معنی میروق - جستجوی لغت در جدول جو

میروق

لغت نامه دهخدا

میرو

(پسرانه)

از شخصیتهای شاهنامه، نام یکی از سرداران رستم هرمزان پادشاه ساسانی

فرهنگ نامهای ایرانی

مروق

صاف شده، صافی، بی درد، دارای رواق

فرهنگ فارسی عمید

میروک

مورک، مور، مورچه، برای مثال چو میروک را بال گردد هزار / برآرد پر از گردش روزگار (عنصری - ۳۵۵)

فرهنگ فارسی عمید

مفروق

عدد کوچک تری که از عدد بزرگ تر کم شود، پراکنده

فرهنگ فارسی عمید

مسروق

(مَ)

ابن أجدع بن مالک همدانی وادعی، مکنی به ابوعائشه. از زهاد تابعین و از اهالی یمن است. و چون فرزند ذکور نداشت و او را دختری به نام عائشه بود به ابوعائشه کنیت گرفت. پدر او اجدع مسلمانی گرفت و او در ایام خلیفۀ اول وارد مدینه گشت وسپس در کوفه مسکن گزید و در جنگهای حضرت علی (ع) شرکت جست. گویند آنگاه که عمر، مسروق را بدید گفت: نام تو چیست ؟ او گفت: مسروق بن أجدع. عمر گفت: أجدع شیطان است و نام تو مسروق بن عبدالرحمان باشد. مسروق ازعمر و علی (ع) و ابن مسعود و جناب و زید بن ثابت و مغیره و عبدالله بن عمر و عائشه روایت کند. وفات او به سال 63 ه. ق. بوده است. (از الاعلام زرکلی ج 8 ص 108)

ابن أجدع بن مالک همدانی وادعی، مکنی به ابوعائشه. از زهاد تابعین و از اهالی یمن است. و چون فرزند ذکور نداشت و او را دختری به نام عائشه بود به ابوعائشه کنیت گرفت. پدر او اجدع مسلمانی گرفت و او در ایام خلیفۀ اول وارد مدینه گشت وسپس در کوفه مسکن گزید و در جنگهای حضرت علی (ع) شرکت جست. گویند آنگاه که عمر، مسروق را بدید گفت: نام تو چیست ؟ او گفت: مسروق بن أجدع. عمر گفت: أجدع شیطان است و نام تو مسروق بن عبدالرحمان باشد. مسروق ازعمر و علی (ع) و ابن مسعود و جناب و زید بن ثابت و مغیره و عبدالله بن عمر و عائشه روایت کند. وفات او به سال 63 هَ. ق. بوده است. (از الاعلام زرکلی ج 8 ص 108)

لغت نامه دهخدا

مروق

(مُ رَوْ وِ)

نعت فاعلی از مصدر ترویق. رجوع به ترویق شود. صاف کننده. پالاینده، رواق سازنده یعنی معمار و کسی که پرده بر سقف خانه بندد. (غیاث) (آنندراج) :
قدرش مروقیست بر این سقف لاجورد
فرش رفوگری است بر این فرش باستان.
خاقانی

لغت نامه دهخدا

مروق

(مِرْ وَ)

در شگفت آوردن و خوشحال ساختن. (غیاث) (آنندراج).
- مروق زدن، شگفتی نمودن. خوشحال ساختن. (حاشیۀ مثنوی)

لغت نامه دهخدا

میاوق

(مِ بُ)

دهی است از دهستان برگشلو بخش حومه شهرستان ارومیه، واقع در 13هزارگزی خاور ارومیه با 800 تن سکنه. آب آن از قنات و چشمه و راه آن ماشین رو است. ده باب دکان دارد. (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 4)

لغت نامه دهخدا

مفروق

(مَ)

جداکرده شده وپراکنده از هر چیزی. (آنندراج) (از ناظم الاطباء).
- لفیف مفروق. رجوع به لفیف شود.
- وتد مفروق، (اصطلاح عروض) در اصطلاح عروضیان، سه حرف را گویند که حرف وسطی ساکن باشد. (از اقرب الموارد). و رجوع به وتد شود.
، (اصطلاح حساب) هرگاه عددی خرد را از عددی بزرگ کم کنی، چون دو را از سه بیرون کنی، دو مفروق است. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). فرهنگستان ایران ’کاسته’ را بجای این کلمه پذیرفته است

لغت نامه دهخدا

مطروق

(مَ)

مردی که در وی نرمی و سستی و فروهشتگی باشد، گیاه باران زده بعد از خشکی، آب باران و جز آن که در وی شتران کمیز انداخته باشند. (منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). آب ستور در رفته. (مهذب الاسماء)

لغت نامه دهخدا

معروق

(مَ)

شراب رگ دار از آب، رجل معروق العظام، مرد کم گوشت. (منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد)

لغت نامه دهخدا

میروک

مور خرد و مورچه، (ناظم الاطباء)، مورچه، (از شعوری ج 2 ورق 364)، مورچه بود، (لغت فرس اسدی) (فرهنگ اوبهی)، به معنی مورچه باشد، (انجمن آرا)، به معنی مورچه باشد و بدل مورک است، (آنندراج)، به معنی مورچه باشد که مصغر مور است و از حشرات الارض باشد، (برهان)، مورک، مورچه، مور خرد، (یادداشت لغت نامه)، در لغت نامۀ اسدی می نویسد: میروک مورچه بود و بیت عنصری را شاهد می آورد: چو میروک را سال ...، ولی بی شبهه این میروک، حیوانی مانند ققنس و امثال آن بوده است، چه هیچ کس تاکنون عمر مورچه را هزار سال نگفته است و مشهودات بشر از اول این بوده است که سالی نیمی از سکنۀیک قریۀ نمل می مرده اند و پوست مردگان را دیگران به خارج لانه می ریخته اند، (یادداشت مؤلف) :
چو میروک را سال گردد هزار
برآرد پر از گردش روزگار،
عنصری

لغت نامه دهخدا

مغروق

(مَ)

غوطه ورشده در آب. فرورفته در آب. (از ناظم الاطباء). غرق شدن. غرقه. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). این کلمه ظاهراً برساختۀ فارسیان است و در عربی غریق باید گفت

لغت نامه دهخدا

مخروق

(مَ)

مرد بی بخت که مال به دستش نیاید. (منتهی الارب) (آنندراج) (از اقرب الموارد). مرد بدبخت که مال به دستش نیاید. (ناظم الاطباء)

لغت نامه دهخدا

مسروق

(مَ)

دزدیده. (منتهی الارب). دزدیده شده. سرقت شده. ربوده. رجوع به سرقه و سرقت شود، مسروق الصوت، آن که صدایش گرفته باشد. (از اقرب الموارد)

لغت نامه دهخدا

محروق

(مَ)

محمد بن محمد بن زید بن علی بن حسین بن علی بن ابی طالب (ع) ، معروف به محروق که مقبره اش در بیرون شهر نیشابور (حد جنوب شرقی شهر) واقع است. بنای یادبود آرامگاه عمر خیام در مجاورت این امام زاده است

لغت نامه دهخدا

مروق

(مُ رَوْ وَ)

نعت مفعولی از مصدر ترویق. رجوع به ترویق شود. صاف کرده شده و مصفی. (غیاث) (آنندراج). بی آمیغ. مصفی. صافی. پالوده:
گیتی همه جهل و حب او علم
مردم همه تیره او مروق.
ناصرخسرو.
، بیت مروق، خانه رواق دار. (منتهی الارب). خانه که رواق بر آن گسترده باشند. (از اقرب الموارد) ، شراب پالوده. (دهار). شراب که صاف شده باشد. (از اقرب الموارد). شراب پالوده که اصلاً غش ّ در آن نبود. (غیاث) (آنندراج). می صافی کرده. رائق. مصفی. صریح. صریحه. صافی:
بادۀ خوشبوی مروق شده ست
پاکتر از آب و قویتر ز نار.
منوچهری.
نشاط کن ملکا بادۀ مروق نوش
یکی به مجلس بزم ویکی به نغمت زیر.
مسعودسعد.
به جام زر بردست شه آید
مروق می چو بیرون آید از دن.
ناصرخسرو.
دراین برف و سرما دو چیز است لایق
شراب مروق رفیق موافق.
ادیب صابر.
بادۀ جود او از آن همه
نزد من خوشتر و مروق تر.
سوزنی.
تا نیم شب شرابهای مروق می نوشیدند. (سندبادنامه ص 91).
با دوستان مشفق و یاران مهربان
بنشسته و شراب مروق کشیده گیر.
سعدی.
در خانه های مرتب و اسباب مهیا و شراب مروق و مصفی...به انواع عیش و عشرث مشغول به نکته گوئی... (ترجمه محاسن اصفهان)

نعت مفعولی از مصدر ترویق. رجوع به ترویق شود. صاف کرده شده و مصفی. (غیاث) (آنندراج). بی آمیغ. مصفی. صافی. پالوده:
گیتی همه جهل و حب او علم
مردم همه تیره او مروق.
ناصرخسرو.
، بیت مروق، خانه رواق دار. (منتهی الارب). خانه که رواق بر آن گسترده باشند. (از اقرب الموارد) ، شراب پالوده. (دهار). شراب که صاف شده باشد. (از اقرب الموارد). شراب پالوده که اصلاً غش ّ در آن نبود. (غیاث) (آنندراج). می صافی کرده. رائق. مصفی. صریح. صریحه. صافی:
بادۀ خوشبوی مروق شده ست
پاکتر از آب و قویتر ز نار.
منوچهری.
نشاط کن ملکا بادۀ مروق نوش
یکی به مجلس بزم ویکی به نغمت زیر.
مسعودسعد.
به جام زر بردست شه آید
مروق می چو بیرون آید از دن.
ناصرخسرو.
دراین برف و سرما دو چیز است لایق
شراب مروق رفیق موافق.
ادیب صابر.
بادۀ جود او از آن همه
نزد من خوشتر و مروق تر.
سوزنی.
تا نیم شب شرابهای مَروق می نوشیدند. (سندبادنامه ص 91).
با دوستان مشفق و یاران مهربان
بنشسته و شراب مروق کشیده گیر.
سعدی.
در خانه های مرتب و اسباب مهیا و شراب مروق و مصفی...به انواع عیش و عشرث مشغول به نکته گوئی... (ترجمه محاسن اصفهان)

لغت نامه دهخدا

محروق

(مَ)

نام کوهی در راه مکه. گویند چون شیطان در آن کوه میرسد چهل روز در حبس می ماند:
کوه محروق آنکه همچون زر بشفشاهنگ در
دیو را زو در شکنجه حبس خذلان دیده اند.
خاقانی (دیوان ص 98)

لغت نامه دهخدا

مفروق

پرا کنیده، جداسته، کاسته پراکنده شده جدا کرده مقابل مقرون، عددی کوچکتر که از عددی بزرگتر تفریق شود مقابل مفروق منه مانند: 10 -6 4 (6 مفروق است) یا لفیف مفروق. یا وتد مفروق

فرهنگ لغت هوشیار

مروق

مهراز (معمار)، پرده آویز، پالاینده در شگفت آوردن، خشنود ساختن پالوده، پیشخانه دار ستاوندار بیرون رفتن از دین دینرهایی صاف کرده شده، شراب پالوده شده باده بی درد: شاه اگر جرعه رندان نه بحرمت نوشد التفاتش بمی صاف مروق نکنیم. (حافظ)، خانه رواق دار: پای در دامن صبر کشیدم و از همه این طاق و رواق مروق دنیالله بگوشه ای قانع شدم. صاف کننده، رواق سازنده معمار. خارج گردیدن از دین و آیین

فرهنگ لغت هوشیار