معنی سردستی در فرهنگ فارسی عمید

عجولانه، چیزی که بر سر دست یا دم دست باشد، کاری که بر سر دست و فوری و بی درنگ انجام دهند، آنچه حاضر باشد یا زود حاضر شود از طعام و شراب، باده ای چند خورد سردستی / روی صحرا شد از سر مستی (نظامی۴ - ۵۷۲)

معنی سردستی در فرهنگ لغت هوشیار

آنچه بر سر دست یا در دست باشد، چوبی که قلندران بر سر دست گیرند، طعام و شرابی که حاضر باشد یا زود حاضر کنند ماحضر

معنی سردستی در فرهنگ واژه مترادف متضاد

گذرا، مجمل، حاضری، ماحضر، عجولانه، آسان، رایگان، کم، ناچیز، مختصر، دم دست، دم دستی، چوب دستی

معنی سردستی - جستجوی لغت در جدول جو

سردستی

فرهنگ فارسی عمید

سردستی

فرهنگ لغت هوشیار

سردستی

فرهنگ فارسی معین

سردستی

فرهنگ واژه مترادف متضاد

آراستی

(دخترانه و پسرانه)

بنا به روایات نام عموی زرتشت

فرهنگ نامهای ایرانی

سردست

سرپنجه، پنجه، انگشتان دست

فرهنگ فارسی عمید

سرمستی

مستی، سرخوشی، غرور و تکبر

فرهنگ فارسی عمید

تردستی

چابکی، مهارت، زبردستی، حقه بازی

فرهنگ فارسی عمید

سردسته

سرپرست و بزرگ تر یک دسته از مردم سرگروه، سرکرده

فرهنگ فارسی عمید

سردستی رسیدن

(دَ جِگَ شِ کَ تَ)

در محاوره وقتی گویند که چون کسی راز خود را پنهان کند و یکی از رفیقان او بر آن مطلع شودگویند فلانه سردستی به ما رسید، یعنی به نحوی واقف شد که ما را جای انکار نماند. (آنندراج) :
دستار و دست غیرت دستار خوان او
کز هم زدن به او سردستی رسیده است.
شفیع اثر (از آنندراج)

لغت نامه دهخدا

سردسته

(سَ دَ تَ / تِ)

رئیس. قائد. پیشوا. (یادداشت مؤلف) : سردستۀ دزدان. سردستۀ آشوبگران: به سرکردگی شخصی از ایشان که او را ’سردسته’ مینامند در هر محله از محلات شهر تعیین نماید. (تذکرهالملوک چ 2ص 48) ، چوب و عصای دستی. (آنندراج)

لغت نامه دهخدا

سردستی گرفتن

(دَ جَ اَ کَ دَ)

امداد و اعانت کردن و این در مقام خیر و شر هر دو گفته شود، مثلاً به محتاجی چیزی بدهند یا خللی در کار کسی کنند گویند فلان سردستی به ما گرفت، یعنی خللی در کار ما کرد، و در مقام هدهده، مثلاً تو خوب سردستی به ما گرفته ای. (آنندراج) :
غیر از هوس طفلی و گنجشک ندانی
هرگز به اسیری نگرفتی سردستی.
میرنجات (از آنندراج).
نگرفت کس مراسردستی بغیر داغ
باشد به کیش سوخته ها مردمی روا.
شفیع اثر (از آنندراج).
یک جام ندادی به چو من باده پرستی
یک بار به عاشق نگرفتی سردستی.
محسن تأثیر (از آنندراج)

لغت نامه دهخدا

سردست

(سَ دَ)

نام دهی از ولایت آذربایجان است. (از نزهه القلوب ج 3 ص 79)

لغت نامه دهخدا

سردست

(سَ رِ دَ)

حقیر، کم عیار. (غیاث) (آنندراج).
- متاع سردست و سردستی، کالای فرومایه. مأخوذ از کالا که کهنه فروشان بر دوش گذارند و بدست فروشند. (آنندراج) :
زلفی که منم تشنه لب موج شکستش
صد نافۀ چین است متاع سردستش.
مفید بلخی

لغت نامه دهخدا

سرمستی

(سَ مَ)

دهی از دهستان کاغۀ بخش دورود شهرستان بروجرد. دارای 154 تن سکنه است. آب آن از قنات. محصول آن غلات. شغل اهالی زراعت است. (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 6)

لغت نامه دهخدا

سرمستی

(سَ مَ)

مستی. مخموری:
در سر آمد نشاط سرمستی
عشق با باده کرد همدستی.
نظامی.
، سرخوشی:
ملک زاده در آن ده خانه ای خواست
ز سرمستی در او مجلس بیاراست.
نظامی.
، غرور. تکبر:
می دواندش ز راه سرمستی
میزدش بر بلندی و پستی.
نظامی.
، مدهوشی

لغت نامه دهخدا

تردستی

(تَ دَ)

جلدی و چابکی. (برهان). جلدی و چالاکی و چابکی. (انجمن آرا) (ناظم الاطباء). ماهری. (ناظم الاطباء) :
بی باده از این سمند سرمستی بین
وز کوه به جنب رفعتش پستی بین
از بحر کند به خشک لعلی معبر
در فن سبک رویش تردستی بین.
ظهوری (از آنندراج).
زاهدان خشک می ترسند از برق فنا
ما بر این آتش ز تردستی کباب افکنده ایم.
صائب (از آنندراج).
، شعبده یا قسمتی از آن، و عرب آنرا خفّه گوید و عامل مهم در آن چستی و جلدی کار مشعبد است که با سرعت عمل حقیقت را از بیننده منع کنند. شعبده بازی. چشم بندی. (یادداشت بخط مرحوم دهخدا). رجوع به تردست شود

جلدی و چابکی. (برهان). جلدی و چالاکی و چابکی. (انجمن آرا) (ناظم الاطباء). ماهری. (ناظم الاطباء) :
بی باده از این سمند سرمستی بین
وز کوه به جنب رفعتش پستی بین
از بحر کند به خشک لعلی معبر
در فن سبک رویش تردستی بین.
ظهوری (از آنندراج).
زاهدان خشک می ترسند از برق فنا
ما بر این آتش ز تردستی کباب افکنده ایم.
صائب (از آنندراج).
، شعبده یا قسمتی از آن، و عرب آنرا خِفّه گوید و عامل مهم در آن چستی و جلدی کار مشعبد است که با سرعت عمل حقیقت را از بیننده منع کنند. شعبده بازی. چشم بندی. (یادداشت بخط مرحوم دهخدا). رجوع به تردست شود

لغت نامه دهخدا