- ابغثاث (سِ تَ کُ نَنْ دَ /دِ)
خاک رنگ شدن. (تاج المصادر بیهقی)
معنی ابغثاث - جستجوی لغت در جدول جو
پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما
هنگام دادخواهی و طلب دادرسی می گویند، برای مثال درد ما را نیست درمان الغیاث / هجر ما را نیست پایان الغیاث (حافظ - ۱۰۰۷)
(صَ)
لغت نامه دهخدا
برانگیختن بر، احتجان مال، فراهم آوردن و گردکردن مال را. برای خود گرفتن و پنهان کردن آن را
(هَُ نَ فَ)
لغت نامه دهخدا
از بیخ کندن، بی سؤال بخشیدن. (ناظم الاطباء) (یادداشت بخط مؤلف) ، دیدن و ملاقات کردن. (از متن اللغه) ، پیش آمدن. (یادداشت بخط مؤلف)
(اَ)
لغت نامه دهخدا
به گیاه بهار رسیدن ستور: اغتث الخیل، به گیاه بهار رسید. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء). چیز کم یافتن ستور از بهار: اغتثت الخیل، اصابت من الربیع ای نالت منه شیئاً قلیلا. (اقرب الموارد) ، سیر نخوردن گوسپند آب را. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء). سیراب ناشدن شتر: اغتل البعیر، لم یقض ریه. غلّه. (از اقرب الموارد) ، شراب خوردن. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء). نوشیدن شراب: اغتل الشراب، شربه. (از اقرب الموارد) ، جامه پوشیدن زیر جامۀ دیگر. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء). لباسی زیر لباس دیگر پوشیدن: اغتل الثوب، لبسه تحت الثیاب. (از اقرب الموارد) ، غلل زده گردیدن گوسپند. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء). بیماری غلل و غلاله پیدا کردن گوسفند: اغتل الغنم، اخذها داء الغلل و الغلاله. (از اقرب الموارد) ، غالیه مالیدن خود را. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء). خوشبوی ساختن با غالیه: اغتل فلان بالغالیه، تطیب بها. (از اقرب الموارد) ، برگرفتن غلات مزرعه را: اغتل الضیعه، اخذ غلتها. (از اقرب الموارد)
(اِتْ تِ)
لغت نامه دهخدا
قهر کردن. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء). یقال: ماافتثوا (مجهولاً) ، ماقهروا ولاذللوا. (اقرب الموارد) ، دادن زن مالی را بشوی خود تا رهایی یابد با طلاق گرفتن. (از اقرب الموارد). دادن مالی بشوی طلاق را. (یادداشت مؤلف) ، تحامی کردن و انزوا گزیدن از چیزی. یقال: افتدی منه بکذا، تحاماه و انزوی عنه. (از اقرب الموارد)
(عِ بَ)
لغت نامه دهخدا
اخبعثاث در مشی، رفتن بر روی زمین مانند شیر، کم گردانیدن بهره یا بخت کسی را. (منتهی الارب) ، ناکس و زبون گردانیدن. (مؤید الفضلاء)
(اَ)
لغت نامه دهخدا
پناه میخواهم و دادرس میجویم. (فرهنگ نظام). در اصل ’اطلب الغیاث’ بود، بجهت تخفیف ’اطلب’ را که فعل بود حذف کردند و الغیاث ’مفعول ٌبه’ آن باقی ماند و در استعمال عرف، الغیاث، بمعنی فریاد است. (از غیاث اللغات) (از آنندراج). فریاد. (مؤید الفضلاء) : شب در خواب دید که هابیل از جای دور میگوید: الغیاث الغیاث ای پدر! آدم از خواب بیدار شد. (قصص الانبیاء چ سنگی ص 26).
مرا کنف کفن است الغیاث ازین موطن
مرا مقر سقر است الامان ازین منشا.
خاقانی (دیوان چ سجادی ص 14).
الغیاث ای تو غیاث المستغیث
زین دو شاخه اختیارات خبیث.
مولوی.
ابتلایم میکنی آه الغیاث
ای ذکور از ابتلایت چون اناث.
مولوی.
ببوی الغیاث از ما برآید
که ای باد از کجا آوردی این بوی.
سعدی.
درد ما را نیست درمان الغیاث
هجر ما را نیست پایان الغیاث.
حافظ
مرا کنف کفن است الغیاث ازین موطن
مرا مقر سقر است الامان ازین منشا.
خاقانی (دیوان چ سجادی ص 14).
الغیاث ای تو غیاث المستغیث
زین دو شاخه اختیارات خبیث.
مولوی.
ابتلایم میکنی آه الغیاث
ای ذکور از ابتلایت چون اناث.
مولوی.
ببوی الغیاث از ما برآید
که ای باد از کجا آوردی این بوی.
سعدی.
درد ما را نیست درمان الغیاث
هجر ما را نیست پایان الغیاث.
حافظ
(شَ / شِ پَ زَ)
لغت نامه دهخدا
از بن برکندن. (تاج المصادر) (زوزنی). برکندن. بریدن. از بن بریدن. (زوزنی). بیخ بر کردن. استیصال
(مِ نَ خوَرْ / خُرْ)
لغت نامه دهخدا
برآوردن ریم و جز آن از زخم و علاج و مداوات کردن آن. (منتهی الارب). پاک کردن جراحت از پلیدی و علاج کردن وی. (تاج المصادر بیهقی)
(اِ)
لغت نامه دهخدا
خاکسترگون شدن. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء) (آنندراج). خاکستری رنگ بودن. (از اقرب الموارد) ، شورشها. ناامنیها و رجوع به اغتشاش شود
(اِ)
لغت نامه دهخدا
پراکنده شدن. (تاج المصادر بیهقی) (مصادر زوزنی) (ترجمان علامه جرجانی مهذب عادل بن علی). پراکنده و منتشر گردیدن خبر و جز آن. (ناظم الاطباء) : انبث الخبر و غیره، پراکنده و منتشرگردید. (منتهی الارب). انتشار. (از اقرب الموارد)
(سُ حَ / حِ)
لغت نامه دهخدا
با کسی راز خویش در میان نهادن. بر کسی راز خویش آشکارا کردن. شایعو فاش کردن خبر را. حال و اندوه خود با کسی گفتن
از بیخ بریدن از بیخ کندن بن کنی از بیخ و بن بر کندن بریدن از بن بریدن بیخ بر کردن استیصال
کهنگی فرسودگی در جامه یا کالا، بی مایگی در سخنرانی، پیش پاافتادگی سبکی در سخن
