- ناروزن
آنکه نارو زند آنکه نارفاقتی کند: (جلال دروغگو و ناروزن و مکابر بود)
معنی ناروزن - جستجوی لغت در جدول جو
- ناروزن
حقه باز، پیمان شکن
پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما
نقیب و پاسبان لشکر، آنکه بانگ روارو می زند، برای مثال رواروزنان نای زرین زدند / سراپرده بر پشت پروین زدند (نظامی۵ - ۸۰۴)
زن جادوگر، زن افسونگر
آنکه سحر و جادو به کار ببرد، آنکه سحر و جادو را از کار بیندازد و باطل کند
آنکه سحر و جادو به کار ببرد، آنکه سحر و جادو را از کار بیندازد و باطل کند
درختی بزرگ و پرشاخ و برگ و چتری با برگ های بیضی و دندانه دار که در باغ ها و کنار خیابان ها کاشته می شود
(وُ)
لغت نامه دهخدا
ناربن. درخت انار. (ناظم الاطباء). درخت انار. (برهان قاطع). نارون بضم واو مبدل ناربن است که درخت انار باشد. (غیاث اللغات) (از بهار عجم)
دهی است از دهستان گوشه بخش خاش شهرستان زاهدان، در 48هزارگزی شمال خاش و 2هزارگزی مشرق جاده شوسۀزاهدان به خاش در منطقه ای کوهستانی واقع، هوایش معتدل متمایل به گرمی است و 200 تن سکنه دارد و فارسی را به لهجۀ بلوچی تکلم می کنند، آبش از قنات و محصولش غلات و لبنیات و شغل اهالی زراعت و گله داری است، راه مالرو دارد، (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 8 ص 406)
ده کوچکی است از دهستان بهرآسمان بخش ساردوئیه شهرستان جیرفت در 22هزارگزی جنوب غربی ساردوئیه و 14هزارگزی راه مالرو بافت به ساردوئیه واقع است و 40 نفر سکنه دارد که از طایفه کوهستانی هستند، (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 8 ص 406)
ده کوچکی است از دهستان بهرآسمان بخش ساردوئیه شهرستان جیرفت در 22هزارگزی جنوب غربی ساردوئیه و 14هزارگزی راه مالرو بافت به ساردوئیه واقع است و 40 نفر سکنه دارد که از طایفه کوهستانی هستند، (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 8 ص 406)
(زَ)
لغت نامه دهخدا
دهی است از دهستان قشلاق بزرگ بخش گرمسار شهرستان دماوند، واقع در 3 هزارگزی جنوب گرمسار. کوهستانی، سردسیر، و آب آن از حبله رود، و محصول آن غلات و پنبه و بنشن و لبنیات است، 337 تن سکنه دارد که به زراعت و گله داری مشغولند. از صنایع دستی محلی بافتن قالیچه و گلیم و جاجیم در آن معمول است. راه مالرو دارد. از کار خانه پنبه ماشین بدان توان برد. (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 1)
نارون، درختی است معروف بغایت خوش اندام و پربرگ و سایه دار، (برهان قاطع) (آنندراج)، و به ترتیب شاخهایش چتروار شود چنانکه در سایه اش بسیار کس توانند استراحت کنند و بواسطۀ خوش ترکیبی قد و قامت معشوق را شعرا به آن تشبیه کنند، (انجمن آرا) (آنندراج)، نارون، (ناظم الاطباء)، رجوع به نارون شود،
- ناروان بالا، ناروان قد، بلند مانند درخت نارون، (ناظم الاطباء)،
، آلوبالو، تاجریزی و عنب الثعلب، (ناظم الاطباء)، انار (؟)، ولف در فهرست شاهنامه ناروان را به معنی ’انار’ آورده است، (از حاشیۀ برهان قاطع دکتر معین) :
رخانش چو گلنار و لب ناردان
ز سیمین برش رسته دو ناروان،
فردوسی،
چون آب ناروان بود اندر قدح اگر
آمیخته به مشک بود آب ناروان،
جوهری زرگر،
، گلنار، (برهان)، گلنار فارسی، (آنندراج)، گل انار پارسی، (رشیدی)، گلنار، (ناظم الاطباء) (شعوری)، نارون، ناربن، درخت انار:
و آن نارها بین ده رده
بر ناروان گرد آمده،
منوچهری
- ناروان بالا، ناروان قد، بلند مانند درخت نارون، (ناظم الاطباء)،
، آلوبالو، تاجریزی و عنب الثعلب، (ناظم الاطباء)، انار (؟)، ولف در فهرست شاهنامه ناروان را به معنی ’انار’ آورده است، (از حاشیۀ برهان قاطع دکتر معین) :
رخانش چو گلنار و لب ناردان
ز سیمین برش رسته دو ناروان،
فردوسی،
چون آب ناروان بود اندر قدح اگر
آمیخته به مشک بود آب ناروان،
جوهری زرگر،
، گلنار، (برهان)، گلنار فارسی، (آنندراج)، گل انار پارسی، (رشیدی)، گلنار، (ناظم الاطباء) (شعوری)، نارون، ناربن، درخت انار:
و آن نارها بین ده رده
بر ناروان گرد آمده،
منوچهری
(رَ)
لغت نامه دهخدا
راکد. ایستاده. غیرجاری. ساکن. غیرمتحرک. (ناظم الاطباء) : هر اشک ناروان روان گردد و هر رخساره ای خراشیده. (ترجمه تاریخ یمینی).
- آب ناروان، ماء راکد.
، بازار کساد. (ناظم الاطباء). غیر رایج. (ناظم الاطباء). کاسد. (محمود بن عمر). کسید. (از منتهی الارب). بی رونق. نارایج. نارواج. ناروا:
کآنجا سر سبز بی زر سرخ
چون سیم سیاه ناروان است.
انوری.
، بی جان. بی روح. جامد، پست. فرومایه. (ناظم الاطباء)
- آب ناروان، ماء راکد.
، بازار کساد. (ناظم الاطباء). غیر رایج. (ناظم الاطباء). کاسد. (محمود بن عمر). کسید. (از منتهی الارب). بی رونق. نارایج. نارواج. ناروا:
کآنجا سر سبز بی زر سرخ
چون سیم سیاه ناروان است.
انوری.
، بی جان. بی روح. جامد، پست. فرومایه. (ناظم الاطباء)
(نارْ وَ)
لغت نامه دهخدا
ناروان. (برهان قاطع). درختی است بغایت خوش اندام و پربرگ و سایه دار. (غیاث اللغات) (از جهانگیری). درخت بسیارسایه است، همیشه جوان، به زمستان و تابستان یکی باشد، برگش به برگ بید مانند است. (نزهه القلوب). درختی است سخت راست بالا و پیشه وران از چوب آن دست افزار و آلات سازند. (صحاح الفرس) (از اوبهی). و باشد که قامت خوبان را به سبب تناسب و راستی بدان تشبیه کنند. (صحاح الفرس). بشکال. شجرهالبق. دردار. (بحر الجواهر) دارون. ناروان. ناروند. پشه غال. پشه دار. پشه خانه. سده. سدق. آغال پشه. سارخکدار. سارشکدار. ناژبن. بوقیصا. خوش سایه. سایه خوش. نشم الاسود. سیاهدرخت:
همیشه تا ز درخت سمن نروید گل
برون نیاید از شاخ نارون نارنگ.
فرخی.
همی تا چو قمری بنالد ز سرو
نوا برکشد بلبل از نارون.
فرخی.
سندس رومی در نارونان پوشانند
خرمن مینا بر بیدبنان افشانند.
منوچهری.
بر دم طاوس خواهی کرد نقشی خوبتر
در بهشت عدن خواهی کشت شاخ نارون.
منوچهری.
در باغ بنوروز درم ریزان است
بر نارونان لحن دل انگیزان است.
منوچهری.
کله چون نارون پیشش نهادم
به استغفارچون سرو ایستادم.
نظامی.
من میوه دار حکمتم از نفس ناطقه
وایشان ز روح نامیه جز نارون نیند.
خاقانی.
اهل شروان چون نگریند از دریغ او که مرغ
گر شنیدی بر فراز نارون بگریستی.
خاقانی.
آن چنان راستی که قد تو را
به دعا شاخ نارون خواهد.
کمال اسماعیل.
- نارون بالا، راست بالا. کشیده قامت:
نارون بالا بتی بر نارون خورشید و ماه
ناردان لب لعبتی در ناردان شهد و لبن.
سوزنی.
، گلنار پارسی. (برهان). قسمی از انار که آن را گلنار فارسی گویند گلش کلان و صدبرگ باشد بغایت انبوهی و نهایت سرخی، در مقدار برابر گل سرخ. (غیاث اللغات) :
بتی که چون برخ و قامتش نگاه کنند
گمان برند که گلنار بار نارون است.
امیر معزی (از شعوری).
، درخت انار. (از برهان). رجوع به نارون شود:
از سر شمشیر و از نوک قلم زاید هنر
ای برادر همچو نور از نار و نار از نارون.
ناصرخسرو.
سهی سرو آن زمان شد در چمن مست
که سیمین نار تو بر نارون رست.
نظامی.
حمایل دستها بر گردن یار
درخت نارون پیچیده بر نار.
نظامی.
، ظاهراً در قدیم از چوب نارون تختۀ تابوت و عماری می کرده اند و گویا در این شعر فردوسی بدان معنی باشد:
بشستند و کردش ز دیبا کفن
بجستند جائی بن نارون
برفتند بیداردل درگران
بریدند از او تخته های گران.
(یادداشت مؤلف).
، در بیت زیر مقصود آتش جشن سده است:
پیچان درختی نام او نارون
چون سرو زرین پرعقیق یمن.
فرخی
همیشه تا ز درخت سمن نروید گل
برون نیاید از شاخ نارون نارنگ.
فرخی.
همی تا چو قمری بنالد ز سرو
نوا برکشد بلبل از نارون.
فرخی.
سندس رومی در نارونان پوشانند
خرمن مینا بر بیدبنان افشانند.
منوچهری.
بر دم طاوس خواهی کرد نقشی خوبتر
در بهشت عدن خواهی کشت شاخ نارون.
منوچهری.
در باغ بنوروز درم ریزان است
بر نارونان لحن دل انگیزان است.
منوچهری.
کله چون نارون پیشش نهادم
به استغفارچون سرو ایستادم.
نظامی.
من میوه دار حکمتم از نفس ناطقه
وایشان ز روح نامیه جز نارون نیند.
خاقانی.
اهل شروان چون نگریند از دریغ او که مرغ
گر شنیدی بر فراز نارون بگریستی.
خاقانی.
آن چنان راستی که قد تو را
به دعا شاخ نارون خواهد.
کمال اسماعیل.
- نارون بالا، راست بالا. کشیده قامت:
نارون بالا بتی بر نارون خورشید و ماه
ناردان لب لعبتی در ناردان شهد و لبن.
سوزنی.
، گلنار پارسی. (برهان). قسمی از انار که آن را گلنار فارسی گویند گلش کلان و صدبرگ باشد بغایت انبوهی و نهایت سرخی، در مقدار برابر گل سرخ. (غیاث اللغات) :
بتی که چون برخ و قامتش نگاه کنند
گمان برند که گلنار بار نارون است.
امیر معزی (از شعوری).
، درخت انار. (از برهان). رجوع به نارون شود:
از سر شمشیر و از نوک قلم زاید هنر
ای برادر همچو نور از نار و نار از نارون.
ناصرخسرو.
سهی سرو آن زمان شد در چمن مست
که سیمین نار تو بر نارون رست.
نظامی.
حمایل دستها بر گردن یار
درخت نارون پیچیده بر نار.
نظامی.
، ظاهراً در قدیم از چوب نارون تختۀ تابوت و عماری می کرده اند و گویا در این شعر فردوسی بدان معنی باشد:
بشستند و کردش ز دیبا کفن
بجستند جائی بن نارون
برفتند بیداردل درگران
بریدند از او تخته های گران.
(یادداشت مؤلف).
، در بیت زیر مقصود آتش جشن سده است:
پیچان درختی نام او نارون
چون سرو زرین پرعقیق یمن.
فرخی
(وَ)
لغت نامه دهخدا
نام بیشه ای در مازندران نزدیک بیشۀ تهمیشه. (ناظم الاطباء). نام بیشه ای در دارالمرز نزدیک به بیشۀ تهمیشه مشهور به بیشۀ نارون. (برهان قاطع) :
منوچهر با قارن رزم زن
برون آمد از بیشۀ نارون.
فردوسی
منوچهر با قارن رزم زن
برون آمد از بیشۀ نارون.
فردوسی
معرب نرون: ثم ملک بعده نارون بن قلوذیس قیصر ثلاث عشره سنه، (عیون الاخبار ج 1 ص 73)، رجوع به نرون شود
سراپرده که در قدیم پیش در خانه و ایوان پادشاهان و امیران میکشیدند، خیمه چادر، پرده بزرگ مانند پامیانه، سایبان، فرش منقش بساط گرانمایه، زیر کنگره های عمارت و سردر خانه، لحنی از الحان باربدی، سدی که بر رود و نهر بندند: شادروان شوشتر، فواره (باین معنی در عربی و ترکی مستعمل است)، اصل بنیاد اساس
در فرهنگ معین نار (آتش) ون درخت آتش ک تازیان نارون را از پارسی بر گرفته و نروند گویند. نارون که ناروند و ناروان نیز خوانده می شود پارسی است ناژین سایه خوش گژم لامشگر پشه غال نام های دیگر آن
ناجوانمردانه رفتارکردن باشد کردن حقه زدن بدوست و آشنا: (چون فهمید باو ناروزده اند بسیار عصبانی شد)
ایستا، راکد، غیرمعمول، نامتداول، غیرجایز، غیرمجاز، ناروا
متضاد: روان
متضاد: روان
روزهای غیر از ماه رمضان