معنی رس در فرهنگ فارسی عمید

حریص در خوردن، پرخور، بسیار خوار، حریص، شکم پرست، رَژد، رَزد رسی بود گویند شاه رسان / همه ساله چشمش به چیز کسان (ابوشکور - شاعران بی دیوان - ۱۰۱)

معنی رس در فرهنگ فارسی عمید

نوعی خاک که از امتزاج آن با آب خمیری چسبنده حاصل می شود و می توان آن را به شکل های مختلف درآورد و به واسطۀ مواد خارجی به رنگ های زرد، سرخ، خاکستری، سبز، سیاه، سفید در می آید، خاکِ رُس، رُست

معنی رس در فرهنگ فارسی عمید

پسوند متصل به واژه به معنای رسنده مثلاً دیررس، زودرس،، پسوند متصل به واژه به معنای رسیدگی کننده مثلاً دادرس، بازرس،، پسوند متصل به واژه به معنای محل قابل رسیدن مثلاً تیررس، دیدرس

معنی رس در فرهنگ فارسی عمید

در قافیه، واکۀ ā ما قبل حرف رَوی مانند ā در «آهن» و «لادن» یا ما قبل حرف دخیل مانند واکۀ ā در «شمایل» و «مایل»، معدن، ابتدای چیزی، چاه کهنه

معنی رس در لغت نامه دهخدا

نام پادشاه قوم ثمود یا نام قبیله ای که در یمامه بودند. (از حبیب السیر چ تهران ج 1 ص 15)

معنی رس در لغت نامه دهخدا

مخفف اَرَس. رود ارس. (ناظم الاطباء) (آنندراج) (انجمن آرا). نام رودخانه ای است که به ارس اشتهار دارد. (برهان) (فرهنگ جهانگیری). نامی است که در کتابهای عربی به رود ارس داده اند. (از قاموس الاعلام ترکی) :، اگر خواهدبه آب تیغ گلرنگ، برآرد رود رس از چشمۀ زنگ.، نظامی.، و رجوع به ارس و قاموس الاعلام ترکی و معجم البلدان شود

معنی رس در لغت نامه دهخدا

در هندی شیرۀ هر چیز. (برهان) (آنندراج). اسم هندی شل است. (تحفۀ حکیم مؤمن). و رجوع به شل شود

معنی رس در لغت نامه دهخدا

بند کردن و بازداشتن کسی را. (ناظم الاطباء) (منتهی الارب) (آنندراج)، اصلاح کردن میان قوم. (ناظم الاطباء) (منتهی الارب) (آنندراج) (از اقرب الموارد). صلاح کردن در میان مردم. (برهان). اصلاح کردن میان مردم باشد. (فرهنگ جهانگیری). صلاح کردن. (از لغت محلی شوشتر). میان دوتن صلح افکندن. (دهار) (تاج المصادر بیهقی) (از مصادر اللغۀ زوزنی)، افساد کردن میان قومی. (از اضداد). (از اقرب الموارد) (ناظم الاطباء) (ازمنتهی الارب) (آنندراج). فساد کردن در میان قوم باشدو اینجا به طریق اضداد است. (از برهان) (از فرهنگ جانگیری). فساد کردن. (لغت محلی شوشتر). تباه کردن میان دو تن. (دهار) (تاج المصادر بیهقی)، چاه کندن. (ناظم الاطباء) (منتهی الارب) (تاج المصادربیهقی) (آنندراج) (مصادر اللغۀ زوزنی) (از اقرب الموارد)، در زیر خاک پنهان کردن چیزی. (ناظم الاطباء) (منتهی الارب) (آنندراج) (از اقرب الموارد)، در گور کردن مرده را. (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). دفن کردن مرده را. (یادداشت مؤلف)، دانستن امور قوم و خبر آنها را. (ناظم الاطباء) (آنندراج) (منتهی الارب) (از اقرب الموارد)، به تمام معانی رَزّ. (از اقرب الموارد). رجوع به رَزّ شود، دم فروبردن ملخ بر زمین تا خایه نهد، دیدن کسی را. (ناظم الاطباء) (منتهی الارب) (آنندراج)، گذشتن اندیشه به دل. گویند: فلان یرس الحدیث فی نفسه، ای تحدث به نفسه. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء). وا خویشتن اندیشه کردن. (از دهار) (تاج المصادر بیهقی) (مصادر اللغۀ زوزنی). گذشتن اندیشه به دل. (آنندراج)، به هم رسیدن حرارت. (از برهان)

معنی رس در لغت نامه دهخدا

نام آبی است. (منتهی الارب) (آنندراج)

معنی رس در لغت نامه دهخدا

ابتدای چیزی. (از اقرب الموارد). ابتدای چیزی و اول آن. (ناظم الاطباء). مقدمه و ابتدای تب. (از برهان) (از فرهنگ جهانگیری). ابتدای چیزی و اول آن، منه: رس الحُمّی ̍، یعنی اول تب. (منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء). ابتدای تب و حرارت. (لغت محلی شوشتر). رس و رسیس تب، آغاز و شروع تب باشد. (از کشاف اصطلاحات الفنون). ابتدای تب. (مهذب الاسماء) (از آنندراج)، چاه. (ترجمان القرآن جرجانی چ دبیرسیاقی ص 52) (مهذب الاسماء). چاه بر سنگ برآورده. (ناظم الاطباء) (منتهی الارب) (آنندراج). چاه قدیمی. (ازاقرب الموارد)، پاره ای از چیزی. (ناظم الاطباء) : بلغنی رس من خبر، ای شی ٔ منه. (ناظم الاطباء) (آنندراج) (منتهی الارب). چیزی باشد از خبر و حکایت و امثال آن. (از برهان)، نزد اطبا دوایی است مرکب. و در بحر الجواهر گفته که رس مرکبی است از این ادویه: یش، زنجبیل، فلفل دار، فلفل عاقرقرحا، مویز، از هر یک مساوی و برابر یکدیگر. (از کشاف اصطلاحات الفنون)، (اصطلاح عروض) به اصطلاح حرکت حرفی که بعد از الف تأسیس باشد و یا قبل آن ویا فتحۀ قبل تأسیس. (از آنندراج) (از منتهی الارب) (ناظم الاطباء). نزد اهل قوافی حرکت ماقبل تأسیس رانامند. و در منتخب تکمیل الصناعه گوید این حرکت البته جز فتحه نخواهد بود چنانکه حرکت میم مائل و زای زائل. و چون تأسیس در قوافی تکرار یابد بضرورت رس نیز تکرار شود. (از کشاف اصطلاحات الفنون). شمس قیس گوید: حرکت ماقبل الف تأسیس است و آن الا فتحه نتواند بود. رس در اصل لغت ابتدا کردن چیزی باشد بر سبیل پوشیدگی و آهستگی و از این جهت آغاز تب و عشق را که در تن و دل مردم پدید آید رس الحُمّی ̍ و رسیس الهوی گویند... پس چون این حرکت به تبعیت الف در عداد حرکات قافیت می آید گویی چنان است که بر پوشیدگی خود را بر قافیت می بندد و آغاز قافیت میشود و آنرا رس خوانند. (ازالمعجم فی معاییر اشعار العجم چ مدرس رضوی ص 203)

معنی رس در لغت نامه دهخدا

دنیسن. خاورشناس نامی انگلیسی که درباره رودکی و احوال و اشعار وی تحقیقاتی دارد و نیز متن یونانی مقالهاللام از کتاب الحروف ارسطو (مقالۀ دوازدهم) را بسال 1924 میلادی انتشار داد و بسال 1928 میلادی ترجمه انگلیسی آن را منتشر کرد و دکتر عفیفی در ترجمه خود آنرا اساس کار قرار داده است. رجوع به تاریخ علوم عقلی در تمدن اسلامی ص 342 و فهرست احوال و اشعار رودکی شود

معنی رس در لغت نامه دهخدا

اکول و پرخور. (ناظم الاطباء) (برهان). اکال. (انجمن آرا) (آنندراج). حریص در خوردن. (فرهنگ خطی). پرخور. (فرهنگ نظام). اکول. گلوبنده بود یعنی رس. (از لغت فرس اسدی) :، خواجه یکی غلامک رس دارد، کز ناگوارد خانه چو تس دارد.، منجیک.، رادمردان همه با درگهش آموخته اند، چون بز رس که بیاموزد با سبز گیاه.، فرخی.، وآنکه بر کس به خیره گردد رس، عیش او گنده دان چو درگه کس.، سنایی.، هردری نیستم چو گربۀ رس، شاید ار نیستم چو سگ ساجور.، انوری.،، به معنی حریص نیز آمده. (انجمن آرا) (آنندراج) (فرهنگ جهانگیری). حریص. (فرهنگ نظام) :، ای رس بجز از بهر تو نگردد، این خانه رنگین پررسانه.، ناصرخسرو.، در داد شاعران را لطفت ز خاص خویش، رس کرد مجرمان را لطف تو بر گناه.، سیدحسن غزنوی.،، مردم زرداندام. (از ناظم الاطباء)، اخاذ. (آنندراج) (انجمن آرا)

معنی رس در لغت نامه دهخدا

امر) امر به ریسیدن و رشتن یعنی بریس. (برهان) (آنندراج) (فرهنگ جهانگیری). کلمه امر از ریسیدن و رشتن. (ناظم الاطباء). برهان گوید: امر به ریسیدن و رشتن ولی ظاهراً ماضی ریسیدن باشد و امر آن ریس است. (لغت محلی شوشتر نسخۀ خطی کتاب خانه مؤلف). امر از رشتن و ریسیدن، بریس و بتخفیف ریس باشد نه رِس، از اینرو نوشتۀ برهان و به تبع او ناظم الاطباء و آنندراج که آنرا امر به ریسیدن و رشتن معنی کرده درست نمی نماید. (یادداشت مؤلف). رجوع به ریسیدن شود

معنی رس در فرهنگ لغت هوشیار

چاه کهنه، ابتدای چیزی خاک رس، بمعنای شکم پرست

معنی رس در فرهنگ فارسی معین

بند کردن و بازداشتن کسی را، اصلاح کردن میان قومی را، افساد کردن (از اضداد است) 4- چاه کندن، در زیر خاک پنهان کردن چیزی را، در گور کردن مرده را، دانستن امور قوم و خبر آن ها