ماده گاوی بود که فریدون را شیر می داد و او را برمایون هم می گویند، (برهان) (ناظم الاطباء)، نام گاو فریدون است، (آنندراج) (انجمن آرا)، گاوی که فریدون به شیر آن پرورده شد لیکن نام آن گاو برمایون است نه مایون، (فرهنگ رشیدی)، در شاهنامه این صورت نیامده، مصحف ’برمایون’ است، (حاشیۀ برهان چ معین)، و رجوع به برمایون شود
ماده گاوی بود که فریدون را شیر می داد و او را برمایون هم می گویند، (برهان) (ناظم الاطباء)، نام گاو فریدون است، (آنندراج) (انجمن آرا)، گاوی که فریدون به شیر آن پرورده شد لیکن نام آن گاو برمایون است نه مایون، (فرهنگ رشیدی)، در شاهنامه این صورت نیامده، مصحف ’برمایون’ است، (حاشیۀ برهان چ معین)، و رجوع به برمایون شود
نیکویی و احسان، (منتهی الارب) (ناظم الاطباء)، نیکویی، (از اقرب الموارد)، باران، آب، (منتهی الارب) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد)، هرچه بدان سودی ونفعی باشد و همدیگر را عاریت دهند مانند تبر و تیشه و دیگ و دلو و جز آن و قماش خانه، (منتهی الارب)، هرچه بدان سود جویند یا هرچه عاریت دهند مانند تبر و تیشه و دیگ و جز آنها از اسباب خانه، (از اقرب الموارد)، قماش خانه چون دیگ و تبر و مانند آن، (ترجمان القرآن، ص 85)، اسم جامعی است مر اثاث البیت را مانند دیگ و کاسه و تبر و تیشه و دول و جز آن، ج، مواعین، (ناظم الاطباء)، اسباب خانه مثل دیگ و تابه و آتش و کلند و مثل آن، (آنندراج) (غیاث)، در حدیث نبوی است که مراد از ماعون تبر و دیگ و دلو و اشباه آن است، (یادداشت به خط مرحوم دهخدا)، رخت خانه، اثاث البیت، (یادداشت ایضاً)، بندگی و فرمانبرداری، (منتهی الارب)، طاعت و بندگی و انقیاد، (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد)، زکوه، (منتهی الارب) (آنندراج) (اقرب الموارد)، آنچه بازدارند از طالب و آنچه بدهند آن را، از لغات اضداد است، (منتهی الارب) (از اقرب الموارد)، آنچه بازدارند از طالب و آنچه بازندارند از وی و بدهند آن را، (ناظم الاطباء)، و قوله تعالی و یمنعون الماعون و ابوعبیده گفت: ماعون درجاهلیت هر منفعت و عطیه و در اسلام طاعت و زکوه است، و گویند اصل ماعون، معونه است و الف عوض از تاء است، (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد)، ضرب الناقه حتی اعطت ماعونها، ای بذلت سیرها، (منتهی الارب) (اقرب الموارد)
نیکویی و احسان، (منتهی الارب) (ناظم الاطباء)، نیکویی، (از اقرب الموارد)، باران، آب، (منتهی الارب) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد)، هرچه بدان سودی ونفعی باشد و همدیگر را عاریت دهند مانند تبر و تیشه و دیگ و دلو و جز آن و قماش خانه، (منتهی الارب)، هرچه بدان سود جویند یا هرچه عاریت دهند مانند تبر و تیشه و دیگ و جز آنها از اسباب خانه، (از اقرب الموارد)، قماش خانه چون دیگ و تبر و مانند آن، (ترجمان القرآن، ص 85)، اسم جامعی است مر اثاث البیت را مانند دیگ و کاسه و تبر و تیشه و دول و جز آن، ج، مَواعین، (ناظم الاطباء)، اسباب خانه مثل دیگ و تابه و آتش و کلند و مثل آن، (آنندراج) (غیاث)، در حدیث نبوی است که مراد از ماعون تبر و دیگ و دلو و اشباه آن است، (یادداشت به خط مرحوم دهخدا)، رخت خانه، اثاث البیت، (یادداشت ایضاً)، بندگی و فرمانبرداری، (منتهی الارب)، طاعت و بندگی و انقیاد، (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد)، زکوه، (منتهی الارب) (آنندراج) (اقرب الموارد)، آنچه بازدارند از طالب و آنچه بدهند آن را، از لغات اضداد است، (منتهی الارب) (از اقرب الموارد)، آنچه بازدارند از طالب و آنچه بازندارند از وی و بدهند آن را، (ناظم الاطباء)، و قوله تعالی و یمنعون الماعون و ابوعبیده گفت: ماعون درجاهلیت هر منفعت و عطیه و در اسلام طاعت و زکوه است، و گویند اصل ماعون، معونه است و الف عوض از تاء است، (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد)، ضرب الناقه حتی اعطت ماعونها، ای بذلت سیرها، (منتهی الارب) (اقرب الموارد)
نام دوایی است که آن را مروخوش گویند، بخار آن درد سر را نافع است، (برهان) (آنندراج)، نام دارویی که مرو خوش بو نیز گویند، (ناظم الاطباء)، معرب از یونانی مارن، (حاشیۀ برهان چ معین)، یکی از گونه های مریم نخودی، (فرهنگ فارسی معین)، و رجوع به ابن بیطار ج 4 ص 216 شود، سنگی است که آن را با سرمه در چشم کشند سفیدی را ببرد، (برهان) (آنندراج)، یک قسم سنگی که در سرکه حل کرده در داروهای چشم داخل کنند، (ناظم الاطباء)، سنگی است که دفع بیاض العین را مفید است، (نزههالقلوب)
نام دوایی است که آن را مروخوش گویند، بخار آن درد سر را نافع است، (برهان) (آنندراج)، نام دارویی که مرو خوش بو نیز گویند، (ناظم الاطباء)، معرب از یونانی مارن، (حاشیۀ برهان چ معین)، یکی از گونه های مریم نخودی، (فرهنگ فارسی معین)، و رجوع به ابن بیطار ج 4 ص 216 شود، سنگی است که آن را با سرمه در چشم کشند سفیدی را ببرد، (برهان) (آنندراج)، یک قسم سنگی که در سرکه حل کرده در داروهای چشم داخل کنند، (ناظم الاطباء)، سنگی است که دفع بیاض العین را مفید است، (نزههالقلوب)
مازو را گویند، (آنندراج)، مازو، (فرهنگ رشیدی)، مازو را گویند و آن چیزی باشد که پوست را بدان دباغت کنند و زنان هم گاهی به جهت تنگی موضع مخصوص بکار برند، (برهان)، مازو و هر داروی قابضی، (ناظم الاطباء)، و رجوع به مازو شود، غسول قابضی که زنان جهت تنگی استعمال کنند، (ناظم الاطباء)
مازو را گویند، (آنندراج)، مازو، (فرهنگ رشیدی)، مازو را گویند و آن چیزی باشد که پوست را بدان دباغت کنند و زنان هم گاهی به جهت تنگی موضع مخصوص بکار برند، (برهان)، مازو و هر داروی قابضی، (ناظم الاطباء)، و رجوع به مازو شود، غسول قابضی که زنان جهت تنگی استعمال کنند، (ناظم الاطباء)
ماسوا و فروتر و پائین تر، (ناظم الاطباء)، ماسوا و بمعنی فروتر نیز آمده، (غیاث) (آنندراج)، زیردست، مقابل مافوق، (یادداشت به خط مرحوم دهخدا)، از ما (آنچه) + دون (فرودتر) آنچه فروتر است، آنچه فرود است: جمله بر خودحرام کرده بدی هرچه مادون کردگار عظیم، ناصرخسرو، آنکه کشتستم پی مادون من می نداندکه نخسبد خون من، مولوی، ، (اصطلاح اداری) به کارمندانی اطلاق می شود که در حوزۀ کار و اداره نسبت به فرد یا افراد دیگر شغل و درجۀ فرودتر و حقیرتر داشته باشند، آن افراد را نسبت به اینان مافوق گویند، از این روی ممکن است کسی مافوق عده ای و مادون عده ای دیگر باشد
ماسوا و فروتر و پائین تر، (ناظم الاطباء)، ماسوا و بمعنی فروتر نیز آمده، (غیاث) (آنندراج)، زیردست، مقابل مافوق، (یادداشت به خط مرحوم دهخدا)، از ما (آنچه) + دون (فرودتر) آنچه فروتر است، آنچه فرود است: جمله بر خودحرام کرده بدی هرچه مادون کردگار عظیم، ناصرخسرو، آنکه کشتستم پی مادون من می نداندکه نخسبد خون من، مولوی، ، (اصطلاح اداری) به کارمندانی اطلاق می شود که در حوزۀ کار و اداره نسبت به فرد یا افراد دیگر شغل و درجۀ فرودتر و حقیرتر داشته باشند، آن افراد را نسبت به اینان مافوق گویند، از این روی ممکن است کسی مافوق عده ای و مادون عده ای دیگر باشد
اجازت و دستوری داده شده کسی را در چیزی. (منتهی الارب). دستوری داده شده و مباح و رخصت داده شده. (ناظم الاطباء). اذن داده شده. اجازت داده شده. (آنندراج). دستوری یافته. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا) : به نفخ صور شود مطرب فنا موسوم به رقص و ضرب و به ایقاع کوهها مأذون. جمال الدین عبدالرزاق. باده می بایستشان در نظم و حال بادۀ آن وقت مأذون و حلال. مولوی. ، اذن دخول یا خروج داده شده، مجاز و آزاد، مرخص. (ناظم الاطباء) ، بنده ای که مولی به او اذن سوداگری داده. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا) ، یکی از مراتب و مناصب دعات اسماعیلیه است و آن رتبتی دون داعی است. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). یکی از مراتب روحانی اسماعیلیه و آن پایین تر از داعی و بالاتر از مستجیب است. ج، مأذونین. (فرهنگ فارسی معین) : چنان چون دوست داری تو خداوندان دانش را ندارد هیچ شاعی دوست مر داعی و مأذون را. قطران (از حاشیۀ دیوان عثمان مختاری چ همائی ص 4). فضل سخن کی شناسد آنکه نداند فضل اساس و امام و حجت و مأذون. ناصرخسرو. حجت و برهان مجوی جز که زحجت چون عدوی حجتی وداعی و مأذون. ناصرخسرو. مردم شوی به علم چو مأذون کو داعی شود به علم زمأذونی. ناصرخسرو. این علم را قرارگه و گشتن اندر بنان حجت و مأذون است. ناصرخسرو. از رسول و وحی و امام و حجت و داعی و مأذون و مستجیب. (جامعالحکمتین)
اجازت و دستوری داده شده کسی را در چیزی. (منتهی الارب). دستوری داده شده و مباح و رخصت داده شده. (ناظم الاطباء). اذن داده شده. اجازت داده شده. (آنندراج). دستوری یافته. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا) : به نفخ صور شود مطرب فنا موسوم به رقص و ضرب و به ایقاع کوهها مأذون. جمال الدین عبدالرزاق. باده می بایستشان در نظم و حال بادۀ آن وقت مأذون و حلال. مولوی. ، اذن دخول یا خروج داده شده، مجاز و آزاد، مرخص. (ناظم الاطباء) ، بنده ای که مولی به او اذن سوداگری داده. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا) ، یکی از مراتب و مناصب دعات اسماعیلیه است و آن رتبتی دون داعی است. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). یکی از مراتب روحانی اسماعیلیه و آن پایین تر از داعی و بالاتر از مستجیب است. ج، مأذونین. (فرهنگ فارسی معین) : چنان چون دوست داری تو خداوندان دانش را ندارد هیچ شاعی دوست مر داعی و مأذون را. قطران (از حاشیۀ دیوان عثمان مختاری چ همائی ص 4). فضل سخن کی شناسد آنکه نداند فضل اساس و امام و حجت و مأذون. ناصرخسرو. حجت و برهان مجوی جز که زحجت چون عدوی حجتی وداعی و مأذون. ناصرخسرو. مردم شوی به علم چو مأذون کو داعی شود به علم زمأذونی. ناصرخسرو. این علم را قرارگه و گشتن اندر بنان حجت و مأذون است. ناصرخسرو. از رسول و وحی و امام و حجت و داعی و مأذون و مستجیب. (جامعالحکمتین)
نوعی از پودنۀ کوهی باشد و آن را به عربی صعترالحمام خوانند، و صعتراگرچه با سین بی نقطه است لیکن در کتب طبی به صاد نوشته اند تا به شعیر مشتبه نشود، خوردن آن در طعام ضعف چشم را نافع باشد و قوت باصره را نگاه دارد، (برهان)، نوعی از پودنۀ کوهی که به تازی صعترالحمام گویند، (ناظم الاطباء)، مرزنگوش وحشی را گویند که به نام فودنج جبلی و پودنۀ کوهی و صعترالحمام نیز موسوم است، (فرهنگ فارسی معین)، حاشا است، (فهرست مخزن الادویه)، و رجوع به حاشا شود
نوعی از پودنۀ کوهی باشد و آن را به عربی صعترالحمام خوانند، و صعتراگرچه با سین بی نقطه است لیکن در کتب طبی به صاد نوشته اند تا به شعیر مشتبه نشود، خوردن آن در طعام ضعف چشم را نافع باشد و قوت باصره را نگاه دارد، (برهان)، نوعی از پودنۀ کوهی که به تازی صعترالحمام گویند، (ناظم الاطباء)، مرزنگوش وحشی را گویند که به نام فودنج جبلی و پودنۀ کوهی و صعترالحمام نیز موسوم است، (فرهنگ فارسی معین)، حاشا است، (فهرست مخزن الادویه)، و رجوع به حاشا شود
یکی از شش دیهی بود که ’عرب اشعریان’ سر او مقامها ساختند و منزل گرفتند و آن شش دیه عبارت از ممجان و مالون و قزدان و سکن و جمرو کمیدان بود، (از تاریخ قم ص 32)، و رجوع به کمیدان شود از طسوج لنجرود است، (تاریخ قم ص 113)
یکی از شش دیهی بود که ’عرب اشعریان’ سر او مقامها ساختند و منزل گرفتند و آن شش دیه عبارت از ممجان و مالون و قزدان و سکن و جمرو کمیدان بود، (از تاریخ قم ص 32)، و رجوع به کمیدان شود از طسوج لنجرود است، (تاریخ قم ص 113)
الطبیب، او در صدر اسلام میزیست و طبیب حجاج بن یوسف ثقفی بود، کناش بزرگی بنام پسر خود تألیف کرده است، گویند روزی حجاج از او پرسید دواء گل خوارگی چیست ؟ او گفت عزیمت مردی چون تو، و حجاج بترک آن عادت گفت و دیگر بار گل نخورد، ممکن است او همان ثیاذوق طبیب باشد، رجوع به ثیاذوق شود
الطبیب، او در صدر اسلام میزیست و طبیب حجاج بن یوسف ثقفی بود، کناش بزرگی بنام پسر خود تألیف کرده است، گویند روزی حجاج از او پرسید دواء گِل خوارگی چیست ؟ او گفت عزیمت مردی چون تو، و حجاج بترک آن عادت گفت و دیگر بار گل نخورد، ممکن است او همان ثیاذوق طبیب باشد، رجوع به ثیاذوق شود
برجستگیهای کروی شکلی بقطر 20 12 سانتیمتر که تحت اثر گزش حشره مخصوصی بنام سی نیپس کالا تنکتوریا بر روی جوانه های درخت بلوط مازو ایجاد میشود. حشره مذکور برای تخم گذاری پوست درخت بلوط مازو را سوراخ میکند و بر اثر این عمل مقدار زیادی از شیره گیاهی درخت مذکور متوجه نقطه میشود وتدریجا بصورت برجستگیی در میاید که بنام مازو موسوم است. در ترکیب مازو 60 تا 70 درصد تانن (اسید گالوتانیک) - که ماده اصلی مازو است - وجود دارد. بعلاوه مقدار کمی اسید گالیک و اسید الاژیک و مقداری مواد گلوسیدی و آمیدون موجود است. در صنعت از مازو جهت تهیه مرکب سیاه و رنگ کردن پارچه ها و نیز در چرم سازی از آن استفاده میکنند. در پزشکی بعنوان قابضی قوی مورد استعمال دارد مازوج عفص گلگاو، گونه ای درخت بلوط که بنام بلوط مازو نیز موسوم است و در جنگلهای شمالی ایران هم میروید
برجستگیهای کروی شکلی بقطر 20 12 سانتیمتر که تحت اثر گزش حشره مخصوصی بنام سی نیپس کالا تنکتوریا بر روی جوانه های درخت بلوط مازو ایجاد میشود. حشره مذکور برای تخم گذاری پوست درخت بلوط مازو را سوراخ میکند و بر اثر این عمل مقدار زیادی از شیره گیاهی درخت مذکور متوجه نقطه میشود وتدریجا بصورت برجستگیی در میاید که بنام مازو موسوم است. در ترکیب مازو 60 تا 70 درصد تانن (اسید گالوتانیک) - که ماده اصلی مازو است - وجود دارد. بعلاوه مقدار کمی اسید گالیک و اسید الاژیک و مقداری مواد گلوسیدی و آمیدون موجود است. در صنعت از مازو جهت تهیه مرکب سیاه و رنگ کردن پارچه ها و نیز در چرم سازی از آن استفاده میکنند. در پزشکی بعنوان قابضی قوی مورد استعمال دارد مازوج عفص گلگاو، گونه ای درخت بلوط که بنام بلوط مازو نیز موسوم است و در جنگلهای شمالی ایران هم میروید
امانت دار، معتمد علیه، زنهار داده زنهار یافته در پناه مرزنگوش وحشی را گویند که بنام فودنج جبلی و پودنه کوهی وصعتر الحمام نیز موسوم است. زنهار داده امان داده شده درامان: جان و مال اتباع خارجه بتضمین خاک ایران مامون و محفوظ است
امانت دار، معتمد علیه، زنهار داده زنهار یافته در پناه مرزنگوش وحشی را گویند که بنام فودنج جبلی و پودنه کوهی وصعتر الحمام نیز موسوم است. زنهار داده امان داده شده درامان: جان و مال اتباع خارجه بتضمین خاک ایران مامون و محفوظ است