریهیده شدن چاه. (تاج المصادر بیهقی).
، خاک نرم از جایی ریخته. (برهان) (انجمن آرا) (آنندراج) ، لغزیده، گندیده. (ناظم الاطباء) ، ویران شده. (ناظم الاطباء) (برهان) (انجمن آرا) (آنندراج) ، ناثابت و سست. (ناظم الاطباء)

لغت نامه دهخدا

روسیاه

کسی که صورت و روی او سیاه باشد، (ناظم الاطباء)، آنکه چهره اش سیاه باشد، (ناظم الاطباء)، گناهکار، بدکار، عاصی، (فرهنگ فارسی معین)، گنهکار و بدافعال، (فرهنگ شعوری)، کنایه از عاصی و بدکار و بدطالع و بدبخت، (آنندراج)، گناهکار و صاحب جرم و سیاه بخت و بدبخت و مرد ذلیل و فرومایه، (ناظم الاطباء)، کسی که از عمل بدی که مرتکب شده شرمنده و خجل است:
بشاهان گیتی شوم روسیاه
که بر مرز ایران و توران سپاه،
فردوسی،
مرا پیش خلق روسیاه مکن، (قصص الانبیاء)،
از آمدن تو روسیاهم
عذرت به کدام روی خواهم،
نظامی،
عقوبت مکن عذرخواه آمدم
به درگاه تو روسیاه آمدم،
نظامی،
چوسایه روسیاه آنکس نشیند
که واپس گوید آنچ از پیش بیند،
نظامی،
یا شفیعالمذنبین بار گناه آورده ام
آستان حضرتت را روسیاه آورده ام،
جامی،
- روسیاه بودن، گناهکار بودن،
- ، شرمنده و سرافکنده بودن، خفیف و بیمقدار بودن،
، زنگی و آفریقایی، (ناظم الاطباء)، زنگی، (آنندراج)، شخص عرب سیاه، (ناظم الاطباء)