معنی زاج در فرهنگ فارسی عمید

زائو، زنی که کمتر از هفت روز از زایمان او گذشته، زاچ، زجه، دلیری که ترسد ز پیکار شیر / زن زاج خوانش مخوانش دلیر (ابوالمؤید بلخی - شاعران بی دیوان - ۵۹) ، جسمی معدنی بلوری شکل و به رنگهای سفید، سبز، سیاه و کبود با خاصیت قبض شدید که در آب حل می شود و در طب و صنعت به کار می رود، زاک، زاگ، زَک، زاغ، زاج سبز: در علم شیمی سولفات دوفر، زاج سفید: در علم شیمی سولفات پتاس و آلومینیم، جسمی بلوری حلال در آب، با خاصیت قبض بسیار که در نساجی، داروسازی و رنگرزی کاربرد دارد، زاج کبود: کات کبود، در علم شیمی نمکی آبی رنگ، در آب حل می شود و آن را آبی رنگ می کند، برای رنگ کردن پارچه و دفع آفات گندم و تاک به طور محلول استعمال می شود

معنی زاج در لغت نامه دهخدا

کاری که انجام آن آسان باشد: زجا الامرُ زَجْواً، تیسَّرَ و زَجا الخراج، تیسرت جبایته فهو زاج. (اقرب الموارد)

معنی زاج در لغت نامه دهخدا

فارسی معرب است و آن را شب یمانی نیز گویند و در ساختن مرکب بکار برند. (لسان العرب). زاج، زاک، معرب است و آن انواع است. (منتهی الارب). فارسی معرب است. (المعرب جوالیقی).، معرب زاک است که بهندی پهنگری گویند. (غیاث اللغات). حمداﷲ مستوفی آرد: سبب تولد [زاجات] بعضی گویند اجزاء محرقۀ مائی و ارضی با هم اختلاط سخت کنند و قوت حرارت آفتاب در آن مؤثر شده و دهنیت و ملحیت و کبریتی از آن پیدا شود اگر در معدنش قوت حدیدی غالب بود زاج سرخ و زرد باشد و اگر قوه نحاسی بیشتر بود سبز باشد. و بعضی گویند زاج از زیبق مرده و کبریت متولد شده و رنگش سرخ و زرد و سیاه و سفید بود. سبز قلقطارو قلقذیس است. و قلشدر را ماند و طعمش شیرین بود و زرد زاج مداد است و میانش چون صمغ بود و پاک تر باشد و سرخ و سیاه زاج کفشگران و رنگرزان بود و سفید را سوری خوانند و در جبال جیلان و طبرستان بیشتر بود و مجموع زاجات جرب و ناسور و رعاف و دندان خوره را مفید بود و از دودش موش و مگس بگریزند. (نزهه القلوب مقالۀ اول).، و در همین فصل گوید: اگر [معدن] در زمین سبخه یعنی شوره باشد انواع املاح و بوارق و شبوب باشد و اگر در زمین عفصه یعنی از خشکی طعم مازو دهد انواع زاجات دهد.، و در ج 3 ص 205 آرد: معادن [زاجات] فراوان است. آنچه در ملک ایران است ثبت کنم، معدنی بکوه هوین [هرین] لُر کوچک چشمه ای است زاج به الوان میدهد. معدن بکوه دماوند معدن دیگربه طارمین قزوین. (نزهه القلوب ج 3 ص 205).، مؤلف اختیارات بدیعی گوید: زاج را انواع است سفید و سرخ و سبز. و زرد و زاج سپید قلدیس خوانند و شوغار گویند و بیونانی خلقنیس و بشیرازی زاغ سیبی و زاج سرخ سوری خوانند و زاج سبز قلقنت و کلقند خوانند و قلقطار زاج زرد است، بپارسی زاج شتردندان خوانند و بهترین آن مصری بود و براق مانندزرنیخ بدخشی و چون در دست مالند فرود ریزد و پاک بود و کهنه نباشد و نوعی از زاج سوری هست که بپارسی زاغ کفشگران خوانند و بشیرازی زاغ سیاه خوانند و بیونانی مالیطرنا و ملیطرنا نیز گویند. و جالینوس گوید: قلقطار چون کهنه شود زاج گردد و وی معتدل ترین همه زاجات بود و محرق وی الطف محرقات بود. و زاج احمر و اصغر و اخضر در قوه مانند یکدیگرند لیکن اختلاف در غلظ و لطافت است. و لطیف ترین، سپید است و قوی ترین سبز. وغلیظترین سرخ. و قلقطار خیرالامور اوسطها بود و متوسط بود میان غلظ و لطافت. و زاجی دیگر هست که بیونانی مسیق [میسو] گویند و بهترین آن قبرسی بود که لون آن مانند زر بود. و طبیعت قلقطار گرم و خشک بود و قابض بود. و از خوردن زاجات سرفۀ سخت پیدا شود تا بحدی که بسا بکشد و مداوای آن بشیر تازه و مسکه و قند ومانند آن کنند. (اختیارات بدیعی). شیمی دانان قدیم اقسام سولفات ها (کبریتها) را بنام زاج، ویتریول و یا کوپروز مینامیده اند و انواع مختلف آن را با قید سبز، کبود (سولفات آهن، مس) و مانند آن از یکدیگر متمایز می ساخته اند. سولفات نشادر را ویتریول یا کوپروز نشادری و سولفات جیر [آهک] را ویتریول یا کوپروز آهک میگفته اند. سولفات آهن را مرسیال نیز میگفته اند این اقسام مختلف ویتریول یا سولفاتها را زاج نیز می گفته اند و برای تشخیص و جدا ساختن اقسام آن از یکدیگر قید آهن، مس، نشادر، آهک و یا سبز، سرخ، کبود، زرد بدان میافزودند. ولکن زاج حقیقی اکسید اول آهن است که از ترکیب آن با صمغ و آب مرکب سیاه تهیه میشود و از نمکهائی است که بطور آزاد نیز در طبیعت بدست میاید ودر طب استعمال میشود. زاج هنگامی که خشک است برنگ سفید است و چون تبلور یافت سبز متمایل بکبود میگردد. و بصورت ورقه های مختلفهالاضلاع شفاف و خوشرنگ دیده میشود. این زاج بدون بو و مزه و دارای خاصیت قبض شدید میباشد. وزن نوعی آن 880، 1 است.، ترکیبات زاج: 01، 29 حامض کبریتیک (اسید سولفوریک) 43 و 25 اکسید اول آهن و 56. 45 آب است. چون درمعرض هوا قرار گیرد یک قشر زرد و نرم آن را میپوشاند. زاج در معادل یک برابر یا دو برابر خود آب سرد و در معادل 14 یا 34 آب جوش حل میشود و در الکل قابل حل نیست. (از دائره المعارف بستانی). و از زاج برای رنگ آمیزی غشاء سلولزی و انعقاد لعابها استفاده میشود. (گیاه شناسی مهندس ثابتی ص 43، 64 و 65). و نیز در تهیۀ اتراکسید و تبدیل الکلها یا فنل و الکل به اتراکسید بکار میرود. (روش تهیۀ مواد آلی دکتر رضا صفوی ص 354). و رجوع به تذکرۀ ضریر انطاکی، کائنات الجوّ ابوحاتم اسفزاری، مخزن الادویه، بحر الجواهر و مفاتیح العلوم خوارزمی شود

معنی زاج در لغت نامه دهخدا

زن نوزای، (شرفنامۀ منیری)، زن نوزائیده، (برهان)، نفساء:، دلیری که ترسد ز پیکان تیر، زن زاج خوانش مخوانش دلیر،، ابوالمؤیدبلخی،، و آن را زاچ و زچه نیز خوانند، (شرفنامۀ منیری) (برهان) (آنندراج)، و رجوع به زاچ و زچه در لغت نامه شود

معنی زاج در فرهنگ فارسی معین

معرب زاگ، جسمی است معدنی و بلوری شکل به رنگ های سفید، کبود، سبز، سیاه، که مزه آن شیرین و قابض است و معمولاً در آب حل می شود، زاک

معنی زاج در فرهنگ جامع تعبیر خواب

از جمله زاج ها که درخواب بیند، زاج سبز بهتر باشد و زاج سفید و زرد بیماری است و زاج سیاه، مصیبت و غم خوردن باشد، زیرا که سیاهی دلیل بر هلاک است و رنگ کردن جامه به زاج تاویلش بد است و فی الجمله دیدن زاج درخواب هیچ منفعت نباشد. محمد بن سیرین، زاج به خواب بر چهار وجه است. اول: غم و اندوه. دوم: بیماری. سوم: مصیبت. چهارم: خصومت به سبب زنان.

معنی زاج - جستجوی لغت در جدول جو

زاج

فرهنگ فارسی عمید

زاج

لغت نامه دهخدا

زاج

لغت نامه دهخدا

زاج

لغت نامه دهخدا

زاج

فرهنگ لغت هوشیار

زاج

فرهنگ فارسی معین

زاج

فرهنگ فارسی معین

زاج

فرهنگ جامع تعبیر خواب

زاد

(پسرانه)

فرزند، پسر، نام یکی از فرمانداران در زمان خسروپرویز پادشاه ساسانی، به صورت پسوند و پیشوند همراهبا بعضی نامها می آید و نام جدید می سازد مانند زادعلی، زادمهر، مهرزاد

فرهنگ نامهای ایرانی

زاب

(پسرانه)

زو، از شخصیتهای شاهنامه، نام فرزند طهماسب و از نسل فریدون پادشاه پیشدادی

فرهنگ نامهای ایرانی

زال

(پسرانه)

پیر و سفید مو، فرزند سپید موی سام نریمان و پدر رستم پهلوان شاهنامه،

فرهنگ نامهای ایرانی

زاجر

منع کننده، بازدارنده، آنکه یا آنچه کسی را از امری باز می دارد، ناهی، وازع، حابس، معوّق، مناع، رادع

فرهنگ فارسی عمید

آزاج

جمع واژۀ ازج، اوستانها، بناهای دراز، سغها

لغت نامه دهخدا

بزاج

(اِ)

مبازجه. فخر کردن. (از منتهی الارب) (از ناظم الاطباء)

لغت نامه دهخدا

زاجر

(جِ)

منعکننده. بازدارندۀ از کاری. (دهار) (آنندراج) (اقرب الموارد) ، زاجر قلبی در اصطلاح صوفیه، واعظ و زنهاردهنده حق و خواننده بسوی خدا است و آن نوری است که در دل مؤمن تابد. (تعریفات) ، اندرزدهنده: و در حلقۀ درویشان زاجرند و صبور. (گلستان) ، بیم کناننده، نالنده، فالگیرنده بمرغ. (دهار) ، برانگیزنده بر کاری. راننده و سوق دهنده: فالزاجرات زجراً، ای الملائکهتزجر السحاب ای تسوقه. (اقرب الموارد) (آنندراج)

لغت نامه دهخدا

زاجل

(جَ)

نام اسب زیدالخیل. (منتهی الارب)

لغت نامه دهخدا

زاجه

(جِ)

زاچه. زاج. زن نوزای. رجوع به زاج و زاچه شود

لغت نامه دهخدا

زاجی

نسبتی است به زاج، رجوع به زاج شود

لغت نامه دهخدا

زاجی

زاج، نعت فاعلی از زجو، رجوع به زاج شود، حقیر و اندک، (منتهی الارب)

لغت نامه دهخدا

زاجل

(جَ)

منی نر یا منی شترمرغ نر. (اقرب الموارد) (منتهی الارب) (آنندراج) ، آبی که از دبر شترمرغ در ایام حضانت بیضه فروریزد. (منتهی الارب). و رجوع به اقرب الموارد و رجوع به زاجل در این لغت نامه شود، نوعی از داغ گردن. (اقرب الموارد) ، چوب سربند مشک، حلقۀ آهن بن نیزه، قائد لشکر. (اقرب الموارد) (منتهی الارب) (آنندراج)

لغت نامه دهخدا

آزاج

نام قریه ای از محال ّ بغداد بر راه خراسان

لغت نامه دهخدا

ازج

ساختمان دراز سغ بی ادب، شوخ، ابروی کشیده، شترلنگ دراز

فرهنگ لغت هوشیار

باج

مالیات، عوارض، خراج

فرهنگ لغت هوشیار

راج

گیاهی است از تیره راجها که برخی گونه هایش بصورت درختچه و برخی دیگر بصورت درخت میباشد. برگهایش بیضوی و متناوب و براق و کناره های برگهایش دارای بریدگی هایی نوک تیز میباشد. گلهایش سفید و دارای تقارن محوری است. یا راج معمولی درختی است دو پایه که ارتفاعش بین 5 تا 7 متر و تنه اش مستقیم است و شاخه هایی که از آن متفرع میشود دارای پوست صاف و سبز رنگ میباشد. میوه اش باندازه آلبالو و برنگ قرمز تند است. از بافتهای قسمت زیر پوست این گیاه پس ازساییدن نوعی چسب تهیه میکنند که مانند سریش مصرف میشود خاس خاش طیم شرابه. یا راج اربو بارانک. یا راج راجها تیره ای از گیاهان که نمونه آن راج است

فرهنگ لغت هوشیار