- ضحک
خندیدن، خنده
معنی ضحک - جستجوی لغت در جدول جو
- ضحک (ضِ)
خنده. خندۀ به آواز. (غیاث) ، بانگ کپی. (مهذب الاسماء). صاحب کشاف اصطلاحات الفنون گوید: ضحک بکسر ضاد و بفتح آن نیز آمده و بسکون حاء مهمله و بکسر ضاد و حاء نیز استعمال شده و چنانچه در منتخب اللغات ذکر کرده عبارتست از کیفیتی راسخه که حاصل می شود از جنبش روح بسوی خارج ناگهانی براثر خوشی و سرور که آدمی را عارض می شود و بالنتیجه می خندد، کذا فی الجرجانی. و در کلیات ابوالبقاء گوید:قهقهه خندیدنیست که در حال خنده دندانهای نواجذ ظاهر گردیده و آواز خنده هم شنیده شود، و ضحک خندیدن بدون آواز است و تبسم لبخند و آهسته تر از ضحک است، پس قهقهه و ضحک و تبسم از حیث طبقه بندی مانند نوم و نعاس و سنه باشد. برخی گفته اند گشاده روئی اگر بحدی رسید که درنتیجۀ سرور دندانهای آدمی آشکار گردید و آوازی از دهان بیرون نیامد آن را تبسم نامند و اگر آوازخنده بحدی بود که از مسافتی هم شنیده می شد آن را قهقهه خوانند و اگر مانند هیچیک از این دو نبود آن را ضحک گویند - انتهی. و نیز گفته اند ضحک و قهقهه مترادف باشند و قهقهه آن است که بانگ قاه قاه از دهان شنیده شود. ولی اکثر بر آنند که ضحک آن است که ضاحک فقط آواز خود بشنود ولی قهقهه آن است که آواز خنده بگوش غیر نیز برسد ولی تبسم لبخند و خندۀ بی آواز را گویند. کذا یستفاد من جامع الرموز و البیرجندی. و ضاحک اسم فاعل از ضحک است بمعنی خنده کننده و ضاحکه یکی از چهار دندان که از پس نیش بود و ضواحک جمع ضاحکه، و وی را ضاحکه از آن جهه گویند که در گاه خنده پیدا شود. کذا فی بحر الجواهر، نزد اهل رمل اسم شکلی است که آن را لحیان نیز گویند بدین صورت إ
- ضحک (ضُ)
جمع واژۀ ضحوک. (منتهی الارب)
- ضحک (ضَ)
برف. (منتهی الارب) (منتخب اللغات). ثلج. (فهرست مخزن الادویه) ، کفک شیر. (منتهی الارب) ، مسکه. (مهذب الاسماء) (منتخب اللغات) ، انگبین. (منتهی الارب). شهد. (منتهی الارب) (مهذب الاسماء). عسل. (منتخب اللغات) (فهرست مخزن الادویه) ، شگفت، دندان سپید. (منتهی الارب) (منتخب اللغات) ، میانۀ راه (منتهی الارب). میان راه. (منتخب اللغات) ، شکوفه. (منتهی الارب) (منتخب اللغات). شکوفۀ از غلاف برآمده. (منتهی الارب). کارد خرما (یعنی کاناز). (مهذب الاسماء). اسم شکوفۀ طلع است هنگام انشقاق کم آن یعنی کارد و کاناز آن. (فهرست مخزن الادویه)
- ضحک (ثَ لَ)
خندیدن. (منتهی الارب) (تاج المصادر) (زوزنی) (منتخب اللغات) ، راضی شدن. قبول کردن. (منتهی الارب) ، ضحکت الارنب، حیض آورد خرگوش. (منتهی الارب). حایض شدن زن. (منتخب اللغات). بحیض شدن زن، ضحک الرّجل، بشگفت آمد مرد، و نیز بیمناک گردید. (منتهی الارب). ترسیدن، درخشیدن برق ازابر. (منتخب اللغات). ضحک السحاب، درخشید ابر. (منتهی الارب) ، آواز کردن بوزینه. (منتخب اللغات) : ضحک القرد، بانگ کرد بوزینه. (منتهی الارب)
- ضحک
خندیدن، خنده برف، کفک شیر، مسکه، انگبین، شکوفه، میانه راه، شگفتی، دندان سفید دشتان شدن (دشتان حائض)، به شگفت آمدن، درخش زدن خندیدن، جمع ضحوک، خندان ها
- ضحک ((ض یا ضَ))
خندیدن، خنده
پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما
(ضُ کَ)
لغت نامه دهخدا
آنکه بر وی خندند. (منتهی الارب). آنکه بر او خندند. (مهذب الاسماء). آنکه مردم بر وی خندند. (غیاث). مسخره:
روت بس زیباست نیلی هم بکش
ضحکه باشد نیل بر روی حبش.
مولوی.
صاحب کشاف اصطلاحات الفنون گوید: ضحکه بروزن صفره، کسی که رفتار و گفتار و حرکات و سکنات او مردم را بخنده آورد، و ضحکه بر وزن همزه، کسی که بر مردم بخندد. کذا فی الجرجانی
روت بس زیباست نیلی هم بکش
ضحکه باشد نیل بر روی حبش.
مولوی.
صاحب کشاف اصطلاحات الفنون گوید: ضحکه بروزن صفره، کسی که رفتار و گفتار و حرکات و سکنات او مردم را بخنده آورد، و ضحکه بر وزن همزه، کسی که بر مردم بخندد. کذا فی الجرجانی
(ضُ حَ کَ)
لغت نامه دهخدا
بسیارخند. (منتهی الارب). بر مردم خندنده. بسیار خندنده. آنکه بر مردمان خندد. (مهذب الاسماء)
(ضَ کَ)
لغت نامه دهخدا
یک بار خنده. (منتهی الارب) :
مرا تو گوئی می خوردن است اصل فساد
به جان تو که همی آیدم ز تو ضحکه.
منوچهری.
من اهل مزاح و ضحکه و زیجم
مرد سفر وعصا و انبانم.
مسعودسعد
مرا تو گوئی می خوردن است اصل فساد
به جان تو که همی آیدم ز تو ضحکه.
منوچهری.
من اهل مزاح و ضحکه و زیجم
مرد سفر وعصا و انبانم.
مسعودسعد
جای خندیدن، محل خندیدن، خنده آور خنده دار خریش خنده ریش، جای خنده خنده زار (گویش افغانی) آنکه یا آنچه باعث خنده شود خنده آور
یکبار خنده، خنده. آن که بر وی خندند مسخره. یکبار خندیدن، خند خریش (در لاروس: ضحکه آمده)
