پدرِ مادر. جَدّ مادری. جَدّ اُمی: ز افراسیاب آن سپهدار چین پدرمادر شاه ایران زمین. فردوسی. مکن گر ترا من (افراسیاب) پدرمادرم ز تخم فریدون افسونگرم. فردوسی. چنین گفت کاین نامه سوی مهست سرافراز پرویز یزدان پرست... ز قیصر پدرمادر شیرنام که پاینده بادا بر او نام و کام. فردوسی
کسی که مادرش مرده باشد. کسی که در سوک مادرش غمگین و دل افسرده باشد: مرا بگذار تا گریم بدین روز تو مادرمرده را شیون میاموز. نظامی. ، کلمه ای است اظهار شفقت را. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). ترکیبی است که در مقام دلسوزی و اظهار تأسف و همدردی یا تحقیر آمیخته به دلسوزی، شخص را بدان وصف می کنند. گاه نیز مادران در مقام دلسوزی برای فرزندان خویش که احیاناً گرفتار مخمصه و دوچار زحمت شده اند آنان را ’مادرمرده’ یا ’ننه مرده’ خطاب کنند. (فرهنگ لغات عامیانۀ جمال زاده)
