معنی باریطون - جستجوی لغت در جدول جو

باریطون

لغت نامه دهخدا

باریزان

(دخترانه)

رواج، برکت (نگارش کردی: باژان)

فرهنگ نامهای ایرانی

باریکان

(پسرانه)

دماغه کوه (نگارش کردی: باریکان)

فرهنگ نامهای ایرانی

باریسان

(پسرانه)

نام قبیله ایی ازکردها (نگارش کردی: باسان)

فرهنگ نامهای ایرانی

ارقیطون

گیاهی پایا از خانوادۀ کاسنی با برگ های پهن و گل های کروی که در طب قدیم مصرف دارویی داشته، باباآدم، اراقیطون

فرهنگ فارسی عمید

باریتون

صدای مردانۀ بین صدای بم و صدای زیر، خواننده ای که چنین صدایی دارد، سازی که چنین صدایی دارد

فرهنگ فارسی عمید

باریدن

فرود آمدن قطره های آب، دانه های برف یا تگرگ از آسمان، فروریختن چیزی مانند باران

فرهنگ فارسی عمید

غاریقون

نوعی قارچ که بر روی تنه یا درون بعضی درختان کهنه و سال خورده و پوسیده مانند درخت بلوط و انجیر می روید، در طب برای معالجۀ امراض معده، کبد، سپرز، قولنج و دفع سم به کار می رود، غاریقون، اغاریقون، آغاریقون

فرهنگ فارسی عمید

ابسیطون

(اَ)

افسنطین

لغت نامه دهخدا

ابریمون

به رومی اسم ایرسا است. (تحفه)

لغت نامه دهخدا

اقریطون

معروف به مزین. طبیبی بوده بعد از بقراط و پیش از جالینوس و او راست: کتاب الزینه. (ابن الندیم). و رجوع به تاریخ الحکماء قفطی و عیون الانباء شود، مردپوست رفته بینی از گرما و سخت سرخ. (منتهی الارب) (از اقرب الموارد) (ناظم الاطباء) ، آنکه پوست وی رنگین و سرخ باشد. (ناظم الاطباء) ، بسیار الحاح کننده در سؤال. (از اقرب الموارد)

لغت نامه دهخدا

ساریقون

نام یونانی شیخ است، (فهرست مخزن الادویه)، رجوع به شیخ شود

لغت نامه دهخدا

فاریقون

نام درختی است، رجوع به الجماهر فی معرفه الجواهر چ حیدرآباد هند ص 45 شود

لغت نامه دهخدا

باربیون

(بی یُنْ)

رجوع به باربو شود

لغت نامه دهخدا

غاریقون

یکی از اجزای مسهل است و آن دو قسم می باشد: نر و ماده، گویند مادۀ آن بهتر است و تریاق همه زهرهاست، و در مؤیدالفضلا به این معنی با زای نقطه دار آمده است، (برهان قاطع)، یعزی استخراجه الی افلاطون و هو رطوبات تتعفن فی باطن ما تأکل من الاشجارحتی عن التین و الجمیز و قیل هو عروق مستقله او قطریسقط فی الشجر و الانثی منه الخفیف الابیض الهش و الذکر عکسه و اجوده الاول و هو مرکب القوی و من ثم یعطی العلاوه والمراره و الحرافه و تبقی قوته اربع سنین و هو حارٌ فی الثانیه یابس فیها او فی الثالثه، اذا عجن بالکابلی و المصطکی نقی البخار و شفی الشقیقه و انواع الصداع العتیق المزمن و مع رب السوس و الانیسون اوجاع الصدر و السعال و الربو و عسرالنفس و بدهن اللوز الرئه و الفاوانیا الصرع و الراوند امراض الکبد و المعده و الظهر و الکلی و بالرازیانج الحصی و السکنجبین الطحال والاورمالی الاستسقاء و بالعسل القولنج و انواع الریاح و بالصبر عرق النساء و المفاصل و النقرس و الحمیات و لو النائیه و امراض الاعصاب والنافض واختناق الرّحم و قرحه الرئه و ما غلظ من الاخلاط الثلاثه خصوصاً البلغم و بالشراب یخلص من ساء السموم و هو مأمون الغائله حسن العاقبه خاصیته عظیمه فی تقویه العصب و ازاله البرقان و السدد خصوصاً بالسکنجبین و الذکر منه خصوصاً الاسود قتال او موقع فی الامراض الردیئه و یصلحه التنظیف بالقی ٔ و یصلح الغاریون مطلقا الجندبیدستر و شربته الی مثقال و بدله نصفه شحم حنظل او مثله ترید او ربعه فربیون و اخطاء من قال نصفه، (تذکرۀ داود ضریر انطاکی ص 340 و 341)، دیسقوریدوس فی الثالثه هو اصل شبیه باصل الانجدان ظاهره لیس بکثیف مثل اصلی الانجدان بل هو متخلل کله و هو صنفان ذکر و انثی و اجودهما الانثی فاما الانثی فان فی داخله طبقات مستقیمه والذکر مستدیر لیس بذی طبقات بل هو شی ٔ واحد و کلاهما فی الطعم متشابهان و اول مایذاقان یوجد فی طعمها حلاوه ثم من بعد یتغیر طعمها عما کان فیه من الحلاوهثم یتزاید التغیر فیه الی ان یظهر فیه شی ٔ من مرارهو یکون بالبلاد التی یقال لها غارفاً من البلاد التی یقال لها سرماطیقی، و من الناس من زعم انه اصل نبات و منهم من قال انه یتکون من العفونه فی اشجار تتسوّس کمثل ما یتکون الفطر والغاریقون ایضاً یکون فی الارض التی یقال لها غالاطینا من البلاد التی یقال لها آسیا و فی البلاد التی یقال لها قلیقیا علی الشجر الذی یقال لها الشربین الا انه سریر التفتت ضعیف القوه، جالینوس فی السادسه الغاریقون هو دواء اذ اذاقه الانسان وجد له حلاوه فی اوّل مذاقته ثم انه فی آخر الامر یجد له مراره و بعد ان یمضی لذلک وقت تتبین منه حرافه و شی ٔ من قبض یسیر و هو ایضاً رخو الجرم و هذه الاشیاء کلها یعلم منها ان ّ هذا الدواء مرکب من جوهر هوائی و جوهرارضی قد لطفته الحراره و انه لیس فیه شی ٔ من المائیه اصلاً و من اجل ذلک قوته قوه محلله مقطعه للاشیاء الغلیظه فهو بهذا السبب فتاح للسدد الحادثه فی الکبد والکلیتین و یشفی من الیرقان الحادث عن سدد الکبد و ینفع ایضاً اصحاب الصرع بسبب هذه القوه و کذلک یشفی اصحاب النافض الذی یکون بادوار و هی النافض التی تکون من الاخلاط الغلیظه اللزجه و هو نافع من نهشه الافعی او لسعه دابه من الهوام التی تضر ببرودتها اعنی سمها اذا وضع من خارج علی موضع اللسعه کالضماد و اذا شرب منه ایضاً الملسوع مقدار مثقال واحد بشرب ممزوج و هومعهذا دواء مسهل، و قال فی الادویه المقابله للادواء الغاریقون لایمکن ان یغش و کلما کان اخف وزناً فهو اجود و ما کان اقرب الی الخشبیه فهو اردء، دیسقوریدوس، والغاریقون هو قابض مسخن و هو صالح للمغس و الکیموسات الفجه و وهن العضل خلا ما کان منه فی اطرافها و السقطه اذا سقی منه مقدار اوثو لوسین بالشراب المسمی اویو مالی و لیست به حمی و اما من کانت به حمی فلیسق بماء القراطن واذا سقی منه مقدار درخمین بماء نفع من وجع الکبد والرّبو و عسر البول و وجع الکلی و الیرقان و وجع الرحم الذی یعرض فیه الاختناق و من فساد لون البدن و قد یسقی لقرحه الرئه بالطلاء و یسقی لورم الطحال بالسکنجبین و اذا مضغ وحده و ابتلع بلا شی ٔ یشرب علی اثره من الاشیاء الرطبه نفع من وجع المعده و الجشاء الحامض و اذا شرب منه مقدار ثلاث او ثولوسات بالماء قطع نفث الدم من الصدر و مافیه من الاّلات واذا اخذمنه ایضاً مقدار ثلاثه او ثولوسات بسکنجبین کان صالحاً لعرق النساء و وجع المفاصل و الصرع و هو قد یدر الطمث و اذا شرب منه المقدار الذی ذکرنا نفع من الریاح العارضه فی الارحام و اذا شرب قبل وقت دور الحمی ابطل نفض النافض و اذا شرب منه درخمه واحده او درخمتین بماء القراطن اسهل البطن و قد یؤخذ منه درخمتان و یشرب بشراب ممزوج للادویه القتاله و اذا اشرب منه مقدار ثلاث او ثولوسات بشراب نفع منفعه عظیمه من لسع الهوام و نهشها و بالجمله فأنه دواء نافع من جمیع الاوجاع الغارضه فی باطن البدن و قد یسقی منه بعض الناس بالماء و بعضهم بالشراب و بعضهم بالسکنجبین و بعضهم بالشراب المسمی بماء القراطن علی حسب العله و مقدار قوه الانسان، ابن سینا: فی الاودیه القلبیه حار فی الاولی یابس فی الثانیه له خاصیه التریاقیه من السموم کلها و هو للطافته مع مرارته مفتح و هو مسهل للخلط الکدر وجمیع ذلک یفیده بخاصیه تقویه القلب و تفریحه، و قال فی الثانی من القانون ینقی الدماغ و العصب بخاصیه فیه و یسهل الاخلاط الغلیظه المختلفه من السوداء و البلغم و قد یعین الادویه المسهله و یبلغها الی اقاصی البدن اذ خلط بها و یدرالبول و ینفع من الحمیات العتیقهو الصرع و فساد الاخلاط الغلیظه و اللون یضمد به للسعالهوام، ابوالصلت: و زعم بعض الاطباء انه یسهل البلغم و الصفراء، التجربتین و متی احتقن به فی ابتداء النزلات الوافده الحادثه عن وبائیه الهواء ابرأها و متی اخذ مفردا نفع من اوجاع المعده کلها و نقاها من کل خلط ینصب الیها و ینفع من طفوالطعام و من حموضته فی المعده کلها و نقاها و متی اخذ مع الانیسون نفع من الاوجاع الباطنه البارده کلها حیث کانت و اذا اخذ مع الراوند الجید نفع من حصاه الکلیه منفعه قویه جداً و ینفع من جمیع اوجاع العضل و العصب و اذا سقی مع الانیسون نفع من الربو و نقس الانتصاب منفعه بالغه بالاحدارو اذا شرب مع مثله من رب السوس نفع من السعال البلغمی المزمن و اذا اخذ مع الراوند نفع من وجع الظهر من الخام و ینفع وحده و مع ما یصلح للعله من الادویه من النزلات و غروب الذهن و اذا اخذت شربته المعلومه مع یسیر جند بادستر ابرء القولنج البلغمی الثفلی و جمیعانواع الایلاوس و کذا اذا احتقن بها و یبرء الحمیات البلغمیه اذا سقی بعدالنضج و اذا شرب مع مثله من الاسارون و ثمودی علیه نفع من الاستسقاء اللحمی و الزقی معجوناً بعسل و یحلل اورام النغانغ و الحلق غرغره بالمیبختج او اخذ مصفی فهو انجع و جرب منها فیما کان من ماده رطبه او بارده واجوده ماکان خفیف الوزن ابیض اللون سریع التفرک، و قال بعض القدماء یجب ان یجاد سحقه و یرش علیه المطبوخ، و قال آخر لایسحق بل یحک علی منخل شعر و تاخذ منه حاجتک، و زعم بعضهم انه یسهل بلا اذی و لاغائله و لایحتاج الی اصلاح، و یقال انه ان علق علی احد لم یلسعه عقرب، غیره الاسود منه والصلب ردیان جداً - انتهی، (مفردات ابن البیطار صص 146 - 148)،
چیزی است شبیه به بیخ پوسیده و در جوف بعض اشجار سال خوردۀ کهنۀ پوسیده و مانند درخت انجیر و جمیز و امثال اینها و یا ریشه آنهاست که پوسیده گشته بسبب تعفین مانند فاد که از درخت بلوط بهم میرسد و بعضی ریشه های پوسیده و بعضی فطر دانسته اند و آن نر و ماده می باشد به الوان مختلف و طعم آن با حلاوت ظاهر و حراقت و حرارت و قبض بر آن اندک صلب تر از ماده و مستدیر و با طبقات که گویا شی ٔ واحد است بخلاف مادۀ آن و قوت آن تا چهار سال باقی میماند و بهتر و مستعمل مادۀ سفید سبک وزن املس با طبقات مستوی غیر مستدیر است که قطعهای آن بزرگ و رخو باشد و به اندک سودن از هم بپاشد و آنچه بخلاف این اوصاف باشد زبون و زرد و سرخ آن قریب بسمیت و سیاه آن سمّی و همه آن غیر مستعمل و همچنین نرآن و شرط استعمال آن آن است که بر پرویزن موی بمالند تا لطیف آن بگذرد و اجزای سمیه آن بماند و نکوبند زیرا که اجزای سمیۀ آن بشکل ناخن چیده هست بکوبیدن کوفته داخل میگردد، طبیعت آن خواه نر خواه ماده به قول شیخ الرئیس در اول گرم و در دوم خشک با جوهر هوائی و ارضی لطیف و بقول دیگران گرم و خشک و در دوم و بعض گرمی آن را زیاده از خشکی آن تا سوم و بعضی مرکب القوی و بعضی تر دانسته اند و با قوت قابضه و صاحب ارشاد گرم در اول و خشک در دوم گفته، افعال و خواص آن:مسهل بلغم و سودا و صفرای مخلوط با هم و ملطف اخلاط غلیظه و مقطع مواد لهجۀ غلیظه و محلل نفخ و ریاح غلیظه و اورام صلبه و قولنج هر نوع که باشد غیر ایلاوس و مفتح سدد خصوص سدۀ کبد و گرده و معین ادویۀ مسهله و رسانندۀ آنها به اقصای بدن و جاذب مواد از اقاصی و اعماق بدن و مدرّ بول و حیض و رافع وهن عضل و سموم منهوشه و مشروبه و ادویۀ سمیه و به غایت مقوی عصب و دل و دماغ و مفرح بالعرض و مصلح فساد اخلاط فاسده و حمیات بلعمیه و بی غائله و محمود العاقبه است، اعضاء الرأس جهت صداع با او و بلغمی مزمن و کهنه و شقیقه و رفع بخارات خصوصاً با هلیلۀ کابلی و مصطکی و با فاوانیا جهت صرع و با ریوند جهت نزلات و غرغرۀ آن با میفختج جهت تحلیل ورم حلق و عضلات آن و تقویت لثه و دندان و احتقان آن جهت ابتدای نزلات وبائیه، اعضأالصدر، نیم درم آن با آب جهت نفث الدم و نزف الدّم صدر و یکدرم آن با انیسون جهت ربو و نفس الانتصاب و با رب ّالسوس به وزن آن جهت درد سینه و سرفۀ مزمن بارد بلغمی و ضیق النفس و عسر آن و با طلا جهت قرحۀ رئه، اعضاء الغذا والنفس، آشامیدن یک درم تا یک مثقال آن با ریوند جهت امراض جگر و معده و ترش شدن طعم در معده و با سکنجبین جهت یرقان سدی و سپرز و مثل آن اسارون با عسل سرشته جهت تفتیت سنگ گرده و مثانه و با عسل جهت قولنج و انواع ریاح و حقنۀ آن نیز جهت قولنج وورم و قروح امعاء، مضغ آن به تنهایی و بلعیدن آب آن نیکو دوایی است برای وجع معده و جشای حامض و ایستادن طعام بر سر معده و یک درم آن با ماء القراطن اگر تب باشد جهت اسهال بلغم و سودا و صفرا با هم مخلوط و اذابۀ خلط غلیظ و جذب از اقاصی بدن و ادرار بول و حیض و رفع مغص و اختناق رحم و تحلیل ریاح آن و اگر تب نباشد بانویالی و یا صبر نیز جهت اختناق رحم و قرحۀ آن و با قلیلی جند جهت اقسام قولنج بلغمی و ریحی الاایلاوس و با ریوند جهت تفتیت سنگ گرده، الاورام والاّلات المفاصل و الحمیات، آشامیدن آن با ادویۀ مناسبه جهت جمیع انواع اورام و بدستور طلای آن و نیم درم آن تا نیم مثقال و یک درم با سکنجبین جهت اوجاع مفاصل و عرق النساء با صبر جهت اوجاع مفاصل و عرق النساء و نقرس و امراض اعصاب حمیات نائیه بعد از نضج ماده و حمیات و دو درهم آن با شراب قبل از نوبت مانع نفض آن وحقنۀ آن نیز جهت حمیات وبائیه و با ماءالقراطن نیزجهت حمی السموم، آشامیدن آن یک درم تا دو درم با شراب جهت لسع مار و سائر هوام و بدستور ضماد آن بر موضع لسع آنها و داشتن آن با خود جهت منع گزیدن عقرب، الزینه، آشامیدن چهار قیراط آن جهت نیکویی رنگ رخسار و اقسام زبون آن همه مهلک و مورث کرب و خناق و امراض ردیه، مصلح آن در همه حال جند بیدستر و قی فرمودن به آب گرم و شیر تازه دوشیده و بیخ و سائر تدابیر کندش خورده را بعمل آورند، مقدار شربت آن در غیر مطبوخ و مضر و یک درم تا یک مثقال بدل آن نصف وزن آن شخم حنظل و بوزن آن تربد و ربع آن زنجبیل با هم و ربع آن فربیون و دو وزن آن بسفایج و بدستور دو وزن آن افتیمون و عشر آن خربق سفید است و حبوب و قرص و معجون آن در قرابادین کبیر ذکر یافت - انتهی، (مخزن الاودیه ص 408 و 409)، مؤلف تحفه آرد: چیزی است شبیه به بیخ و از جزایر دریای روم آرند و در جوف درختهای انجیر و جمیز و امثال آن بسبب تعفن متکوّن می گردد و مانندۀ قاو که از درخت بلوط بهم میرسد و بهترین او سفید سبک وزن است که با اندک مالیدن از هم ریزد و با طبقات و بزرگ مقدار باشد، این قسم را انثی نامند و قسم نر اوبی طبقات و در صفات بخلاف انثی است و استعمال او جایزنیست و قسم سیاه او از سموم و زرد و سرخ او قریب به سمومند و شرط است که بدون کوفتن بر روی پرویزن بمالند تا لطیف او بگذرد و اجزاء سمیۀ او شبیه به ناخن چیده است بمانده چه هر گاه کوفته شود اجزاء ردیه هم از پرویزن می گذرد و قوتش تا چهار سال باقی است و مرکب القوی، در دویم گرم و خشک و با حلاوت و تندی و تلخی و مسهل بلغم و سودا و صفرای مخلوط به هر یک و محلل نفخ و مقطع مواد غلیظه و مفتح سدّۀ جگر و گرده و پادزهر گزیدن افعی و عقرب و به غایت مقوی عصب و جاذب مواد از اقاصی بدن و مقوّی دل و مفرّح بالعرض و مدرّ بول و رافع دهن عضل و با هلیلۀ کابلی و مصطکی منقی دماغ و رافع شقیقه و درد سر مزمن و با رب ّ سوس و انیسون جهت درد سینه و سرفه و ضیق النفس و امثال آن و باآب جهت نزف الدم و با فاوانیا جنت صرع و با ریوند چینی جهت امراض جگر و معده و به تنهایی جهت ترش شدن طعام در معده و نزلات و بارازیانه جهت سنگ گرده و مثانه و درد کمر و احشا و گردن و با شراب جهت سموم و با سکنجبین جهت سپرز و یرقان سددی و با مثل او اسارون جهت استسقاء و با عسل جهت قولنج و انواع ریاح و با صبر جهت عرق النساء و مفاصل و تبهای نوبه و لرز و امراض اعصاب و اختناق رحم و قرحۀ آن و با جند جهت اقسام قولنج و حقنۀ او جهت تبهای وبایی و قولنجها و غرغرۀ او با میفختج جهت ورم باردۀ حلق نافع و داشتن اوبا خود مانع گزیدن عقرب و اقسام زبون او مهلک و مورث کرب و مصلح او در همه احوال جند است و قدر شربتش تا یک مثقال است و بدلش نصف او تخم حنظل و نزد بعضی مثل او تربد و ربع او زنجبیل و نزد جمعی دو چندان بسفایج است، (تحفۀ حکیم مؤمن ص 168)

یکی از اجزای مسهل است و آن دو قسم می باشد: نر و ماده، گویند مادۀ آن بهتر است و تریاق همه زهرهاست، و در مؤیدالفضلا به این معنی با زای نقطه دار آمده است، (برهان قاطع)، یعزی استخراجه الی افلاطون و هو رطوبات تتعفن فی باطن ما تأکل من الاشجارحتی عن التین و الجمیز و قیل هو عروق مستقله او قطریسقط فی الشجر و الانثی منه الخفیف الابیض الهش و الذکر عکسه و اجوده الاول و هو مرکب القوی و من ثم یعطی العلاوه والمراره و الحرافه و تبقی قوته اربع سنین و هو حارٌ فی الثانیه یابس فیها او فی الثالثه، اذا عجن بالکابلی و المصطکی نقی البخار و شفی الشقیقه و انواع الصداع العتیق المزمن و مع رب السوس و الانیسون اوجاع الصدر و السعال و الربو و عسرالنفس و بدهن اللوز الرئه و الفاوانیا الصرع و الراوند امراض الکبد و المعده و الظهر و الکلی و بالرازیانج الحصی و السکنجبین الطحال والاورمالی الاستسقاء و بالعسل القولنج و انواع الریاح و بالصبر عرق النساء و المفاصل و النقرس و الحمیات و لو النائیه و امراض الاعصاب والنافض واختناق الرّحم و قرحه الرئه و ما غلظ من الاخلاط الثلاثه خصوصاً البلغم و بالشراب یخلص من ساءَ السموم و هو مأمون الغائله حسن العاقبه خاصیته عظیمه فی تقویه العصب و ازاله البرقان و السدد خصوصاً بالسکنجبین و الذکر منه خصوصاً الاسود قتال او موقع فی الامراض الردیئه و یصلحه التنظیف بالقی ٔ و یصلح الغاریون مطلقا الجندبیدستر و شربته الی مثقال و بدله نصفه شحم حنظل او مثله ترید او ربعه فربیون و اخطاء من قال نصفه، (تذکرۀ داود ضریر انطاکی ص 340 و 341)، دیسقوریدوس فی الثالثه هو اصل شبیه باصل الانجدان ظاهره لیس بکثیف مثل اصلی الانجدان بل هو متخلل کله و هو صنفان ذکر و انثی و اجودهما الانثی فاما الانثی فان فی داخله طبقات مستقیمه والذکر مستدیر لیس بذی طبقات بل هو شی ٔ واحد و کلاهما فی الطعم متشابهان و اول مایذاقان یوجد فی طعمها حلاوه ثم من بعد یتغیر طعمها عما کان فیه من الحلاوهثم یتزاید التغیر فیه الی ان یظهر فیه شی ٔ من مرارهو یکون بالبلاد التی یقال لها غارفاً من البلاد التی یقال لها سرماطیقی، و من الناس من زعم انه اصل نبات و منهم من قال انه یتکون من العفونه فی اشجار تتسوّس کمثل ما یتکون الفطر والغاریقون ایضاً یکون فی الارض التی یقال لها غالاطینا من البلاد التی یقال لها آسیا و فی البلاد التی یقال لها قلیقیا علی الشجر الذی یقال لها الشربین الا انه سریر التفتت ضعیف القوه، جالینوس فی السادسه الغاریقون هو دواء اذ اذاقه الانسان وجد له حلاوه فی اوّل مذاقته ثم انه فی آخر الامر یجد له مراره و بعد ان یمضی لذلک وقت تتبین منه حرافه و شی ٔ من قبض یسیر و هو ایضاً رخو الجرم و هذه الاشیاء کلها یعلم منها ان ّ هذا الدواء مرکب من جوهر هوائی و جوهرارضی قد لطفته الحراره و انه لیس فیه شی ٔ من المائیه اصلاً و من اجل ذلک قوته قوه محلله مقطعه للاشیاء الغلیظه فهو بهذا السبب فتاح للسدد الحادثه فی الکبد والکلیتین و یشفی من الیرقان الحادث عن سدد الکبد و ینفع ایضاً اصحاب الصرع بسبب هذه القوه و کذلک یشفی اصحاب النافض الذی یکون بادوار و هی النافض التی تکون من الاخلاط الغلیظه اللزجه و هو نافع من نهشه الافعی او لسعه دابه من الهوام التی تضر ببرودتها اعنی سمها اذا وضع من خارج علی موضع اللسعه کالضماد و اذا شرب منه ایضاً الملسوع مقدار مثقال واحد بشرب ممزوج و هومعهذا دواء مسهل، و قال فی الادویه المقابله للادواء الغاریقون لایمکن ان یغش و کلما کان اخف وزناً فهو اجود و ما کان اقرب الی الخشبیه فهو اردء، دیسقوریدوس، والغاریقون هو قابض مسخن و هو صالح للمغس و الکیموسات الفجه و وهن العضل خلا ما کان منه فی اطرافها و السقطه اذا سقی منه مقدار اوثو لوسین بالشراب المسمی اویو مالی و لیست به حمی و اما من کانت به حمی فلیسق بماء القراطن واذا سقی منه مقدار درخمین بماء نفع من وجع الکبد والرّبو و عسر البول و وجع الکلی و الیرقان و وجع الرحم الذی یعرض فیه الاختناق و من فساد لون البدن و قد یسقی لقرحه الرئه بالطلاء و یسقی لورم الطحال بالسکنجبین و اذا مضغ وحده و ابتلع بلا شی ٔ یشرب علی اثره من الاشیاء الرطبه نفع من وجع المعده و الجشاء الحامض و اذا شرب منه مقدار ثلاث او ثولوسات بالماء قطع نفث الدم من الصدر و مافیه من الاَّلات واذا اخذمنه ایضاً مقدار ثلاثه او ثولوسات بسکنجبین کان صالحاً لعرق النساء و وجع المفاصل و الصرع و هو قد یدر الطمث و اذا شرب منه المقدار الذی ذکرنا نفع من الریاح العارضه فی الارحام و اذا شرب قبل وقت دور الحمی ابطل نفض النافض و اذا شرب منه درخمه واحده او درخمتین بماء القراطن اسهل البطن و قد یؤخذ منه درخمتان و یشرب بشراب ممزوج للادویه القتاله و اذا اشرب منه مقدار ثلاث او ثولوسات بشراب نفع منفعه عظیمه من لسع الهوام و نهشها و بالجمله فأنه دواء نافع من جمیع الاوجاع الغارضه فی باطن البدن و قد یسقی منه بعض الناس بالماء و بعضهم بالشراب و بعضهم بالسکنجبین و بعضهم بالشراب المسمی بماء القراطن علی حسب العله و مقدار قوه الانسان، ابن سینا: فی الاودیه القلبیه حار فی الاولی یابس فی الثانیه له خاصیه التریاقیه من السموم کلها و هو للطافته مع مرارته مفتح و هو مسهل للخلط الکدر وجمیع ذلک یفیده بخاصیه تقویه القلب و تفریحه، و قال فی الثانی من القانون ینقی الدماغ و العصب بخاصیه فیه و یسهل الاخلاط الغلیظه المختلفه من السوداء و البلغم و قد یعین الادویه المسهله و یبلغها الی اقاصی البدن اذ خلط بها و یدرالبول و ینفع من الحمیات العتیقهو الصرع و فساد الاخلاط الغلیظه و اللون یضمد به للسعالهوام، ابوالصلت: و زعم بعض الاطباء انه یسهل البلغم و الصفراء، التجربتین و متی احتقن به فی ابتداء النزلات الوافده الحادثه عن وبائیه الهواء ابرأها و متی اخذ مفردا نفع من اوجاع المعده کلها و نقاها من کل خلط ینصب الیها و ینفع من طفوالطعام و من حموضته فی المعده کلها و نقاها و متی اخذ مع الانیسون نفع من الاوجاع الباطنه البارده کلها حیث کانت و اذا اخذ مع الراوند الجید نفع من حصاه الکلیه منفعه قویه جداً و ینفع من جمیع اوجاع العضل و العصب و اذا سقی مع الانیسون نفع من الربو و نقس الانتصاب منفعه بالغه بالاحدارو اذا شرب مع مثله من رب السوس نفع من السعال البلغمی المزمن و اذا اخذ مع الراوند نفع من وجع الظهر من الخام و ینفع وحده و مع ما یصلح للعله من الادویه من النزلات و غروب الذهن و اذا اخذت شربته المعلومه مع یسیر جند بادستر ابرء القولنج البلغمی الثفلی و جمیعانواع الایلاوس و کذا اذا احتقن بها و یبرء الحمیات البلغمیه اذا سقی بعدالنضج و اذا شرب مع مثله من الاسارون و ثمودی علیه نفع من الاستسقاء اللحمی و الزقی معجوناً بعسل و یحلل اورام النغانغ و الحلق غرغره بالمیبختج او اخذ مصفی فهو انجع و جرب منها فیما کان من ماده رطبه او بارده واجوده ماکان خفیف الوزن ابیض اللون سریع التفرک، و قال بعض القدماء یجب ان یجاد سحقه و یرش علیه المطبوخ، و قال آخر لایسحق بل یحک علی منخل شعر و تاخذ منه حاجتک، و زعم بعضهم انه یسهل بلا اذی و لاغائله و لایحتاج الی اصلاح، و یقال انه ان علق علی احد لم یلسعه عقرب، غیره الاسود منه والصلب ردیان جداً - انتهی، (مفردات ابن البیطار صص 146 - 148)،
چیزی است شبیه به بیخ پوسیده و در جوف بعض اشجار سال خوردۀ کهنۀ پوسیده و مانند درخت انجیر و جمیز و امثال اینها و یا ریشه آنهاست که پوسیده گشته بسبب تعفین مانند فاد که از درخت بلوط بهم میرسد و بعضی ریشه های پوسیده و بعضی فطر دانسته اند و آن نر و ماده می باشد به الوان مختلف و طعم آن با حلاوت ظاهر و حراقت و حرارت و قبض بر آن اندک صلب تر از ماده و مستدیر و با طبقات که گویا شی ٔ واحد است بخلاف مادۀ آن و قوت آن تا چهار سال باقی میماند و بهتر و مستعمل مادۀ سفید سبک وزن املس با طبقات مستوی غیر مستدیر است که قطعهای آن بزرگ و رخو باشد و به اندک سودن از هم بپاشد و آنچه بخلاف این اوصاف باشد زبون و زرد و سرخ آن قریب بسمیت و سیاه آن سمّی و همه آن غیر مستعمل و همچنین نرآن و شرط استعمال آن آن است که بر پرویزن موی بمالند تا لطیف آن بگذرد و اجزای سمیه آن بماند و نکوبند زیرا که اجزای سمیۀ آن بشکل ناخن چیده هست بکوبیدن کوفته داخل میگردد، طبیعت آن خواه نر خواه ماده به قول شیخ الرئیس در اول گرم و در دوم خشک با جوهر هوائی و ارضی لطیف و بقول دیگران گرم و خشک و در دوم و بعض گرمی آن را زیاده از خشکی آن تا سوم و بعضی مرکب القوی و بعضی تر دانسته اند و با قوت قابضه و صاحب ارشاد گرم در اول و خشک در دوم گفته، افعال و خواص آن:مسهل بلغم و سودا و صفرای مخلوط با هم و ملطف اخلاط غلیظه و مقطع مواد لهجۀ غلیظه و محلل نفخ و ریاح غلیظه و اورام صلبه و قولنج هر نوع که باشد غیر ایلاوس و مفتح سدد خصوص سدۀ کبد و گرده و معین ادویۀ مسهله و رسانندۀ آنها به اقصای بدن و جاذب مواد از اقاصی و اعماق بدن و مدرّ بول و حیض و رافع وهن عضل و سموم منهوشه و مشروبه و ادویۀ سمیه و به غایت مقوی عصب و دل و دماغ و مفرح بالعرض و مصلح فساد اخلاط فاسده و حمیات بلعمیه و بی غائله و محمود العاقبه است، اعضاء الرأس جهت صداع با او و بلغمی مزمن و کهنه و شقیقه و رفع بخارات خصوصاً با هلیلۀ کابلی و مصطکی و با فاوانیا جهت صرع و با ریوند جهت نزلات و غرغرۀ آن با میفختج جهت تحلیل ورم حلق و عضلات آن و تقویت لثه و دندان و احتقان آن جهت ابتدای نزلات وبائیه، اعضأالصدر، نیم درم آن با آب جهت نفث الدم و نزف الدّم صدر و یکدرم آن با انیسون جهت ربو و نفس الانتصاب و با رب ّالسوس به وزن آن جهت درد سینه و سرفۀ مزمن بارد بلغمی و ضیق النفس و عسر آن و با طلا جهت قرحۀ رئه، اعضاء الغذا والنفس، آشامیدن یک درم تا یک مثقال آن با ریوند جهت امراض جگر و معده و ترش شدن طعم در معده و با سکنجبین جهت یرقان سدی و سپرز و مثل آن اسارون با عسل سرشته جهت تفتیت سنگ گرده و مثانه و با عسل جهت قولنج و انواع ریاح و حقنۀ آن نیز جهت قولنج وورم و قروح امعاء، مضغ آن به تنهایی و بلعیدن آب آن نیکو دوایی است برای وجع معده و جشای حامض و ایستادن طعام بر سر معده و یک درم آن با ماء القراطن اگر تب باشد جهت اسهال بلغم و سودا و صفرا با هم مخلوط و اذابۀ خلط غلیظ و جذب از اقاصی بدن و ادرار بول و حیض و رفع مغص و اختناق رحم و تحلیل ریاح آن و اگر تب نباشد بانویالی و یا صبر نیز جهت اختناق رحم و قرحۀ آن و با قلیلی جند جهت اقسام قولنج بلغمی و ریحی الاایلاوس و با ریوند جهت تفتیت سنگ گرده، الاورام والاَّلات المفاصل و الحمیات، آشامیدن آن با ادویۀ مناسبه جهت جمیع انواع اورام و بدستور طلای آن و نیم درم آن تا نیم مثقال و یک درم با سکنجبین جهت اوجاع مفاصل و عرق النساء با صبر جهت اوجاع مفاصل و عرق النساء و نقرس و امراض اعصاب حمیات نائیه بعد از نضج ماده و حمیات و دو درهم آن با شراب قبل از نوبت مانع نفض آن وحقنۀ آن نیز جهت حمیات وبائیه و با ماءالقراطن نیزجهت حمی السموم، آشامیدن آن یک درم تا دو درم با شراب جهت لسع مار و سائر هوام و بدستور ضماد آن بر موضع لسع آنها و داشتن آن با خود جهت منع گزیدن عقرب، الزینه، آشامیدن چهار قیراط آن جهت نیکویی رنگ رخسار و اقسام زبون آن همه مهلک و مورث کرب و خناق و امراض ردیه، مصلح آن در همه حال جند بیدستر و قی فرمودن به آب گرم و شیر تازه دوشیده و بیخ و سائر تدابیر کندش خورده را بعمل آورند، مقدار شربت آن در غیر مطبوخ و مضر و یک درم تا یک مثقال بدل آن نصف وزن آن شخم حنظل و بوزن آن تربد و ربع آن زنجبیل با هم و ربع آن فربیون و دو وزن آن بسفایج و بدستور دو وزن آن افتیمون و عشر آن خربق سفید است و حبوب و قرص و معجون آن در قرابادین کبیر ذکر یافت - انتهی، (مخزن الاودیه ص 408 و 409)، مؤلف تحفه آرد: چیزی است شبیه به بیخ و از جزایر دریای روم آرند و در جوف درختهای انجیر و جمیز و امثال آن بسبب تعفن متکوّن می گردد و مانندۀ قاو که از درخت بلوط بهم میرسد و بهترین او سفید سبک وزن است که با اندک مالیدن از هم ریزد و با طبقات و بزرگ مقدار باشد، این قسم را انثی نامند و قسم نر اوبی طبقات و در صفات بخلاف انثی است و استعمال او جایزنیست و قسم سیاه او از سموم و زرد و سرخ او قریب به سمومند و شرط است که بدون کوفتن بر روی پرویزن بمالند تا لطیف او بگذرد و اجزاء سمیۀ او شبیه به ناخن چیده است بمانده چه هر گاه کوفته شود اجزاء ردیه هم از پرویزن می گذرد و قوتش تا چهار سال باقی است و مرکب القوی، در دویم گرم و خشک و با حلاوت و تندی و تلخی و مسهل بلغم و سودا و صفرای مخلوط به هر یک و محلل نفخ و مقطع مواد غلیظه و مفتح سدّۀ جگر و گرده و پادزهر گزیدن افعی و عقرب و به غایت مقوی عصب و جاذب مواد از اقاصی بدن و مقوّی دل و مفرّح بالعرض و مدرّ بول و رافع دهن عضل و با هلیلۀ کابلی و مصطکی منقی دماغ و رافع شقیقه و درد سر مزمن و با رب ّ سوس و انیسون جهت درد سینه و سرفه و ضیق النفس و امثال آن و باآب جهت نزف الدم و با فاوانیا جنت صرع و با ریوند چینی جهت امراض جگر و معده و به تنهایی جهت ترش شدن طعام در معده و نزلات و بارازیانه جهت سنگ گرده و مثانه و درد کمر و احشا و گردن و با شراب جهت سموم و با سکنجبین جهت سپرز و یرقان سددی و با مثل او اسارون جهت استسقاء و با عسل جهت قولنج و انواع ریاح و با صبر جهت عرق النساء و مفاصل و تبهای نوبه و لرز و امراض اعصاب و اختناق رحم و قرحۀ آن و با جند جهت اقسام قولنج و حقنۀ او جهت تبهای وبایی و قولنجها و غرغرۀ او با میفختج جهت ورم باردۀ حلق نافع و داشتن اوبا خود مانع گزیدن عقرب و اقسام زبون او مهلک و مورث کرب و مصلح او در همه احوال جند است و قدر شربتش تا یک مثقال است و بدلش نصف او تخم حنظل و نزد بعضی مثل او تربد و ربع او زنجبیل و نزد جمعی دو چندان بسفایج است، (تحفۀ حکیم مؤمن ص 168)

لغت نامه دهخدا

هاریطوس

مؤلف است، هرمس یکی از کتب خویش را در صناعت کیمیا به نام او یا خطاب به او نوشته است، وی را در نیر نجات اشجار و ثمار و ادهان و حشایش کتابی است، (ابن الندیم)

لغت نامه دهخدا

هاریسون

(سُنْ)

جولیوس، ألن گرین وی (1885 میلادی). آهنگساز و رهبر ارکستر انگلیسی. آثارش شامل ماس و کارهای ارکستری مانند: سوئیت ’ورسستر شایر’ به انضمام آثاری برای آواز ’کاوالیه سانگز’ میباشد

لغت نامه دهخدا

ارقیطون

(اَ)

از لاطینی آرکتولاپا، آراقیطون. اراقیطون. ارقطیون. باباآدم. مؤلف تحفهالمؤمنین گوید: معرّب از ارقیثون یونانی و آن نباتیست مزغّب، ساقش مربع و سست و قریب بذرعی و برگش مایل به استداره واکلیل او مایل بسرخی و تخمش بقدر زیره و از آن کوچکتر و سیاه و تندطعم و بیخش نرم و سفید و شیرین. در دوم گرم و خنک و لطیف و جالی و مجفف و در امراض دهان و دندان و درد سینه و نفث مده و تسکین درد مفاصل بی عدیل و نیم رطل از طبیخ او جهت عسرالبول و عرق النسا (نسا) و ضماد او جهت سوختگی آتش و مفاصل و شقاق و قرحۀ سرانگشتان که از برودت باشد نافع و مضر کلیه و مصلحش روغنها و قدر شربتش تا شش درهم و بدلش شیح است ومؤلف مالایسع گوید که: صنف دیگر از او میباشد برگش شبیه به برگ کدو و از آن بزرگتر و صلب و مایل بسیاهی و مزغّب و بیخش بزرگ و سفید مجفف با قبض و محلل و ذرور برگ او جهت قروح خبیثه نافع و بدستور ضماد تازۀاو و طلاء مدقوق او جهت درد مفاصل که باحکه ای باشد بی عدیل و چون دو درهم بیخ او را با مثل او حب صنوبر بنوشند جهت تنقیۀ چرک شش نافع است. و رجوع به ارقطیون و اراقطیون و تذکرۀ ضریر انطاکی (ارقیطون) شود، پناه بکسی دادن. (تاج المصادر بیهقی). زنهار دادن، مهلت دادن. (منتهی الأرب) ، گناه نهادن. گناه بر کسی نهادن. (تاج المصادر بیهقی) : ارکی علیه، گناه نهادبر وی و بد گفت. (منتهی الأرب) ، ارکاءجند، ساخته و آماده کردن لشکر. (منتهی الأرب). مهیاکردن لشکر: ارکی لهم جنداً، تأخیر و درنگ کردن در کاری: ارکنی الی کذا. (منتهی الأرب)

لغت نامه دهخدا

باریطارون

یکی از دو پردۀ زیر پوست شکم، ابن سینا آرد: بر شکم پس از پوست دو پرده است یکی موسوم به طافی و دیگری باریطارون که آنرا مدور نیز خوانند، (قانون ص 13)، ظاهراً این کلمه باید مصحف باریطون باشد، رجوع به باریطون شود

لغت نامه دهخدا

باریشوع

پسر بزرگ، یکی از پادشاهانی است که با کدرلاعمر همعهد شد. (سفر پیدایش 14: 1- 9) (قاموس کتاب مقدس)

لغت نامه دهخدا

باریکان

دهی است از دهستان جم بخش کنگان شهرستان بوشهر که در 66 هزارگزی شمال خاور کنگان کنارراه عمومی کنگان به پشتکوه در جلگه واقع است، هوایش معتدل و دارای 485 تن سکنه میباشد، آبش از قنات و محصولش غلات، خرما و شغل مردمش زراعت و صنایع دستی اهالی گلیم بافی است، (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 7)
دهی است جزء دهستان وسط بخش طالقان شهرستان طهران که در 3 هزارگزی جنوب مرکز بخش و یک هزارگزی جنوب راه فرعی شهرک به صمغآباد قرار دارد، منطقه ای است سردسیر با 286 تن سکنه، صنایع دستی اهالیش قالیچه و گلیم، و کرباس بافی وراهش مالرو است، (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 1)

لغت نامه دهخدا

باریطوس

ورم بیخ گوش، (بحر الجواهر)

لغت نامه دهخدا

باریقون

بیونانی دوایی است که آن را شوکران خوانند و آن تخم بیخ رومی است و از تفت که از ولایت یزد است آورند و آن را دورس تفتی گویند، (برهان) (آنندراج)، شوکرانست، (فهرست مخزن الادویه)، مأخوذ از یونانی، شوکران، (ناظم الاطباء) (دمزن)، بیخ تفتی، تخم بیخ رومی، (دمزن)

بیونانی دوایی است که آن را شوکران خوانند و آن تخم بیخ رومی است و از تفت که از ولایت یزد است آورند و آن را دورس تفتی گویند، (برهان) (آنندراج)، شوکرانست، (فهرست مخزن الادویه)، مأخوذ از یونانی، شوکران، (ناظم الاطباء) (دِمزن)، بیخ تفتی، تخم بیخ رومی، (دِمزن)

لغت نامه دهخدا

باریقون

یونانی شوکران سیکران بیخ تفت تودریون از گیاهان

فرهنگ لغت هوشیار

فاریقون

پارسی است پاریگون در پیوند با پارگین از گیاهان گیاهی است بی ساقه و گل که در آبهای ایستاده بلا دهنده روید. برگش مانند برگ گردو و مایل به سیاهی است و گویی غبار بر آن نشسته است

فرهنگ لغت هوشیار

غاریقون

یونانی تازی گشته غارچ چمنی سماروغ دشتی قارچی از تیره بازیدیومیست ها که در جنگل ها و چمن زارها فراوان است و بیشتر بروی اشجار سال خورده می روید. این قارچ را به نام قارچ چمن نیز می نامند و دارای گونه های بسیار است که در برخی از آنها خوراکی و برخی مصارف دارویی دارند اغارقه قارچ صحرایی قارچ معمولی قارچ چمنی الطرثوث الاحمر الحلو اغاریقون. یا غاریقون ابیض. گونه ای غاریقون که بر روی تنه برخی گیاهان تیره کاج می روید این قارچ به صورت توده مخروطی شکل و مدور بر روی درختان مذکور ظاهر می شود. وزنش گاهی بالغ بر یک کیلوگرم می گردد و معمولا پوشیده از یک طبقه پوستی ضخیم و سخت می باشد، ماده موثر این قارچ صمغی به نام آگاریسین است. قارچ مذکور درای اثری مسهلی قوی است ولی فقط امروزه جهت رفع عرق شبانه مسلولان از آن استفاده می شود غرقو قرقو کمسه اغاریقون منق غاریقون طبی. یا غاریقون بلوط. گونه ای غاریقون که بر روی انواع بید و سفیدار و بلوط و راش می روید. از قطعات خشک شده این قارچ در زخم بندی و بریدگی ها و محل نیش زالو به جهت جلوگیری از جریان خون استفاده می کنند. قطعات خشک شده قارچ مزبور به نام آمادو موسوم است صونان قو قاو قارچ خون بند قارچ آتش زنه قارچ آتش افروز. یا غاریقون خوراکی. گونه ای غاریقون که در چمن زارها می روید و گاهی به جهت استفاده تغذیه در اروپا آن را کشت می دهند. این قارچ ها دارای پایه نسبتا ضخیم و استوانه یی شکل و کوتاه و سفید رنگ است. کلاهکش زرد کاهی رنگ و گاهی سفید یا خرمایی رنگ می باشد، پوست روی آن به آسانی کنده می شود و در زیر آن تیغه های نامساوی به نظر می آید. ابتدا رنگ نسج گیاهی زیر پوست آن سفید یا صورتی رنگ است و بعدا در مجاورت هوا تیره می شود. این قارچ دارای طعم مطبوعی است و معمولا به نام قارچ خوراکی موسوم است سماروغ سمارغ قارچ خوراکی. یا غاریقون طبی. غاریقون ابیض

فرهنگ لغت هوشیار

اماریطون

یونانی تازی شده تاج خروس از گیاهان

فرهنگ لغت هوشیار

ارقیطون

یونانی تازی شده از گیاهان ارغیسون ارگیسو بابا آدم

فرهنگ لغت هوشیار

اباریقون

لاتینی بج از گیاهان درختچه ایست جزو گیاهان پیوسته گلبرگ از تیره زغال اخته ها دارای میوه ای قرمز و کوچک قاتل ابیه بج

فرهنگ لغت هوشیار

باریوم

فلزی نقره ای رنگ در طبیعت بصورت سولفات یا کربنات باریوم وجود دارد

فرهنگ لغت هوشیار

باریدن

ر (بارید بارد خواهد بارید ببار بارنده باران باریده بارش باراندن بارانیدن) فرود آمدن باران برف تگرگ و مانند آن

فرهنگ لغت هوشیار

فایطون

ورتیون

فرهنگ لغت هوشیار

باریوم

((یُ))

فلزی که در طبیعت به صورت کربنات و سولفات یافت می شود و آن به رنگ سفید مایل به زرد است. چگالی آن 6/3 است و هیچ گونه اهمیت صنعتی ندارد و مانند کلسیم آب را به آسانی تجزبه می کند. از غیرمحلول ترین اجسام است و چون اشعه ایکس از آن نمی گذرد

فرهنگ فارسی معین

باریدن

((دَ))

فرود آمدن باران، برف، تگرگ و مانند آن

فرهنگ فارسی معین

اباریقون

بج

فرهنگ واژه فارسی سره

معنی باریطون - جستجوی لغت در جدول جو

پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما