معنی کاسه در فرهنگ فارسی عمید

ظرف سفالی یا چینی تو گود که در آن غذا می خورند،، در علم زیست شناسی حقۀ گل، کالیس، کاسۀ سر: در علم زیست شناسی جمجمه، استخوان سر، روزی که چرخ از گِل ما کوزه ها کند / زنهار کاسۀ سر ما پرشراب کن (حافظ - ۷۹۲) ، کاسۀ زانو: در علم زیست شناسی استخوان روی مفصل زانو، آیینۀ زانو، سر زانو، کشکک، کاسۀ گُل: در علم زیست شناسی مجموعۀ کاسبرگ ها، کالیس

معنی کاسه در لغت نامه دهخدا

ظرفی باشد که چیزی در آن خورند. (برهان). ناجود و قدح و جام و ساغر و پیاله و دوری و طبقچۀ بزرگ و یا کوچک مسین و یا چوبین و یا گلین و بادیه و قدح چینی بزرگ و کوچک و هرظرفی که در آن چیزی خورند. (ناظم الاطباء). ظرف مدور از فلز یا گل که دیواره اش بلند باشد و برای حمل غذا و آب استعمال میشود و قسم بزرگ آن را قدح هم گویند. این لفظ مأخوذ از کاس عربی است. (فرهنگ نظام). کاس. رجوع به کاس شود: و از آمل آلاتهای چوبین خیزد چون کفچه و شانه و شانه نیام و کاسه و طبق. (حدود العالم).، که چون شاه کسری خورش خواستی، یکی خوان زرّین بیاراستی، سه کاسه نهادی برو از گهر، به دستار زربفت پوشیده سر.، فردوسی.، شمشیر تو خوانی نهد از بهر دد و دام، کز کاسۀ سر کاسه بود سفرۀ خوان را.، انوری.، کاسۀ خاصان منه در پیش عام، ترک کن تا ماند این تقریر خام.، مولوی.، کاسۀ گرمتر از آش که دید، کیسۀبیش تر از کان که شنید.، جامی (امثال و حکم).، کاسۀ چینی که صدا میکند، خود صفت خویش ادا میکند.، ؟ (جامع التمثیل).، قطیمه، کاسه ای از طعام. (منتهی الارب).، - کاسه به خون زدن و در خون زدن، خون خوردن. (آنندراج) :، صائب بخون دل نزند کاسه چون کند، هر کس که نیست دست بجام لبالبش.، صائب (از آنندراج).، کاسه در خون جگرداران عالم میزند، از خمار ظالم آن چشم بی پروا مپرس.، صائب (از آنندراج).، - کاسه بر سر شکستن، مورد افشای راز شدن یا کردن کسی و کاسه بر سر کسی شکستن، کنایه از رسوا کردن او را و قدح بر سر کسی شکستن نیز بهمین معنی است. (آنندراج) :، چنان ز نالۀ مستانه بی تو نالیدم، که کاسه بر سر آواز شیر بیشه شکست.، محسن تأثیر.، پیش ساقی لب ز حرف زهد و تقوی بسته ایم، کاسۀ زاهد مبادا بر سر ما بشکند.، محمدقلی سلیم.، و رجوع به مجموعۀ مترادفات ص 259 شود.، - کاسه بر کف داشتن، برای دریوزه کردن بود. (آنندراج) :، پگاه نغمۀ طنبور کاسه بر کف دست، گدای نالۀ شهناز کرده ای ما را.، میرنجات.، - کاسه به زیر کاسه، فنی از کشتی که چانۀ خود را بچانۀ حریف می پیچند و بعضی گویند دست در زیر زانوی حریف بردن و از جا برداشتن است. (آنندراج) :، چه خوری غصۀ گردون و غم تلواسش، قامت افراخته ای کاسه بزیر کاسش.، میرنجات.، - کاسه به سر و بر سر کشیدن، از عالم ساغر بر سر کشیدن. (آنندراج) :، وقت رندی خوش که در دوران برنگ لاله کرد، صاف و درد دهر را یک کاسه ای بر سر کشید.، مخلص کاشی (از آنندراج).، چون زنگیی که کاسۀ شیری بسر کشد، شام سیاه هجر فرو برد روز را.، میرزا وحید (از آنندراج).، - کاسۀ پنیر و کاسۀ جغرات، کنایه از ماه بدر است. (ناظم الاطباء).، - کاسه پیش کسی بند کردن، خوان به خدمت امیر بستن و به امید منفعت به خانه اش آمد وشد کردن یعنی چون کسی ملتزم به امری شود گویند در سر کار فلان امیر کاسه بند کرده است. (آنندراج). و رجوع به ’کاسه بند کردن’ شود. و نیز به مجموعۀ مترادفات ص 136.، - کاسۀ چه کنم در دست داشتن، همیشه مردد و همیشه از بخت شاکی بودن. مثال: فلان همیشه کاسۀ چکنم دردست دارد. (امثال و حکم دهخدا). و رجوع به کاسه کجانهم شود.، - کاسه در پیش کسی داشتن و پیش کف کسی داشتن، احتیاج خود پیش کسی بردن. (آنندراج) :، چشم بر فیض نظیری همه خوبان دارند، کاسه در پیش گدا داشته سلطانی چند.، نظیری.، رواست لاله اگر کاسه داشت پیش کفم، گلی است داغ که مخصوص گلستان منست.، (از آنندراج).، - کاسه در زیر آن نیم کاسه یافتن، فریب کسی ظاهر ساخته و عجائبات مشاهده نمودن. (غیاث) (آنندراج).، - کاسه کجا بر و کاسه کجا نه، کسی که ناخوانده بر خوان مردم حاضر شود و بر این قسم مدار بگذارند و متأخران بدین معنی کاسه کجا برم و کاسه کجا نهم بصیغۀ متکلم استعمال کنند. (آنندراج) :، آنجا که خوان همتت آراست روزگار، این هفت طاس گردون کاسه کجا برند.، کمال اصفهانی (از آنندراج).، - کاسه کشیدن و نوشیدن وزدن، کنایه از شراب خوردن. (آنندراج) :، در این میخانه هر ایمایی از جایی خبر دارد، گدایی کاسه ای زد ساغر جمشید پیدا شد.، میرزا جلال.، چگونه کاسۀ پرزهر ناز را نوشند، جماعتی که بدآموز نعمت و نازند.، صائب.، ز خون شکوه ام چون لاله دامانی نشد رنگین، کشیدم کاسه های خون و برلب خاک مالیدم.، صائب.، - امثال:، کاسۀ آسمان ترک دارد.، کاسه جایی رود که بازآرد قدح.،، بمعنی طبل و کوس و نقارۀ بزرگ هم آمده است. (برهان) :، دهل و کاسه همانا که بشب زان نزنند، تا بخسبد خوش و کمتر بودش بر دل بار.، فرخی (دیوان چ عبدالرسولی ص 93).، گر فلک فریاد خصمت نشنود معذور هست، کاسه و کوس شهنشه گوش او کرکرده اند.، ادیب صابر.،، شکم تار و ستار و کمانچه و چنگ و طبل و کوس و نقاره. (ناظم الاطباء).، - کاسه بردار:، چو دیده به طنبوره و تار او، ز رغبت شدی کاسه بردار او.، ملاطغرا (آنندراج).، - کاسۀ نرگس، جام گل نرگس:، از تهیدستی لب من کی شکایت آشناست، همچو نرگس کاسه ام خالیست اما بی صداست.، نورالعین واقف (از آنندراج).،، کنایه از فلک و آفتاب و زمین و دنیا باشد. (برهان) (ناظم الاطباء)

معنی کاسه در فرهنگ لغت هوشیار

ظرفی باشد که چیزی در آن خورند، قدح، جام

معنی کاسه در فرهنگ فارسی معین

پیاله، ظرف، کوس، بیرونی ترین پوشش گل، کاسه داغ تر از آش: کنایه از واسطه ای که از صاحب حق بیشتر جوش می زند، کاسه ای زیر نیم کاسه بودن: کنایه از نیرنگی در کار بودن، کاسه کوزه کسی را به هم زدن: کنایه از شر و فساد و خرابی

معنی کاسه در فرهنگ واژه مترادف متضاد

پیاله، تاس، جام، راک، ساغر، ظرف، قدح، کاس

معنی کاسه در فرهنگ جامع تعبیر خواب

دیدن کاسه چوبین به خواب، چون خوردنی در وی است، دلیل که از سفر روزی حلال یابد. اگر کاسه را تهی بیند، دلیل بر فروماندگی بود. دیدن کاسه در خواب، دلیل بر خادمی است که بر دست او خیرات برود، اما کاسه سیمین و زرین چون خوردنی در وی بود، دلیل بر روزی حرام بود و کاسه قلعی و سفیدروی، دلیل بر روزی شبهت زده و کاسه آبگینه، دلیل بر زن بود.، - محمد بن سیرین، اگر در خواب دیدید که با لیوان یا کاسه آب می خورید در جشنی عشرت آور و عیش آمیز شرکت می کنید که جشن و سرور به شما تعلق ندارد و احتمالا مثل مهمان از آن سهم می برید. اگر دیدید یکی در مقابل شما با لیوان یا کاسه و یا ظرف دیگری آب می نوشد مجذوب کاری می شوید که فکر می کنید انجام آن به سود شما می تواند باشد. منوچهر مطیعی تهرانی، ۱ـ دیدن کاسه بلور در خواب، علامت آن است که از شیرین ترین اوقات زندگی و بهترین لذتها بهره مند خواهید شد.، ۲ـ اگر خواب ببینید از کاسه بلور مایعی می نوشید، علامت آن است که به زودی از عشقی پنهان مطلع خواهید شد.، ۳ـ دیدن کاسه بلور شکسته در خواب، علامت آن است که در اثر حادثه ای اندوهگین خواهید شد.، ۴ـ اگر دختری در خواب کاسه ای بلوری هدیه بگیرد، علامت آن است که به عزیزترین آرزوهای خود دست خواهد یافت.، اگر بیند در کاسه چیزی خوش بود و بخورد، دلیل منفعت است. اگر چیزی ترش بود، دلیل غم و اندوه است و دیدن کاسه تهی در خواب، دلیل بر فروماندگی و مفلسی است. اگر بیند که در کاسهی آبگینه به زن خویش آب داد، و کاسهی آبگینه را نسبت به جوهر زنان کردهاند و آب که در کاسهی آبگینه باشد فرزند و طفل بود که در شکم مادر بود.، .

معنی کاسه در فرهنگ گویش مازندرانی

پیمانه ی چوبی به حجم حدود دویست و پنجاه سی سی، از اوزان که معادل سه کیلوگرم است

معنی کاسه - جستجوی لغت در جدول جو

کاسه

فرهنگ فارسی عمید

کاسه(سَ / سِ)

لغت نامه دهخدا

کاسه

فرهنگ لغت هوشیار

کاسه((س))

فرهنگ فارسی معین

کاسه

فرهنگ واژه مترادف متضاد

کاسه

فرهنگ جامع تعبیر خواب

کاسه

فرهنگ گویش مازندرانی

ماسه

شن نرم که درشتی دانه هایش از چند میلی متر بیشتر نباشد

فرهنگ فارسی عمید

کاره

صاحب نفوذ و تسلط، آنکه از وی کاری برمی آید
پسوند متصل به واژه به معنای کار مثلاً همه کاره، هیچ کاره، بیکاره، ستمکاره
پشتواره، پشته، پشتۀ علف یا هیزم

فرهنگ فارسی عمید

کاست

محفظۀ پلاستیکی مستطیل شکل و کوچک دارای دو قرقره که نوار به دور آن ها پیچیده می شود

فرهنگ فارسی عمید

کازه

آغل گوسفند، مغاره، کلبۀ صحرایی، سایه بانی که با شاخه های درخت و علف در بیابان یا در میان کشتزار درست کنند، آلاچیق، کریچ، کرچه، کریچه، گریچ، کومه، برای مثال چو آمد بیابان یکی کازه دید / روان آب و مرغی خوش و تازه دید (اسدی - ۲۷۹)

آغل گوسفند، مغاره، کلبۀ صحرایی، سایه بانی که با شاخه های درخت و علف در بیابان یا در میان کشتزار درست کنند، آلاچیق، کُریچ، کُرچه، کُریچه، گُریچ، کومه، برای مِثال چو آمد بیابان یکی کازه دید / روان آب و مرغی خوش و تازه دید (اسدی - ۲۷۹)

فرهنگ فارسی عمید

کاسک

کاسکت، کلاه مخصوص فلزی که در هنگام موتورسواری، کار در معدن یا ساختمان و مانند آن ها برای محافظت از سر به کار می رود

فرهنگ فارسی عمید

کاره

کسی که چیزی را ناپسند می شمارد، کراهت دارنده

فرهنگ فارسی عمید

حاسه

حاس، قوۀ نفسانی که اشیای را درک می کند و به آثار و اشیای خارجی پی می برد، هر یک از حواس پنج گانه شامل شنوایی، بینایی، بویایی، چشایی و بساوایی

فرهنگ فارسی عمید

سکاسه

خارپشت بزرگ تیرانداز که خارهای بلند ابلق دارد و آن ها را مانند تیر می اندازد، جوجه تیغی
تشی، سیخول، زکاسه، رکاشه، اسگر، اسغر، سنگر، سگر، پهمزک، پیهن، بیهن، روباه ترکی، کاسجوک، جبروز، قنفذ

فرهنگ فارسی عمید

زکاسه

خارپشت بزرگ تیرانداز که خارهای بلند ابلق دارد و آن ها را مانند تیر می اندازد، جوجه تیغی
تشی، سیخول، سکاسه، رکاشه، اسگر، اسغر، سنگر، سگر، پهمزک، پیهن، بیهن، روباه ترکی، کاسجوک، جبروز، قنفذ

فرهنگ فارسی عمید

کاسج

خارپشت بزرگ تیرانداز، سیخول

فرهنگ فارسی عمید

کاست

دارای کمی، ناقص، کمی، کاهش

فرهنگ فارسی عمید

کاخه

یرقان، زردی گندم، باران

فرهنگ فارسی عمید

کاشه

یخ نازک روی آب
یخ، آبی که از شدت سردی بسته و سفت شده باشد، هسر، هسیر، هتشه برای مثال گرفت آب کاشه ز سرمای سخت / چو زرین ورق گشت برگ درخت (عمعق - ۱۹۵)
کپسول

فرهنگ فارسی عمید

شکاسه

(تَ)

دشوارخوی گردیدن. (منتهی الارب) (آنندراج) (از اقرب الموارد). بدخوی و دشوارخوی گردیدن. (ناظم الاطباء). بدخو شدن. (المصادر زوزنی). صعب خو شدن. (تاج المصادر بیهقی). و رجوع به شکاست شود

لغت نامه دهخدا

مکاسه

(مُ سِ)

به اصطلاح مردم هند، دهی که از باج و خراج معاف باشد مشروط بر آنکه مردمان آن ده، اموال مسافرین را محافظت کنند. (ناظم الاطباء) (از فرهنگ جانسون)

لغت نامه دهخدا

رکاسه

(رَسَ)

رکاسه. چوبی سرکج یا رسن و مانند آن که در زمین نیک فروبرده شود مانند اخیه. (منتهی الارب) (آنندراج). چوبی سرکج و یا رسن و جز آن مانند اخیه که در زمین نیک فروبرند و ستور را بر آن بندند. (ناظم الاطباء). آنچه مانند اخیه در زمین فروبرند و از آن است ’شد دابته الی الرکاسه’. (از اقرب الموارد)

رِکاسَه. چوبی سرکج یا رسن و مانند آن که در زمین نیک فروبرده شود مانند اخیه. (منتهی الارب) (آنندراج). چوبی سرکج و یا رسن و جز آن مانند اخیه که در زمین نیک فروبرند و ستور را بر آن بندند. (ناظم الاطباء). آنچه مانند اخیه در زمین فروبرند و از آن است ’شد دابته الی الرکاسه’. (از اقرب الموارد)

لغت نامه دهخدا

اکاسه

(اِ)

پدر فرزندان زیرک شدن. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء) (آنندراج) (از اقرب الموارد) ، بلند گردانیدن، گویند: قد اکبح (مجهولا) ، ای شمخ. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء) (ازاقرب الموارد). بلند گردانیدن. (آنندراج)
بر سه پارفتن ستور. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء).

لغت نامه دهخدا

رکاسه

(رُ سَ / سِ)

رکاشه. خارپشتی که خارهای خود را چون تیر اندازد به عربی ابومدلج گویند. (برهان) (آنندراج) (از ناظم الاطباء). ریکاشه. (فرهنگ فارسی معین). خارپشت باشد و آن را سیخول نیز گویند. (فرهنگ جهانگیری). رجوع به رکاشه و ریکاشه شود

لغت نامه دهخدا

رکاسه

(رِسَ)

رکاسه. (منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). رجوع به رکاسه شود

لغت نامه دهخدا

چکاسه

(چَ سَ / سِ)

خارپشت را گویند. (برهان) (انجمن آرا) (آنندراج). خارپشت راگویند و آن را ریکاسه و سیخول نیز نامند و بزبان (؟) تشی و به هندی ساهی و به زبان گیلان خورده خوانند وآن جانوری است که بر پشتش خارهای ابلق باشد مانند دوک و چون کسی قصد گرفتن کند چنان بدن خود را در هم فشارد که خارها از بدنش جدا شود و به آن کس خورد. (جهانگیری). خارپشت. (ناظم الاطباء). چکاشه. سنقره و ’سنقره کل’. (در اصطلاح روستائیان فیض آباد محولات بخش تربت حیدریه). بزنقره در تداول اهالی خراسان. و رجوع به چکاشه و ریکاسه و سیخول و خارپشت شود

خارپشت را گویند. (برهان) (انجمن آرا) (آنندراج). خارپشت راگویند و آن را ریکاسه و سیخول نیز نامند و بزبان (؟) تشی و به هندی ساهی و به زبان گیلان خورده خوانند وآن جانوری است که بر پشتش خارهای ابلق باشد مانند دوک و چون کسی قصد گرفتن کند چنان بدن خود را در هم فشارد که خارها از بدنش جدا شود و به آن کس خورد. (جهانگیری). خارپشت. (ناظم الاطباء). چکاشه. سُنقُرَه و ’سُنقَرَه کَل’. (در اصطلاح روستائیان فیض آباد محولات بخش تربت حیدریه). بُزُنْقُرَه در تداول اهالی خراسان. و رجوع به چکاشه و ریکاسه و سیخول و خارپشت شود

لغت نامه دهخدا

زکاسه

(زُ سَ / سِ)

خارپشتی را گویند که خارهای خود راچون تیر اندازد و به عربی ابومدلج خوانند. (برهان) (آنندراج). زکاشه. خارپشت تیرانداز و ابومدلج. (ناظم الاطباء). و به شین معجمه و زای فارسی هم آمده است. (آنندراج). جانوری است خزنده که در پشتش مانند دوک خارهای سرتیزند، چون کسی قصدش کند خود را بیفشاند، خارها چون تیر جهند و در اندام قاصد نشیند و آنرا تشی، جبروز، جبروژ، چزک، چژک، جیزو، چیزو، چکاسه، چکاشه، خارپشت و روباه ترکی... نیز گویند به تازیش قنفذ خوانند... (شرفنامۀ منیری). محرف ریکاسه است. (یادداشت بخط مرحوم دهخدا). مصحف. رکاسه (مخفف ریکاسه، ریکاشه). (حاشیۀ برهان چ معین). رجوع به ریکاسه شود

خارپشتی را گویند که خارهای خود راچون تیر اندازد و به عربی ابومدلج خوانند. (برهان) (آنندراج). زکاشه. خارپشت تیرانداز و ابومدلج. (ناظم الاطباء). و به شین معجمه و زای فارسی هم آمده است. (آنندراج). جانوری است خزنده که در پشتش مانند دوک خارهای سرتیزند، چون کسی قصدش کند خود را بیفشاند، خارها چون تیر جهند و در اندام قاصد نشیند و آنرا تشی، جبروز، جبروژ، چزک، چژک، جیزو، چیزو، چکاسه، چکاشه، خارپشت و روباه ترکی... نیز گویند به تازیش قنفذ خوانند... (شرفنامۀ منیری). محرف ریکاسه است. (یادداشت بخط مرحوم دهخدا). مصحف. رکاسه (مخفف رِیکاسه، ریکاشه). (حاشیۀ برهان چ معین). رجوع به ریکاسه شود

لغت نامه دهخدا

ژکاسه

(ژُ سَ / سِ)

قنفذ. خارپشت. (دهار). ژکاشه. اما این کلمه ظاهراً به این صورت تصحیف ریکاسه است

لغت نامه دهخدا

رکاسه

خار پشت کلان تیر انداز

فرهنگ لغت هوشیار

شکاسه

دشوار خویی دشوار خوی گردیدن

فرهنگ لغت هوشیار

تاسه

اندوه و ملامت

فرهنگ لغت هوشیار

حاسه

سترسا سهش، دریابنده یا حاسه بصر. حس بیننده قوه باسره. یا حاسه ذوق. حس چشنده قوه ذایقه. یا حاسه سمع. حس شنونده قوه سامعه. یا حاسه شم. حس بوینده قوه شامه. یا حاسه لمس. حس بساونده قوه لامسه

فرهنگ لغت هوشیار

پاسه

میل کردن بهر چیز آزمندی، تاسه تلواسه، غم. اندوه و فشردن گلو. توضیح ظاهرا این صورت مصحف (تاسه) است

فرهنگ لغت هوشیار

کاسب

سوداگر، پیشه ور

فرهنگ واژه فارسی سره

معنی کاسه - جستجوی لغت در جدول جو

پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما