- حرض
ناتوان شدن، علیل شدن
معنی حرض - جستجوی لغت در جدول جو
- حرض (تَ)
گداخته شدن از اندوه یا عشق. (تاج المصادر بیهقی). گداخته شدن از اندوه. (ترجمان عادل بن علی). ناتوان گردیدن که برخاستن نتواند:
گفت صبری کن بر این رنج و حرض
صابران را لطف حق بخشد عوض.
مولوی.
باغ چون جنت شود دارالمرض
زرد و ریزان برگ او اندر حرض.
مولوی.
رهگذر بود و بمانده از مرض
در یکی گوشۀ خرابی بر حرض.
مولوی.
، گل عصفر چیدن، خداوند معده تباه شدن، خیو در گلو گرفتن. (تاج المصادر بیهقی) ، حرض نفس، فاسد و تباه کردن خود را، فروبردن آب دهن بر اندوه و خشم. (تاج المصادر بیهقی)
گفت صبری کن بر این رنج و حرض
صابران را لطف حق بخشد عوض.
مولوی.
باغ چون جنت شود دارالمرض
زرد و ریزان برگ او اندر حرض.
مولوی.
رهگذر بود و بمانده از مرض
در یکی گوشۀ خرابی بر حرض.
مولوی.
، گل عصفر چیدن، خداوند معده تباه شدن، خیو در گلو گرفتن. (تاج المصادر بیهقی) ، حرض نفس، فاسد و تباه کردن خود را، فروبردن آب دهن بر اندوه و خشم. (تاج المصادر بیهقی)
- حرض (حَ رِ)
مرد بیمار برجای ماندۀ گداخته جسم که برخاستن نتواند، آنکه اندوه یا عشق تن او گداخته بود، آنکه او سلاح ندارد، مرد بیمار فاسدرای
- حرض (حُ رُ / حَ رَ)
نام وادیی به مدینه
- حرض (حُ رُ / حُ)
اشنان. (مهذب الاسماء). غاسول. اشنان القصارین
- حرض (حِ رَ)
جمع واژۀ حرضه
- حرض
فساد و تباهی
- حرض ((حَ رَ))
هلاک، موت
پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما
(حَ رَ)
لغت نامه دهخدا
شهری در یمن بطرف مکه که بنام حرض بن خولان بن عمرو حمیری نامیده شده است واکنون در میان خولان و همدان است. (معجم البلدان)
(مُ حَرْ رِ)
لغت نامه دهخدا
برآغالنده و گرم کننده کسی را بر چیزی. (از منتهی الارب). برآغالاننده و تحریک کننده و به هیجان آورنده. (ناظم الاطباء). داعی. محرک. مشوق: و بر هر مایه دار معنی... که رسیدم او را بر اتمام آن مرغب و محرض یافتم. (مرزبان نامه ص 9). چون از ارتکاب منکرات و محظورات مانع و زاجری ندیدند و بر اتباع فرایض و سنن و اقتفاءآثار سداد و رشاد محرض و باعثی نه. (جهانگشای جوینی) ، خریدار اشنان با همه بضاعت خود. (از منتهی الارب) (ناظم الاطباء) ، رنگ کننده جامه با زعفران. (ناظم الاطباء) (از منتهی الارب)
(مُ رِ)
لغت نامه دهخدا
نعت فاعلی از احراض. بیماری گدازنده مرد را چنانکه نزدیک به مرگ رساند، کسی که پدر فرزند ناخلف گردد. (ناظم الاطباء) (از منتهی الارب)
(دُ رُ)
لغت نامه دهخدا
نام جاییست. (منتهی الارب). نام آبیست و به نزدیکی آن آب دیگریست که وشیع گفته می شود و چون آن دو بهم شوند دحرضان نام گیرند و این دو آب میان سعد و قشیر واقعند و به قولی آن سوی دهناء قرار دارند و دو آب عظیم اند مر بنی مالک بن سعد را و دحرضین تثنیه آرند و نیز گفته اند که دحرض آبیست از آن زبرقان ابن بدربن بهدله بن عوف... و وشیع از آن بنی انف الناقه است... (معجم البلدان)
(اَ رُ)
لغت نامه دهخدا
کوهی است ببلاد هذیل و از این رو آن را احرض خوانند که هرکه از آب آنجا خورد معده وی فاسد گردد، انبوهی کردن. اجتماع. ازدحام، ارادۀ کاری کرده بازایستادن از آن
(مُ حَرْ رَ)
لغت نامه دهخدا
آنکه از عشق و اندوه گداخته باشد، مرد بر جای مانده که برخاستن نتواند. زمین گیر. زمن. حرض. (از منتهی الارب)
(حَ رَ)
لغت نامه دهخدا
ابوبکر بن محمد بن ابراهیم حرضی یمانی شافعی زنده در 893 هجری قمری دیوان شعر دارد. و نیز او راست: ’روضهالحنفاء فی سیرهالمصطفی’. (هدیه العارفین ص 238)
ور غلاننده بر جنگ انگیزنده ور غلانیده بر جنگ انگیخته، دلگداخته، زمین خورده نیمه مرده از پا در آمده آنکه از عشق و اندوه گداخته باشد، مرد بر جای مانده که نتواند برخیزد، بر انگیخته شده ورغلانیده جمع محرضین. تحریک کننده ورغلاننده مشوق: بر هر مایه دار معنی... که رسیدم او را بر اتمام آن مرغب و محرض یافتم، جمع محرضین
این واژه در تازی نیامده ولی در مرزبان نامه پیاپی به کار رفته (قزوینی) آغالش برانگیخته شدن بر انگیخته شدن، آغالش. توضیح این لغت در قاموسهای عربی نیامده اما در مرزبان نامه مکرر استعمال شده از آن جمله (داعیه طلب پادشاهی و فرماندهی بر شما و دیگر انواع در باطن من پدید آورد و تحرض وتعرض من (بر) مهتری و سروری شما بیفزود (مرزبان نامه چاپ 1317 تهران. 165 و ظاهرا منشا توهم مولف این کتاب وجود (تحریض) است (قزوینی مرزبان نامه. ایضا)
آن که از عشق و اندوه گداخته باشد، مرد بر جای مانده که نتواند برخیزد، برانگیخته شده، ورغلانیده، جمع محرضین
صفت محرک، مشوق، برانگیزاننده