نعت مفعولی از مصدر استدامه. آنچه دوام آن را خواسته باشند. (اقرب الموارد) ، همیشه و همیشگی خواهنده. (غیاث) (آنندراج). پیوسته پاینده. غالباً در مورد دعا به کار میرود به معنی همیشگی و جاویدان باد، دیرینه و علی الدوام باد: أقضی القضاه حجه الاسلام زین دین کاثار مجد او چو ابد باد مستدام. خاقانی. یارب، کمال و عافیتت بر دوام باد اقبال و دولت و شرفت مستدام باد. سعدی (کلیات ص 814). - ظل عالی مستدام، سایۀ شما مستدام. و رجوع استدامه شود
نعت مفعولی از مصدر استدامه. آنچه دوام آن را خواسته باشند. (اقرب الموارد) ، همیشه و همیشگی خواهنده. (غیاث) (آنندراج). پیوسته پاینده. غالباً در مورد دعا به کار میرود به معنی همیشگی و جاویدان باد، دیرینه و علی الدوام باد: أقضی القضاه حجه الاسلام زین دین کاثار مجد او چو ابد باد مستدام. خاقانی. یارب، کمال و عافیتت بر دوام باد اقبال و دولت و شرفت مستدام باد. سعدی (کلیات ص 814). - ظل عالی مستدام، سایۀ شما مستدام. و رجوع استدامه شود
نعت مفعولی از استعظام. بزرگ شمرده. (ناظم الاطباء). بزرگ و منکر شمرده شده. (اقرب الموارد). رجوع به استعظام شود: ابوالحسن عباد این حالت را به غایت مستعظم و بزرگ و ناموجه یافت. (تاریخ قم ص 143). هرآنکس که بر حقیقت این واقف نمی بود انکار این رسم میکرد و مستعظم میداشت. (تاریخ قم ص 156). عجم آن را مستعظم و مستکره شمردند. (تاریخ قم ص 183)
نعت مفعولی از استعظام. بزرگ شمرده. (ناظم الاطباء). بزرگ و منکر شمرده شده. (اقرب الموارد). رجوع به استعظام شود: ابوالحسن عباد این حالت را به غایت مستعظم و بزرگ و ناموجه یافت. (تاریخ قم ص 143). هرآنکس که بر حقیقت این واقف نمی بود انکار این رسم میکرد و مستعظم میداشت. (تاریخ قم ص 156). عجم آن را مستعظم و مستکره شمردند. (تاریخ قم ص 183)
نعت فاعلی از استعصام. آنکه سخت می گیرد چیزی را و ضبط می کند. (ناظم الاطباء) (منتهی الارب). مستمسک و چنگ درزننده به کسی یا به چیزی. (اقرب الموارد). - مستعصم باﷲ، چنگ درزننده و آویزنده و مستمسک به خداوند. رجوع به استعصام شود
نعت فاعلی از استعصام. آنکه سخت می گیرد چیزی را و ضبط می کند. (ناظم الاطباء) (منتهی الارب). مستمسک و چنگ درزننده به کسی یا به چیزی. (اقرب الموارد). - مستعصم باﷲ، چنگ درزننده و آویزنده و مستمسک به خداوند. رجوع به استعصام شود
نعت مفعولی از استعانه. یاری خواسته شده. یعنی کسی که از او استعانت کنند و یاری خواهند. (غیاث) (آنندراج). معول. (منتهی الارب). آنکه یاری از او خواهند. (دهار) (مهذب الاسماء). رجوع به استعانه شود: قال رب احکم بالحق و ربنا الرحمان المستعان علی ما تصفون. (قرآن 112/21). چه گوئی بود مستعین مستعان گر نباشد چنین مستعین مستعان را. ناصرخسرو. خواهد ز تو استعانت ایرا بهتر ز تو مستعان ندیده ست. خاقانی. این فال ز سعد مستعار است هستیش ز مستعان ببینم. خاقانی. عدل شاه مستعان ملهوفان، مستغاث مظلومان، و مستمسک مهجوران است. (سندبادنامه ص 112). گفت صوفی قادر است آن مستعان که کند سودای ما را بی زیان. مولوی (مثنوی). چون ستد زو نان بگفت ای مستعان خوش به خان و مان خود بازش رسان. مولوی (مثنوی)
نعت مفعولی از استعانه. یاری خواسته شده. یعنی کسی که از او استعانت کنند و یاری خواهند. (غیاث) (آنندراج). معول. (منتهی الارب). آنکه یاری از او خواهند. (دهار) (مهذب الاسماء). رجوع به استعانه شود: قال رب احکم بالحق و ربنا الرحمان المستعان علی ما تصفون. (قرآن 112/21). چه گوئی بود مستعین مستعان گر نباشد چنین مستعین مستعان را. ناصرخسرو. خواهد ز تو استعانت ایرا بهتر ز تو مستعان ندیده ست. خاقانی. این فال ز سعد مستعار است هستیش ز مستعان ببینم. خاقانی. عدل شاه مستعان ملهوفان، مستغاث مظلومان، و مستمسک مهجوران است. (سندبادنامه ص 112). گفت صوفی قادر است آن مستعان که کند سودای ما را بی زیان. مولوی (مثنوی). چون ستد زو نان بگفت ای مستعان خوش به خان و مان خود بازش رسان. مولوی (مثنوی)
نعت فاعلی از استعجام. آنکه سخن پیدا گفتن نتواند و گنگ. (منتهی الارب) ، آنکه اصولاً قادر بر سخن گفتن نباشد، آنکه از غلبۀ خواب قادر بر خواندن نباشد. (اقرب الموارد). رجوع به استعجام شود
نعت فاعلی از استعجام. آنکه سخن پیدا گفتن نتواند و گنگ. (منتهی الارب) ، آنکه اصولاً قادر بر سخن گفتن نباشد، آنکه از غلبۀ خواب قادر بر خواندن نباشد. (اقرب الموارد). رجوع به استعجام شود
نعت مفعولی از استعاره. عاریت گرفته شده. (غیاث) (آنندراج). عاریه. (منتهی الارب). عاریت خواسته. (دهار). عاریت شده و وام گرفته شده. (ناظم الاطباء). عاریتی. رجوع به استعاره شود: این همی گوید که دارم ملکت از تو عاریت وان همی گوید که دارم دولت از تو مستعار. منوچهری. راهبری بود سوی عمر ابد این عدوی عمر مستعار مرا. ناصرخسرو. بگاه دشمن تو هست مستعار شها نه پایدار بود هر چه مستعار بود. قطران. هر چیز که گیتی بدان بنازد از همت تو مستعار دارد. مسعودسعد. شادی مکن به خواسته و آز کم نمای کان هرچه هست جز ز جهان مستعار نیست. مسعودسعد. شتابش عادتی زادۀ طبیعی است درنگش بازجوئی مستعار است. مسعودسعد. دانی که از زمانه جز احسان و نام نیک حقا که هر چه هست بجز مستعار نیست. سنائی. ای ملک راستین بر سر تو سایبان وی فلک المستقیم از در تو مستعار. خاقانی. ای فلک را رفعت تو مستعار مستعانم شو که هستم مستعین. خاقانی. این فال ز سعد مستعار است هستیش ز مستعان ببینم. خاقانی. نور آن رخسار برهاند ز نار هین مشو قانع به نور مستعار. مولوی. ما اعتماد بر کرم مستعان کنیم کان تکیه عار بود که بر مستعار کرد. سعدی. هان تا سپر نیفکنی از حملۀ فصیح کو را جز این مبالغۀ مستعار نیست. سعدی (گلستان). - حیات مستعار، زندگی این جهان. عمر گذران. زندگی روزگذر و غیرجاوید. - نام مستعار، نامی که کسی بر خود نهد و آن نام حقیقی اونباشد، چنانکه در نوشتن مقالتهای روزنامه ها و مجله ها و یا قطعه هائی از شعر که نویسنده یا شاعر نامی دیگر بر خود می نهد. ، دست بدست گرفته. (منتهی الارب)
نعت مفعولی از استعاره. عاریت گرفته شده. (غیاث) (آنندراج). عاریه. (منتهی الارب). عاریت خواسته. (دهار). عاریت شده و وام گرفته شده. (ناظم الاطباء). عاریتی. رجوع به استعاره شود: این همی گوید که دارم ملکت از تو عاریت وان همی گوید که دارم دولت از تو مستعار. منوچهری. راهبری بود سوی عمر ابد این عدوی عمر مستعار مرا. ناصرخسرو. بگاه دشمن تو هست مستعار شها نه پایدار بود هر چه مستعار بود. قطران. هر چیز که گیتی بدان بنازد از همت تو مستعار دارد. مسعودسعد. شادی مکن به خواسته و آز کم نمای کان هرچه هست جز ز جهان مستعار نیست. مسعودسعد. شتابش عادتی زادۀ طبیعی است درنگش بازجوئی مستعار است. مسعودسعد. دانی که از زمانه جز احسان و نام نیک حقا که هر چه هست بجز مستعار نیست. سنائی. ای ملک راستین بر سر تو سایبان وی فلک المستقیم از در تو مستعار. خاقانی. ای فلک را رفعت تو مستعار مستعانم شو که هستم مستعین. خاقانی. این فال ز سعد مستعار است هستیش ز مستعان ببینم. خاقانی. نور آن رخسار برهاند ز نار هین مشو قانع به نور مستعار. مولوی. ما اعتماد بر کرم مستعان کنیم کان تکیه عار بود که بر مستعار کرد. سعدی. هان تا سپر نیفکنی از حملۀ فصیح کو را جز این مبالغۀ مستعار نیست. سعدی (گلستان). - حیات مستعار، زندگی این جهان. عمر گذران. زندگی روزگذر و غیرجاوید. - نام مستعار، نامی که کسی بر خود نهد و آن نام حقیقی اونباشد، چنانکه در نوشتن مقالتهای روزنامه ها و مجله ها و یا قطعه هائی از شعر که نویسنده یا شاعر نامی دیگر بر خود می نهد. ، دست بدست گرفته. (منتهی الارب)
سرگشته و آشفته و از جای رفته و رنجور از عشق. (منتهی الارب). سرگشته و حیران. (غیاث) (آنندراج). شیفته و ازجای رفته. عاشق خرد بشده: در آینۀ عنایت صیقل شناخته زو قبله کرده و شده سرمست و مستهام. خاقانی. باد جهانت به کام کز ظفر تو کامۀ صدجان مستهام برآمد. خاقانی. این نخواندی کالکلام ای مستهام فی شجون جره جرالکلام. مولوی (مثنوی). - قلب مستهام، دل شیفته و سرگشته از عشق. (منتهی الارب). - مستهام الفؤاد، از دست رفته دل. رجوع به استهامه شود
سرگشته و آشفته و از جای رفته و رنجور از عشق. (منتهی الارب). سرگشته و حیران. (غیاث) (آنندراج). شیفته و ازجای رفته. عاشق خرد بشده: در آینۀ عنایت صیقل شناخته زو قبله کرده و شده سرمست و مستهام. خاقانی. باد جهانت به کام کز ظفر تو کامۀ صدجان مستهام برآمد. خاقانی. این نخواندی کالکلام ای مستهام فی شجون جره جرالکلام. مولوی (مثنوی). - قلب مستهام، دل شیفته و سرگشته از عشق. (منتهی الارب). - مستهام الفؤاد، از دست رفته دل. رجوع به استهامه شود