معنی صعبی - جستجوی لغت در جدول جو

صعبی(صَ)

لغت نامه دهخدا

مربوط به عصب، مربوط به سلسلۀ اعصاب، ویژگی کسی که زود عصبانی می شود، خشمگین، دارای عصبانیت یا فشار روحی مثلاً واکنش عصبی، از روی عصبانیت، باحالت خشم

فرهنگ فارسی عمید

صعبه

مؤنث واژۀ صعب، سخت، شدید، قوی، باوقار، گران، ناخوشایند، زیاد

فرهنگ فارسی عمید

صلبی

ویژگی خواهران یا برادرانی که فقط از جانب پدر مشترک باشند، مربوط به پدر، مربوط به یک نسل

فرهنگ فارسی عمید

صابی

پیرو فرقۀ صابئین، صابئی، فرقه ای مذهبی که آداب و رسوم آن ها مخلوطی از یهودی گری و مسیحیت است و اکثر اوقات آداب و رسوم مذهبی خود را نزدیک آب روان و با شستشو در آب انجام می دهند. برخی از صابئین ستاره پرست و برخی بت پرست بوده اند، مرکز اصلی آن ها کلدۀ قدیم بوده و از اهل کتاب به شمار رفته اند و در قرآن ذکری از آن ها شده است، مغتسله، ماندایی، ماندائیان، برای مثال وز فلسفی و مانوی و صابی و دهری / درخواستم این حاجت و پرسیدم بی مر (ناصر خسرو - ۵۱۰) ویژگی کسی که از دین خود دست بردارد و به دین دیگر بگرود

پیرو فرقۀ صابئین، صابِئی، فرقه ای مذهبی که آداب و رسوم آن ها مخلوطی از یهودی گری و مسیحیت است و اکثر اوقات آداب و رسوم مذهبی خود را نزدیک آب روان و با شستشو در آب انجام می دهند. برخی از صابئین ستاره پرست و برخی بت پرست بوده اند، مرکز اصلی آن ها کلدۀ قدیم بوده و از اهل کتاب به شمار رفته اند و در قرآن ذکری از آن ها شده است، مُغتَسِله، ماندایی، ماندائیان، برای مِثال وز فلسفی و مانوی و صابی و دهری / درخواستم این حاجت و پرسیدم بی مر (ناصر خسرو - ۵۱۰) ویژگی کسی که از دین خود دست بردارد و به دین دیگر بگرود

فرهنگ فارسی عمید

مصعبی

(مِ)

نام یکی از دهستانهای بخش حومه شهرستان فردوس خراسان و در شمال خاوری آن واقع است. این دهستان کوهستانی است و هوای آن در منطقۀ فردوس معتدل است. از 17 آبادی بزرگ و کوچک تشکیل شده و مجموع نفوس آن 5370 تن است. (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 9)

لغت نامه دهخدا

مصعبی

(مُ عَ)

ابوالطیب محمد بن حاتم. به گفتۀ تاریخ بیهقی صاحب دیوان رسالت نصر بن احمد سامانی و یگانه روزگار بوده است در همه ادوات فضل. و به قول ثعالبی در ’یتیمهالدهر’ وزارت این پادشاه داشته و در همه کارهای معاشرت و ندیمی و اسباب ریاست و وزارت معروف و در کتابت و خط و عقل و تدبیر مشهور بوده است و به دو زبان پارسی و تازی سخن می رانده. ابن قفطی در ’المحمدون من الشعراء’ و گردیزی در زین الاخبار و یاقوت در معجم البلدان نیز ازوی نام برده اند و یاد کرده و عوفی در لباب الالباب دوبیت از رودکی در مدح او آورده و جهانگیری به شاهد لغت غرچه و رادویانی در ترجمان البلاغه از وی نقل کرده اند و نیز بیهقی در تاریخ قطعه ای چهاربیتی از وی آورده است که برخی از ابیات آن را صاحب مجمعالفصحا نقل کرده و به دقیقی نسبت داده است. برای مزید اطلاع رجوع به یتیمهالدهر ثعالبی و تاریخ بیهقی و زین الاخبار گردیزی و المحمدون من الشعراء قفطی و ترجمان البلاغۀ محمد بن عمر رادویانی و لباب الالباب عوفی و معجم البلدان یاقوت ذیل ’بست’ و شرح قصیدۀ ابوالهیثم از محمد بن سرخ نیشابوری و گنج بازیافته از دبیرسیاقی (بخش احوال و اشعار ابوالطیب مصعبی) شود. این ابیات او راست:
شکرشکن است یا سخنگوی من است
عنبرذقن است یا سمنبوی من است ؟
مرا جود او تازه دارد همی
مگر جودش ابر است و من کشتزار.
مگر یک سو افکن که خود همچنین
بیندیش و دیده ی خرد برگمار.
کاشکی اینجای غوطه خوردمی
جای دیگر دست گیری تا گدار.
جهانا همانا فسوسی و بازی
که بر کس نپایی و با کس نسازی
چو ماه از نمودن چو خور از شنودن
به گاه ربودن چو شاهین و بازی
چو زهر از چشیدن چو چنگ از شنیدن
چو باد از بزیدن چو الماس گازی
چو عودقماری و چون مشک تبت
چو عنبر سرشته ی یمان و حجازی
به ظاهر یکی بیت پر نقش آزر
به باطن چو خوک پلید و گرازی
یکی را نعیمی یکی را جحیمی
یکی را نشیبی یکی را فرازی
یکی بوستانی پراکنده نعمت
بدین سخت بسته بر آن مهره بازی
همه آزمایش همه پرنمایش
تو را مهره زاده به شطرنج بازی
چرا زیرکانند بس تنگ روزی
چرا ابلهانند در بی نیازی
چرا عمر طاووس و دراج کوته
چرا مار و کرکس زید در درازی
صدواندساله یکی مرد غرچه
چرا شصت وسه زیست آن مرد تازی
اگر نه همه کار تو باژگونه ست
چرا آنکه ناکس تر آن را نوازی
جهاناهمانا از این بی نیازی
گنه کار ماییم تو جای آزی

ابوالطیب محمد بن حاتم. به گفتۀ تاریخ بیهقی صاحب دیوان رسالت نصر بن احمد سامانی و یگانه روزگار بوده است در همه ادوات فضل. و به قول ثعالبی در ’یتیمهالدهر’ وزارت این پادشاه داشته و در همه کارهای معاشرت و ندیمی و اسباب ریاست و وزارت معروف و در کتابت و خط و عقل و تدبیر مشهور بوده است و به دو زبان پارسی و تازی سخن می رانده. ابن قفطی در ’المحمدون من الشعراء’ و گردیزی در زین الاخبار و یاقوت در معجم البلدان نیز ازوی نام برده اند و یاد کرده و عوفی در لباب الالباب دوبیت از رودکی در مدح او آورده و جهانگیری به شاهد لغت غرچه و رادویانی در ترجمان البلاغه از وی نقل کرده اند و نیز بیهقی در تاریخ قطعه ای چهاربیتی از وی آورده است که برخی از ابیات آن را صاحب مجمعالفصحا نقل کرده و به دقیقی نسبت داده است. برای مزید اطلاع رجوع به یتیمهالدهر ثعالبی و تاریخ بیهقی و زین الاخبار گردیزی و المحمدون من الشعراء قفطی و ترجمان البلاغۀ محمد بن عمر رادویانی و لباب الالباب عوفی و معجم البلدان یاقوت ذیل ’بست’ و شرح قصیدۀ ابوالهیثم از محمد بن سرخ نیشابوری و گنج بازیافته از دبیرسیاقی (بخش احوال و اشعار ابوالطیب مصعبی) شود. این ابیات او راست:
شکرشکن است یا سخنگوی من است
عنبرذقن است یا سمنبوی من است ؟
مرا جود او تازه دارد همی
مگر جودش ابر است و من کشتزار.
مگر یک سو افکن که خود همچنین
بیندیش و دیده ی ْخرد برگمار.
کاشکی اینجای غوطه خوردمی
جای دیگر دست گیری تا گدار.
جهانا همانا فسوسی و بازی
که بر کس نپایی و با کس نسازی
چو ماه از نمودن چو خور از شنودن
به گاه ربودن چو شاهین و بازی
چو زهر از چشیدن چو چنگ از شنیدن
چو باد از بزیدن چو الماس گازی
چو عودقماری و چون مشک تبت
چو عنبر سرشته ی ْ یمان و حجازی
به ظاهر یکی بیت پر نقش آزر
به باطن چو خوک پلید و گرازی
یکی را نعیمی یکی را جحیمی
یکی را نشیبی یکی را فرازی
یکی بوستانی پراکنده نعمت
بدین سخت بسته بر آن مهره بازی
همه آزمایش همه پرنمایش
تو را مهره زاده به شطرنج بازی
چرا زیرکانند بس تنگ روزی
چرا ابلهانند در بی نیازی
چرا عمر طاووس و دراج کوته
چرا مار و کرکس زیَد در درازی
صدواَندساله یکی مرد غرچه
چرا شصت وسه زیست آن مرد تازی
اگر نه همه کار تو باژگونه ست
چرا آنکه ناکس تر آن را نوازی
جهاناهمانا از این بی نیازی
گنه کار ماییم تو جای آزی

لغت نامه دهخدا

صعبیه

(صَ بی یَ)

آبی است مر بنی خفاف را. (منتهی الارب). و آن چاه ها است که آب آنها به کار زراعت رود و آن آبی گوارا است. (معجم البلدان)

لغت نامه دهخدا