- خورشیدوش(خوَرْ / خُرْ شیدْ وَ)
خورشیدمانند. خورشیدسان. خورشیدگون. آفتاب گون
معنی خورشیدوش - جستجوی لغت در جدول جو
پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما
(حَ)
لغت نامه دهخدا
کشندۀ خورشید. از میان بردارندۀ نور:
جام تو کیخسرو جمشیدهش
روی تو پروانۀ خورشیدکش.
نظامی
جام تو کیخسرو جمشیدهش
روی تو پروانۀ خورشیدکش.
نظامی
(خوَرْ / خُرْ فَ)
لغت نامه دهخدا
آفتاب مانند. خورشیدگون. بکردار آفتاب. خورشیدسان. کنایه از زیبا. خوبروی. صاحب جمال و کمال:
کنیزک بفرمای تا پنج شش
بیارند با زیب و خورشیدفش.
فردوسی.
بدو گفت کاین شاه خورشیدفش
که ایدر بیامد چنین کینه کش.
فردوسی.
چو شد سال آن نامور بر دوشش
دلاور گوی گشت خورشیدفش.
فردوسی.
نشست از بر بارۀ دست کش
بیامد بر شاه خورشیدفش.
فردوسی
کنیزک بفرمای تا پنج شش
بیارند با زیب و خورشیدفش.
فردوسی.
بدو گفت کاین شاه خورشیدفش
که ایدر بیامد چنین کینه کش.
فردوسی.
چو شد سال آن نامور بر دوشش
دلاور گوی گشت خورشیدفش.
فردوسی.
نشست از بر بارۀ دست کش
بیامد بر شاه خورشیدفش.
فردوسی
(حَ)
لغت نامه دهخدا
پوشنده و پنهان کننده خورشید. پنهان کننده چیز بسیار گرانبها و بزرگ چون خورشید:
این قضا ابری بود خورشیدپوش
شیر و اژدرها شود زو همچو موش.
مولوی
این قضا ابری بود خورشیدپوش
شیر و اژدرها شود زو همچو موش.
مولوی
(خوَرْ / خُرْ شیدْ)
لغت نامه دهخدا
مثل آفتاب. آفتابگون. خورشیدسان. خورشیدمانند. خورشیدفام:
آهنگ دست بوس تو دارم ولی ز شرم
لرزان تنم چو رایت خورشیدوار تست.
خاقانی.
دور نباشد که خلق روز تصور کنند
گر بنمایی به شب طلعت خورشیدوار.
سعدی
آهنگ دست بوس تو دارم ولی ز شرم
لرزان تنم چو رایت خورشیدوار تست.
خاقانی.
دور نباشد که خلق روز تصور کنند
گر بنمایی به شب طلعت خورشیدوار.
سعدی
(خوَرْ / خُرْ)
لغت نامه دهخدا
نور خورشید. آفتاب. ضوءالشمس. (یادداشت مؤلف) :
چنان زی با رخ خورشیدنورش
که پیش از نان نیفتی در تنورش.
نظامی
چنان زی با رخ خورشیدنورش
که پیش از نان نیفتی در تنورش.
نظامی
(خوَرْ / خُرْ)
لغت نامه دهخدا
خورشیدفام. خورشیدمانند. همانند خورشید. روشن و تابان. درخشان:
بزرین عمود و بزرین کمر
زمین کرده خورشیدگون سربسر.
فردوسی.
، افروخته رخ از شادی:
بدادش بسی پند و بشنید شاه
چو خورشیدگون گشت و برشد بگاه.
دقیقی.
، بینا:
بچشمش چو اندرکشیدند خون
شد آن دیدۀ تیره خورشیدگون.
فردوسی
بزرین عمود و بزرین کمر
زمین کرده خورشیدگون سربسر.
فردوسی.
، افروخته رخ از شادی:
بدادش بسی پند و بشنید شاه
چو خورشیدگون گشت و برشد بگاه.
دقیقی.
، بینا:
بچشمش چو اندرکشیدند خون
شد آن دیدۀ تیره خورشیدگون.
فردوسی
(خوَرْ / خُرْ فَ)
لغت نامه دهخدا
دارای شکوه خورشید. کنایه از عالی جاه و باشکوه:
یکی گفت کای شاه خورشیدفر
که چون تو زمانه نیارد دگر.
فردوسی.
چنین گفت کهرم به پیش پدر
که ای نامور شاه خورشیدفر.
فردوسی.
چنین گفت فرزند را زال زر
که ای نامور پور خورشیدفر.
فردوسی.
چتر تو خورشیدفر تیغ تو مریخ فعل
علم تو برجیس حکم حلم تو کیوان شیم.
خاقانی.
راویانند گهرپاش مگر با لب خویش
کف شاهنشه خورشیدفر آمیخته اند.
خاقانی
یکی گفت کای شاه خورشیدفر
که چون تو زمانه نیارد دگر.
فردوسی.
چنین گفت کهرم به پیش پدر
که ای نامور شاه خورشیدفر.
فردوسی.
چنین گفت فرزند را زال زر
که ای نامور پور خورشیدفر.
فردوسی.
چتر تو خورشیدفر تیغ تو مریخ فعل
علم تو برجیس حکم حلم تو کیوان شیم.
خاقانی.
راویانند گهرپاش مگر با لب خویش
کف شاهنشه خورشیدفر آمیخته اند.
خاقانی
(خوَرْ / خُرْ)
لغت نامه دهخدا
خوب روی. جمیل. خورشیدچهر. خورشیدرو:
بجستند خورشیدرویان ز جای
از آن غلغل نامور کدخدای.
فردوسی.
برون آورید از شبستان اوی
بتان سیه چشم خورشیدروی.
فردوسی.
بدینگونه رانید یکسر سخن
ز خورشیدرویان سرو چمن.
فردوسی.
بخورشیدرویان سپهدار گفت
که این خواب را باز باید نهفت.
فردوسی.
خورشیدروی باشد عنبرعذار باشد
از پای تا بفرقش رنگ و نگار باشد.
منوچهری.
من شدم عاشق بر آن خورشیدروی
کآبروان دارد هلال منخسف.
خاقانی.
هیچم اندر نظر نمی آید
تا تو خورشیدروی در نظری.
سعدی
بجستند خورشیدرویان ز جای
از آن غلغل نامور کدخدای.
فردوسی.
برون آورید از شبستان اوی
بتان سیه چشم خورشیدروی.
فردوسی.
بدینگونه رانید یکسر سخن
ز خورشیدرویان سرو چمن.
فردوسی.
بخورشیدرویان سپهدار گفت
که این خواب را باز باید نهفت.
فردوسی.
خورشیدروی باشد عنبرعذار باشد
از پای تا بفرقش رنگ و نگار باشد.
منوچهری.
من شدم عاشق بر آن خورشیدروی
کآبروان دارد هلال منخسف.
خاقانی.
هیچم اندر نظر نمی آید
تا تو خورشیدروی در نظری.
سعدی
(خوَرْ / خُرْ، رَ)
لغت نامه دهخدا
عالی مرتبه. آنکه اسب چون خورشید دارد. کنایه از مرد بلندمقام:
خسرو اقلیم بخش تاج ستان ملوک
رستم خورشیدرخش باج ستان ملوک.
خاقانی
خسرو اقلیم بخش تاج ستان ملوک
رستم خورشیدرخش باج ستان ملوک.
خاقانی
(خوَرْ / خُرْ، رُ)
لغت نامه دهخدا
خورشیدچهره. خوبرخ. خوب روی. جمیل:
کتایون خورشیدرخ پرز خشم
به پیش پسر شد پر از آب چشم.
فردوسی.
او سمن سینه و نوشین لب و شیرین سخنست
مشتری عارض و خورشیدرخ و زهره لقاست.
فرخی
کتایون خورشیدرخ پرز خشم
به پیش پسر شد پر از آب چشم.
فردوسی.
او سمن سینه و نوشین لب و شیرین سخنست
مشتری عارض و خورشیدرخ و زهره لقاست.
فرخی
(خوَرْ / خُرْ خَ)
لغت نامه دهخدا
خورشیدگونه. با گونۀ گلگون:
نوروز روز خرمی بی عدد بود
روز طواف ساقی خورشیدخد بود.
منوچهری
نوروز روز خرمی بی عدد بود
روز طواف ساقی خورشیدخد بود.
منوچهری
(خُرْ)
لغت نامه دهخدا
دهی است از دهستان طبس مسینای بخش درمیان شهرستان بیرجند، واقع در 37هزارگزی شمال باختری درمیان. این دهکده در جلگه قرار دارد با آب و هوای گرمسیری. آب آن از قنات و محصول آن غلات و شغل اهالی زراعت. راه مالرو است. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 9)
