معنی نایافته - جستجوی لغت در جدول جو

نایافته(تَ / تِ)

لغت نامه دهخدا

نایافته

تصویری از نایافته — تصویر نایافته

فرهنگ لغت هوشیار

پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما

تصویری از ناشکفته — تصویر ناشکفته

شکفته نشده، بازنشده

فرهنگ فارسی عمید

(لَ دَ / دِ)

بازنشده. نشکفته. شکفته ناشده. مقابل شکفته. رجوع به شکفته شود:
از غنچۀ ناشکفته مستورتری
وز نرگس نیم خفته مخمورتری.
مسعودسعد.
بس غنچۀ ناشکفته بر خاک بریخت.
خیام.
هنوزم غنچۀ گل ناشکفته ست
هنوزم در دریائی نسفته ست.
نظامی.
چون غنچۀ ناشکفته با او
می زد نفسی نهفته با او.
نظامی.
داری زپی چشم بد ای در خوشاب
یک نرگس ناشکفته در زیر نقاب.
کمال اسماعیل

بازنشده. نشکفته. شکفته ناشده. مقابل شکفته. رجوع به شکفته شود:
از غنچۀ ناشکفته مستورتری
وز نرگس نیم خفته مخمورتری.
مسعودسعد.
بس غنچۀ ناشکفته بر خاک بریخت.
خیام.
هنوزم غنچۀ گل ناشکفته ست
هنوزم در دریائی نسفته ست.
نظامی.
چون غنچۀ ناشکفته با او
می زد نفسی نهفته با او.
نظامی.
داری زپی چشم بد ای در خوشاب
یک نرگس ناشکفته در زیر نقاب.
کمال اسماعیل

لغت نامه دهخدا

باریافته

(تَ / تِ)

آنکه پذیرفته شده باشد بحضور شاه یا امیری. رخصت حضور یافته. شرفیاب شده. قبول شده و اذن داده شده. (ناظم الاطباء). پذیرفته شدۀ حضور شاه. (دمزن) : از خواص باریافتگان صحبت شریف حضرت خواجۀ ما قدس اﷲ روحه بودند. (انیس الطالبین نسخۀ خطی کتاب خانه مؤلف)... و از جملۀ مقربان دربار گیتی مدار و باریافتگان مجالس خاص و عام... (تذکرهالملوک چ 2 ص 25).

آنکه پذیرفته شده باشد بحضور شاه یا امیری. رخصت حضور یافته. شرفیاب شده. قبول شده و اذن داده شده. (ناظم الاطباء). پذیرفته شدۀ حضور شاه. (دِمزن) : از خواص باریافتگان صحبت شریف حضرت خواجۀ ما قدس اﷲ روحه بودند. (انیس الطالبین نسخۀ خطی کتاب خانه مؤلف)... و از جملۀ مقربان دربار گیتی مدار و باریافتگان مجالس خاص و عام... (تذکرهالملوک چ 2 ص 25).

لغت نامه دهخدا

(کَ لَ طَ)

مایل نشدن. نگراییدن. روی نیاوردن. متمایل نشدن:
به کژی دلم هیچ ناتافته
روان جای روشن دلان یافته.
فردوسی.
، نتابیدن

لغت نامه دهخدا

(کَ دَ / دِ)

فطیر. (صراح). ورنیامده (خمیر) : خمیر این سخن فطیر است ناخاسته و زلف این عروس مشوش است ناپیراسته. (سندبادنامه ص 140)

لغت نامه دهخدا

(گِ رِ)

نروفته. نروبیده. جاروب نشده. که تمیز و جاروب کرده نیست. رجوع به روفته شود

لغت نامه دهخدا

(دَ / دِ)

ناشنیده. مقابل شنفته. رجوع به شنفته شود

لغت نامه دهخدا

(لَ دَ / دِ)

گل که وانشده و شکفته نشده باشد. (ناظم الاطباء). ناشکفته. رجوع به ناشکفته شود.
- ابکار ناشگفته، دوشیزگان بی عیب. (ناظم الاطباء)

لغت نامه دهخدا

(گُ سِ/ سَ دَ / دِ)

نابسیجیده. بی تهیه. بی ساز و برگ. ناآماده:
ولیکن بدینگونه ناساخته
گر آیم دمان گردن افراخته.
فردوسی.
ناساخته رحلت باید کرد. (کلیله و دمنه). پیوسته چنان نشین که گویی دشمن بر در است تا اگر ناگه از در درآید ناساخته نباشی. (مجالس سعدی) ، ناتمام. نامهیا. ناقص. کامل و تمام و مهیا نشده: صاحب غازی و دیگران کارها بجد پیش گرفتند و آنچه ناساخته بود بتمامی بساختند. (تاریخ بیهقی ص 34) ، غافل. بی فکر و اندیشه. بی پروا. (ناظم الاطباء) ، نساخته:
همی گفت ناساخته خانه را
چرا ساختم رزم بیگانه را.
فردوسی

نابسیجیده. بی تهیه. بی ساز و برگ. ناآماده:
ولیکن بدینگونه ناساخته
گر آیم دمان گردن افراخته.
فردوسی.
ناساخته رحلت باید کرد. (کلیله و دمنه). پیوسته چنان نشین که گویی دشمن بر در است تا اگر ناگه از در درآید ناساخته نباشی. (مجالس سعدی) ، ناتمام. نامهیا. ناقص. کامل و تمام و مهیا نشده: صاحب غازی و دیگران کارها بجد پیش گرفتند و آنچه ناساخته بود بتمامی بساختند. (تاریخ بیهقی ص 34) ، غافل. بی فکر و اندیشه. بی پروا. (ناظم الاطباء) ، نساخته:
همی گفت ناساخته خانه را
چرا ساختم رزم بیگانه را.
فردوسی

لغت نامه دهخدا

(هَِ / هََ تَ / تِ)

گرفته ناشده. آزاد. غیرمقید:
بخندید و گفت ای خداوند رخش
به دشت آهوی ناگرفته مبخش.
فردوسی.
چو من ناگرفته درآیم ز در
نبرّد مراهیچ بدخواه سر.
نظامی

لغت نامه دهخدا

هنریافته

(اَ)

باهنر. دارای هنر:
بماناد تا روز ماند جوان
هنریافته جان نوشین روان.
فردوسی

لغت نامه دهخدا

چیزی که یافته نشود و حاصل ندارد، معدوم، (انجمن آرا) (آنندراج)، هر چیز که پیدا نشود و یافت نگردد، (فرهنگ خطی)، نایافتنی، ممتنعالحصول:
به نایافت رنجه مکن خویشتن
که تیمار جان باشد و رنج تن،
فردوسی،
در خراسان قحط بود و علف و نفقه نایافت، (تاریخ بیهق)،
اگر یک ذره از اندوه نایافت
به عالم برنهی عالم نماند،
عطار،
- نایافت شدن، عز، (تاج المصادر بیهقی) (ترجمان القرآن)، عزه، (ترجمان القرآن)، عزازت، (تاج المصادر بیهقی) (دهار)، کمیاب شدن، نایاب شدن: و در بازارها بسته بود و نان نایافت گشت، (مجمل التواریخ)، در فرضۀ جرجان قحط برخاست و طعام نایافت شد، (ترجمه تاریخ یمینی ص 226)،
- نایافت کردن، انعدام، معدوم ساختن،
،
یافت نشدن، نایابی، قحطی: کسی کو بمیرد ز نایافت نان
ز برنا و از پیرمرد و زنان،
فردوسی،
در نیشابور از تنگی علوفه و نایافت قوت ... به طاقت رسیده بودند، (ترجمه تاریخ یمینی ص 65)، و کس را از نایافت قوت قوّت نماند، (ترجمه تاریخ یمینی)، المشاجره، چریدن اشتر درخت را از نایافت گیاه، (تاج المصادر بیهقی)، نایافتن، نیافتن:
آن کس که بیافت دولتی یافت عظیم
وآن را که نیافت دردنایافت بس است،
شیخ مجدالدین بغدادی (از تاریخ گزیده)

چیزی که یافته نشود و حاصل ندارد، معدوم، (انجمن آرا) (آنندراج)، هر چیز که پیدا نشود و یافت نگردد، (فرهنگ خطی)، نایافتنی، ممتنعالحصول:
به نایافت رنجه مکن خویشتن
که تیمار جان باشد و رنج تن،
فردوسی،
در خراسان قحط بود و علف و نفقه نایافت، (تاریخ بیهق)،
اگر یک ذره از اندوه نایافت
به عالم برنهی عالم نماند،
عطار،
- نایافت شدن، عز، (تاج المصادر بیهقی) (ترجمان القرآن)، عزه، (ترجمان القرآن)، عزازت، (تاج المصادر بیهقی) (دهار)، کمیاب شدن، نایاب شدن: و در بازارها بسته بود و نان نایافت گشت، (مجمل التواریخ)، در فرضۀ جرجان قحط برخاست و طعام نایافت شد، (ترجمه تاریخ یمینی ص 226)،
- نایافت کردن، انعدام، معدوم ساختن،
،
یافت نشدن، نایابی، قحطی: کسی کو بمیرد ز نایافت نان
ز برنا و از پیرمرد و زنان،
فردوسی،
در نیشابور از تنگی علوفه و نایافت قوت ... به طاقت رسیده بودند، (ترجمه تاریخ یمینی ص 65)، و کس را از نایافت قوت قوّت نماند، (ترجمه تاریخ یمینی)، المشاجره، چریدن اشتر درخت را از نایافت گیاه، (تاج المصادر بیهقی)، نایافتن، نیافتن:
آن کس که بیافت دولتی یافت عظیم
وآن را که نیافت دردنایافت بس است،
شیخ مجدالدین بغدادی (از تاریخ گزیده)

لغت نامه دهخدا

ناشکافته

(لَقْ قی دَ / دِ)

نشکافته. ناشکفته. رجوع به ناشکفته شود

لغت نامه دهخدا

(کَ)

مقابل کافتن. رجوع به کافتن شود

لغت نامه دهخدا

(لَ)

نیافتن. به دست نیاوردن. تحصیل نکردن:
سمع و بصر و ذوق و شم و حس که بدو یافت
جوینده ز نایافتن خیر امان را.
ناصرخسرو.
چنان راغب مشو در جستن کام
که از نایافتن رنجی سرانجام.
نظامی

لغت نامه دهخدا

(نِ تَ / تِ)

نکافته. مقابل کافته. رجوع به کافته شود

لغت نامه دهخدا

(طَ لَ دَ / دِ)

نبافته. که بافته نشده است. مقابل بافته

لغت نامه دهخدا

(فَ / فِ دَ / دِ)

نتافته. نتابیده. مقابل تافته. رجوع به تافته شود

لغت نامه دهخدا

(نِ دَ / دِ)

نکشته. کاشته ناشده. نکاشته. غیرمزروع. دست نخورده. مقابل کاشته: زمین معمور ناکاشته بدین مرد به اجارت دادیم. (سندبادنامه ص 263)

لغت نامه دهخدا

(نِ دَ / دِ)

کاسته نشده. کم نشده. (ناظم الاطباء). مقابل کاسته. رجوع به کاسته شود.
- ماه ناکاسته، بدر. ماه تمام. (ناظم الاطباء) :
یکی نامه درخواست آراسته
فروزان تر از ماه ناکاسته.
فردوسی.
به شب ماه ناکاسته چون بود؟
چنان بود اگر مه به افزون بود.
فردوسی.
مجلس خلوت نگر آراسته
روشن و خوش چون مه ناکاسته.
نظامی

کاسته نشده. کم نشده. (ناظم الاطباء). مقابل کاسته. رجوع به کاسته شود.
- ماه ناکاسته، بدر. ماه تمام. (ناظم الاطباء) :
یکی نامه درخواست آراسته
فروزان تر از ماه ناکاسته.
فردوسی.
به شب ماه ناکاسته چون بود؟
چنان بود اگر مه به افزون بود.
فردوسی.
مجلس خلوت نگر آراسته
روشن و خوش چون مه ناکاسته.
نظامی

لغت نامه دهخدا

(دَرْ تَ / تِ)

نعت مفعولی (در معنی فاعلی) از دریافتن. (یادداشت مرحوم دهخدا). عاقل. فهیم. بافهم. با ادراک: ابوسهل حمدوی مردی کافی و دریافته است. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 145). مردی سخت کافی و دریافته بود. (تاریخ بیهقی ص 395). سلطان مسعود... داهی تر و بزرگتر و دریافته تر از آن بود که تا خواجه احمد حسن برجای بود وزارت به کسی دیگر دهد. (تاریخ بیهقی ص 149). از وی (حاجب غازی) صورتها می بنگاشتند و امیر (مسعود) البته نمی شنود و بر وی چنین چیزها پوشیده نشدی و از وی دریافته تر... پادشاه کسی ندیده است. (تاریخ بیهقی ص 138)، نعت مفعولی (در معنی مفعولی). مدرک. معلوم. مفهوم. (دهار). محسوس. به حس دریافته. (دهار)

نعت مفعولی (در معنی فاعلی) از دریافتن. (یادداشت مرحوم دهخدا). عاقل. فهیم. بافهم. با ادراک: ابوسهل حمدوی مردی کافی و دریافته است. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 145). مردی سخت کافی و دریافته بود. (تاریخ بیهقی ص 395). سلطان مسعود... داهی تر و بزرگتر و دریافته تر از آن بود که تا خواجه احمد حسن برجای بود وزارت به کسی دیگر دهد. (تاریخ بیهقی ص 149). از وی (حاجب غازی) صورتها می بنگاشتند و امیر (مسعود) البته نمی شنود و بر وی چنین چیزها پوشیده نشدی و از وی دریافته تر... پادشاه کسی ندیده است. (تاریخ بیهقی ص 138)، نعت مفعولی (در معنی مفعولی). مدرک. معلوم. مفهوم. (دهار). محسوس. به حس دریافته. (دهار)

لغت نامه دهخدا

تصویری از وایافتن — تصویر وایافتن

باز یافتن دوباره یافتن: (گر زیر بند زلف او باد صباحا یافتی صد یوسف گم گشته را در هر خیم و یافتی) (خاقانی)

فرهنگ لغت هوشیار

تصویری از نانهفته — تصویر نانهفته

هویدا، ظاهر، بارز، آشکار، واضح

فرهنگ لغت هوشیار

تصویری از ناگرفته — تصویر ناگرفته

گرفته ناشده، آزاد، غیر مقید

فرهنگ لغت هوشیار

تصویری از ناخاسته — تصویر ناخاسته

آنکه ازجای بلندنشده، ورنیامده (خمیر) : (خمیر این سخن فطیر است ناخاسته و زلف این عروس مشوش است ناپیراسته)

فرهنگ لغت هوشیار

تصویری از نادریافته — تصویر نادریافته

نادریافته

نارسیده، درک نکرده غیرمدرک: (و طریق اهل سنت آنست که این همه که بر شمردیم اگر چه نادر یافته است پذیرفته داری... {مقابل دریافته

فرهنگ لغت هوشیار

تصویری از ناساخته — تصویر ناساخته

بی تهیه، ناآماده

فرهنگ لغت هوشیار

چیزی که یافته نشود ممتنع الحصول: به نایافت زنجه مکن خویشتن که تیمارجان باشدورنج تن، (شا. لغ)، معدوم، نایاب نادر، نایافتن: آن کس که بیافت دولتی یافت عظیم وآنراکه نیافت دردنایافت بس است. (مجدالدین بغدادی تاریخ برگزیده لغ)، نایابی یافت نشدن: المشاجره چریدن اشتردرخت راازنایافت گیاه

چیزی که یافته نشود ممتنع الحصول: به نایافت زنجه مکن خویشتن که تیمارجان باشدورنج تن، (شا. لغ)، معدوم، نایاب نادر، نایافتن: آن کس که بیافت دولتی یافت عظیم وآنراکه نیافت دردنایافت بس است. (مجدالدین بغدادی تاریخ برگزیده لغ)، نایابی یافت نشدن: المشاجره چریدن اشتردرخت راازنایافت گیاه

فرهنگ لغت هوشیار

تصویری از ناتافته — تصویر ناتافته

نتابیده ناتابیده مقابل تافته

فرهنگ لغت هوشیار

تصویری از ناشکفته — تصویر ناشکفته

شکفته نشده باز نشده

فرهنگ لغت هوشیار

تصویری از ناساخته — تصویر ناساخته

ساخته نشده، آماده نشده، برقرار نشده، ناآراسته 5- مجهز نشده، بی سلاح

فرهنگ فارسی معین

تصویری از نایافت — تصویر نایافت

نایاب، کم یاب

فرهنگ فارسی معین

تصویری از نویافته — تصویر نویافته

مکشوفه

فرهنگ واژه فارسی سره