معنی گردگرد در لغت نامه دهخدا

گردگردنده. دائره زننده. دوران پیداکننده:، کابوک را نشاید و شاخ آرزو کند، وز شاخ سوی بام شود باز گردگرد.، ابوشکور.، جهان فریبندۀ گردگرد، ره سود بنمود و خود مایه خورد.، فردوسی.، چرا چون آسیاب گردگردی، بیاکنده به آب وباد گردی.، (ویس و رامین).، چو چرخ است کردارشان گردگرد، یکی شاد از ایشان یکی پر ز درد.، اسدی.، وآن کز او روشنی پدید آید، روشن و گردگرد و نوّار است.، ناصرخسرو.، او راست بنای بی ستونی، این گنبد گردگرد اخضر.، ناصرخسرو.، چرا گردد این گنبد گردگرد، بر آن سان که گویی یکی آسیاست.، ناصرخسرو.، دوش که این گردگرد گنبد مینا، آبله گون شد چو چهر من ز ثُریا.، قاآنی

معنی گردگرد در فرهنگ لغت هوشیار

دائر زننده، دوران پیدا کننده

معنی گردگرد - جستجوی لغت در جدول جو

گردگرد

لغت نامه دهخدا

گردگرد

فرهنگ لغت هوشیار

گردگیر

(پسرانه)

از شخصیتهای شاهنامه، نام یکی از پسران افراسیاب تورانی

فرهنگ نامهای ایرانی

یزدگرد

(پسرانه)

خدای زمین، نام چند تن از پادشاهان ساسانی، نام چندتن از شخصیتهای شاهنامه از جمله نام آخرین پادشاه ساسانی (نگارش کردی: یهزدگورد)

فرهنگ نامهای ایرانی

گردگاه

اطراف کمر، تهیگاه، کمر

فرهنگ فارسی عمید

بادگرد

تندرو، تیزرو، ویژگی اسب تندرو
رهگذر باد، بادگیر، بادرس، بادخن، خانۀ تابستانی، بادغر

فرهنگ فارسی عمید

گردبرگرد

گرداگرد، دور و بر چیزی، اطراف، جوانب

فرهنگ فارسی عمید

گردبند

آنکه پهلوانان را به بند کشد، دلیر، شجاع

فرهنگ فارسی عمید

گردگیر

آنکه یا آنچه گرد و غبار چیزی را بگیرد، گردگیرنده

فرهنگ فارسی عمید

گرداگرد

دور و بر چیزی، اطراف، جوانب

فرهنگ فارسی عمید

گرداگرد

گردنده، همیشه گردنده، برای مثال شهر بگذاشت و عزم صومعه کرد / قانع از حکم چرخ گرداگرد (سنائی۱ - ۱۴۳)

فرهنگ فارسی عمید

گروگرد

(گِ گِ)

نام شهری بود واقع درساحل جیحون:
بتندی براه اندر آورد روی
بسوی گروگرد شد جنگجوی.
فردوسی.
سپهبد چو لشکر برو گرد شد
از آتش براه گروگرد شد.
فردوسی.
گروگرد بودی نشست تژاو
سواری که بودیش با شیر تاو.
فردوسی

لغت نامه دهخدا

گرداگرد

پی درپی و همیشه در گردش باشد. (برهان) (آنندراج) :
بودش این زن عفیفه جوهرنام
یافت از حسن و زیب بهر تمام
شهر بگذاشت عزم صومعه کرد
قانع از حکم چرخ گرداگرد.
سنایی (حدیقه).
زین مرتبت و جلال و زین بردابرد
ایمن منشین ز دولت گرداگرد.
بدری غزنوی

لغت نامه دهخدا

گرداگرد

(گِ گِ)

اطراف. جوانب. (از برهان) (از آنندراج). دور تا دور. پیرامون. پیرامن. حول. اطراف. اکناف. اطراف چیزی را فراگرفتن. حریم. حرم. (دهار) : یکی باره دارد که سوار بر سر وی گرداگرد وی بگردد. (حدود العالم). مکه شهری است بر دامنۀ کوه نهاده و گرداگرد وی کوههاست. (حدود العالم). سلمان فارسی گفت که رأی من آن است که گرداگرد مدینه راخندق کنیم. (قصص الانبیاء ص 221). پس بفرمود کوشکی راست کردند گرداگرد آن کوشک را آب بود. (قصص الانبیاء ص 166). خدای تعالی جبرئیل را فرستاد تا محمد را آگاه کند و ایشان گرداگرد مصطفی خفته، خواب بر ایشان مستولی شد. (قصص الانبیاء ص 218). و پشت را از هر سوی بتواند پیچیدن و گرداگرد خویش بتواند گردیدن. (ذخیرۀ خوارزمشاهی). شاه تخم را به باغبان خویش داد و گفت درگوشه ای بکار و گرداگرد او پرچین کن. (نوروزنامه).
جهانداران شده یکسر پیاده
به گرداگرد آن مهد ایستاده.
نظامی.
به گرداگرد تخت طاقدیسش
دهان تاجداران خاک لیسش.
نظامی.
به گرداگرد آن ده سبزه نو
بر آن سبزه بساط افکنده خسرو.
نظامی.
آن شغالان آمدند آنجا به جمع
همچو پروانه به گرداگرد شمع.
مولوی

لغت نامه دهخدا

گردمرد

(گِ مَ)

مردی میانه نه دراز نه کوتاه. متوسطالقامه. میانه بالا

لغت نامه دهخدا

گردگردان

حرکت کننده دورانی. چرخان. دوار:
جهان همیشه چنین است و گردگردان است
همیشه تا بود آئینش گردگردان بود.
رودکی.
پس از اختر گردگردان سپهر
که اخترشناسان نمودند چهر.
فردوسی.
ببینم که تا گردگردان سپهر
از این پس همی بر که گردد به مهر.
فردوسی.
بدار و بپوش و بیارای مهر
نگه کن بدین گردگردان سپهر.
فردوسی.
برآرندۀ گردگردان سپهر
همو پرورانندۀ ماه و مهر.
عنصری.
چو تندر همه بیشه بانگ هژبر
شده گردشان گردگردان چو ابر.
اسدی.
زمین ایستاده به باد سپهر
همی گردگردان شده ماه و مهر.
اسدی.
شب سیاه و چرخ تیره من چو مور
گردگردان اندر این پرقیر دن.
ناصرخسرو.
گردگردان و فریبانت همی برد چو گوی
تا چو چوگانت بکرد این فلک چوگان باز.
ناصرخسرو.
ملک میراث گردگردان است
ملک شمشیر ملک مردان است.
سنایی (حدیقه ص 540)

لغت نامه دهخدا

گردگردی

(گِ گَ)

عمل گرد گردیدن. دوران. گردش مستدیر. رجوع به گردیدن شود

لغت نامه دهخدا

گردگیر

آنکه گرد و غبار چیزی را بگیرد

فرهنگ لغت هوشیار

گردگیری

پاک کردن گرد و غبار چیزی: پیشخدمت آنجا پیشبند چرک آبی رنگ خودش را بسته و مشغول گردگیری است. یا پارچه (کهنهء) گردگیری. پارچه ای مستعمل که برای گردگیری و تمیز کردن اثاثه بکار برند

فرهنگ لغت هوشیار