- پیرمرد
مرد پیر، مرد سال خورده و کهن سال
معنی پیرمرد - جستجوی لغت در جدول جو
- پیرمرد (مَ)
دهی از دهستان بهمی سردسیر بخش کهگیلویۀشهرستان بهبهان واقع در 8هزارگزی جنوب باختری قلعه اعلا مرکز دهستان. کوهستانی، سردسیر. دارای 100 تن سکنه. آب آن از چاه، محصول آنجا غلات و پشم و لبنیات. شغل اهالی زراعت و حشم داری. صنایع دستی قالی و قالیچه و جاجیم و پارچه بافی و راه آن مالرو است. ساکنین ازطایفۀ بهمی هستند. (فرهنگ جغرافیایی ایران ج 6)
- پیرمرد (مَ)
شیخ. سالخورده. کهنسال. بپیری رسیده. مقابل پیرزن:
یکی پیرمرد است بر سان شیر
نگردد ز جنگ و ز پیکار سیر.
فردوسی.
چنان شد که دینار بر سر بطشت
اگر پیرمردی ببردی بدشت
نکردی بدینار او کس نگاه
ز نیک اختر روز وز داد شاه.
فردوسی.
زن و کودک و پیرمردان براه
برفتند گریان بنزدیک شاه.
فردوسی.
عاشقی را، چه جوان چه پیرمرد
عشق بر هر دل که زد تأثیر کرد.
عطار.
ز بنگاه حاتم یکی پیرمرد
طلب ده درم سنگ فانیذ کرد.
سعدی.
جوانی فرارفت کای پیرمرد
چه در کنج حسرت نشینی بدرد.
سعدی.
یکی پیرمرد اندر آن ده مقیم
ز پیران مردم شناس قدیم.
سعدی.
پیرمردی لطیف در بغداد
دختر خود بکفشدوزی داد.
سعدی.
ز نخوت برو التفاتی نکرد
جوان سربرآورد کای پیرمرد.
سعدی.
جوانی ز ناسازگاری جفت
بر پیرمردی بنالید و گفت.
سعدی.
پیرمردی ز نزع می نالید
پیرزن صندلش همی مالید.
(گلستان).
پیرمردی جهان دیده در آن کاروان بود. (گلستان)
یکی پیرمرد است بر سان شیر
نگردد ز جنگ و ز پیکار سیر.
فردوسی.
چنان شد که دینار بر سر بطشت
اگر پیرمردی ببردی بدشت
نکردی بدینار او کس نگاه
ز نیک اختر روز وز داد شاه.
فردوسی.
زن و کودک و پیرمردان براه
برفتند گریان بنزدیک شاه.
فردوسی.
عاشقی را، چه جوان چه پیرمرد
عشق بر هر دل که زد تأثیر کرد.
عطار.
ز بنگاه حاتم یکی پیرمرد
طلب ده درم سنگ فانیذ کرد.
سعدی.
جوانی فرارفت کای پیرمرد
چه در کنج حسرت نشینی بدرد.
سعدی.
یکی پیرمرد اندر آن ده مقیم
ز پیران مردم شناس قدیم.
سعدی.
پیرمردی لطیف در بغداد
دختر خود بکفشدوزی داد.
سعدی.
ز نخوت برو التفاتی نکرد
جوان سربرآورد کای پیرمرد.
سعدی.
جوانی ز ناسازگاری جفت
بر پیرمردی بنالید و گفت.
سعدی.
پیرمردی ز نزع می نالید
پیرزن صندلش همی مالید.
(گلستان).
پیرمردی جهان دیده در آن کاروان بود. (گلستان)
- پیرمرد
مرد سالخورده مرد کهن سالمقابل پیر زن: موکلان... آن مردمان را دیدند که با پیرمرد گفتار میکردند
- پیرمرد
سالخورده، سالدیده، سالمند، کهنسال، مسن
متضاد: پیرزن، جوان
متضاد: پیرزن، جوان
پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما
یاری دهنده، کمک کننده، مددکار، دستیار، دستگیر، برای مثال در کار عشق دیده مرا پایمرد بود / هر دردسر که دیدم از این پایمرد خاست (خاقانی - ۷۴۷) ، شفیع، میانجی
کسی که پدرش مرده باشد، یتیم، برای مثال پدر مرده را سایه بر سر فکن / غبارش بیفشان و خارش بکن (سعدی۱ - ۸۰)
تنها پرنده ای که به بچۀ خود شیر می دهد، خفّاش، جانور پستانداری با پوزۀ باریک، گوش های برجسته، دندان های بسیار تیز و قوۀ بینایی ضعیف که دست و پایش با پردۀ نازکی به هم متصل شده و به شکل بال درآمده است که با آن می تواند مثل پرندگان پرواز کند، بیواز، خربیواز، شب پره، شب یازه، شبکور، مرغ عیسی، شیرمرغ، وطواط
(مَ)
لغت نامه دهخدا
دهی است از بخش تکاب شهرستان مراغه. سکنۀ آن 774 تن. آب آن از رود خانه ساروق. راه آن ارابه رو. صنایع دستی زنان جاجیم بافی است. (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 4)
(مَ)
لغت نامه دهخدا
کنایه از دلیر و شجاع. (از ناظم الاطباء) (از برهان) (آنندراج) (انجمن آرا) :
از ملکان کس چنو نبود جوانی
راد و سخندان و شیرمرد و خردمند.
رودکی.
چنین گفت با خواهران شیرمرد
کز ایدر بپویید برسان گرد.
فردوسی.
بگفتا به گیو آن کجا کرده بود
چنان شیرمردی که آزرده بود.
فردوسی.
به بیژن چنین گفت کای شیرمرد
تویی ببر درّنده روز نبرد.
فردوسی.
مگر کاّن دلاور گو سالخورد
شود کشته بر دست این شیرمرد.
فردوسی.
چنین گفت کای رستم شیرمرد
از ایدر بدین خرمی بازگرد.
فردوسی.
به هومان چنین گفت کاّن شیرمرد
که با من همی گردد اندر نبرد.
فردوسی.
کارهای شیرمردان کردی و از رشک تو
حاسدانت یاوه گو هستند و جمله ژاژخای.
فرخی.
لاجرم هرچه در جهان فراخ
شیرمرد است و رادمرد تمام.
فرخی.
نه من خوی سگ دارم ای شیرمردان
که خشنود گردم به خشک استخوانی.
فرخی.
چنان کنید که مردان شیرمرد کنند
به هیچگونه نتابید ازین نبرد عنان.
فرخی.
احمد علی نوشتکین آن شیرمرد چون بر این واقف شد و ایشان را دید تعبیه گشته قوم خویش را گفت. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 435).
پسر داشت منبر یکی شیرمرد
کش از جنگیان کس نبد هم نبرد.
اسدی.
ده ودوهزار از سپه شیرمرد
به هفتاد کشتی پراکنده کرد.
اسدی.
شمیران گفت ای شیرمردان این همای را از دست این مار که برهاند. (نوروزنامه).
حمله با شیرمردهمراه است
حیله کار زن است و روباه است.
سنایی.
بوجهل شیرمرد که بوجهلیانش بشیر دارند و خواجه به شیرمردی در اول کتاب وصفش کرده. (کتاب النقض ص 438). اولاً لشکر آل مرتضی که باشند شیرمردان... باشند. (کتاب النقض ص 475).
مگر که آن یخ و آن میوه سگزیان خوردند
که همچو ایشان من شیرمرد عیارم.
سوزنی.
گر از زبان چو زوبین من نیازارد
روان میرۀ باسهل شیرمرد کیا.
سوزنی.
شیرخواران را به مغز و شیرمردان را به جان
طعمه مار و شکار گرگ حمیر ساختند.
خاقانی.
شیرمردان که کمینگه سر زانو دارند
صیدگه شان بن دامان به خراسان یابم.
خاقانی.
شیرمردان چون گوزنان هوی هوی اندر دهان
وز هواللّه بر خدنگ آه پیکان دیده اند.
خاقانی.
در کهف نیاز شیرمردان
جان را سگ آستان ببینم.
خاقانی.
شیرمردی خیز و خوی شیر خوردن کن رها
تا کی این پستان زهرآلود داری در دهان.
خاقانی.
شربت او را ستد آن شیرمرد
زهر به یاد شکر آسان بخورد.
نظامی.
منم شیرزن گر تویی شیرمرد
چه ماده چه نر شیر روز نبرد.
نظامی.
بسا رعنا زنا کو شیرمرد است
بسا دیبا که شیرش در نورد است.
نظامی.
به نوشابه گفت ای شه بانوان
به از شیرمردان به توش و توان.
نظامی.
چنان راند شمشیر بر شیرمرد
کز آن شیرمردان برآورد گرد.
نظامی.
توان گفتن که این کتابیست که مخنثان را مرد کند و مردان را شیرمرد کند و شیرمردان را فرد کند و فردان را عین درد کند. (تذکره الاولیاء عطار).
ره کاروان شیرمردان زنند
ولی جامۀ مردم اینان برند.
سعدی (بوستان).
تو در پنجۀ شیرمردان زنی
چه سودت کند پنجۀ آهنی.
سعدی (گلستان).
نکردی در این روز بر من جفا
که تو شیرمردی و من پیرزن.
سعدی (گلستان).
شیرمردان را به حکم ضرورت در نقبها گرفته اند. سعدی (گلستان).
دماغ پخته که من شیرمرد برنایم
برو که با سگ بدنقش هم تو برنایی.
سعدی.
، (اصطلاح عرفانی) به اصطلاح عرفا کسی که سرد و گرم مجاهدات را کشیده و تلخ و ترش ریاضات را چشیده و از حظنفس فارغ گشته باشد. (ناظم الاطباء) (از برهان). کنایه از سالکان راه حق و پارسا و اهل صفا. (ناظم الاطباء). کنایه از سالکان طریق حق است. (از برهان)
از ملکان کس چنو نبود جوانی
راد و سخندان و شیرمرد و خردمند.
رودکی.
چنین گفت با خواهران شیرمرد
کز ایدر بپویید برسان گرد.
فردوسی.
بگفتا به گیو آن کجا کرده بود
چنان شیرمردی که آزرده بود.
فردوسی.
به بیژن چنین گفت کای شیرمرد
تویی ببر درّنده روز نبرد.
فردوسی.
مگر کاّن دلاور گو سالخورد
شود کشته بر دست این شیرمرد.
فردوسی.
چنین گفت کای رستم شیرمرد
از ایدر بدین خرمی بازگرد.
فردوسی.
به هومان چنین گفت کاّن شیرمرد
که با من همی گردد اندر نبرد.
فردوسی.
کارهای شیرمردان کردی و از رشک تو
حاسدانت یاوه گو هستند و جمله ژاژخای.
فرخی.
لاجرم هرچه در جهان فراخ
شیرمرد است و رادمرد تمام.
فرخی.
نه من خوی سگ دارم ای شیرمردان
که خشنود گردم به خشک استخوانی.
فرخی.
چنان کنید که مردان شیرمرد کنند
به هیچگونه نتابید ازین نبرد عنان.
فرخی.
احمد علی نوشتکین آن شیرمرد چون بر این واقف شد و ایشان را دید تعبیه گشته قوم خویش را گفت. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 435).
پسر داشت منبر یکی شیرمرد
کش از جنگیان کس نبد هم نبرد.
اسدی.
ده ودوهزار از سپه شیرمرد
به هفتاد کشتی پراکنده کرد.
اسدی.
شمیران گفت ای شیرمردان این همای را از دست این مار که برهاند. (نوروزنامه).
حمله با شیرمردهمراه است
حیله کار زن است و روباه است.
سنایی.
بوجهل شیرمرد که بوجهلیانش بشیر دارند و خواجه به شیرمردی در اول کتاب وصفش کرده. (کتاب النقض ص 438). اولاً لشکر آل مرتضی که باشند شیرمردان... باشند. (کتاب النقض ص 475).
مگر که آن یخ و آن میوه سگزیان خوردند
که همچو ایشان من شیرمرد عیارم.
سوزنی.
گر از زبان چو زوبین من نیازارد
روان میرۀ باسهل شیرمرد کیا.
سوزنی.
شیرخواران را به مغز و شیرمردان را به جان
طعمه مار و شکار گرگ حمیر ساختند.
خاقانی.
شیرمردان که کمینگه سر زانو دارند
صیدگه شان بن دامان به خراسان یابم.
خاقانی.
شیرمردان چون گوزنان هوی هوی اندر دهان
وز هواللّه بر خدنگ آه پیکان دیده اند.
خاقانی.
در کهف نیاز شیرمردان
جان را سگ آستان ببینم.
خاقانی.
شیرمردی خیز و خوی شیر خوردن کن رها
تا کی این پستان زهرآلود داری در دهان.
خاقانی.
شربت او را ستد آن شیرمرد
زهر به یاد شکر آسان بخورد.
نظامی.
منم شیرزن گر تویی شیرمرد
چه ماده چه نر شیر روز نبرد.
نظامی.
بسا رعنا زنا کو شیرمرد است
بسا دیبا که شیرش در نورد است.
نظامی.
به نوشابه گفت ای شه بانوان
به از شیرمردان به توش و توان.
نظامی.
چنان راند شمشیر بر شیرمرد
کز آن شیرمردان برآورد گرد.
نظامی.
توان گفتن که این کتابیست که مخنثان را مرد کند و مردان را شیرمرد کند و شیرمردان را فرد کند و فردان را عین درد کند. (تذکره الاولیاء عطار).
ره کاروان شیرمردان زنند
ولی جامۀ مردم اینان برند.
سعدی (بوستان).
تو در پنجۀ شیرمردان زنی
چه سودت کند پنجۀ آهنی.
سعدی (گلستان).
نکردی در این روز بر من جفا
که تو شیرمردی و من پیرزن.
سعدی (گلستان).
شیرمردان را به حکم ضرورت در نقبها گرفته اند. سعدی (گلستان).
دماغ پخته که من شیرمرد برنایم
برو که با سگ بدنقش هم تو برنایی.
سعدی.
، (اصطلاح عرفانی) به اصطلاح عرفا کسی که سرد و گرم مجاهدات را کشیده و تلخ و ترش ریاضات را چشیده و از حظنفس فارغ گشته باشد. (ناظم الاطباء) (از برهان). کنایه از سالکان راه حق و پارسا و اهل صفا. (ناظم الاطباء). کنایه از سالکان طریق حق است. (از برهان)
(مُ)
لغت نامه دهخدا
دهی از دهستان روضه چای بخش حومه شهرستان ارومیه. واقع در 8هزارگزی شمال باختری ارومیه در مسیر راه ارابه رو گچین به ارومیه جلگه معتدل، مالاریائی. دارای 150تن سکنه. آب آن از روضه چای. محصول آنجا غلات و توتون و انگور و حبوبات و چغندر. شغل اهالی زراعت. صنایع دستی جوراب بافی. راه آن ارابه رو است. تابستان از راه ارابه رو گچین میتوان اتومبیل برد. (فرهنگ جغرافیایی ایران ج 4)
(مُ)
لغت نامه دهخدا
دهی از دهستان میان دربند بخش مرکزی شهرستان کرمانشاه، واقع در 56هزارگزی شمال باختری کرمانشاه و 1500گزی باختر شوسۀ سنندج. دشت سردسیر، دارای 100 تن سکنه. آب آن از رود خانه رازآور. محصول آنجا غلات و حبوبات دیم و لبنیات. شغل اهالی زراعت است و از برنجان اتومبیل میتوان برد. (فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5)
(بَ)
لغت نامه دهخدا
دهی از دهستان حومه بخش مرکزی شهرستان شیراز. واقع در 30هزارگزی باختر شیراز و 6 هزارگزی شوسۀ شیراز به کازرون. کوهستانی، معتدل مالاریائی، دارای 84 تن سکنه. آب آن از چشمه، محصول آنجا غلات و حبوبات. شغل اهالی زراعت و راه آن مالرو است. (فرهنگ جغرافیایی ایران ج 7)
مرد دلیر شجاع بی باک، کسی که سرد و گرم مجاهدت را کشیده و تلخ و شیرین ریاضات چشیده و از حظ نفس فارغ گشته
پدر مرده، نوعی نفرین، پدرمرده، نوعی نفرین