معنی شیرمرد در فرهنگ فارسی عمید

دلیر، دلاور، شجاع، بی باک

معنی شیرمرد در لغت نامه دهخدا

کنایه از دلیر و شجاع. (از ناظم الاطباء) (از برهان) (آنندراج) (انجمن آرا) :، از ملکان کس چنو نبود جوانی، راد و سخندان و شیرمرد و خردمند.، رودکی.، چنین گفت با خواهران شیرمرد، کز ایدر بپویید برسان گرد.، فردوسی.، بگفتا به گیو آن کجا کرده بود، چنان شیرمردی که آزرده بود.، فردوسی.، به بیژن چنین گفت کای شیرمرد، تویی ببر درّنده روز نبرد.، فردوسی.، مگر کاَّن دلاور گو سالخورد، شود کشته بر دست این شیرمرد.، فردوسی.، چنین گفت کای رستم شیرمرد، از ایدر بدین خرمی بازگرد.، فردوسی.، به هومان چنین گفت کاَّن شیرمرد، که با من همی گردد اندر نبرد.، فردوسی.، کارهای شیرمردان کردی و از رشک تو، حاسدانت یاوه گو هستند و جمله ژاژخای.، فرخی.، لاجرم هرچه در جهان فراخ، شیرمرد است و رادمرد تمام.، فرخی.، نه من خوی سگ دارم ای شیرمردان، که خشنود گردم به خشک استخوانی.، فرخی.، چنان کنید که مردان شیرمرد کنند، به هیچگونه نتابید ازین نبرد عنان.، فرخی.، احمد علی نوشتکین آن شیرمرد چون بر این واقف شد و ایشان را دید تعبیه گشته قوم خویش را گفت. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 435).، پسر داشت منبر یکی شیرمرد، کش از جنگیان کس نبد هم نبرد.، اسدی.، ده ودوهزار از سپه شیرمرد، به هفتاد کشتی پراکنده کرد.، اسدی.، شمیران گفت ای شیرمردان این همای را از دست این مار که برهاند. (نوروزنامه).، حمله با شیرمردهمراه است، حیله کار زن است و روباه است.، سنایی.، بوجهل شیرمرد که بوجهلیانش بشیر دارند و خواجه به شیرمردی در اول کتاب وصفش کرده. (کتاب النقض ص 438). اولاً لشکر آل مرتضی که باشند شیرمردان... باشند. (کتاب النقض ص 475).، مگر که آن یخ و آن میوه سگزیان خوردند، که همچو ایشان من شیرمرد عیارم.، سوزنی.، گر از زبان چو زوبین من نیازارد، روان میرۀ باسهل شیرمرد کیا.، سوزنی.، شیرخواران را به مغز و شیرمردان را به جان، طعمه مار و شکار گرگ حمیر ساختند.، خاقانی.، شیرمردان که کمینگه سر زانو دارند، صیدگه شان بن دامان به خراسان یابم.، خاقانی.، شیرمردان چون گوزنان هوی هوی اندر دهان، وز هواللَّه بر خدنگ آه پیکان دیده اند.، خاقانی.، در کهف نیاز شیرمردان، جان را سگ آستان ببینم.، خاقانی.، شیرمردی خیز و خوی شیر خوردن کن رها، تا کی این پستان زهرآلود داری در دهان.، خاقانی.، شربت او را ستد آن شیرمرد، زهر به یاد شکر آسان بخورد.، نظامی.، منم شیرزن گر تویی شیرمرد، چه ماده چه نر شیر روز نبرد.، نظامی.، بسا رعنا زنا کو شیرمرد است، بسا دیبا که شیرش در نورد است.، نظامی.، به نوشابه گفت ای شه بانوان، به از شیرمردان به توش و توان.، نظامی.، چنان راند شمشیر بر شیرمرد، کز آن شیرمردان برآورد گرد.، نظامی.، توان گفتن که این کتابیست که مخنثان را مرد کند و مردان را شیرمرد کند و شیرمردان را فرد کند و فردان را عین درد کند. (تذکره الاولیاء عطار).، ره کاروان شیرمردان زنند، ولی جامۀ مردم اینان برند.، سعدی (بوستان).، تو در پنجۀ شیرمردان زنی، چه سودت کند پنجۀ آهنی.، سعدی (گلستان).، نکردی در این روز بر من جفا، که تو شیرمردی و من پیرزن.، سعدی (گلستان).، شیرمردان را به حکم ضرورت در نقبها گرفته اند. سعدی (گلستان).، دماغ پخته که من شیرمرد برنایم، برو که با سگ بدنقش هم تو برنایی.، سعدی.،، (اصطلاح عرفانی) به اصطلاح عرفا کسی که سرد و گرم مجاهدات را کشیده و تلخ و ترش ریاضات را چشیده و از حظنفس فارغ گشته باشد. (ناظم الاطباء) (از برهان). کنایه از سالکان راه حق و پارسا و اهل صفا. (ناظم الاطباء). کنایه از سالکان طریق حق است. (از برهان)

معنی شیرمرد در لغت نامه دهخدا

دهی است از بخش تکاب شهرستان مراغه. سکنۀ آن 774 تن. آب آن از رود خانه ساروق. راه آن ارابه رو. صنایع دستی زنان جاجیم بافی است. (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 4)

معنی شیرمرد - جستجوی لغت در جدول جو

شیرمرد

فرهنگ فارسی عمید

شیرمرد

لغت نامه دهخدا

شیرمرد

لغت نامه دهخدا

شیرمرد

فرهنگ فارسی معین

شیرمحمد

(پسرانه)

شیر (فارسی) + محمد (عربی) مرکب از شیر (شجاع) + محمد (ستوده)

فرهنگ نامهای ایرانی

شیرزاد

(پسرانه)

شیر بچه، همچون شیر، زاده شیر، شجاع، طبق بعضی از نسخه های شاهنامه نام جارچی انوشیروان پادشاه ساسانی

فرهنگ نامهای ایرانی

هیرمند

(پسرانه)

آتش پرست، نام رودی بزرگ در سیستان، لقب گشتاسپ پادشاه کیانی

فرهنگ نامهای ایرانی

شیرمست

ویژگی شیرخواره ای که از بسیار خوردن شیر سرمست و سرحال شده

فرهنگ فارسی عمید

شیرمال

شیرمالیده، نوعی نان که آرد آن را با شیر خمیر می کنند

فرهنگ فارسی عمید

شیرمگس

عنکبوت زیرا مگس را شکار می کند، جانوری بندپا با غده هایی در شکم که ماده ای از آن ترشح می شود که از آن تار می تند و در آن زندگی و به وسیلۀ آن شکار می کند
تارتن، تارتنک، کاربافک، کارتن، کارتنک، مگس گیر، تننده، تنندو، کراتن

عنکبوت زیرا مگس را شکار می کند، جانوری بندپا با غده هایی در شکم که ماده ای از آن ترشح می شود که از آن تار می تند و در آن زندگی و به وسیلۀ آن شکار می کند
تارتَن، تارتَنَک، کاربافَک، کارتَن، کارتَنَک، مَگَس گیر، تَنَنده، تَنَندو، کَراتَن

فرهنگ فارسی عمید

شیرمان

مانند شیر، کنایه از دلیر، پردل

فرهنگ فارسی عمید

زیرخرد

از الحان قدیمی موسیقی ایرانی

فرهنگ فارسی عمید

زبرمرد

مرد توانا، معروف و برگزیده

فرهنگ فارسی عمید

شیرمرغ

تنها پرنده ای که به بچۀ خود شیر می دهد، خفّاش، جانور پستانداری با پوزۀ باریک، گوش های برجسته، دندان های بسیار تیز و قوۀ بینایی ضعیف که دست و پایش با پردۀ نازکی به هم متصل شده و به شکل بال درآمده است که با آن می تواند مثل پرندگان پرواز کند، بیواز، خربیواز، شب پره، شب یازه، شبکور، مرغ عیسی، شیرمرغ، وطواط

تنها پرنده ای که به بچۀ خود شیر می دهد، خفّاش، جانور پستانداری با پوزۀ باریک، گوش های برجسته، دندان های بسیار تیز و قوۀ بینایی ضعیف که دست و پایش با پردۀ نازکی به هم متصل شده و به شکل بال درآمده است که با آن می تواند مثل پرندگان پرواز کند، بیواز، خربیواز، شب پره، شب یازه، شبکور، مُرغ عیسی، شیرمرغ، وطواط

فرهنگ فارسی عمید

پیرمرد

مرد پیر، مرد سال خورده و کهن سال

فرهنگ فارسی عمید

پیرمرد

(مَ)

دهی از دهستان بهمی سردسیر بخش کهگیلویۀشهرستان بهبهان واقع در 8هزارگزی جنوب باختری قلعه اعلا مرکز دهستان. کوهستانی، سردسیر. دارای 100 تن سکنه. آب آن از چاه، محصول آنجا غلات و پشم و لبنیات. شغل اهالی زراعت و حشم داری. صنایع دستی قالی و قالیچه و جاجیم و پارچه بافی و راه آن مالرو است. ساکنین ازطایفۀ بهمی هستند. (فرهنگ جغرافیایی ایران ج 6)

لغت نامه دهخدا

شیرمرغ

(مُ)

دهی است از بخش قاین شهرستان بیرجند. سکنۀ آن 200 تن. آب آن از قنات. صنایع دستی زنان قالیچه بافی است. (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 9)

لغت نامه دهخدا

شیرمرد لردگان

(مَ)

دهی است از بخش لردگان شهرستان شهرکرد. سکنۀ آن 181 تن. آب آن از چشمه است. (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 10)

لغت نامه دهخدا

شیرمرد کازرون

(مَ)

دهی است از بخش فهلیان و ممسنی شهرستان کازرون. سکنۀ آن 187 تن. آب آن از چشمه و رودخانه است. (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 7)

لغت نامه دهخدا

شیرمرد بوشهر

(مَ)

دهی است از بخش اهرم شهرستان بوشهر. سکنۀ آن 106 تن. آب آن از چشمه است. (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 7)

لغت نامه دهخدا

پیرمرد

(مَ)

شیخ. سالخورده. کهنسال. بپیری رسیده. مقابل پیرزن:
یکی پیرمرد است بر سان شیر
نگردد ز جنگ و ز پیکار سیر.
فردوسی.
چنان شد که دینار بر سر بطشت
اگر پیرمردی ببردی بدشت
نکردی بدینار او کس نگاه
ز نیک اختر روز وز داد شاه.
فردوسی.
زن و کودک و پیرمردان براه
برفتند گریان بنزدیک شاه.
فردوسی.
عاشقی را، چه جوان چه پیرمرد
عشق بر هر دل که زد تأثیر کرد.
عطار.
ز بنگاه حاتم یکی پیرمرد
طلب ده درم سنگ فانیذ کرد.
سعدی.
جوانی فرارفت کای پیرمرد
چه در کنج حسرت نشینی بدرد.
سعدی.
یکی پیرمرد اندر آن ده مقیم
ز پیران مردم شناس قدیم.
سعدی.
پیرمردی لطیف در بغداد
دختر خود بکفشدوزی داد.
سعدی.
ز نخوت برو التفاتی نکرد
جوان سربرآورد کای پیرمرد.
سعدی.
جوانی ز ناسازگاری جفت
بر پیرمردی بنالید و گفت.
سعدی.
پیرمردی ز نزع می نالید
پیرزن صندلش همی مالید.
(گلستان).
پیرمردی جهان دیده در آن کاروان بود. (گلستان)

لغت نامه دهخدا

شیرمردی

(مَ)

صفت شیرمرد. شجاعت و دلیری. دلاوری و پهلوانی و مردانگی:
که کس در جهان کودکی نارسید
بدین شیرمردی و گردی ندید.
فردوسی.
همت شیرمردی هم اورنگ و پند
زمانه پناهی زمانه گزند.
فردوسی.
همت شیرمردی همت رای و بند
که هرگزبه جانت مبادا گزند.
فردوسی.
کنون شیرمردی بکار آیدت
که با دشمنان کارزار آیدت.
فردوسی.
که این شیرمردی ز رنگ شب است
مرا بازگشتی ز جنگ شب است.
فردوسی.
بدین شیرمردی و چندین خرد
کمان مرا زیر پی بسپرد.
فردوسی.
شهر من شهر بزرگ است و زمینش نامدار
مردمان شهر من در شیرمردی نامور.
فرخی.
با شیرمردیت سگ ابلیس صید کرد
ای بیهنر بمیر که از گربه کمتری.
سعدی.
رضا به حکم قضا گر دهیم و گر ندهیم
ازین کمند نشاید به شیرمردی رست.
سعدی.
گفتم به شیرمردی چشم از نظر بدوزم
باتیر چشم خوبان تقوی سپر نباشد.
سعدی.
هر روبهی نیارد در راه عشق رفتن
در راه عشق باید مردی و شیرمردی.
سلمان ساوجی.
رجوع به شیرمرد شود

صفت شیرمرد. شجاعت و دلیری. دلاوری و پهلوانی و مردانگی:
که کس در جهان کودکی نارسید
بدین شیرمردی و گردی ندید.
فردوسی.
هَمَت شیرمردی هم اورنگ و پند
زمانه پناهی زمانه گزند.
فردوسی.
هَمَت شیرمردی هَمَت رای و بند
که هرگزبه جانت مبادا گزند.
فردوسی.
کنون شیرمردی بکار آیدت
که با دشمنان کارزار آیدت.
فردوسی.
که این شیرمردی ز رنگ شب است
مرا بازگشتی ز جنگ شب است.
فردوسی.
بدین شیرمردی و چندین خرد
کمان مرا زیر پی بسپرد.
فردوسی.
شهر من شهر بزرگ است و زمینش نامدار
مردمان شهر من در شیرمردی نامور.
فرخی.
با شیرمردیت سگ ابلیس صید کرد
ای بیهنر بمیر که از گربه کمتری.
سعدی.
رضا به حکم قضا گر دهیم و گر ندهیم
ازین کمند نشاید به شیرمردی رست.
سعدی.
گفتم به شیرمردی چشم از نظر بدوزم
باتیر چشم خوبان تقوی سپر نباشد.
سعدی.
هر روبهی نیارد در راه عشق رفتن
در راه عشق باید مردی و شیرمردی.
سلمان ساوجی.
رجوع به شیرمرد شود

لغت نامه دهخدا

شیرمرغ

(مُ)

مرغ عیسی را گویند که شب پره باشد چه گویند او می زاید وبچۀ خود را شیر می دهد. (برهان) (آنندراج). خفاش است که شرنق نامند. شب پره که می زاید و به بچۀ خود شیرمی دهد، از این رو این نام گرفت. (یادداشت مؤلف). اسم فارسی شیرذق است. (تحفۀ حکیم مؤمن) :
علفگاه مرغان این کشور اوست
اگر شیرمرغت بباید در اوست.
نظامی.
سوی شیرمرغ ار عنان تافتند
به بازار لشکرگهش یافتند.
نظامی.
رجوع به مترادفات کلمه شود

لغت نامه دهخدا

پیرمرد

مرد سالخورده مرد کهن سالمقابل پیر زن: موکلان... آن مردمان را دیدند که با پیرمرد گفتار میکردند

فرهنگ لغت هوشیار

شیر مرد

مرد دلیر شجاع بی باک، کسی که سرد و گرم مجاهدت را کشیده و تلخ و شیرین ریاضات چشیده و از حظ نفس فارغ گشته

فرهنگ لغت هوشیار

شیرزاد

شجاع، دلیر، بچه شیر

فرهنگ لغت هوشیار

شیر مرغ

شب پره خفاش. توضیح وجه تسمیه آنست که وی مرغی است که می زاید و بچه خود را شیر می دهد

فرهنگ لغت هوشیار

زبرمرد

مرد توانا و معروف

فرهنگ لغت هوشیار

دیرکرد

((کَ))

دیر کردن، عقب افتادن، تأخیر

فرهنگ فارسی معین

زیرخرد

((خُ))

لحنی است از موسیقی قدیم

فرهنگ فارسی معین

شترمرغ

((~. مُ))

اشترمرغ، پرنده ای است از راسته دوندگان که بلندی اش تا 3 متر می رسد، این پرنده دارای بال های کوچک است که هیچ وقت برای پرواز به کار نمی رود، وی به سرعت می دود و ماده آن در طول عمر فقط 20 تخم می گذارد

فرهنگ فارسی معین