معنی مفتر - جستجوی لغت در جدول جو

مفتر

لغت نامه دهخدا

مفکر

فکر کننده، اندیشه کننده

فرهنگ فارسی عمید

مفترق

جدا شونده، پراکنده، جدا

فرهنگ فارسی عمید

مفترض

فرض کرده شده، واجب و لازم

فرهنگ فارسی عمید

مفتری

کسی که به دیگری افترا ببندد، تهمت زننده،

فرهنگ فارسی عمید

مستر

پوشیده شده، پنهان شده

فرهنگ فارسی عمید

مستر

پوشاننده، پنهان کننده

فرهنگ فارسی عمید

مبتر

خراب، ناقص، ناتمام

فرهنگ فارسی عمید

مفترس

حیوان دریده شده

فرهنگ فارسی عمید

مفترش

(مُ تَ رِ)

آنکه گوید بطوری که خواهد. (آنندراج) (از منتهی الارب) ، چیره شونده و بر زمین افکننده کسی را. (آنندراج) (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد) ، به ستم گیرنده چیزی را. غصب کننده. (از آنندراج) (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد) ، در پی رونده. (ناظم الاطباء) (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد) ، پایمال کننده. (ناظم الاطباء). زیرپای سپرنده. (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد) ، گسترده. پهن کرده. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا) (از منتهی الارب). و رجوع به افتراش شود، جمل مفترش الظهر، شتر بی کوهان. (از اقرب الموارد) (یادداشت به خط مرحوم دهخدا)

لغت نامه دهخدا

مفترص

(مُ تَ رِ)

غنیمت شمارندۀ فرصت. (آنندراج). آنکه فرصت را غنیمت می شمارد. (ناظم الاطباء) (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد). و رجوع به افتراص شود

لغت نامه دهخدا

مفترض

(مُ تَ رَ)

فرمودۀ خدای. (مهذب الاسماء) (السامی). فریضه کرده. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا) (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد) :
پس نکو گفت آن رسول خوش جواز
ذره ای عقلت به از صوم و نماز
زآنکه عقلت جوهر این دو عرض
این دو در تکمیل آن شد مفترض.
مولوی (مثنوی چ رمضانی ص 286).
و اصح اقوال در این معنی قول شیخ ابوطالب مکی است که گفته است علم مفترض، علم مبانی اسلام است یعنی ارکان خمسه. (مصباح الهدایه چ همایی صص 63-64).
- مفترض الطاعه، آنکه اطاعت از وی فریضه است. آنکه فرمانبرداری از او فرض و واجب است: خود را مولای سادات مفترض الطاعۀ معصوم و منصوص دانند... مانندگی کردن ایشان با آل ساسان گبر... الاغایات حرامزادگی... نباشد. (کتاب النقض ص 447). آن امام مفترض الطاعه که به فضل و علم و عصمت از اهل زمانۀ خود ممیز و مخصوص است. (کتاب النقض ص 4)

لغت نامه دهخدا

مفترط

(مُتَ رِ)

آنکه فرزند نارسیده از وی فوت گردد. (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد) (از منتهی الارب)

لغت نامه دهخدا

مفترع

(مُ تَ رِ)

دوشیزگی رباینده. (آنندراج) (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد). آنکه دوشیزگی می رباید. (ناظم الاطباء)

لغت نامه دهخدا

مفترغ

(مُ تَ رِ)

بر خود آب ریزنده. (آنندراج) (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد). آنکه به روی خود آب ریزد. (ناظم الاطباء)

لغت نامه دهخدا

مفترق

(مُ تَ رِ)

پراکنده و جداگردنده. (آنندراج) (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد). پراکنده و جداگردیده. (ناظم الاطباء) :
مفترق شد آفتاب جانها
در درون روزن ابدانها.
مولوی

لغت نامه دهخدا

مفترم

(مُ تَ رِ)

زنی که لته در کس دارد. (آنندراج) (از منتهی الارب). و رجوع به افترام و مدخل بعد شود

لغت نامه دهخدا

مفتری

(مُتَ را)

دروغین. مجعول. بربافته:
ای برترین مقام ملائک بر آسمان
با منصب تو زیرترین پایۀ علا
شعر آورم به حضرت عالیت زینهار
با وحی آسمان چه زند سحر مفتری.
سعدی (کلیات چ مصفا ص 679).
ورجوع به مفتریات شود

لغت نامه دهخدا

مفتری

(مُ تَ)

دروغ گوینده بر کسی. بهتان و تهمت نهنده بر کسی. (از غیاث) (از آنندراج). دروغ بربافنده و بهتان زننده. تهمت نهنده و دروغ گوینده بر کسی. (از ناظم الاطباء). آنکه دروغ بندد. بهتان زن. ج، مفترون، مفترین. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا) : ان الذین اتخذوا العجل سینالهم غضب من ربهم و ذله فی الحیوه الدنیا و کذلک نجزی المفترین. (قرآن 152/7). و اًلی عاد اخاهم هوداً قال یا قوم اعبدوا اﷲ مالکم من اًله غیره اًن انتم اًلاّ مفترون. (قرآن 50/11). و اًذا بدلنا آیه مکان آیه واﷲ اعلم بما ینزل قالوا اًنما أنت مفتر بل أکثرهم لایعلمون. (قرآن 101/16). تا اگر بهتان و افترا باشد کذاب و مفتری سزای خویش بر صفحات احوال مشاهده کند. (جهانگشای جوینی).
نیست این از ران گاو ای مفتری
ران گاوت می نماید ازخری.
مولوی.
و رجوع به افترا شود، مکار. حیله باز. (ناظم الاطباء) ، کسی که پوستین می پوشد. (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). گویند: المفتری لایجد البرد. (از اقرب الموارد)

لغت نامه دهخدا

مفترض

انگاشته، بایا بایسته فرض کرده شده واجب گردیده فریضه کرده شده، واجب لازم

فرهنگ لغت هوشیار