شیشه یا شاخ یا کدویی باشد که حجامان آن را بر محل حجامت نهند و بمکند و معرب آن قبه است. (برهان). شیشۀ حجامان. (صحاح الفرس). شاخ و کدوی حجامت. (ناظم الاطباء). کدو یا شیشه ای که حجامان آن را بر محل حجامت نهند و بمکند تا خون به یکجا بهم آید آنگاه بر آن استره زنند. (آنندراج) (از فرهنگ جهانگیری) : خواجه بمکد والله خواجه بمکد والله از... تو وز آبش، چون کبه مکد گرّا. معروفی. چو کودک را ز شیرینی تب آید زنندش کبه گر بر سر نکوتر. امیرخسرو (از آنندراج). ، برآمدگی هر چیز. (برهان) (ناظم الاطباء) ، گاهی بر استره نیز اطلاق کنند. (آنندراج)
شیشه یا شاخ یا کدویی باشد که حجامان آن را بر محل حجامت نهند و بمکند و معرب آن قبه است. (برهان). شیشۀ حجامان. (صحاح الفرس). شاخ و کدوی حجامت. (ناظم الاطباء). کدو یا شیشه ای که حجامان آن را بر محل حجامت نهند و بمکند تا خون به یکجا بهم آید آنگاه بر آن استره زنند. (آنندراج) (از فرهنگ جهانگیری) : خواجه بمکد والله خواجه بمکد والله از... تو وز آبش، چون کبه مکد گرّا. معروفی. چو کودک را ز شیرینی تب آید زنندش کبه گر بر سر نکوتر. امیرخسرو (از آنندراج). ، برآمدگی هر چیز. (برهان) (ناظم الاطباء) ، گاهی بر استره نیز اطلاق کنند. (آنندراج)
زانو. (غیاث اللغات) (ناظم الاطباء). رکبه، محل اتصال ران و ساق پا. زانو. (از فرهنگ فارسی معین) : هر روز از رقبۀ صبح تا رکبۀ رواح و از خروج ظلام تا دخول شام بر مسند مظالم نشستی. (سندبادنامه ص 36). رجوع به رکبه شود
زانو. (غیاث اللغات) (ناظم الاطباء). رکبه، محل اتصال ران و ساق پا. زانو. (از فرهنگ فارسی معین) : هر روز از رقبۀ صبح تا رکبۀ رواح و از خروج ظلام تا دخول شام بر مسند مظالم نشستی. (سندبادنامه ص 36). رجوع به رکبه شود
مکبه. سرپوش. نهنبن. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا) : فرموده بود تا سر حسنک پنهان از ما آورده بودند و بداشته در طبقی با مکبه پس گفت نوباوه ای آورده اند از آن بخوریم همگان گفتند خوریم، گفت بیارید آن طبق بیاوردند و از دور مکبه برداشتند. (تاریخ بیهقی چ فیاض ص 188). خوردنیها دست به دست غلامان مطبخ بدادندی اندر ظرفهای زرین و مکبه ها به جواهر. (مجمل التواریخ والقصص). چون مکبه که بر سر چیزی نهند. (جهانگشای جوینی)
مکبه. سرپوش. نهنبن. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا) : فرموده بود تا سر حسنک پنهان از ما آورده بودند و بداشته در طبقی با مکبه پس گفت نوباوه ای آورده اند از آن بخوریم همگان گفتند خوریم، گفت بیارید آن طبق بیاوردند و از دور مکبه برداشتند. (تاریخ بیهقی چ فیاض ص 188). خوردنیها دست به دست غلامان مطبخ بدادندی اندر ظرفهای زرین و مکبه ها به جواهر. (مجمل التواریخ والقصص). چون مکبه که بر سر چیزی نهند. (جهانگشای جوینی)
وادیی است به طائف. (منتهی الارب). گویند نام وادیی است در طایف ونیز گویند کوهی است در حجاز. زمخشری گوید: مفازه ای است که در مسافت دو روز از مکه واقع شده و امروز طایفۀ عدوان در آنجا سکونت دارد. (از معجم البلدان)
وادیی است به طائف. (منتهی الارب). گویند نام وادیی است در طایف ونیز گویند کوهی است در حجاز. زمخشری گوید: مفازه ای است که در مسافت دو روز از مکه واقع شده و امروز طایفۀ عدوان در آنجا سکونت دارد. (از معجم البلدان)
بیخ صلیانیه. که نباتی است دشتی. (منتهی الارب). بیخ بریدۀ صلیانیه که نباتی است دشتی. (آنندراج) (از اقرب الموارد). بیخ بریدۀ صلیان. (ناظم الاطباء). صدف البواسیر. (یادداشت مؤلف) (از تحفۀ حکیم مؤمن). رجوع به صدف البواسیر و صلیانیه شود، زانو یا جای باریکی ساق و ذراع ستور یا آرنج از هر حیوان. ج، رکبات و رکبات و رکبات و رکب. و کذلک کل ماکان علی فعله الا فی ذوات الیاء فانهم لایحرکون موضع العین منه بالضم و کذلک فی المضاعف. (منتهی الارب). زانو. جای باریکی ساق. ذراع ستور. (ناظم الاطباء). زانو. (دهار) (آنندراج) (از معجم البلدان). پیوندگاه میان قسمت پایین اطراف ران و قسمت بالای ساق پا، و گویند آرنج ذراع ازهر چیز. و در مثل است: ’شر الناس من ملحه علی رکبه’برای کسی که زود خشمگین شود و نیز برای اشخاص بیوفازده می شود. (از اقرب الموارد). رجوع به زانو شود. - رکبهالدجاجه (اصطلاح نجوم) ، با رکبهالرامی دوستاره اند. (از اقرب الموارد). رجوع به رکبهالرامی شود. - رکبهالراس، روشن ترین ستارۀ صورت قوس که بر زانوی راست اسب است. (یادداشت مؤلف). رجوع به قوس شود. - رکبهالرامی. (اصطلاح نجوم). با رکبهالدجاجه دو ستاره اند. (از اقرب الموارد). رجوع به ترکیب رکبهالدجاجه شود
بیخ صلیانیه. که نباتی است دشتی. (منتهی الارب). بیخ بریدۀ صلیانیه که نباتی است دشتی. (آنندراج) (از اقرب الموارد). بیخ بریدۀ صلیان. (ناظم الاطباء). صدف البواسیر. (یادداشت مؤلف) (از تحفۀ حکیم مؤمن). رجوع به صدف البواسیر و صلیانیه شود، زانو یا جای باریکی ساق و ذراع ستور یا آرنج از هر حیوان. ج، رُکبات و رُکُبات و رُکَبات و رُکَب. و کذلک کل ماکان علی فُعلَه الا فی ذوات الیاء فانهم لایحرکون موضع العین منه بالضم و کذلک فی المضاعف. (منتهی الارب). زانو. جای باریکی ساق. ذراع ستور. (ناظم الاطباء). زانو. (دهار) (آنندراج) (از معجم البلدان). پیوندگاه میان قسمت پایین اطراف ران و قسمت بالای ساق پا، و گویند آرنج ذراع ازهر چیز. و در مثل است: ’شر الناس من ملحه علی رکبه’برای کسی که زود خشمگین شود و نیز برای اشخاص بیوفازده می شود. (از اقرب الموارد). رجوع به زانو شود. - رکبهالدجاجه (اصطلاح نجوم) ، با رکبهالرامی دوستاره اند. (از اقرب الموارد). رجوع به رکبهالرامی شود. - رکبهالراس، روشن ترین ستارۀ صورت قوس که بر زانوی راست اسب است. (یادداشت مؤلف). رجوع به قوس شود. - رکبهالرامی. (اصطلاح نجوم). با رکبهالدجاجه دو ستاره اند. (از اقرب الموارد). رجوع به ترکیب رکبهالدجاجه شود
توبره ای از چرم یا قماشی که بنایان ابزار و کودکان مکتب کتاب و جزوه و قلم و قلمدان و شکارچیان شکار و قلندران چرس در وی نهند و بر پشت فروآویزند. و این کلمه متداول است لکن در کتب لغت نیافتم و احتمال میرود این کلمه اصل کلمه حقب و حقیبۀ عرب یا بالعکس باشد. چنته. چرسدان. توبرۀ خورجین. تلی. و رجوع به حقب و حقیبه شود
توبره ای از چرم یا قماشی که بنایان ابزار و کودکان مکتب کتاب و جزوه و قلم و قلمدان و شکارچیان شکار و قلندران چرس در وی نهند و بر پشت فروآویزند. و این کلمه متداول است لکن در کتب لغت نیافتم و احتمال میرود این کلمه اصل کلمه حقب و حقیبۀ عرب یا بالعکس باشد. چنته. چرسدان. توبرۀ خورجین. تلی. و رجوع به حقب و حقیبه شود
سبوسه سر شوره سر زه نیام، توره سر آشی که از سرکه و گوشت و بلغور و میوه خشک پزند و آن چنانست که گندم را بلغور کنند و در سرکه بخیسانند و خشک کنند و هر وقت که خواهند صرف نمایند سرکه با آش سرکه
سبوسه سر شوره سر زه نیام، توره سر آشی که از سرکه و گوشت و بلغور و میوه خشک پزند و آن چنانست که گندم را بلغور کنند و در سرکه بخیسانند و خشک کنند و هر وقت که خواهند صرف نمایند سرکه با آش سرکه