- متسق
دارای نظم و ترتیب، در علوم ادبی متدارک
معنی متسق - جستجوی لغت در جدول جو
- متسق (مُتْ تَ سِ)
از ’وس ق’، منتظم و مرتب و دارای نظم و ترتیب. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا) (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد) : مدتها حال بر این جمله منتظم و متسق بود. (ترجمه تاریخ یمینی چ 1 تهران ص 277). و رجوع به اتساق شود.
- بحر متسق، (در اصطلاح عروض) بحر متدانی. بحر متدارک. رجوع به تدارک شود
- بحر متسق، (در اصطلاح عروض) بحر متدانی. بحر متدارک. رجوع به تدارک شود
- متسق
ساماندار، هموار دارای نظم و ترتیب، مستوی، بحر متدارک
- متسق ((مُ تَّ س))
دارای نظم و ترتیب
پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما
با هم یکی شده، هماهنگ، کسی که با دیگری همراه و متحد باشد، هم عهد، کسی که قصد کاری را دارد، قصد کننده، برای مثال یکی متفق بود بر منکری / گذر کرد بر وی نکو محضری (سعدی۱ - ۱۹۲) ، سازگار
(مُ تَ نَسْ سِ)
لغت نامه دهخدا
آراسته. ترتیب داده. انتظام داده. (ناظم الاطباء) (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد). رجوع به تنسق و تنسیق شود
(مَتْتو)
لغت نامه دهخدا
دهی از دهستان سهندآباد بخش بستان آباد است که در شهرستان تبریز واقع است و 1057 تن سکنه دارد. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 4)
(مُ تَوْ وَ)
لغت نامه دهخدا
از ’ت وق’، سخت آرزومند. (منتهی الارب) (آنندراج). آرزومند. (ناظم الاطباء)، آنچه مورد خواهانی و آرزو باشد. شی ٔ متوق، ای متشهی (م ت ش ه ها) . (از ذیل اقرب الموارد)
(مُ سِ)
لغت نامه دهخدا
آنچه بسازد عدد نه را. (از ناظم الاطباء) ، کسی که خداوند شترانی باشد که نه روز یک نوبت آب خورند. (ناظم الاطباء) (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد)
(مُ تُ / مُتَ)
لغت نامه دهخدا
مستقه. معرب مشتۀ فارسی. مشته. جبۀ فراخ، آلتی از آلات موسیقی چینیان که از انبوبه هائی مرکب بود و فارسیان آن را بیشه مشته می نامیده اند. (مفاتیح العلوم خوارزمی). رجوع به مستقهشود، از وسایل تقسیم آب نهرها. مستقه. رجوع به مستقه شود: ذکر مقاسم آبهای آن و عدد مستقهای آن. (تاریخ قم ص 40)
(مُتْ تَ سَ)
لغت نامه دهخدا
جای فراخ و گشاد و جزء فراختر و گشادتر. (ناظم الاطباء) ، (در اصطلاح هندسه) در نزد مهندسین عبارت است از سطحی که محاط به نه ضلع متساوی باشد و اگر این اضلاع باهم برابر و مساوی نباشند آن سطح را نه ضلعی گویند. (از کشاف اصطلاحات الفنون ج 1 ص 168) ، در علم جفر و نزد اهل تکسیر وفقی را گویند که بر هشتاد و یک خانه مشتمل باشد و آن را مربع نه در نه خوانند. (از کشاف اصطلاحات الفنون ج 1 ص 168) ، در اصطلاحات شعری، مسمطی را گویند که هر بندش دارای نه مصراع باشد. و رجوع به کشاف اصطلاحات الفنون و مسمط شود
(مُتْ تَ سِ)
لغت نامه دهخدا
از ’وس ع’، فراخ شونده. (آنندراج) (غیاث) (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد). فراخ و پهن و عریض و گشاد و پهن شده. (ناظم الاطباء) : طارمی دیدمرتفع و رواقی متسع برکشیده. (سندبادنامه ص 179).
حق تعالی وحی کردش در زمان
مهلتش ده متسع، مهراس از آن.
مثنوی.
ملک... فرمود تا مصارعت کنند مقامی متسع ترتیب کردند و ارکان دولت و اعیان حضرت و زورآوران اقالیم حاضر شدند. (گلستان)
حق تعالی وحی کردش در زمان
مهلتش ده متسع، مهراس از آن.
مثنوی.
ملک... فرمود تا مصارعت کنند مقامی متسع ترتیب کردند و ارکان دولت و اعیان حضرت و زورآوران اقالیم حاضر شدند. (گلستان)
(مُتْ تَ شِ)
لغت نامه دهخدا
قدیدکننده گوشت را و شقیق سازنده. (آنندراج). کسی که گوشت را نیم پز می کند و به درازا بریده جهت توشه خشک می کند. (ناظم الاطباء) (ازمنتهی الارب) (از اقرب الموارد). و رجوع به اتشاق شود
(مُ تَ سَلْ لِ)
لغت نامه دهخدا
به دیوار بر شونده. (آنندراج) (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد). بالابرندۀ دیوار. (ناظم الاطباء) ، بی آرام از درد یا اندوه. (ناظم الاطباء) (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد). و رجوع به تسلق شود
(مُتْ تَ سَ)
لغت نامه دهخدا
از ’وس م’، داغ کرده شده وبه نشانی مخصوص کرده شده. (آنندراج) (غیاث) (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد). و رجوع به اتسام شود
(مُتْ تَ سِ)
لغت نامه دهخدا
از ’وس م’، آن که خویشتن را به چیزی داغ و نشان کند. (از آنندراج). آن که نشان می گذارد بر خودش تا شناخته شود. (ناظم الاطباء)
(مُ تَسَوْ وِ)
لغت نامه دهخدا
خرید و فروخت کننده و بازار جوینده. (آنندراج) (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد). خرنده و فروشنده و سوداگر و بازرگان و آمد و شد کننده در بازار و مرد بازاری. (ناظم الاطباء) ، بازارگرم کن. هنگامه طلب. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا) : و از جهت ما در مقابل آن نواختی بسزا حاصل نیامده است بلکه از متسوقان و مضربان و عاقبت نانگران... نیز کارها رفته است... و در نعمتها و نواختهای گونه گونه و جاه و نهاد وی نگرد نه اندرآنچه حاسدان متسوقان پیش وی نهند. (تاریخ بیهقی ادیب ص 333)
(مُتْ تَ فِ)
لغت نامه دهخدا
از ’وف ق’، همدیگر سازواری نماینده. (آنندراج). باهم سازواری نموده. سازوار و سازواری کننده. (ناظم الاطباء). ج، متفقین:
با بردباری طبع او متفق
با نیکنامی جود او مقترن.
فرخی.
، هم رای. هم عقیده:
به فضل تو گویندگان متفق
بشکر تو آزادگان مرتهن.
فرخی.
خلقند متفق که چو خاقانیی نزاد
این پانصدی که مدت دور کمال بود.
خاقانی.
علمای شریعت و حکمای هرامت متفق اند که مدت عمر عالم از هفت هزار سال بیش نیست. (ترجمه تاریخ یمینی).
تا چو سی کودک تواتر آن خبر
متفق گویند یابد مستقر.
مولوی.
جهان متفق بر الهیتش.
(بوستان).
، با هم یکی شونده. (آنندراج). با هم یکی شده... و با هم نزدیک گردیده. یکدل و یکجهت و یکسان و متحد و موافق. (ناظم الاطباء). با هم نزدیک گردیده. یار و همپشت. ج، متفقین. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا) : تنی چند از روندگان متفق سیاحت بودند. (گلستان).
کاین سیل متفق بکند روزی این درخت
وین باد مختلف بکشد روزی این چراغ.
سعدی.
- متفق الرأی، هم رای. هم داستان. (فرهنگستان).
- ، نزد محدثان حدیثی را نامند که بخاری و مسلم هر دوآن حدیث را در صحیح خود روایت کرده باشند. (از کشاف اصطلاحات الفنون).
- متفق القول، هم آواز. (فرهنگستان). هم لحن. یکدل. یک زبان. هم زبان. هم داستان.
- متفق الکلمه، هم داستان. یک زبان. هم زبان. متفق القول. هم آواز. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا) : همه متفق الکلمه شدند که ما را جز مصاحبت و ملازمت تو اختیاری نیست. (ترجمه تاریخ یمینی). و ممکن نه که مجموع خلایق در جمیع قضایا متفق الکلمه باشند. (تاریخ رشیدی).
- متفق اللفظ، متفق القول. متفق الکلمه. یک سخن. هم سخن: آقا واینی و امرا و نوینان متفق اللفظ و متسق الکلمه شده اند که... (تاریخ غازانی چ کارل یان ص 55).
- متفق بودن، هم رأی و هم عقیده بودن.
- ، مصمم بودن:
یکی متفق بود بر منکری
گذر کرد بر وی نکومحضری.
سعدی.
و رجوع به ترکیب متفق شدن شود.
- متفق شدن، هم عقیده و هم رأی شدن. متحد شدن: آخرالامر بر آن متفق شدند. (سیاست نامه). همگان با او متفق شدند که او (بهرام چوبین) پادشاه باشد. (فارسنامۀ ابن البلخی ص 99). و متفق شدند که ناگاه بهرام چوبین را بکشند. (فارسنامۀ ابن البلخی ص 102). طایفه ای از حکمای یونان متفق شدند که مر این درد را دوائی نیست.
از من گمان مبر که بیاید خلاف دوست
ور متفق شوند جهانی به دشمنی.
سعدی.
- ، مصمم شدن، عزم کردن:
متفق می شوم که دل ندهم
معتقد می شوم دگربارت.
سعدی.
- ، سازگار شدن:
این عید متفق نشود خلق را نشاط
عید آن که بر رسیدنت آذین کنند و زیب.
سعدی (کلیات، قصاید چ فروغی ص 8).
- متفق ٌ علیه، مقبول همگی. (ناظم الاطباء) : و روایاتی که در آن باب کرده باشند و کنند متساوی و متفق علیه نه. (رشیدی).
- متفق گردیدن، دست دادن. میسر شدن:
وصال ما و شما دیر متفق گردد
که من اسیر نیازم تو صاحب نازی.
سعدی.
، قبول شده و مقبول، مطابق، هم وثاق، هم عهد. هم نسبت و رفیق و شریک، با هم صادرشده، با هم ظاهر و هویدا گشته. (ناظم الاطباء) ، در اصطلاح عروضیان، حرفی است متحرک که بین حرف تأسیس و روی واقع گردد و عیناً التزام شود، و اگر التزام نگردد دخیل بود. (از کشاف اصطلاحات الفنون) ، دایرۀ پنجم از پنج دایرۀ عروض. (ناظم الاطباء). و رجوع به متفقه شود، در اصطلاح اهل حدیث راویانی هستند که نام آنان و نام پدر آنان یکی بود چون خلیل بن احمد که بر شش تن گفته شود یا نام و نام پدر و جد آنان یکی بود چون محمد بن یعقوب بن یوسف، و یا در کنیت ونسبت متفق باشند چون ابوعمران جونی. (از کشاف اصطلاحات الفنون)
با بردباری طبع او متفق
با نیکنامی جود او مقترن.
فرخی.
، هم رای. هم عقیده:
به فضل تو گویندگان متفق
بشکر تو آزادگان مرتهن.
فرخی.
خلقند متفق که چو خاقانیی نزاد
این پانصدی که مدت دور کمال بود.
خاقانی.
علمای شریعت و حکمای هرامت متفق اند که مدت عمر عالم از هفت هزار سال بیش نیست. (ترجمه تاریخ یمینی).
تا چو سی کودک تواتر آن خبر
متفق گویند یابد مستقر.
مولوی.
جهان متفق بر الهیتش.
(بوستان).
، با هم یکی شونده. (آنندراج). با هم یکی شده... و با هم نزدیک گردیده. یکدل و یکجهت و یکسان و متحد و موافق. (ناظم الاطباء). با هم نزدیک گردیده. یار و همپشت. ج، متفقین. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا) : تنی چند از روندگان متفق سیاحت بودند. (گلستان).
کاین سیل متفق بکند روزی این درخت
وین باد مختلف بکشد روزی این چراغ.
سعدی.
- متفق الرأی، هم رای. هم داستان. (فرهنگستان).
- ، نزد محدثان حدیثی را نامند که بخاری و مسلم هر دوآن حدیث را در صحیح خود روایت کرده باشند. (از کشاف اصطلاحات الفنون).
- متفق القول، هم آواز. (فرهنگستان). هم لحن. یکدل. یک زبان. هم زبان. هم داستان.
- متفق الکلمه، هم داستان. یک زبان. هم زبان. متفق القول. هم آواز. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا) : همه متفق الکلمه شدند که ما را جز مصاحبت و ملازمت تو اختیاری نیست. (ترجمه تاریخ یمینی). و ممکن نه که مجموع خلایق در جمیع قضایا متفق الکلمه باشند. (تاریخ رشیدی).
- متفق اللفظ، متفق القول. متفق الکلمه. یک سخن. هم سخن: آقا واینی و امرا و نوینان متفق اللفظ و متسق الکلمه شده اند که... (تاریخ غازانی چ کارل یان ص 55).
- متفق بودن، هم رأی و هم عقیده بودن.
- ، مصمم بودن:
یکی متفق بود بر منکری
گذر کرد بر وی نکومحضری.
سعدی.
و رجوع به ترکیب متفق شدن شود.
- متفق شدن، هم عقیده و هم رأی شدن. متحد شدن: آخرالامر بر آن متفق شدند. (سیاست نامه). همگان با او متفق شدند که او (بهرام چوبین) پادشاه باشد. (فارسنامۀ ابن البلخی ص 99). و متفق شدند که ناگاه بهرام چوبین را بکشند. (فارسنامۀ ابن البلخی ص 102). طایفه ای از حکمای یونان متفق شدند که مر این درد را دوائی نیست.
از من گمان مبر که بیاید خلاف دوست
ور متفق شوند جهانی به دشمنی.
سعدی.
- ، مصمم شدن، عزم کردن:
متفق می شوم که دل ندهم
معتقد می شوم دگربارت.
سعدی.
- ، سازگار شدن:
این عید متفق نشود خلق را نشاط
عید آن که بر رسیدنت آذین کنند و زیب.
سعدی (کلیات، قصاید چ فروغی ص 8).
- متفق ٌ علیه، مقبول همگی. (ناظم الاطباء) : و روایاتی که در آن باب کرده باشند و کنند متساوی و متفق علیه نه. (رشیدی).
- متفق گردیدن، دست دادن. میسر شدن:
وصال ما و شما دیر متفق گردد
که من اسیر نیازم تو صاحب نازی.
سعدی.
، قبول شده و مقبول، مطابق، هم وثاق، هم عهد. هم نسبت و رفیق و شریک، با هم صادرشده، با هم ظاهر و هویدا گشته. (ناظم الاطباء) ، در اصطلاح عروضیان، حرفی است متحرک که بین حرف تأسیس و روی واقع گردد و عیناً التزام شود، و اگر التزام نگردد دخیل بود. (از کشاف اصطلاحات الفنون) ، دایرۀ پنجم از پنج دایرۀ عروض. (ناظم الاطباء). و رجوع به متفقه شود، در اصطلاح اهل حدیث راویانی هستند که نام آنان و نام پدر آنان یکی بود چون خلیل بن احمد که بر شش تن گفته شود یا نام و نام پدر و جد آنان یکی بود چون محمد بن یعقوب بن یوسف، و یا در کنیت ونسبت متفق باشند چون ابوعمران جونی. (از کشاف اصطلاحات الفنون)
(مُ تَ سَقْ قِ)
لغت نامه دهخدا
خطا و لغزش جوینده. (آنندراج) (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد). آن که بر خطا می انگیزاند. (ناظم الاطباء) ، سخن چین و دروغ بربندنده. (از منتهی الارب) ، آن که اخبار را اندک اندک می گیرد. (ناظم الاطباء) (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد). و رجوع به تسقط شود
(مُ تَ سَقْ قِ)
لغت نامه دهخدا
اسقف شونده. (آنندراج). پیشوای بزرگ ترسایان شده. (ناظم الاطباء) (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد). و رجوع به تسقف شود، سقف دار. (ناظم الاطباء) (از فرهنگ جانسون)
(مُ تَ سَقْ قی)
لغت نامه دهخدا
چیزی قبول کننده آب را. (آنندراج) (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد). آغشته و تر شده و بخودکشنده و جذب کننده آب و مانند آن. (ناظم الاطباء). و رجوع به تسقی شود
بازاری بازار نشین، سودا گر مرد بازاری، خرنده و فروشنده سوداگر بازرگان
فراخنای فرا خیده فراخ شونده، دراز شونده کش آینده جای فراخ. فراخ شونده، فراخ گشاد، طولانی: حق تعالی وحی کردش در زمان مهلتش ده متسع مهراس ازان. (مثنوی) (شعر) مسمطی که هر بندش دارای نن مصراع باشد، سطحی که نه ضلع متساوی آنرا احاطه کند. توضیح اگر اضلاع متساوی نباشند آنرا ذوتسعه اضلاع گویند
((مُ تَّ فِ))
فرهنگ فارسی معین
با هم یکی شده، یک دل و یک جهت، متحد شده، سازگار، همراه، مصمم، قصد کننده، القول هم صدا، هم کلام
متفق الرأی: کنایه از همدستان، هم رأی
متفق الرأی: کنایه از همدستان، هم رأی
