معنی نیرمان - جستجوی لغت در جدول جو

نیرمان

لغت نامه دهخدا

نریمان

(پسرانه)

قدرتمند، پهلوان، دلیر، از شخصیتهای شاهنامه، نام پدر سام جد رستم پهلوان شاهنامه

فرهنگ نامهای ایرانی

دارمان

(پسرانه)

از شخصیتهای شاهنامه، نام یکی از سرداران خسروپرویز پادشاه ساسانی

فرهنگ نامهای ایرانی

سیرمان

یاقوت سرخ، حریر منقش، بهرمان

فرهنگ فارسی عمید

نریمان

نرمنش، نرسرشت، مردسرشت، دلیر، پهلوان

فرهنگ فارسی عمید

ایرمان

مهمان، مهمان ناخوانده، طفیلی، برای مثال دل دستگاه توست به دست جهان مده / کاین گنج خانه را ندهد کس به ایرمان (خاقانی - ۳۰۹)

فرهنگ فارسی عمید

نیران

غیر ایران
جمع نار، آتش ها

فرهنگ فارسی عمید

شیرمان

مانند شیر، کنایه از دلیر، پردل

فرهنگ فارسی عمید

نیروان

دهی است از دهستان پشت آربابا از بخش بانۀشهرستان سقز، در 27هزارگزی جنوب غربی بانه و در منطقۀ کوهستانی سردسیری واقع است و یکصد تن سکنه دارد، آبش از چشمه، محصولش غلات، توتون، ارزن، ماذوج و شغل مردمش زراعت است، (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 5)

لغت نامه دهخدا

نریمان

(نَ قِ)

ده کوچکی است از دهستان انگوت بخش گرمی شهرستان اردبیل. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 4)

لغت نامه دهخدا

نریمان

(نَ)

در اوستا: نئیره منه، مرکب از دو جزو: نئیره به معنی نر، فحل + منه (= مناو) از ریشه من (اندیشیدن) ، جمعاً یعنی نرمنش، مردسرشت. در گزارش پهلوی این کلمه را به مرت منیشن ترجمه کرده اند و به تعبیر دیگر دلیر و پهلوان. این کلمه در اوستا صفت گرشاسپ جهان پهلوان است، ولی به تدریج به صورت نریمان و نیرم درآمده اسم خاص (علم) گردید و در ادبیات ما سام (بن) گرشاسب (بن) نریمان آمده در صورتی که در اصل نریمان صفت (و لقب) خود گرشاسب بوده است. (حاشیۀ برهان قاطع چ معین). به معنی نریم است که جد رستم زال باشد. (برهان قاطع) (آنندراج) (از غیاث اللغات). نام پهلوان مشهور ایران که پسر قهرمان پدر سام و جد زال زر که جد بزرگ رستم باشد. (ناظم الاطباء) :
همی حیران و بی سامان و پژمان حال گردیدی
اگر دیدی به صف ّ دشمنان سام نریمانش.
ناصرخسرو.
آورده ام سه بیت به تضمین ز شعر خویش
در مرثیه به نام نریمان برآمده.
خاقانی

لغت نامه دهخدا

نیران

جمع نور است، رجوع به نور شود، جمع نیر است، رجوع به نیر شود، جمع نار است، رجوع به نار شود:
آن همه نور و راحت و نعمت
وین همه رنج و ظلمت و نیران،
ناصرخسرو،
به نیران شوق اندرونش بسوخت
حیا دیده بر پشت پایش بدوخت،
سعدی،
چشم بد دور محفلی دیدم
روشن از نور حق نه از نیران،
هاتف،
، مجازاً، دوزخ، (آنندراج)

لغت نامه دهخدا

دیرمان

(دِ یِ)

دهی است از دهستان دلدوز بخش دشتیاری شهرستان چاه بهار با 150 تن سکنه. (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 8)

لغت نامه دهخدا

نیران

انیران، جز ایران، خارج از ایران، (یادداشت مؤلف)، رجوع به انیران شود:
جهاندار همداستانی نکرد
از ایران و نیران برآورد گرد،
فردوسی،
چو ایران و نیران به ما رام گشت
همه کام بهرام ناکام گشت،
فردوسی،
به ایران و نیران و روم آگهی است
که شیروی بر تخت شاهنشهی است،
فردوسی

لغت نامه دهخدا

نیران

(نَیْ یِ)

تثنیۀ نیر به معنی ماه و خورشید است. رجوع به نیّر شود

لغت نامه دهخدا

نرمان

(نِ مامْ بَ دِ)

دهی است از دهستان وراوی بخش کنگان شهرستان بوشهر، در 107هزارگزی جنوب شرقی کنگان بر کنار راه گله دار به وراوی، در جلگۀ گرمسیری واقع است و 526 تن سکنه دارد. آبش از چاه، محصولش غلات و خرما و تنباکو، شغل اهالی زراعت است. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 7)

لغت نامه دهخدا

شیرمان

جنگجو، (ناظم الاطباء)

لغت نامه دهخدا

دیرمان

(شِ پَ سَ)

دیرماننده، که دیرماند، که دیرپاید:
کز عمر هزار سالۀ نوح
صد دولت دیرمان ببینم،
خاقانی،
، بقا و پایداری و بمعنای باقی و پایدار، (غیاث) (آنندراج)

لغت نامه دهخدا

نیرمانی

(نَ رَ)

منسوب است به نیرمان از قرای همدان. (از الانساب سمعانی)

لغت نامه دهخدا

سیرمان

یاقوت سرخ، (برهان) (فرهنگ رشیدی) (آنندراج)، حریر نازک منقش و ملون، (برهان)، حریر منقش، (فرهنگ رشیدی) (آنندراج)، بهر دو معنی مصحف ’بهرمان’ است، (از حاشیۀ برهان قاطع چ معین)

لغت نامه دهخدا

ایرمان

در اوستا ’ایریامن’ که بطبقۀ پیشوایان دینی و روحانیان اطلاق میشد، این کلمه در ادبیات پهلوی ’ائرمان’، در شاهنامه سه بار ایرمان به معنی مهمان آمده، بدیهی است که این واژه در فارسی معنی اصلی خود را از دست داده و تحول بسیار پیدا کرده است، در سانسکریت و اوستا ’اری یامن’ بمعنی یار و دوست و نیز نام یکی از خدایان وداست، (از حاشیۀ برهان چ معین)، پیشوا، موبد:
چو مؤبد بدید اندر آمد بدر
ابا او یکی ایرمان دگر،
فردوسی (شاهنامه چ بروخیم ص 2147)،
زنان کدخدایان و کودک همان
پرستار و مزدور با ایرمان،
فردوسی (شاهنامه چ بروخیم ص 2140)

لغت نامه دهخدا