- کیبنده
از راه برگردنده، روگرداننده، برای مثال ز اندرز موبد شکیبنده شد / سر از راه سوداش کیبنده شد (ابوشکور - شاعران بی دیوان - ۹۹)
معنی کیبنده - جستجوی لغت در جدول جو
- کیبنده (بَ دَ / دِ)
منحرف شونده. (از یادداشت به خط مرحوم دهخدا) :
ز اندرز موبد شکیبنده شد
سر از راه سوداش کیبنده شد.
ابوشکور بلخی (از یادداشت ایضاً)
ز اندرز موبد شکیبنده شد
سر از راه سوداش کیبنده شد.
ابوشکور بلخی (از یادداشت ایضاً)
پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما
صبر کننده، برای مثال تو در کنج کاشانه پنهان شوی / شکیبنده چون شخص بی جان شوی (نظامی۶ - ۱۰۵۶)
(بَ دَ / دِ)
لغت نامه دهخدا
سزاوار. شایسته. (فرهنگ فارسی معین). لایق و سزاوار. (ناظم الاطباء). برازنده. برازا. سزاوار. درخور. لایق. مستعد. صاحب استعداد. (یادداشت بخط مرحوم دهخدا) :
چو گشتاسب برشد به تخت پدر
که فر پدر داشت و بخت پدر
بسر بر نهاد آن پدرداده تاج
که زیبنده باشد به آزاده تاج.
دقیقی.
کرا برگزیدی به شاهنشهی
که زیبنده باشد به تاج مهی.
فردوسی.
بیامد ز بازار مردی هزار
چنان چون نه زیبندۀ کارزار.
فردوسی.
بیا و سر و تاج ما را ببین
اگر هست زیبنده کن آفرین.
فردوسی.
تخت شاهی را شاه آمد زیبندۀ تخت
مملکت را ملکی آمد زیب افسر.
فرخی.
تو دانی نگه داشتن بنده را
به نیکی رسانی تو زیبنده را.
شمسی (یوسف و زلیخا).
بتاج عالم آرایش که خورشید
چنین زیبندۀ افسر نباشد.
حافظ.
بر سربخت سیه خاک سیه زیبنده است
ما به هندوستان نه بهر مال دنیا می رویم.
صائب.
، آراسته. خوشنما. خوش آیند. جمیل. (فرهنگ فارسی معین) (از ناظم الاطباء). زیبا. (آنندراج) :
نیاید بدرگاه فرخنده شاه
نبندد میان پیش زیبنده گاه.
دقیقی.
چنین گفت با مهتران زال زر
که زیبنده تر زین که بنددکمر.
فردوسی.
گرچه فروزنده و زیبنده است
خاک بر او کن که فریبنده است.
نظامی.
بهشتی پر از حور زیبنده دید
فریبنده شد چون فریبنده دید.
نظامی.
سخنهای زیبندۀ دلنواز
بر ایشان فروخواند فصلی دراز.
نظامی.
... نهانی در آن قصر زیبنده دید.
نظامی.
رجوع به زیب شود
چو گشتاسب برشد به تخت پدر
که فر پدر داشت و بخت پدر
بسر بر نهاد آن پدرداده تاج
که زیبنده باشد به آزاده تاج.
دقیقی.
کرا برگزیدی به شاهنشهی
که زیبنده باشد به تاج مهی.
فردوسی.
بیامد ز بازار مردی هزار
چنان چون نه زیبندۀ کارزار.
فردوسی.
بیا و سر و تاج ما را ببین
اگر هست زیبنده کن آفرین.
فردوسی.
تخت شاهی را شاه آمد زیبندۀ تخت
مملکت را ملکی آمد زیب افسر.
فرخی.
تو دانی نگه داشتن بنده را
به نیکی رسانی تو زیبنده را.
شمسی (یوسف و زلیخا).
بتاج عالم آرایش که خورشید
چنین زیبندۀ افسر نباشد.
حافظ.
بر سربخت سیه خاک سیه زیبنده است
ما به هندوستان نه بهر مال دنیا می رویم.
صائب.
، آراسته. خوشنما. خوش آیند. جمیل. (فرهنگ فارسی معین) (از ناظم الاطباء). زیبا. (آنندراج) :
نیاید بدرگاه فرخنده شاه
نبندد میان پیش زیبنده گاه.
دقیقی.
چنین گفت با مهتران زال زر
که زیبنده تر زین که بنددکمر.
فردوسی.
گرچه فروزنده و زیبنده است
خاک بر او کن که فریبنده است.
نظامی.
بهشتی پر از حور زیبنده دید
فریبنده شد چون فریبنده دید.
نظامی.
سخنهای زیبندۀ دلنواز
بر ایشان فروخواند فصلی دراز.
نظامی.
... نهانی در آن قصر زیبنده دید.
نظامی.
رجوع به زیب شود
(کَ یَ دَ / دِ)
لغت نامه دهخدا
غالب و چیره، و به معنی ماده و سبب و باعث، و آن را کیوده نیز گفته اند. (از فرهنگ دساتیر) (انجمن آرا) (آنندراج). فاتح و غالب و مظفر و فیروز. (ناظم الاطباء)
(دَ / دِ)
لغت نامه دهخدا
به یک سو رفته. کناره گرفته، از جایی به جایی شده، تحاشی کرده، انحراف یافته. منحرف، فریفته (به عشق). (فرهنگ فارسی معین)
(بَ دَ / دِ)
لغت نامه دهخدا
اسم فاعل از شیبیدن. یعنی آمیخته شونده. (حاشیۀ برهان چ معین) ، آمیخته و برهم زده. (برهان) (ناظم الاطباء). رجوع به شیبیدن و شیبانیدن شود
(بَ دَ / دِ)
لغت نامه دهخدا
آنکه کوبد. (فرهنگ فارسی معین) :
عمودی که کوبنده هومان بود
تو آهن مخوانش که موم آن بود.
فردوسی.
کنون این برافراخته یال من
همان زخم کوبنده کوپال من.
فردوسی.
بدو گفت رستم که گرز گران
چو یازد ز بازوی گندآوران
نماند دل سنگ و سندان درست
بر و یال کوبنده باید نخست.
فردوسی.
و رجوع به کوبیدن و کوفتن شود، ضربه زننده. (فرهنگ فارسی معین). و رجوع به کوبیدن و کوفتن شود
عمودی که کوبنده هومان بود
تو آهن مخوانش که موم آن بود.
فردوسی.
کنون این برافراخته یال من
همان زخم کوبنده کوپال من.
فردوسی.
بدو گفت رستم که گرز گران
چو یازد ز بازوی گندآوران
نماند دل سنگ و سندان درست
بر و یال کوبنده باید نخست.
فردوسی.
و رجوع به کوبیدن و کوفتن شود، ضربه زننده. (فرهنگ فارسی معین). و رجوع به کوبیدن و کوفتن شود
(شِ /شَ بَ دَ / دِ)
لغت نامه دهخدا
صبرکننده و تحمل نماینده. (ناظم الاطباء) (آنندراج) (از برهان). قانع. صابر. صبور. شکیبا. بردبار. متحمل. (یادداشت مؤلف) :
زچرخ آن نیابی شکیبنده باش
به امید خود را فریبنده باش.
نظامی.
چو از مرگ بسیار یاد آوری
شکیبنده باشی در آن داوری.
نظامی.
زن پاکدامن تر از بوی مشک
شکیبنده با من به یک نان خشک.
نظامی.
- شکیبنده شدن، قانع شدن. صبر کردن:
چون شکیبنده شد در آن باره
دل ز مردم برید یکباره.
نظامی.
تو در کنج کاشانه پنهان شوی
شکیبنده چون شخص بیجان شوی.
نظامی
زچرخ آن نیابی شکیبنده باش
به امید خود را فریبنده باش.
نظامی.
چو از مرگ بسیار یاد آوری
شکیبنده باشی در آن داوری.
نظامی.
زن پاکدامن تر از بوی مشک
شکیبنده با من به یک نان خشک.
نظامی.
- شکیبنده شدن، قانع شدن. صبر کردن:
چون شکیبنده شد در آن باره
دل ز مردم برید یکباره.
نظامی.
تو در کنج کاشانه پنهان شوی
شکیبنده چون شخص بیجان شوی.
نظامی
بیکسو رفته کناره گرفته، از جایی بجایی شده، تحاشی کرده، انحراف یافته منحرف، فریفته (بعشق)
آنکه می چیند کسی که میوه یا گلی را از درخت جدا میکند، آنکه اشیایی را منظم و مرتب بالای هم یا کنار هم قرار میدهد
کسی یا چیزی که بدیگری چسبد، چیزی که دارای چسب باشد، میل کننده منحرف
متحرک، شپش: (پوستینی داشتیم جنبنده بسیار درآن افتاده بود) (عطار تذکره الاولیا ج 1 ص 84)
((دَ یا دِ))
فرهنگ فارسی معین
به یکسو رفته، کناره گرفته، از جایی به جایی شده، تحاشی کرده، انحراف یافته، منحرف، فریفته (به عشق)
برازنده، درخور، سزاوار، شایسته، شایسته، لایق، مستوجب، مناسب، آراسته، چشم نواز، خوش نما