معنی ابیض در لغت نامه دهخدا

سپید. سفید. سپیدرنگ. نقیض اسود، یعنی سیاه.

معنی ابیض در لغت نامه دهخدا

یاابیض المدائن یا قصر ابیض. نامی است که عرب بقصر ساسانیان در مدائن داده اند. یاقوت گوید: او یکی از عجائب دنیا و تا زمان مکتفی برپای بود و این همان قصر است که بحتری شاعر عرب آنرا بدین گونه وصف کرده است:، و لقد رابنی بنوبن عمی -، بعد لین من جانبیه و انس، و اذا ماجفیت کنت حریا -، ان اری غیر مصبح حیث امسی، حضرت رحلی الهموم فوجّهَ، -ت الی ابیض المدائن عنسی، اتسلی عن الحظوظ و آسی، لمحل من آل ساسان درس، ذکّرتنیهم الخطوب التوالی، و لقد تذکر الخطوب و تنسی، و هم ُ خافضون فی ظل عال، مشرف یحسر العیون و یخسی، مغلق بابه علی جبل القبَ، -ق الی دارتی خلاط و مکس، حلل لم تکن کأطلال سعدی، فی قفار من البسابس ملس، ومساع لولا المحاباه منی، لم تطقها مسعاه عنس و عبس، نقل الدهر عهدهن عن الجدْ -، ده حتی غدون انضاء لبس.، ###، وَ هْوَ ینبئْک عن عجائب قوم، لایشاب البیان فیهم بلبس، فاذا ما رأیت صوره انطا -، کیه ارتعت بین روم و فرس، و المنایا مواثل و انوشر-، وان یزجی الصفوف تحت الدرفس، فی اخضرار من اللباس علی اصَ، -فر یختال فی صبیغه ورس، و عراک الرجال بین یدیه، فی خفوت منهم و اغماض جرس، من مشیح یهوی بعامل رمح، و ملیح من السنان بترس، تصف العین انّهم جداحیا، ءلهم بینهم اشاره خرس، یعتلی فیهم ارتیابی َ حتی، تتقرّاهم ُ یدای بلمس، قد سقانی و لم یصرد ابوالغو -، ث علی العسکرین شربه خلس، من مدام تخالها هی نجم، اضو اللیل او مجاجه شمس، و تراها اذا اجدت سروراً، و ارتیاحا للشارب المتحسی، افرغت فی الزجاج من کل قلب، فَهْی َ محبوبه الی کل ّ نفس، و توهمت ان کسری ابروی-، ز معاطی ّ و البهلبد اسی، حلم مطبق علی الشک عینی، ام امان غیرن ظنی و حدسی، و کأن الایوان من عجب الصن-، -عه جوب فی جنب ارعن جلس، یتظنی من الکائبه ان یب-، -دو لعینی مصبح او ممسی، مزعجا بالفراق عن انس الف، عزّ او مرهقاً بتطلیق عرس، عکست حظه اللیالی و بات ال-، -مشتری فیه وَ هْوَ کوکب نحس، فَهْوَ یبدی تجلّداً و علیه، کلکل من کلا کل الدهر مرسی، لم یعبه ان بزمن بسط الدیبا -، ج و استل من ستور الدمقس، مشمخرّ تعلوله شرفات، رفعت فی رؤس رضْوی و قدس، لابسات من البیاض فماتب-، -صر منها الا فلائل برس، لیس یدری اصنع انس لجن ِ، صنعوه ام صنع جن ّ لانس، غیر انّی اراه یشهد ان لم، یک بانیه فی الملوک بنکس، فکأنی اری المراتب والقو -، م اذا مابلغت آخر حسی، و کأن ّ الوفود ضاحین حسری، من وقوف خلْف الزحام و خنس، و کأن ّ القیان وسط المقاَ -، صیر یرجحن بین حو و لعس، و کأن ّ اللقاء اوّل من ام-، س و وشک الفراق اوّل امس، و کأن ّ الّذی یرید اتباعا، طامع فی لحوقهم صبح خمس، عمرت للسرور دهراً فصارت، للتعزی رباعهم و التأسی، فلها ان اعینها بدموع، موقفات علی الصبابه حبس، ذاک عندی و لیست الدار داری، باقتراب منها ولاالجنس جنسی، غیرنعمی لأهلها عند اهلی، غرسوا من ذکائها خیر غرس، ایدوا ملکنا و شدوا قواه، بکماه تحت السنور حمس، و اعانوا علی کتائب أریا -، ط بطعن علی النحور و دعس، و ارانی من بعد اکلف بالاش-، راف طرّاً من کل ّ سنخ و أس ّ.، و در حدود سال 290 هجری قمری به امر مکتفی خلیفه آن قصر ویران کردند ومصالح آن خرج بنای تاج شد و تنها ایوان را بر جای ماندند و چون قصر را از سر باز و خراب میکردند و آجر و ابزار آن بمحل تاج حمل میکردند آجرهای شرفات و کنگره ها در پایۀ بناء تاج و مصالح پی در شرفات و کنگره ها بکار رفت و مردم را این انقلاب بسی شگفت آمد چنانکه ابوعبداﷲ النقری بگریست و گفت پاکا خداوندا که همه چیز تا آجر و خاک در ید قدرت و ارادۀ اوست. و حسن بن علی بن ابیطالب علیهما السلام آنگاه که از کوفه بعزم رزم معاویه بجانب مدائن میشد در اثناء راه شخصی از خوارج موسوم بجراح بن قبیصۀ اسدی زخمی بر او زد و حضرت او به قصر ابیض مدائن برای مداوات و معالجت آن جراحت اقامت فرمود. رجوع به حبط1 ص 205 و 245 و رجوع به کلمه تاج و رجوع به امثال و حکم ص 1677 و معجم الأدباء چ مارگلیوث ج 7 ص 229 و رجوع به جرماز شود، نام کوهی بمکه مشرف بر حق ابراهیم بن محمد بن طلحهو حق ابی لهب و آنرا بجاهلیت مُستَنذَر مینامیدند، رأس یا الرأس الابیض، در ساحل سوریه به پانزده هزارگزی شهر صور بطرف جنوب، دماغه ای است

معنی ابیض در لغت نامه دهخدا

سیّد ابیض، لقب الثائر بالله علوی. رجوع به حبط1 ص 345 ورجوع به ابوالفضل جعفر بن محمد بن حسین المحدث شود

معنی ابیض در لغت نامه دهخدا

مصغر اباض و آن رسنی است که بدان دست شتر را با بازویش بندند تا پا برداشته دارد

معنی ابیض در فرهنگ فارسی معین

سفید، سپیدرنگ، شمشیر، جوانی، مرد پاک ناموس

معنی ابیض در فرهنگ واژه مترادف متضاد

سپید، سپیدرنگ، سفید، سفیدپوست، متضاد: اسود، سیاه

معنی ابیض - جستجوی لغت در جدول جو

ابیض

فرهنگ فارسی عمید

ابیض(اَ یَ)

لغت نامه دهخدا

ابیض(اَ یَ)

لغت نامه دهخدا

ابیض(اَ یَ)

لغت نامه دهخدا

ابیض(اَ بَیْ یِ)

لغت نامه دهخدا

ابیض

فرهنگ لغت هوشیار

ابیض((اَ یَ))

فرهنگ فارسی معین

ابیض

فرهنگ واژه مترادف متضاد

ابیز

شراره، ریزۀ آتش که از زغال یا هیزم که در حال سوختن است جدا شود و به هوا بجهد، سینجر، آییژ، جرقّه، ضرمه، خدره، آلاوه، لخشه، بلک، اخگر، آتش پاره، جذوه، جمر، جمره، خدره، لخچه، ژابیژ، ایژک برای مثال هست زآهم آتش دوزخ ابیز / ناله ای از من ز تندر صد ازیز (منجیک - ۲۳۱)

شَرارِه، ریزۀ آتش که از زغال یا هیزم که در حال سوختن است جدا شود و به هوا بجهد، سَیَنجُر، آییژ، جَرَقّه، ضَرَمِه، خُدرِه، آلاوِه، لَخشِه، بِلک، اَخگَر، آتَش پارِه، جَذوِه، جَمر، جَمَرِه، خُدرِه، لَخچِه، ژابیژ، ایژَک برای مِثال هست زآهم آتش دوزخ ابیز / ناله ای از من ز تندر صد ازیز (منجیک - ۲۳۱)

فرهنگ فارسی عمید

مبیض

جلادهنده

فرهنگ فارسی عمید

ابیو

آبی رنگ، نیلگون، آسمانگون

فرهنگ فارسی عمید

اباض

(اِ)

رسنی که بدان خردۀ دست شتر بر عضد بندند تا دست از زمین برداشته دارد. بند، نام رگی در پای

لغت نامه دهخدا

ابایض

(اَ یِ)

نام تلهائی است مقابل شهر هرشی

لغت نامه دهخدا

اریض

(اَ)

موضعی است در قول امروءالقیس:
أصاب قطاتین فسال لواهما
فوادی البدی ّ فانتحی للأریض.
(معجم البلدان).
اریض یا یریض شهری است یا وادی ایست. (منتهی الارب)

لغت نامه دهخدا

اریض

(اَ)

مرد متواضع سزاوار خیر.

لغت نامه دهخدا

بایض

(یِ)

بائض. بیضه نهنده. مرغ تخم کننده. ماکیان. (آنندراج). مرغ خایه کن. مرغ تخمی، نام طایفه ای از ترکمانان ایران (این کلمه بصورت بای ایندر نیز نوشته شده است). (از جغرافیای سیاسی کیهان)

لغت نامه دهخدا