شکرریز. (ناظم الاطباء) : سوی شهر مداین شد دگر بار شکر با او به دامنها شکربار. نظامی. ندارد تنگنای خاک صائب این قدر شکّر نی کلک تو از جایی شکربار است میدانم. صائب تبریزی (از آنندراج). سعدیا چون تو کجا نادره گفتاری هست یا چو شیرین سخنت نخل شکرباری هست ؟ ملک الشعراء بهار (در تضمین از غزل سعدی). ، بسیار شیرین. (ناظم الاطباء) (فرهنگ فارسی معین). سخت شیرین، خواه در معنی حقیقی و خواه در معنی مجازی چنانکه در گفتار و نغمه و جز آن: صدف لؤلؤ شهوار بود دیدۀ آنک دل او عاشق آن لعل شکربار بود. امیرمعزی. لفظ گوهربار تو پرگوهرم کرده ست طبع لفظ شکّربار تو پرشکّرم کرده ست کام. امیرمعزی. راست کن لفظ خود به جود و کرم ای نه چون لفظ تو شکرباری. سوزنی. بوسی از آن لعل شکربار تو گر بدهی بی جگر ازجان به است. مجیر بیلقانی. اگر خوردم زمان را من شکروار زبان چون تویی بادا شکربار. نظامی. ز شیرین دست بردارم به یکبار شکرنامی به چنگ آرم شکربار. نظامی. هزار نامه پیاپی نوشتمت که جواب اگرچه تلخ دهی در سخن شکرباری. سعدی. ز لطف لفظ شکربار گفتۀ سعدی شدم غلام همه شاعران شیرازی. سعدی. شیرین دهان آن بت عیار بنگرید در در میان لعل شکربار بنگرید. سعدی. تا نگردیده ست از خط تنگ وقت آن دهان بوسه ای زآن لعل شکّربار میخواهد دلم. صائب تبریزی (از آنندراج). بس که می چسبد بهم کام و لب از شیرینیش نقل نتوان کرد گفتار شکربار ترا. صائب تبریزی (از آنندراج). - زبان شکربار، نیکو و شیرین سخن گوینده: هرچه اززبان شکربار آن مهتر بیرون رفت همه نیکو رفت. (قصص الانبیاء ص 239). - شکربار کردن، پرشکر ساختن. شکرافشان کردن. - ، ساز کردن نغمه و آهنگ: چو کردی باغ شیرین را شکربار درخت تلخ را شیرین شدی بار. نظامی. - لب شکربار، بسیار شیرین: هرکه لب شکربار ترا بمزد بشکرانه هزار جان فدا کند. (سندبادنامه ص 130). کام جان تلخ شد از صبر که کردم بی دوست عشوه ای زآن لب شیرین شکربار بیار. حافظ. - ، لب که سخنان شیرین از آن برآید: هرچه زآن تلختر نخواهد گفت گو بگو از لب شکربارش. سعدی. من معتقدم به هرچه گویی شیرین بود از لب شکربار. سعدی. ، کنایه از شیرین سخن. که سخنی چون شکر شیرین دارد. که گفتار و حرکاتی شیرین دارد. (یادداشت مؤلف) : جوابش داد شیرین شکربار که باید بودنت در بند این کار. نظامی. به داور شدم با شکربارها مرا بیش از او بود بازارها. نظامی. کجا آن تازه گلبرگ شکربار شکر چیدن ز گلبرگش به خروار. نظامی
شکرریز. (ناظم الاطباء) : سوی شهر مداین شد دگر بار شکر با او به دامنها شکربار. نظامی. ندارد تنگنای خاک صائب این قدر شکّر نی ِ کلک تو از جایی شکربار است میدانم. صائب تبریزی (از آنندراج). سعدیا چون تو کجا نادره گفتاری هست یا چو شیرین سخنت نخل شکرباری هست ؟ ملک الشعراء بهار (در تضمین از غزل سعدی). ، بسیار شیرین. (ناظم الاطباء) (فرهنگ فارسی معین). سخت شیرین، خواه در معنی حقیقی و خواه در معنی مجازی چنانکه در گفتار و نغمه و جز آن: صدف لؤلؤ شهوار بود دیدۀ آنک دل او عاشق آن لعل شکربار بود. امیرمعزی. لفظ گوهربار تو پرگوهرم کرده ست طبع لفظ شکّربار تو پرشکّرم کرده ست کام. امیرمعزی. راست کن لفظ خود به جود و کرم ای نه چون لفظ تو شکرباری. سوزنی. بوسی از آن لعل شکربار تو گر بدهی بی جگر ازجان به است. مجیر بیلقانی. اگر خوردم زمان را من شکروار زبان چون تویی بادا شکربار. نظامی. ز شیرین دست بردارم به یکبار شکرنامی به چنگ آرم شکربار. نظامی. هزار نامه پیاپی نوشتمت که جواب اگرچه تلخ دهی در سخن شکرباری. سعدی. ز لطف لفظ شکربار گفتۀ سعدی شدم غلام همه شاعران شیرازی. سعدی. شیرین دهان آن بت عیار بنگرید دُر در میان لعل شکربار بنگرید. سعدی. تا نگردیده ست از خط تنگ وقت آن دهان بوسه ای زآن لعل شکّربار میخواهد دلم. صائب تبریزی (از آنندراج). بس که می چسبد بهم کام و لب از شیرینیَش نقل نتوان کرد گفتار شکربار ترا. صائب تبریزی (از آنندراج). - زبان شکربار، نیکو و شیرین سخن گوینده: هرچه اززبان شکربار آن مهتر بیرون رفت همه نیکو رفت. (قصص الانبیاء ص 239). - شکربار کردن، پرشکر ساختن. شکرافشان کردن. - ، ساز کردن نغمه و آهنگ: چو کردی باغ شیرین را شکربار درخت تلخ را شیرین شدی بار. نظامی. - لب شکربار، بسیار شیرین: هرکه لب شکربار ترا بمزد بشکرانه هزار جان فدا کند. (سندبادنامه ص 130). کام جان تلخ شد از صبر که کردم بی دوست عشوه ای زآن لب شیرین شکربار بیار. حافظ. - ، لب که سخنان شیرین از آن برآید: هرچه زآن تلختر نخواهد گفت گو بگو از لب شکربارش. سعدی. من معتقدم به هرچه گویی شیرین بود از لب شکربار. سعدی. ، کنایه از شیرین سخن. که سخنی چون شکر شیرین دارد. که گفتار و حرکاتی شیرین دارد. (یادداشت مؤلف) : جوابش داد شیرین شکربار که باید بودنت در بند این کار. نظامی. به داور شدم با شکربارها مرا بیش از او بود بازارها. نظامی. کجا آن تازه گلبرگ شکربار شکر چیدن ز گلبرگش به خروار. نظامی
به معنی شکرزار. (آنندراج). شکرستان. کار خانه قند. (یادداشت مؤلف) : به عملگاه آمل هر سال بیست وپنجهزار من بزرگ قند و نبات و شکر سپید حاصل بودی... و کارگاهها و شکرخانه ها به حکم ایشان بودی. (تاریخ طبرستان). کسی کو در شکرخانه شکر نوشد به پیمانه بدین سرکای نه ساله نباید کرد خرسندی. مولوی (از آنندراج)
به معنی شکرزار. (آنندراج). شکرستان. کار خانه قند. (یادداشت مؤلف) : به عملگاه آمل هر سال بیست وپنجهزار من بزرگ قند و نبات و شکر سپید حاصل بودی... و کارگاهها و شکرخانه ها به حکم ایشان بودی. (تاریخ طبرستان). کسی کو در شکرخانه شکر نوشد به پیمانه بدین سرکای نه ساله نباید کرد خرسندی. مولوی (از آنندراج)
کسی که اسبهای چند برای کارهای عمومی و کرایه دادن نگاه دارد. (ناظم الاطباء) (اشتنگاس) (شعوری ج 2 ص 134) ، خدمت بقاضی و مفتی. (ناظم الاطباء) (اشتنگاس) (شعوری ج 2 ص 134). اما این لغت در مأخذ دیگر دیده نشد
کسی که اسبهای چند برای کارهای عمومی و کرایه دادن نگاه دارد. (ناظم الاطباء) (اشتنگاس) (شعوری ج 2 ص 134) ، خدمت بقاضی و مفتی. (ناظم الاطباء) (اشتنگاس) (شعوری ج 2 ص 134). اما این لغت در مأخذ دیگر دیده نشد
قطعه ای از شکر. (فرهنگ فارسی معین) ، نوعی از حلوا. (ناظم الاطباء). قطاع. قسمی شیرینی. (یادداشت مؤلف). طرز تهیۀ آن چنین است که مقداری روغن را داغ کنند و بقدری آرد در آن ریزند که مثل ترحلوا شود. آن وقت آنرا کنار گذارند تا سرد گردد. سپس در میان سینی ریزند و خوب بمالند تا سفید شود و بعد مقداری شکر را قوام آورند، سپس آنرا تکان دهند تا سفت و سرد شود. آنگاه آنرا مخلوط کنند و ته سینی را دارچین پاشند و پهن کنند و یک دو سیر هم قند کوبیده روی آن پاشند. (فرهنگ فارسی معین) ، قسمی زردآلوی بسیار شیرین در اصفهان، و در سال 717 هجری قمری که ابن بطوطه به اصفهان آمده این زردآلو را مردم اصفهان قمرالدین می نامیده اند. رنگ آن زرد است و به سرخی زند و از نوری خردتر است. شکرپارۀ اصفهان از عسل مطبوع تر است. (یادداشت مؤلف). نوعی از زردآلو. (ناظم الاطباء). زردآلوی شیرین. (فرهنگ فارسی معین). نوعی از زردآلوی هسته شیرین ومرغوب و معطر و شیرین که در خلخال بهترین نوع آن درباغهای قصبۀ کیوی بعمل آید، که حرکات و سکنات شیرین چون شکر دارد. شیرین سخن: هر شکرپاره شمعی اندر دست شکر و شمع خوش بود پیوست. نظامی. سخنگوی شهد شکرپاره ای به شهد و شکر بر ستمکاره ای. نظامی
قطعه ای از شکر. (فرهنگ فارسی معین) ، نوعی از حلوا. (ناظم الاطباء). قطاع. قسمی شیرینی. (یادداشت مؤلف). طرز تهیۀ آن چنین است که مقداری روغن را داغ کنند و بقدری آرد در آن ریزند که مثل ترحلوا شود. آن وقت آنرا کنار گذارند تا سرد گردد. سپس در میان سینی ریزند و خوب بمالند تا سفید شود و بعد مقداری شکر را قوام آورند، سپس آنرا تکان دهند تا سفت و سرد شود. آنگاه آنرا مخلوط کنند و ته سینی را دارچین پاشند و پهن کنند و یک دو سیر هم قند کوبیده روی آن پاشند. (فرهنگ فارسی معین) ، قسمی زردآلوی بسیار شیرین در اصفهان، و در سال 717 هجری قمری که ابن بطوطه به اصفهان آمده این زردآلو را مردم اصفهان قمرالدین می نامیده اند. رنگ آن زرد است و به سرخی زند و از نوری خردتر است. شکرپارۀ اصفهان از عسل مطبوع تر است. (یادداشت مؤلف). نوعی از زردآلو. (ناظم الاطباء). زردآلوی شیرین. (فرهنگ فارسی معین). نوعی از زردآلوی هسته شیرین ومرغوب و معطر و شیرین که در خلخال بهترین نوع آن درباغهای قصبۀ کیوی بعمل آید، که حرکات و سکنات شیرین چون شکر دارد. شیرین سخن: هر شکرپاره شمعی اندر دست شکر و شمع خوش بود پیوست. نظامی. سخنگوی شهد شکرپاره ای به شهد و شکر بر ستمکاره ای. نظامی
شکربوره. (ناظم الاطباء). به معنی شکربوزه است که سنبوسۀ قندی باشد. (برهان) (از فرهنگ جهانگیری). سکران. شکربوره. (یادداشت مؤلف). و رجوع به شکربوره و شکربیزه شود
شکربوره. (ناظم الاطباء). به معنی شکربوزه است که سنبوسۀ قندی باشد. (برهان) (از فرهنگ جهانگیری). سکران. شکربوره. (یادداشت مؤلف). و رجوع به شکربوره و شکربیزه شود
شکربوزه. شکربیره. شکربیزه. (ناظم الاطباء). سنبوسه ای که درون آنرا از قند و مغز بادام و مغز پستۀ نیم کوفته پر کنند. (ناظم الاطباء) (از برهان). حلوایی که بشکل گرده (کلیه) کنند. بیرون آن از خمیر آرد گندم و درون انباشته به شکر و کوفته بادام یا گردوست. اگردک. شکربوزه. شکرپاره. (یادداشت مؤلف). شکربوزه. (فرهنگ جهانگیری) : چرا منعم کنی صوفی ز محراب شکربوره نگوید کس مسلمان را که روی از قبله برگردان. بسحاق اطعمه. اگر نه طاق شکربوره اش بود محراب شکم پرست کجا باشدش حضور نماز. بسحاق اطعمه. و رجوع به مترادفات کلمه شود
شکربوزه. شکربیره. شکربیزه. (ناظم الاطباء). سنبوسه ای که درون آنرا از قند و مغز بادام و مغز پستۀ نیم کوفته پر کنند. (ناظم الاطباء) (از برهان). حلوایی که بشکل گُرده (کلیه) کنند. بیرون آن از خمیر آرد گندم و درون انباشته به شکر و کوفته بادام یا گردوست. اگردک. شکربوزه. شکرپاره. (یادداشت مؤلف). شکربوزه. (فرهنگ جهانگیری) : چرا منعم کنی صوفی ز محراب شکربوره نگوید کس مسلمان را که روی از قبله برگردان. بسحاق اطعمه. اگر نه طاق شکربوره اش بود محراب شکم پرست کجا باشدش حضور نماز. بسحاق اطعمه. و رجوع به مترادفات کلمه شود
باریدن شکر. افشاندن شکر، شیرین حرکاتی: آمدند از ره شکرباری کرده زیر قصب کله داری. نظامی. ، کنایه از سخن شیرین گفتن. شیرین سخنی. شیرین گفتاری: خدای را که تواند گزارد شکر و سپاس یکی منم که به شکرش کنم شکرباری. سعدی
باریدن شکر. افشاندن شکر، شیرین حرکاتی: آمدند از ره شکرباری کرده زیر قصب کله داری. نظامی. ، کنایه از سخن شیرین گفتن. شیرین سخنی. شیرین گفتاری: خدای را که تواند گزارد شکر و سپاس یکی منم که به شکرش کنم شکرباری. سعدی
بوسۀ شیرین و شکرین: بوسه ای از لب تو خواهم وشعر از لب تو که شکربوسه نگاری و غزل گوی غزال. فرخی. به یاد بوسه منه خوان خوردنی که بود تفاوتی ز شکربوزه تا شکربوسه. نزاری قهستانی
بوسۀ شیرین و شکرین: بوسه ای از لب تو خواهم وشعر از لب تو که شکربوسه نگاری و غزل گوی غزال. فرخی. به یاد بوسه منه خوان خوردنی که بود تفاوتی ز شکربوزه تا شکربوسه. نزاری قهستانی
قطعه ای از شکر، آن چه مانند شکر شیرین باشد، زردالوی شیرین، قسمی شیرینی. طرز تهیه آن چنین است که مثلا پنج سیر روغن را داغ کرده به قدری آرد ریزند که مثل ترحلوا شود. آن وقت آن را کنار گذارند تا سرد گردد. سپس در میان سینی ریزند و خوب بمالند تا سفید شود و به عدد ده - دوازده سیر شکر را قوام آورند سپس آن را تکان دهند تا سفت و سرد شود. آن گاه آنها را مخلوط کنند و ته سینی را دارچین پاشیده و پهن کنند و یک سیر هم قند کوبیده روی آن پاشند
قطعه ای از شکر، آن چه مانند شکر شیرین باشد، زردالوی شیرین، قسمی شیرینی. طرز تهیه آن چنین است که مثلا پنج سیر روغن را داغ کرده به قدری آرد ریزند که مثل ترحلوا شود. آن وقت آن را کنار گذارند تا سرد گردد. سپس در میان سینی ریزند و خوب بمالند تا سفید شود و به عدد ده - دوازده سیر شکر را قوام آورند سپس آن را تکان دهند تا سفت و سرد شود. آن گاه آنها را مخلوط کنند و ته سینی را دارچین پاشیده و پهن کنند و یک سیر هم قند کوبیده روی آن پاشند
قطعه ای از شکر، آن چه مانند شکر شیرین باشد، زردآلوی شیرین، قسمی شیرینی، طرز تهیه آن چنین است که مثلاً پنج سیر روغن را داغ کرده و به قدری آرد بریزند که مثل تر حلوا شود، آن وقت آن را کنار گذارند تا سرد گر
قطعه ای از شکر، آن چه مانند شکر شیرین باشد، زردآلوی شیرین، قسمی شیرینی، طرز تهیه آن چنین است که مثلاً پنج سیر روغن را داغ کرده و به قدری آرد بریزند که مثل تر حلوا شود، آن وقت آن را کنار گذارند تا سرد گر