معنی زجنه - جستجوی لغت در جدول جو

زجنه

لغت نامه دهخدا

جنّ ها، جمع واژۀ جنّ
جنین ها، نوزادان، جمع واژۀ جنین

نوحه، مویه، ناله و زاری، برای مثال به مرگ دیگران تا چند زنجه / نه مرگ آرد تو را هم در شکنجه؟ (فخرالدین ابوالمعالی - لغتنامه - زنجه)

فرهنگ فارسی عمید

زانه

جیرجیرک، زنجره، حشره ای سبز رنگ و شبیه ملخ که نوع نر آن به وسیلۀ اندام نازکی در زیر شکم صدای تیز و بلندی در کشتزارهای غله تولید می کند، سیرسیرک، جرواسک، چزد، جزد، زلّه

فرهنگ فارسی عمید

زینه

پله، پلکان، درجه

فرهنگ فارسی عمید

حجنه

(حُ جَ نَ)

حجنه. رجوع به حجنه (معنی دوم) شود

لغت نامه دهخدا

اجنه

(اَ/اِ/اُ نَ)

تندی رخساره. وجنه. طرف بالای روی که بلند برآمده نهاده است

لغت نامه دهخدا

اجنه

(اَ جِنْ نَ)

جمع واژۀ جنین

لغت نامه دهخدا

زانه

(نَ / نِ)

جانوری است سیاه رنگ و پردار که بیشتر در حمامها متکون شود، و بانگ طولانی کند و بعضی گویند زانه خنفسا است که سرگین گردانک باشد. (برهان قاطع) (آنندراج). جانوری سیاه رنگ و از طایفۀ ذوالجناحین که بیشتر در حمامها بود و بانگ طولانی کند. (ناظم الاطباء). جانوری است سیاه که در حمام و جاهای نمناک باشد و بانگ دراز کند و در تحفه گوید میان غلبه زار و در هواهای گرم بر برگها نشیند و بانگ تیز کند و چزد نیز گویند. (فرهنگ رشیدی). و رجوع به چزد شود

لغت نامه دهخدا

زانه

(نَ)

ناگوار. (منتهی الارب) ، تخمه. (اقرب الموارد) (ترجمه قاموس) (تاج العروس)

لغت نامه دهخدا

زانه

(نَ)

نام کنیزکی بوده است. مؤلف عقد الفرید آرد: ابونواس با جمعی از یاران خود در باغی گرد آمده و بزمی آراسته بودند، طفیلیی خود را بجمع ایشان افزود. ابونواس از وی پرسید: نامت چیست ؟ گفت ابی الخیر. کنیزکی که از آنجا میگذشت بدو سلام گفت، ابونواس نام وی رانیز پرسید، گفت نامم زانه است. ابونواس گفت: یاء رااز ابوالخیر بدزدید و به زانه بدهید تا کنیزک زانیه و ابوالخیر ابوالخر شود. (عقد الفرید ج 7 ص 241)

لغت نامه دهخدا

زجمه

(زَ مَ)

زحره که بچه با آن بیرون آید. گویند: ولدته بزجمه، یعنی او را با درد (زحره) بزاد. (از اقرب الموارد). زجمه و زحمه و زکمه، درد زاییدنست که بیرون می آید با آن بچه. (از ترجمه قاموس) ، آواز خفیف و نرم و آهسته، مرادف نأمه. گویند: ما عصیته زجمه و لا نأمه و لا زأمه و لا وشمه، یعنی در هیچ سخنی نافرمانی او نکردم. (از لسان العرب). آواز. (از تاج العروس). آوازی مانند نامه. (از متن اللغه) ، کنایت از چیزی (اندک) آید. گویند: مایعصیه زجمه، یعنی نافرمانی او نکند در چیزی. (از لسان العرب). قدری و چیزی. (ناظم الاطباء)
زنجل. مرغیست. (مهذب الاسماء)

لغت نامه دهخدا

زجمه

(زَ / زِ مَ)

کلمه نرم و خفی. گویند: ما سمعت له زجمه، نشنیدم از او کلمه. و نیز گویند: ما یعصیه زجمه، یعنی یک کلمه سر از فرمان او نمی پیچد. (از منتهی الارب). آن است که بشنوی چیزی از یک کلمه پنهانی را. گویند: لم اسمع له زجمه و لایخالفه بزجمه. (از اقرب الموارد). کلمه نرم و خفی و سخن آهسته و سرگوشی. (ناظم الاطباء) ، آوازی نرم و ناله مانند که هنگام کشیدن کمان از آن برآید. گویند: سمعت للقوس زجمه،ناله ای از آن شنیده میشود و قوس زجوم کمانی که از کشیدن آن آواز برآید. (از جمهرۀ ابن درید ج 2 ص 91)

لغت نامه دهخدا

زجله

(زُ لَ)

پوستکی که میان دو چشم است. (ناظم الاطباء) (منتهی الارب) (از اقرب الموارد) (از متن اللغه). پوستی است که میان دو چشم است. (ترجمه قاموس). ابن سکیت در کتاب معانی، زجله را بدین معنی آورده و این شعر ابووجزه را بگواه آورده است:
کان زجله صوب صاب من برد
شنت شابیبه من رائح لجب.
(از تاج العروس).
، حالت. (منتهی الارب) (از اقرب الموارد) (ناظم الاطباء). حال، گویند: ’انه لحسن الزجله’، یعنی او دارای حالی خوش است و نیز گویند ’هو علی زجله واحده’، یعنی او هماره بر یک حال است. ج، زجل. (از متن اللغه). حالت و گشت هر چیزی است. (ترجمه قاموس). حالت است و در محیط، ’حال’ آمده است. (از تاج العروس) ، تری از چیزی است. (ترجمه قاموس) (از اقرب الموارد) (از متن اللغه) (از تاج العروس) ، چیزکیست از تری. (ترجمه قاموس) (از اقرب الموارد) (از متن اللغه) (از تاج العروس) ، آواز مردم. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء) (از متن اللغه) (از لسان العرب) (ترجمه قاموس). آواز مردم. و بدین معنی با فتح زاء نیز بکار رود. (ازتاج العروس). ابن اعرابی این بیت را نقل کرده است:
شدیده أزّ الاّخرین کانها
اذا ابتدّها العجلان، زجله قافل.
شاعر آواز بیرون آمدن شیر را ازپستان آن زن به همهمه طائفه ای از مردم تشبیه کرده است. (از لسان العرب) ، اثر. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء) ، اندک از چیزی. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). گویند: زجله من ماء او برد، یعنی اندکی از آب یا سرما. (از متن اللغه) (از اقرب الموارد). پاره ای از هر چیز. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد) (از ترجمه قاموس). قطعه ای از هر چیز. ج، زجل. (از تاج العروس) ، جماعت مردم یا عام است. (منتهی الارب). جماعت، خواه از مردم باشد و یا جز آن. (ناظم الاطباء). جماعت مردم. (از اقرب الموارد) (از متن اللغه). ج، زجل. (از صحاح) (از تاج العروس). گروه است یاگروه از مردم. و فتحه داده میشود. (ترجمه قاموس)

پوستکی که میان دو چشم است. (ناظم الاطباء) (منتهی الارب) (از اقرب الموارد) (از متن اللغه). پوستی است که میان دو چشم است. (ترجمه قاموس). ابن سکیت در کتاب معانی، زجله را بدین معنی آورده و این شعر ابووجزه را بگواه آورده است:
کان زجله صوب صاب من برد
شنت شابیبه من رائح لجب.
(از تاج العروس).
، حالت. (منتهی الارب) (از اقرب الموارد) (ناظم الاطباء). حال، گویند: ’انه لحسن الزجله’، یعنی او دارای حالی خوش است و نیز گویند ’هو علی زجله واحده’، یعنی او هماره بر یک حال است. ج، زُجَل. (از متن اللغه). حالت و گشت هر چیزی است. (ترجمه قاموس). حالت است و در محیط، ’حال’ آمده است. (از تاج العروس) ، تری از چیزی است. (ترجمه قاموس) (از اقرب الموارد) (از متن اللغه) (از تاج العروس) ، چیزکیست از تری. (ترجمه قاموس) (از اقرب الموارد) (از متن اللغه) (از تاج العروس) ، آواز مردم. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء) (از متن اللغه) (از لسان العرب) (ترجمه قاموس). آواز مردم. و بدین معنی با فتح زاء نیز بکار رود. (ازتاج العروس). ابن اعرابی این بیت را نقل کرده است:
شدیده أزِّ الاَّخرین کانها
اذا ابتدَّها العجلان، زجله قافل.
شاعر آواز بیرون آمدن شیر را ازپستان آن زن به همهمه طائفه ای از مردم تشبیه کرده است. (از لسان العرب) ، اثر. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء) ، اندک از چیزی. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). گویند: زجله من ماء او برد، یعنی اندکی از آب یا سرما. (از متن اللغه) (از اقرب الموارد). پاره ای از هر چیز. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد) (از ترجمه قاموس). قطعه ای از هر چیز. ج، زُجَل. (از تاج العروس) ، جماعت مردم یا عام است. (منتهی الارب). جماعت، خواه از مردم باشد و یا جز آن. (ناظم الاطباء). جماعت مردم. (از اقرب الموارد) (از متن اللغه). ج، زُجَل. (از صحاح) (از تاج العروس). گروه است یاگروه از مردم. و فتحه داده میشود. (ترجمه قاموس)

لغت نامه دهخدا

زجله

(زُ لَ)

کنیز معاویه و یا کنیز دختر وی عاتکه. وی از محدثان بوده است. (از منتهی الارب). وی از ام الدرداء روایت دارد. در نسخ قاموس پس از ذکر زجله دختر منظور بن زبان چنین آمده است: ’او مولاه معاویه او ابنته...’. و این بر خلاف صوابست وصواب واو عطف است بجای ’او’، که اداه تردید است. و این در تبصیر آمده است. (از تاج العروس). ابن ابی حاتم رازی آرد: زجله از زنان محدث بوده است. وی از سالم بن عبدالله و عمر بن عبدالعزیز و عبدالله بن ابی زکریا و ام درداء روایت دارد. صدقه، ولید بن مسلم و خالد بن یزید مری از او روایت دارند. (از الجرح والتعدیل ج 2 ص 624). و مؤلف اعلام النساء آرد: زجله از بانوان صالح و عابد و راویان حدیث بوده است. از سالم بن عبدالله ونافع غلام عمر و ام درداء و ابن ابی زکریا و عمر بن عبدالعزیز نقل حدیث کند و صدقه بن خالد و کلیب بن عیسی ثقفی و سلیمان بن ابی داود از او روایت دارند. زجله روز و شب در عبادت میکوشید و مجاهدات او معروف است. سعید بن عبدالعزیز درباره او گفته است: در شام و عراق افضل از زجله نبود. زجله روزها به ساحل میرفت و جامه های مجاهدان را شستشو میکرد. (از اعلام النساء تألیف عمر رضا کحاله). مدارک زیر نیز در کتاب مزبور در ذیل ترجمه زجله یاد شده: صفه الصفوه ابن جوزی، استدراک تراجم رواه الحدیث ابن نقطه و تاریخ ابن عساکر

لغت نامه دهخدا

زجله

(زَ لَ)

آواز مردم. (از اقرب الموارد) (منتهی الارب) (ناظم الاطباء) (از متن اللغه) ، جماعت، خواه از مردم باشد یا جز آن. (ناظم الاطباء) (از منتهی الارب). جماعت مردم. (از متن اللغه). گروهی مردم. ج، زجل. (مهذب الاسماء). گروه است یا گروهی از مردم. (ترجمه قاموس) (از تاج العروس)

لغت نامه دهخدا

حجنه

(حُ نَ)

کژی. (منتهی الارب). اعوجاج. کجی: حجنه المغزل، آهنی کج که بر سردوک باشد و نخی که میریسند، بدان آویخته شده و درازمیگردد. (منتهی الارب). آهن کژ در سر جلک. ج، حجن. (مهذب الاسماء). آهن سر دوک، حجنه الثمام، برگ گیاه یز. (منتهی الارب). بار درخت یز. (مهذب الاسماء). و آن گیاهی است پرخار. (آنندراج). حجنه

کژی. (منتهی الارب). اعوجاج. کجی: حجنه المغزل، آهنی کج که بر سردوک باشد و نخی که میریسند، بدان آویخته شده و درازمیگردد. (منتهی الارب). آهن کژ در سر جلک. ج، حجن. (مهذب الاسماء). آهن سر دوک، حجنه الثمام، برگ گیاه یز. (منتهی الارب). بار درخت یز. (مهذب الاسماء). و آن گیاهی است پرخار. (آنندراج). حُجَنَه

لغت نامه دهخدا

زجره

(تَ جُ)

واحد زجر. در سورۀ نازعات از قرآن آمده: فانما هی زجره واحده (19/37) ، یعنی آن (نفخۀ دوم) فقط یک بار بانگ است. (از محیط المحیط). یک بار زجر است و در قرآن است... (از اقرب الموارد) : فانما هی زجره واحده، اکنون پس چنین است یک آواز. (تفسیر کشف الاسرار ج 10 ص 363)

لغت نامه دهخدا

لجنه

انجمن گروه مردم که برای کاری فراهم آیند و بدان رضا دهند انجمن

فرهنگ لغت هوشیار

زنجه

ناله و زاری

فرهنگ لغت هوشیار

زحنه

گرمای سخت، کاروان با بار و بنه، کند کاری خم رودخانه

فرهنگ لغت هوشیار

اجنه

جمع جنین، زه ها (جنین زه) رمن نادرست از جنی رمن درست جنه است پریان در عربی، جمع جنین و در تداول فارسی زبانان بغلط، جمع جن است و معنی پریان از آن اراده میشود. توضیح (جن) خود اسم جمع و مفرد آن جنی بزیادت یاء مشدد است

فرهنگ لغت هوشیار

زجله

آواز مردم

فرهنگ لغت هوشیار

زمنه

از ریشه پارسی تک زمان زمان اندک

فرهنگ لغت هوشیار

هجنه

هجنه در فارسی آک (عیب)، آک سخن عیب، عیب کلام،جمع هجن

فرهنگ لغت هوشیار

وجنه

گونه رخ بخشی از چهره آدمی در دو پهلو بالای دماغ و زیر دو چشم که بر آن در مردان موی یا ریش نمی روید و بالای لپ است. فارسی گویان آن را برابر رخسار به کار می برند که در پارسی با چهره برابر است

فرهنگ لغت هوشیار