معنی اضحی - جستجوی لغت در جدول جو

اضحی

تصویری از اضحی — تصویر اضحی

فرهنگ فارسی عمید

اضحی

لغت نامه دهخدا

اضحی

تصویری از اضحی — تصویر اضحی

فرهنگ لغت هوشیار

اضحی

تصویری از اضحی — تصویر اضحی

فرهنگ فارسی معین

پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما

تصویری از ضحی — تصویر ضحی

نود و سومین سورۀ قرآن کریم، مکی، دارای ۱۱ آیه، والضّحی، خورشید، آفتاب، هنگام برآمدن آفتاب، صبح

فرهنگ فارسی عمید

تصویری از اضحیه — تصویر اضحیه

گوسفندی که در روز عید قربان ذبح می شود، گوسفند قربانی

فرهنگ فارسی عمید

(مُ ضَحْ حی)

مضحی، مستضحی، مضطحی، ای صائر فی الضحی. (اقرب الموارد). و رجوع به مضحی معنی اول شود

لغت نامه دهخدا

(اَ حا)

بزرگ ریش. (مهذب الاسماء). مرد درازریش یا بزرگ ریش. (از اقرب الموارد)

لغت نامه دهخدا

(اَ)

الح. جمع واژۀ لحی. (از اقرب الموارد). رجوع به لحی شود

لغت نامه دهخدا

چاشت خوردن. (تاج المصادر بیهقی). خوردن وقت چاشت. (منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء) ، قربانی کردن. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء) ، نماز چاشت گزاردن، در چاشت چریدن گرفتن شتران. (منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء)

لغت نامه دهخدا

پیدا، گشاده: مکان ضاح، جای ظاهر و بارز، (منتهی الارب)، برآمده (روز)

لغت نامه دهخدا

ریگزاری است در جانب سلمی غربی و در آن آبی است بنام محرمه و آب دیگری بنام اثیب، (معجم البلدان)
رودباری است هذیل را، (معجم البلدان)

لغت نامه دهخدا

(ثَ لَ)

ضحو. ضحو. ضحی ّ. رسیدن آفتاب کسی را. (منتهی الارب)

لغت نامه دهخدا

(مُ)

کسی که داخل به وقت چاشتگاه شده باشد. (از اقرب الموارد) (از منتهی الارب). کسی که در چاشتگاه می آید. (ناظم الاطباء) ، آنکه کاری را در چاشتگاه می کند. (ناظم الاطباء) (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد)

لغت نامه دهخدا

(اَ ما)

سیاه لب. (ناظم الاطباء)

لغت نامه دهخدا

(اَ ضا)

اضا. رجوع به اضا شود

لغت نامه دهخدا

(ضُ حا)

چاشتگاه (و یذکر). (منتهی الارب) (بحرالجواهر) (مهذب الاسماء). نیم چاشت، مقابل ظهر که چاشت است. چاشتگاه، یعنی پس آفتاب برآمدن، و گویند بعد چاشتگاه. (دستوراللغه ادیب نطنزی). ارتفاع نهار. چاشت:
همیشه تا نفروزد قمر چو شمس ضحی
همیشه تا ندرخشد سها چو بدر ظلم.
فرخی.
آنچنان روئی که چون شمس ضحاست
آنچنان رخ را خراشیدن خطاست.
مولوی.
مدتی بسیار میکرد این دعا
روز تا شب، شب همه شب تا ضحی.
مولوی.
، آفتاب. (منتهی الارب) :
نورشان حیران این نور آمده
چون ستاره زین ضحی فانی شده.
مولوی.
- صلوه ضحی، نماز چاشت. (مهذب الاسماء). نماز چاشتگاه. (السامی فی الاسامی). نماز چاشت، و منه حدیث عمر: ’اضحوا بصلوه الضحی’، ای صلوها لوقتها و لاتؤخروها الی ارتفاع الضحی.
، و قولهم ما لکلامه ضحی، نیست کلام او را بیانی، و الشمس و ضحیها، ای ضوئها اذا اشرق. (منتهی الارب). و نیز رجوع به آفتاب پهن شود

چاشتگاه (و یذکر). (منتهی الارب) (بحرالجواهر) (مهذب الاسماء). نیم چاشت، مقابل ظهر که چاشت است. چاشتگاه، یعنی پس آفتاب برآمدن، و گویند بعد چاشتگاه. (دستوراللغه ادیب نطنزی). ارتفاع نهار. چاشت:
همیشه تا نفروزد قمر چو شمس ضحی
همیشه تا ندرخشد سُها چو بدر ظلم.
فرخی.
آنچنان روئی که چون شمس ضحاست
آنچنان رخ را خراشیدن خطاست.
مولوی.
مدتی بسیار میکرد این دعا
روز تا شب، شب همه شب تا ضحی.
مولوی.
، آفتاب. (منتهی الارب) :
نورشان حیران این نور آمده
چون ستاره زین ضحی فانی شده.
مولوی.
- صلوهُ ضحی، نماز چاشت. (مهذب الاسماء). نماز چاشتگاه. (السامی فی الاسامی). نماز چاشت، و منه حدیث عمر: ’اضحوا بصلوه الضحی’، ای صلوها لوقتها و لاتؤخروها الی ارتفاع الضحی.
، و قولهم ما لکلامه ضُحی، نیست کلام او را بیانی، و الشمس و ضحیها، ای ضوئها اذا اشرق. (منتهی الارب). و نیز رجوع به آفتاب پهن شود

لغت نامه دهخدا

(ضُ حا)

سورۀ نودوسومین از قرآن، مکّیه، و آن یازده آیت است، پس از ’لیل’ و پیش از ’اء لم نشرح’

لغت نامه دهخدا

(ضَ حی ی)

موضعی است به یمن. (منتهی الارب)

لغت نامه دهخدا

(اُ حی ی)

آشیان شترمرغ. (مهذب الاسماء). جای بیضه نهادن شترمرغ در ریگستان و جای چوزه برآوردن آن. ادحیّه. ادحوّه. ج، اداحی

لغت نامه دهخدا

(اَ نا)

سنگین تر. لاغرتر: لا مرض اضنی من قلهالعقل. (یادداشت مؤلف) ، نابود ساختن مال را، اطاحۀ موی، ستردن آن. (از اقرب الموارد). افکندن موی را. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء) (آنندراج)

لغت نامه دهخدا

(اِ یَ)

شب روشن. (از اقرب الموارد). اضحیانه. رجوع به اضحیانه شود

لغت نامه دهخدا

(اَ حی ی)

جمع واژۀ اضحیه. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء). جمع واژۀ اضحیه و آن گوسپندی است که برای قربانی تهیه کنند. (از اقرب الموارد). قربانیها. و رجوع به اضحیه شود

لغت نامه دهخدا

(اَ)

ارح. جمع واژۀ رحی، نرم کردن. نرم گردانیدن. (منتهی الارب) ، فروهشتن. فروگذاشتن. فروکردن.
- ارخاء ستر،فروگذاشتن یعنی افکندن پرده را. پرده و جز آن فروگذاشتن. (تاج المصادر بیهقی). فروکردن پرده. فروهشتن پرده. انداختن آن.
- ارخاء عنان، ارخاء فرس.
- ، از چیزی بی تأمل گذشتن:
ناشی ز هوای جلوۀ تو
ارخای عنان آفرینش.
عرفی.
... آفرینش در هوای جلوۀ نعت او ارخای عنان دارد و وصف او کماهی نمی تواند گفت. (آنندراج).
- ارخاء فرس، دراز کردن رسن او را. (منتهی الارب).
، فروهشتگی.
- ارخاء عمامه، آرامیدن. بی بیم شدن.
، ارخاء ناقه، فروهشته گردیدن یارک آن. (منتهی الارب) ، ارخاء دابه، سخت راندن ستور را، نیک دویدن. (تاج المصادر بیهقی). نوعی ازدویدن سخت یا دویدن بمراد. (منتهی الارب). و صاحب تاج العروس گوید: الارخاء، شدهالعدو او هو فوق التقریب وقال الازهری الارخاء الاعلی اشدالحضر و الارخاء الادنی دون الاعلی و فی الصحاح قال ابوعبید: الارخاء، ان تخلی الفرس و شهوته فی العدو غیر متعب له. و ارخی دابته، ساربها کذلک، قاله اللیث و قال الازهری ارخی الفرس فی عدوه، اذا احضر

اَرْح. جَمعِ واژۀ رَحی، نرم کردن. نرم گردانیدن. (منتهی الارب) ، فروهشتن. فروگذاشتن. فروکردن.
- اِرخاء ستر،فروگذاشتن یعنی افکندن پرده را. پرده و جز آن فروگذاشتن. (تاج المصادر بیهقی). فروکردن پرده. فروهشتن پرده. انداختن آن.
- ارخاء عنان، ارخاء فرس.
- ، از چیزی بی تأمل گذشتن:
ناشی ز هوای جلوۀ تو
ارخای عنان آفرینش.
عرفی.
... آفرینش در هوای جلوۀ نعت او ارخای عنان دارد و وصف او کماهی نمی تواند گفت. (آنندراج).
- ارخاء فرس، دراز کردن رسن او را. (منتهی الارب).
، فروهشتگی.
- ارخاء عمامه، آرامیدن. بی بیم شدن.
، ارخاء ناقه، فروهشته گردیدن یارک آن. (منتهی الارب) ، ارخاء دابه، سخت راندن ستور را، نیک دویدن. (تاج المصادر بیهقی). نوعی ازدویدن سخت یا دویدن بمراد. (منتهی الارب). و صاحب تاج العروس گوید: الارخاء، شدهالعدو او هو فوق التقریب وقال الازهری الارخاء الاعلی اشدالحضر و الارخاء الادنی دون الاعلی و فی الصحاح قال ابوعبید: الارخاء، ان تخلی الفرس و شهوته فی العدو غیر متعب له. و ارخی دابته، ساربها کذلک، قاله اللیث و قال الازهری ارخی الفرس فی عدوه، اذا احضر

لغت نامه دهخدا

(اُ حی ی)

جمع واژۀ رحی

لغت نامه دهخدا

(اَ حا)

هشیارتر

لغت نامه دهخدا

(اَ حا)

زن غضبناک. (ناظم الاطباء). در منتهی الارب و اقرب الموارد نیست

لغت نامه دهخدا

(اَ حا)

عالمتر به نحو. نحودان تر. نحوی تر:ما تحت ادیم السماء انحی من ابن عقیل. (ابوحیان).
مات ابن یحیی و مات دوله الادب
و مات احمد انحی العجم والعرب.
؟ (دررثاء ثعلب نحوی).
و کان ابوبکر بن مجاهد یقول: ابوالحسن ابن کیسان انحی من الشیخین یعنی المبرد و ثعلب. (یاقوت حموی، معجم الادباء ج 6 ص 281)

عالمتر به نحو. نحودان تر. نحوی تر:ما تحت ادیم السماء انحی من ابن عقیل. (ابوحیان).
مات ابن یحیی و مات دوله الادب
و مات احمد انحی العجم والعرب.
؟ (دررثاء ثعلب نحوی).
و کان ابوبکر بن مجاهد یقول: ابوالحسن ابن کیسان انحی من الشیخین یعنی المبرد و ثعلب. (یاقوت حموی، معجم الادباء ج 6 ص 281)

لغت نامه دهخدا

(اَ)

اضر. جمع واژۀ ضرو. (ناظم الاطباء) (اقرب الموارد). رجوع به ضرو و اضر شود، ستم نمودن کسی را، یقال: اضطهدته اضطهاداً. (از منتهی الارب) (ناظم الاطباء). مضطر ساختن و اذیت کردن کسی را. (از قطر المحیط) ، ستم کردن و مضطر ساختن و آزار کردن کسی را بسبب مذهب. (از اقرب الموارد). رجوع به مضطهد شود

اَضْر. جَمعِ واژۀ ضِرْو. (ناظم الاطباء) (اقرب الموارد). رجوع به ضرو و اَضْر شود، ستم نمودن کسی را، یقال: اضطهدته اضطهاداً. (از منتهی الارب) (ناظم الاطباء). مضطر ساختن و اذیت کردن کسی را. (از قطر المحیط) ، ستم کردن و مضطر ساختن و آزار کردن کسی را بسبب مذهب. (از اقرب الموارد). رجوع به مضطهد شود

لغت نامه دهخدا

(اِ / اُ یَ / یِ)

شاعر کلمه راکه مرادف اضحاه است به معنی دوم کلمه که روز عید نحر یا عید گوسپندکشان است بکار برده است:
تا لاله و نسرین بود تا زهره و پروین بود
تا جشن فروردین بود تا عیدهای اضحیه.
(منسوب به منوچهری)

لغت نامه دهخدا

(اِ حی یَ / اُ حی یَ)

گوسپندی که قربانی کنند. ج، اضاحی. (از اقرب الموارد). آنچه قربان کنند. (السامی فی الاسامی) (مهذب الاسماء). گوسپند که در چاشت یا در روز عید اضحی ذبح کنند. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء) (آنندراج). آنچه بقربان کنند. گوسفند قربانی. اضحاه. (اقرب الموارد). رجوع به اضحاه و اضاحی شود.

گوسپندی که قربانی کنند. ج، اضاحی. (از اقرب الموارد). آنچه قربان کنند. (السامی فی الاسامی) (مهذب الاسماء). گوسپند که در چاشت یا در روز عید اضحی ذبح کنند. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء) (آنندراج). آنچه بقربان کنند. گوسفند قربانی. اَضحاه. (اقرب الموارد). رجوع به اضحاه و اضاحی شود.

لغت نامه دهخدا

تصویری از اضحیه — تصویر اضحیه

گوسپند کرپانی

فرهنگ لغت هوشیار

تصویری از ضاحی — تصویر ضاحی

جای آشکار، نپوشاندنی چون روی و دست ها

فرهنگ لغت هوشیار

پس آفتاب بر آمدن چاشتگاه یا صلات (صلوه) ضحی. نماز چاشت، آفتاب خورشید. چاشتگاه، بی رمگان: زنی که پیرامون زهارش موی نروید

فرهنگ لغت هوشیار

تصویری از ضحی — تصویر ضحی

((ضُ حا))

چاشتگاه، هنگام برآمدن آفتاب

فرهنگ فارسی معین