معنی یازی - جستجوی لغت در جدول جو

یازی

لغت نامه دهخدا

غازی

(پسرانه)

جنگجوی مذهبی، عنوان چندتن از پادشاهان و افراد تاریخی

فرهنگ نامهای ایرانی

نازی

(دخترانه)

زیبا، منسوب به ناز

فرهنگ نامهای ایرانی

غازی

مجاهد، جنگجو، کسی که در راه خدا با دشمنان دین می جنگد
نوعی سکۀ قدیمی معادل بیست قرش
بند باز، رسن باز، ریسمان باز، برای مثال سالک به سینه شو نه به صورت که عنکبوت / غازی نگردد ارچه برآید به ریسمان (مجیرالدین بیلقانی - ۱۵۲)، سغبۀ خلقم چو صوفی در کنش / شهرۀ شهرم چو غازی بر رسن (سعدی۲ - ۶۶۰)
معرکه گیر

مجاهد، جنگجو، کسی که در راه خدا با دشمنان دین می جنگد
نوعی سکۀ قدیمی معادل بیست قرش
بند باز، رسن باز، ریسمان باز، برای مِثال سالک به سینه شو نه به صورت که عنکبوت / غازی نگردد ارچه برآید به ریسمان (مجیرالدین بیلقانی - ۱۵۲)، سغبۀ خلقم چو صوفی در کنش / شهرۀ شهرم چو غازی بر رسن (سعدی۲ - ۶۶۰)
معرکه گیر

فرهنگ فارسی عمید

تازی

عرب، عربی، اسبی از نژاد عربی
نوعی سگ شکاری بسیار دونده و تیزرو با بدن لاغر و پاهای دراز

فرهنگ فارسی عمید

نیازی

نیازمند، کنایه از عاشق

فرهنگ فارسی عمید

پیازی

آلوده به پیاز یا بوی پیاز، به رنگ پوست پیاز

فرهنگ فارسی عمید

ایازی

نقاب سیاه که زنان بالای پیشانی یا روی صورت خود بیندازند

فرهنگ فارسی عمید

نازی

پیرو حزب ناسیونالیسم افراطی آلمان

فرهنگ فارسی عمید

یاغی

سرکش، نافرمان، متمرد، گردنکش

فرهنگ فارسی عمید

رازی

اهل ری، از مردم ری
بنّایی، برای مثال ای ز تو بر عمارت عالم / یافته عدل خلعت رازی (ابوالفرج رونی - ۱۴۱)

فرهنگ فارسی عمید

یاری

کمک، دوستی، همدمی، همراهی
یاری جستن: کمک خواستن، مدد خواستن، استفاده کردن، یاری خواستن
یاری خواستن: کمک خواستن، مدد خواستن، استفاده کردن
یاری دادن: کمک کردن
یاری رساندن: کمک رساندن
یاری کردن: کمک کردن، توانستن، مدارا کردن، تقویت کردن

فرهنگ فارسی عمید

نیازی

دهی است از دهستان پس کوه بخش کلات شهرستان دره گز، در منطقۀ کوهستانی معتدل هوایی در 94 هزارگزی جنوب شرقی کبودگنبد واقع است، آبش از قنات و محصولش غلات و بنشن و شغل اهالی زراعت است، (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 9)

لغت نامه دهخدا

نیازی

از مردم قزوین و از شاعران قرن دهم است، در قزوین به کسب اشتغال داشته، او راست:
پیوسته به دل بار غم یار کشم
وز دیده همه منت دیدار کشم
جانم به لب آمد و تن از غم کاهید
اینها همه از دوری دلدار کشم،
(از تحفۀ سامی ص 174)
محمد سمیع (میر نیازی) دهلوی از معاصران و شاگردان حزین لاهیجی است، او راست:
مردم و ننشست از پا آه غمناکم هنوز
دود می خیزد چو شمع کشته از خاکم هنوز،
(از صبح گلشن ص 571)،
و رجوع به فرهنگ سخنوران شود
از مردم بخارا و از معماگویان معاصر نصرآبادی است، او راست این معما به اسم میر:
مردم چشم غیر حک فرما
بعد از آن بر بیاض آن بنما،
(از تذکرۀ نصرآبادی ص 518)، و رجوع به فرهنگ سخنوران شود
از مردم بدخشان و از شاعران قرن دهم و یازدهم است، او راست:
از گرمی آفتاب محشر چه غم است
گر جام بود به سایۀ دولت تو،
(از صبح گلشن ص 571)، و رجوع به فرهنگ سخنوران شود

لغت نامه دهخدا

نیازی

حاجتمند، (از سروری) (از برهان) (ازرشیدی)، نیازمند، صاحب نیاز، اهل نیاز:
ای چشم نیازیان ز جود تو
چون چشم مخالفان به خوش خوابی،
انوری (از سروری)،
، کنایه از عاشق است، (از برهان)، که نیازمند معشوق است، که در برابر معشوق عرض نیاز می کند:
بدو گفت ای گرانمایه نیازی
چراجان نیازی می گذاری،
فخرالدین اسعد،
ازبس که نمود نوحه سازی
بخشید دلم بر آن نیازی،
نظامی،
، دوست، (اوبهی) (صحاح الفرس) (برهان قاطع)، محبوب، (برهان قاطع) (جهانگیری) (رشیدی) (انجمن آرا)، معشوقه، (صحاح الفرس)، مطلوب، (جهانگیری) (انجمن آرا) (آنندراج)، معشوق، (برهان قاطع)، عزیز، گرامی، (یادداشت مؤلف)، محبوب را نیازی گفتن بجهت آن است که عاشقان به آن نیاز دارند:
کنون خواه تاجش ده و خواه تخت
شد آن سایه گستر نیازی درخت،
فردوسی،
بهم رستند آنجا دو نیازی
به هم بودند روز و شب به بازی،
فخرالدین اسعد،
شبی مادر بدو گفت ای نیازی
چرا از بخت چون مردم ننازی،
فخرالدین اسعد،
ز دیبا کرد و از گوهر همه ساز
بپرورد آن نیازی را به صد ناز،
فخرالدین اسعد،
سوی پستی نیازد جز توانا
سوی خواری نیازد جز نیازی،
ناصرخسرو،
نیازم به گیتی به توست ای نیازی
که دل را امیدی و جان را نیازی،
قطران،
هرچند به رویش نیازمندی
تا چند کشی ناز آن نیازی،
مسعودسعد،
ای نیازی مرا نیاز به توست
ورچه دارد به من زمانه نیاز،
مسعودسعد،
بدم دوش با آن نیازی بهم
زده پیشم از بی نیازی علم،
مسعودسعد،
دلم خستۀ ناز توست ای نیازی
که روزی نیاسائی از نازبازی،
مختاری،
چو خسرو دید کان ماه نیازی
نخواهد کردن او را چاره سازی،
نظامی،
چون ابن سلام از آن نیازی
شد نامزد شکیب سازی،
نظامی،
- نیازی تر، عزیزتر، گرامی تر:
مرا رامین گرامی تر ز شهروست
مرا رامین نیازی تر ز ویروست،
فخرالدین اسعد
منسوب است به نیاز که نام قریه ای است، (از سمعانی)، رجوع به نیازه شود

لغت نامه دهخدا

زیازی

(زَ یا)

در زیزاء بیاید. (آنندراج). جمع واژۀ زیزاءه. (ناظم الاطباء). رجوع به زیزاء و زیزاءه شود

لغت نامه دهخدا

پیازی

ده کوچکی است از دهستان مرکزی بخش فریمان شهرستان مشهد، واقع در 19 هزارگزی باختر فریمان و 8 هزارگزی باختر شوسۀ عمومی مشهد بفریمان، دامنه، معتدل، دارای 8 تن سکنه، (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 9)

لغت نامه دهخدا

ایازی

(اَ)

برقع سیاهی که زنان بر پشت چشم بندند. (آنندراج) (برهان). نوعی ازبرقع باشد که اکثر سیاه رنگ شده و زنان بر روی کشندو آنرا چشم آویز نیز گویند. (جهانگیری) :
شفق غلالۀ خورشید ارغوانی دوخت
چو زهره بست ایازی عنبرین بر چشم.
رفیع الدین لنبانی.
رجوع به ایاسی شود

لغت نامه دهخدا

پیازی

منسوب به پیاز، آلوده به پیاز، برنگ پوست پیاز سرخ، برنگ پوست سرخ بعضی پیازها، پیازکی، چیزیکه رنگ پیاز داشته باشد چون لعل پیازی و اشک پیازی، (آنندراج)،
- اشک پیازی، اشک خونین:
تا چشم تو آراستۀ سرمۀ ناز است
از دیدۀ عشاق دهد اشک پیازی،
علی خراسانی،
- پوست پیازی، سخت بی دوام و نازک، رجوع به پوست شود،
- لعل پیازی، پیازکی، نوعی گوهر، نوعی لعل قیمتی، (برهان) :
اشکم از شوق تو چون لعل پیازی وانگهی
تو بطیبت مر مرا هر لحظه می کوبی چو سیر،
رضی نیشابوری،
دریای گندنارنگ از تیغ شاه گلگون
لعل پیازی از خون یک یک پشیز والش،
خاقانی،
،
نوعی از گرز و آن چنانست که چند گوی فولادی را بچند زنجیر کوتاه مضبوط کرده بدسته ای از چوب محکم نصب کنند و آن را بترکی چوکن گویند، (برهان)، پیازکی، جگر و شش گوسفند که با پیاز بسیار سرخ کنند و بخورند، (فرهنگ نظام)

لغت نامه دهخدا

پیازی

منسوب به پیاز. آلوده به پیاز، برنگ پوست پیاز سرخ پیازکی. یا لعل پیازی. لعل پیازکی: دریا گند نارنگ از تیغ شاه گلگون لعل پیازی از خون یک یک پشیز والش. (خاقانی)، نوعی از گرز پیازک، جگر و شش گوسفند که با پیاز سرخ کنند و خورند. یا پوست پیازی. ورقه نازک روی پیاز، سخت بی دوام و نازک

فرهنگ لغت هوشیار

نیازی

حاجتمند، معشوق محبوب دوست: (چون ابن سلام زان نیازی شد نامزد شکیب سازی) (لیلی و مجنون نظامی رشیدی) (دلم خسته ناز تست ای نیازی که روزی نیاسایی از ناز یازی) (عثمان مخناری همایی. 504)، عزیز گرامی: (زهی مملکت را چو دولت گرامی زهی پادشا را چو دیده نیازی) (عثمان مختاری. همایی. 507)، جمع نیازیان

فرهنگ لغت هوشیار

تازی

کسی که در عربستان میماند، عربی

فرهنگ لغت هوشیار

جازی

از ریشه پارسی جایزه دهنده

فرهنگ لغت هوشیار

سازی

در جزو اخیر بعض کلمات مرکب آید بمعنی سازندگی بنا کردن عمل آوردن و آن عمل و شغل سازنده آنرا رساند: آباژور سازی آبجو سازی بخاری سازی چرمسازی: صابون سازی کاشی سازی مجسمه سازی یراق سازی، گاه محل و مکان و دکان و کارخانه ای را که در آن چیزی سازند رساند

فرهنگ لغت هوشیار

پازی

گیاهی از تیره اسفناجیان که جزو دسته چغندر است و مانند آن در ریشه اش مواد غذایی اندوخته میکند سلق پاژو سلیقه. سلقی

فرهنگ لغت هوشیار