معنی ارتافرن - جستجوی لغت در جدول جو

ارتافرن

لغت نامه دهخدا

ارتافرین

(پسرانه)

نام برادر داریوش پادشاه هخامنشی

فرهنگ نامهای ایرانی

ارتان

(پسرانه)

نام پسر ویشتاسب و برادر داریوش اول پادشاه هخامنشی

فرهنگ نامهای ایرانی

اشتافتن

شتافتن، شتاب کردن، عجله کردن، شتابیدن، تند رفتن

فرهنگ فارسی عمید

ارتامن

(اَ مِ)

ارتام نس. آریارام نس. پسر سمردیس (بردی ) و پدر آنافاس از اجداد پادشاهان کاپادوکیه. (ایران باستان ص 2123 از دیودور صقلی و ص 2129)

لغت نامه دهخدا

ورتافتن

(فَ دَ)

برتافتن و پیچیدن و لگد زدن و لگد کردن. (ناظم الاطباء)

لغت نامه دهخدا

فراتافرن

(فْرا / فَ فِ)

والی پارت در زمان اسکندر مقدونی که از جانب وی مأور شد برای سرکوبی شورش هراتیها به کمک سرداران دیگر بشتابد. این شخص ایرانی بوده است و پس از تقسیم ممالک اسکندر نیز بنابه روایت دیودور (کتاب 18 بند 3) بار دیگر پارت را به او واگذاشته اند، بخصوص دیودور در نقل این روایت او را ’فراتافرن ایرانی’ خوانده است. رجوع به ایران باستان ص 1658 و 1966 و 2007 شود

لغت نامه دهخدا

درتافتن

(پَمْ بَ / بِفَ رَ دَ)

تافتن. پیچیدن، ظاهر شدن. نمایان شدن. (فرهنگ لغات و تعبیرات مثنوی) :
آب و دانه در قفص گر یافته ست
آن ز باغ و عرصه ای درتافته ست.
مولوی.
، پرتو افکندن. روشنایی افکندن

لغت نامه دهخدا

تارتارن

(رَنْ)

سه داستان بذله آمیز و توأم با هجو مردم جنوب شرقی اروپا، اثر آلفونس دوده. امروزه این کلمه درمورد مردم گزافه گو و سادۀ جنوبی استعمال میشود. این سلسله داستانها عبارت از ’تارتارن دو تاراسکن’، ’تارتارن سور لز آلپ’ و ’پرت تاراسکن’ می باشند

لغت نامه دهخدا

داتافرن

(فِ)

نام یکی از محارم بسوس والی باختر. و بسوس از اقربای داریوش سوم و همان کسی است که بدستیاری چند تن دیگر داریوش را دستگیر کرد و داریوش بدست ساتی برزن و برازانت کشته شد. این محرم بسوس، یعنی داتافرن سرانجام بر ولینعمت خود نیز غدر ورزید و او را که بر اسکندر شوریده بود گرفتار و تسلیم کرد و بعدها خود او را نیز که از در مخالفت درآمده بود سکاهای داهی (داهیان) گرفتار و تسلیم اسکندر کردند. (ایران باستان ج 2 ص 1696 و 1697 و 1698 و 1727)

لغت نامه دهخدا

استافرد

(اِ فُ)

شهری به انگلستان، دارای 30000 تن سکنه. کرسی استافردشایر است

لغت نامه دهخدا

ارتابان

(اَ)

اردوان. پسر هیستاسپ (ویشتاسپ) و برادر داریوش. (ایران باستان ص 593 و 708). و رجوع به اردوان شود، پیله ور، شریک. انباز. مصاحب. و ظاهراً ارتاق کسی است که سرمایه از شاهی یا بزرگی می گرفته است و در سود او را شریک می کرده است با شرط بقاء سرمایه. و رجوع به ارتاقی شود

اَرْدَوان. پسر هیستاسپ (ویشتاسپ) و برادر داریوش. (ایران باستان ص 593 و 708). و رجوع به اردوان شود، پیله ور، شریک. انباز. مصاحب. و ظاهراً ارتاق کسی است که سرمایه از شاهی یا بزرگی می گرفته است و در سود او را شریک می کرده است با شرط بقاء سرمایه. و رجوع به ارتاقی شود

لغت نامه دهخدا

اشتافتن

(کَ خُ کَ دَ)

شتافتن. عجله کردن. بسرعت رفتن. شتاب کردن:
برگها چون شاخها بشکافتند
تا به بالای درخت اشتافتند.
مولوی.
بعد سه روز و سه شب کاشتافتند
یک ابوبکر نزاری یافتند.
مولوی.
کارد آوردند قوم اشتافتند
بسته دندانهاش را بشکافتند.
مولوی.
و رجوع به شتافتن شود

لغت نامه دهخدا

برتافتن

(مَ)

پیچیدن و برگردانیدن. (ناظم الاطباء). برگرداندن.
تاکردن. کج کردن. پیچاندن. خماندن. خمانیدن. بسوی دیگر کژ کردن. (یادداشت مؤلف). برگردانیدن چنانکه دم کارد یا چنگال یا نوک میخ و امثال آن را. قسمتی از چیزی متصل را بجهتی دیگر میل دادن. بجهتی مخالف جهت طبیعی خمانیدن:
پیلی چو درپوشی زره شیری چو برتابی کمان
ابری چو برگیری قدح ببری چو در یازی بزین.
فرخی.
آرام دلم بستدی و دست شکیبم
برتافتی و پنجۀ صبرم بشکستی.
سعدی.
- بهم برتافتن، بهم پیچیدن. بهم تابیدن:
صدهزاران خیط یک تا را نباشد قوتی
چون بهم برتافتی اسفندیارش نگسلد.
سعدی.
- پشت برتافتن، پشت دادن. پشت برگرداندن. روی گرداندن و گریختن:
یلان سپه پشت برتافتند
زپس دشمنان تیز بشتافتند.
اسدی (گرشاسب نامه).
- پنجه برتافتن، سوی پشت دست خم کردن آن. (یادداشت مؤلف).
- چشم برتافتن، برگرداندن آن:
یل پهلوان چون شنید این زخشم
گره زد بر ابرو و برتافت چشم.
اسدی (گرشاسب نامه).
برآشفت گرشاسب از کین و خشم
بزد بر بهو بانگ و برتافت چشم.
اسدی (گرشاسب نامه).
- دامن برتافتن، برپیچیدن دامن. درنوردیدن دامن:
سبک دامن داد برتافتی
گذشته بجستی و دریافتی.
فردوسی.
این نفس جان دامنم برتافته ست
بوی پیراهان یوسف یافته ست.
مولوی.
- سرکسی برتافتن، پیچاندن:
زگیتی همه کام دل یافتی
سر دشمن از تخت برتافتی.
فردوسی.
مسلسل یک اندر دگر بافته
گره برزده سرش برتافته.
فردوسی.

لغت نامه دهخدا

ارتان

(اُ رَ)

نام جائی است، مواصلت کردن: سیدهادی با قصبه آمد و پدر من او را ارتباط کرد... و او را فرزندان و ذیل و عقب پدید آمد. (تاریخ بیهق) ، ربط بکسی دادن بدوستی: جدّمرا... از نیسابور بلطایف و کرامات بسیار با بیهق آورد و او را بمساعی خوب ارتباط فرمود و میان ایشان مکاتبات است در اخوانیات. (تاریخ بیهق) ، ارتباط فرس، معین کردن اسب بر رباط. (منتهی الارب)

لغت نامه دهخدا

سرتافتن

عاصی، بی فرمانی کردن

فرهنگ لغت هوشیار

برتافتن

پیچاندن، تا کردن، برگرداندن، خمانیدن

فرهنگ لغت هوشیار

اشتافتن

عجله کردن، بسرعت رفتن، شتافتن، شتاب کردن

فرهنگ لغت هوشیار

سرتافتن

((~. تَ))

سرپیچی کردن

فرهنگ فارسی معین

برتافتن

((~. تَ))

برگردیدن، پیچیدن، تحمل کردن، تاب آوردن، توانایی داشتن، توان برابری داشتن

فرهنگ فارسی معین

برتافتن

تحمل کردن

فرهنگ واژه فارسی سره

برتافتن

پیچیدن، تاب دادن، برگردانیدن، رو گردانیدن، سرپیچیدن، اعراض کردن، روی برتافتن، تمکین ن کردن، سرپیچی کردن، نافرمانی کردن، عصیان ورزیدن، تاب آوردن، تحمل کردن، برخود هموار کردن، طاقت آوردن
متضاد: برنتافتن

فرهنگ واژه مترادف متضاد

معنی ارتافرن - جستجوی لغت در جدول جو

پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما