- دودگون
به رنگ دود، دودی، تیره و تار
معنی دودگون - جستجوی لغت در جدول جو
- دودگون
دودی، به رنگ دود، دودرنگ، (یادداشت مؤلف)، ادکن، (زمخشری)، دودفام، تیره، تار
- دودگون
تیره، تار
پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما
سفید و روشن مانند روز مانند روز، برای مثال بر دختر آمد پر از خنده لب / گشاده رخ روزگون زیر شب (فردوسی - ۱/۲۱۹)
(زَ)
لغت نامه دهخدا
زردرنگ. زردفام. (فرهنگ فارسی معین) :
همیدون نداد ایچ کس پاسخش
به بد خیزد و زردگون شد رخش.
دقیقی (گنج بازیافته ص 45)
همیدون نداد ایچ کس پاسخش
به بد خیزد و زردگون شد رخش.
دقیقی (گنج بازیافته ص 45)
(دِ گَ گو)
لغت نامه دهخدا
دگرگونه. دیگرگون. دیگرگونه. تغییر حال یافته. (از برهان) (ازآنندراج) (از لغت محلی شوشتر، نسخۀ خطی). متغیر شده و تبدیل شده. (ناظم الاطباء). متغیر. (یادداشت مرحوم دهخدا). از حال بگشته. دگرسان. منقلب:
او همان است که بوده ست ولیکن تو
نه همانا که همانی که دگرگونی.
ناصرخسرو.
مرا بی تو دگرگونست احوال
اگر تو نیستی بی من دگرگون.
ناصرخسرو.
گوئی که روزگار دگرگون شد
ای پیر ساده دل تو دگرگونی.
ناصرخسرو.
، دگرگونه. متفاوت. غیرمعمول. غیرمتعارف. غیر از آنچه بود. تازه و نو. از نوع دیگر. بنوع دیگر. مختلف. باوضع دیگر. از نوعی و وضعی و جنسی دیگر. به صورتی دیگر:
بگفت این سخن پس به بازار شد
بساز دگرگون خریدار شد.
فردوسی.
زبانی دگرگون بهر گوشه ای
درفشی نوآیین و نو توشه ای.
فردوسی.
کشانی و شکنی و زهری سپاه
دگرگونه جوشن دگرگون کلاه.
فردوسی.
گر دیگر است مردم و گل دیگر
این را بهشت نیز دگرگون است.
ناصرخسرو.
من آن درّ حکمت ندارم مهیا
که عرضه کنم بر تو هزمان دگرگون.
سوزنی.
خاقانی از توچشم چه دارد به دشمنی
چون می کنم جفای دگرگون به دوستی.
خاقانی.
بتان از سر سرآغج باز کردند
دگرگون خدمتش را ساز کردند.
نظامی.
دگرگون زیوری کردند سازش
ز در بستند بر دیبا طرازش.
نظامی.
چون شب آرایشی دگرگون ساخت
کحلی اندوخت قرمزی انداخت.
نظامی.
دور از روی تو هر دم بی تو من
محنت و رنج دگرگون می کشم.
عطار.
تدریه، دگرگون و ناشناخت ساختن خود را برای کسی. (از منتهی الارب).
- به رسم دگرگون، غیر از وضع قبلی. متفاوت با پیش. به مجاز، تازه و نو:
سخن چون ز داننده بشنید شاه
به رسم دگرگون بیاراست گاه.
فردوسی.
، گوناگون و رنگارنگ شده. (ناظم الاطباء). رنگارنگ. غیریکسان با دیگری. متفاوت با دیگری:
پس هر یک اندر، دگرگون درفش
همه با دل و تیغ و زرینه کفش.
فردوسی.
، رنگ دیگر گرفته. (ناظم الاطباء). گونه گون. رنگ برنگ:
تا ابد یک رنگ بودن با فنا
نی همی هر دم دگرگون آمدن.
عطار.
، سرنگون. روی بازپس کرده. باژگونه. (از برهان) (از آنندراج) (از لغت محلی شوشتر، نسخۀ خطی). واژگون شده:
برانداز سنگی به بالا دلیر
دگرگون بود کار کآید بزیر.
نظامی.
، آشفته. درهم. با وضع غیرمنظم:
دگرگون بود کار آن بارگاه
نیابد کسی نزد ما نیز راه.
فردوسی.
، کنایه از بدگمانی و بدمظنه ای باشد. (لغت محلی شوشتر، نسخۀ خطی) ، (اصطلاح زمین شناسی) نوعی سنگ است. رجوع به دگرگونگی شود
او همان است که بوده ست ولیکن تو
نه همانا که همانی که دگرگونی.
ناصرخسرو.
مرا بی تو دگرگونست احوال
اگر تو نیستی بی من دگرگون.
ناصرخسرو.
گوئی که روزگار دگرگون شد
ای پیر ساده دل تو دگرگونی.
ناصرخسرو.
، دگرگونه. متفاوت. غیرمعمول. غیرمتعارف. غیر از آنچه بود. تازه و نو. از نوع دیگر. بنوع دیگر. مختلف. باوضع دیگر. از نوعی و وضعی و جنسی دیگر. به صورتی دیگر:
بگفت این سخن پس به بازار شد
بساز دگرگون خریدار شد.
فردوسی.
زبانی دگرگون بهر گوشه ای
درفشی نوآیین و نو توشه ای.
فردوسی.
کشانی و شکنی و زهری سپاه
دگرگونه جوشن دگرگون کلاه.
فردوسی.
گر دیگر است مردم و گل دیگر
این را بهشت نیز دگرگون است.
ناصرخسرو.
من آن درّ حکمت ندارم مهیا
که عرضه کنم بر تو هزمان دگرگون.
سوزنی.
خاقانی از توچشم چه دارد به دشمنی
چون می کنم جفای دگرگون به دوستی.
خاقانی.
بتان از سر سرآغج باز کردند
دگرگون خدمتش را ساز کردند.
نظامی.
دگرگون زیوری کردند سازش
ز در بستند بر دیبا طرازش.
نظامی.
چون شب آرایشی دگرگون ساخت
کحلی اندوخت قرمزی انداخت.
نظامی.
دور از روی تو هر دم بی تو من
محنت و رنج دگرگون می کشم.
عطار.
تدریه، دگرگون و ناشناخت ساختن خود را برای کسی. (از منتهی الارب).
- به رسم دگرگون، غیر از وضع قبلی. متفاوت با پیش. به مجاز، تازه و نو:
سخن چون ز داننده بشنید شاه
به رسم دگرگون بیاراست گاه.
فردوسی.
، گوناگون و رنگارنگ شده. (ناظم الاطباء). رنگارنگ. غیریکسان با دیگری. متفاوت با دیگری:
پس هر یک اندر، دگرگون درفش
همه با دل و تیغ و زرینه کفش.
فردوسی.
، رنگ دیگر گرفته. (ناظم الاطباء). گونه گون. رنگ برنگ:
تا ابد یک رنگ بودن با فنا
نی همی هر دم دگرگون آمدن.
عطار.
، سرنگون. روی بازپس کرده. باژگونه. (از برهان) (از آنندراج) (از لغت محلی شوشتر، نسخۀ خطی). واژگون شده:
برانداز سنگی به بالا دلیر
دگرگون بود کار کآید بزیر.
نظامی.
، آشفته. درهم. با وضع غیرمنظم:
دگرگون بود کار آن بارگاه
نیابد کسی نزد ما نیز راه.
فردوسی.
، کنایه از بدگمانی و بدمظنه ای باشد. (لغت محلی شوشتر، نسخۀ خطی) ، (اصطلاح زمین شناسی) نوعی سنگ است. رجوع به دگرگونگی شود
مرکّب از: بید + گون، برنگ برگ بید، سبز:
چون پرند بیدگون بر روی پوشد مرغزار
پرنیان هفت رنگ اندرسر آرد کوهسار،
فرخی
چون پرند بیدگون بر روی پوشد مرغزار
پرنیان هفت رنگ اندرسر آرد کوهسار،
فرخی
مانند چوب، مثل چوب، بر سان چوب، همانند چوب: بتراشۀ چوب آن را استوار کرده و رنگ چوبگون کرده تا بجای نیارند، (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 537)
روشن مانند روز، (ناظم الاطباء) :
بر دختر آمد پر از خنده لب
گشاده رخ روزگون زیرشب،
فردوسی
بر دختر آمد پر از خنده لب
گشاده رخ روزگون زیرشب،
فردوسی
دودآلود، (آنندراج)، دودگن، رجوع دودآلود شود
(دُ)
لغت نامه دهخدا
دوگونه. دو نوع. دوقسم. مختلف و متفاوت. (یادداشت مؤلف) :
هر دو جهان و نعمتش از بهر مردم است
زین روی جان عقل دو گون و دوتا شده ست.
ناصرخسرو.
و رجوع به دوگونه شود
هر دو جهان و نعمتش از بهر مردم است
زین روی جان عقل دو گون و دوتا شده ست.
ناصرخسرو.
و رجوع به دوگونه شود
(گِ)
لغت نامه دهخدا
به رنگ دود. دودی. رنگ وبوی دود گرفته. (یادداشت مؤلف) : ثوب دخن، جامۀ دودگن. (مهذب الاسماء) : و دیگر باید که کاغذ اسفید بر کنار دیگها دوساند تا قطعاً دود نکند و دودگن نگردد. (از رسالۀ کهنه در باب آداب دیگ پختن)
دودمان