معنی خاچک - جستجوی لغت در جدول جو

خاچک(چَ)

لغت نامه دهخدا

خاچک

فرهنگ گویش مازندرانی

پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما

تصویری از خارک — تصویر خارک

(دخترانه)

نوعی خرمای زرد و خشک

فرهنگ نامهای ایرانی

تصویری از خاچه — تصویر خاچه

هچه، چوب دو شاخه که در بغل درخت یا زیر شاخۀ خمیده بزنند تا راست بایستد، هاچه، دوهچه

فرهنگ فارسی عمید

تصویری از خارک — تصویر خارک

خار کوچک، نوعی خرمای زرد و خشک، خرک

فرهنگ فارسی عمید

تصویری از کاچک — تصویر کاچک

فرق سر، تارک، برای مثال زخم خوردن به کاچک اندر رزم / خوش تر از طعنۀ عدو صد بار (عزیز مشتملی - لغتنامه - کاچک)

فرهنگ فارسی عمید

تصویری از خاشک — تصویر خاشک

خاشاک، ریزۀ چوب، علف، کاه و مانند آن، خار، خس، علف خشک

فرهنگ فارسی عمید

تصویری از داچک — تصویر داچک

گوشواره، زیوری که زنان در پرۀ گوش خود آویزان می کنند

فرهنگ فارسی عمید

تصویری از پاچک — تصویر پاچک

سرگین خشک شدۀ گاو، تاپال، تپاله، پاوچک، غوشا، غوشاک

فرهنگ فارسی عمید

(چَ)

گوشواره. (برهان) (جهانگیری). داجک. شنف:
آن شیهه ای که مرکب تندت همی زند
بر خنگ آسمان چو نوای چکاوک است
وان نعل کهنه ای که بیفتد زپای او
در گوش اختران فلک لعل داچک است.
شرف شفروه (در صفت اسب ممدوح)

لغت نامه دهخدا

(خِ چَ)

خرچه. کاله. کالک. سبز. سفچه. کمبزه. کمبیزه. (یادداشت بخط مؤلف). میوه ای است که از بوته بعمل می آید چون هندوانه و خربزه

لغت نامه دهخدا

(چِ کُ)

فرانسوا. نقاشی اسپانیائی. مولد بسال 1571م. (978 هجری قمری) در اشبیلیه. و وفات در سنۀ 1654م. (1064 هجری قمری)

لغت نامه دهخدا

(زَ)

اسم جزیره ای است بدریای فارس. (منتهی الارب)

لغت نامه دهخدا

(چَ)

سرگین خشک شدۀ گاو. سرگین گاو که بدست پهن و خشک کنند سوختن را. غوشاک. غوشا. تپاله

لغت نامه دهخدا

(چَ)

یکی از رودهای مازندران که از دامنه های شمالی البرز سرچشمه می گیرد. این رود و سایر رودهای مشابه آن موقع خشکی هوابسیار کم عمقند ولی در فصل آب شدن برفها ممکن است ناگاه به وضع خطرناکی درآیند. (مازندران و استرآباد رابینو، ص 24). از واچک راه باریکی هست به گلیجان که محلۀ عمده بلوکی به همان نام است. بعد از واچک فیکارود است که تاریک محله در طرف راست آن واقع است. (ترجمه سفرنامۀ مازندران و استراباد رابینو ص 41)

یکی از رودهای مازندران که از دامنه های شمالی البرز سرچشمه می گیرد. این رود و سایر رودهای مشابه آن موقع خشکی هوابسیار کم عمقند ولی در فصل آب شدن برفها ممکن است ناگاه به وضع خطرناکی درآیند. (مازندران و استرآباد رابینو، ص 24). از واچک راه باریکی هست به گلیجان که محلۀ عمده بلوکی به همان نام است. بعد از واچک فیکارود است که تاریک محله در طرف راست آن واقع است. (ترجمه سفرنامۀ مازندران و استراباد رابینو ص 41)

لغت نامه دهخدا

(نَ)

دهی است جزء دهستان رودبار بخش طرخوران شهرستان اراک. واقع در 18 هزارگزی شمال خاوری طرخوران و 18 هزارگزی تفرش و 6 هزارگزی بند ساوه. ناحیه ای است واقع در دامنۀ کوهسار با آب و هوای مناطق سردسیری و دارای 400 تن سکنه که شیعی مذهب و ترک وفارسی زبانند. آب آنجا از قنات و محصول آن غلات و گردو و بادام و توتون و بن شن و پنبه است. شغل اهالی زراعت و گله داری و جاجیم و گلیم بافی است و راه مالرو میباشد. مزرعه: خرک، ون آباد، سارک، قنات ولی، حاجی خلیل جزء این ده است. در کوه قزل قیه طلا و در کوه دمرپوخی آهن وجود دارد. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 2)

دهی است جزء دهستان رودبار بخش طرخوران شهرستان اراک. واقع در 18 هزارگزی شمال خاوری طرخوران و 18 هزارگزی تفرش و 6 هزارگزی بند ساوه. ناحیه ای است واقع در دامنۀ کوهسار با آب و هوای مناطق سردسیری و دارای 400 تن سکنه که شیعی مذهب و ترک وفارسی زبانند. آب آنجا از قنات و محصول آن غلات و گردو و بادام و توتون و بن شن و پنبه است. شغل اهالی زراعت و گله داری و جاجیم و گلیم بافی است و راه مالرو میباشد. مزرعه: خرک، ون آباد، سارک، قنات ولی، حاجی خلیل جزء این ده است. در کوه قزل قیه طلا و در کوه دمرپوخی آهن وجود دارد. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 2)

لغت نامه دهخدا

(چَ / چِ)

هاچه و هچه (در بروجرد) ، کچک (در گیلان) ، چوب دوشاخی که بر زیر شاخی از درخت و مانند آن زنند تا فرو نیفتد

لغت نامه دهخدا

نام دهی است از دهستان سهندآباد بخش بستان آباد شهرستان تبریز در 26 هزارگزی جنوب بستان آباد و 17 هزارگزی شوسۀ بستان آباد به تبریز، محلی است کوهستانی و سردسیر و سکنۀ آن 343 تن، مذهبشان شیعه و زبان ترکی است، آب آن از رود سهندآباد است ومحصول غلات و شغل اهالی زراعت و گله داری است و راه آنجا مالرو میباشد، (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 4)

نام دهی است از دهستان سهندآباد بخش بستان آباد شهرستان تبریز در 26 هزارگزی جنوب بستان آباد و 17 هزارگزی شوسۀ بستان آباد به تبریز، محلی است کوهستانی و سردسیر و سکنۀ آن 343 تن، مذهبشان شیعه و زبان ترکی است، آب آن از رود سهندآباد است ومحصول غلات و شغل اهالی زراعت و گله داری است و راه آنجا مالرو میباشد، (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 4)

لغت نامه دهخدا

(چَ)

به زبان پهلوی یعنی سخن و گویا با ’واج’ همریشه باشد: واچک چند آذرپادمهر اسپندان یعنی سخنانی چند از آذرپاد مهراسپندان نام رساله ای است متضمن ادعیه ای که هنگام مرگ بر زبان آرند و منسوب است به آذرپاد مهر اسپندان که از مشهورترین موبدان عهد ساسانی و از مقدسان زردشتی است و در سنت مزدیسنان معجزات و کراماتی برای او قائل شده اند. این رساله دارای 1290 کلمه است. (از خرده اوستا ص 30 و 40)

به زبان پهلوی یعنی سخن و گویا با ’واج’ همریشه باشد: واچک چند آذرپادمهر اسپندان یعنی سخنانی چند از آذرپاد مهراسپندان نام رساله ای است متضمن ادعیه ای که هنگام مرگ بر زبان آرند و منسوب است به آذرپاد مهر اسپندان که از مشهورترین موبدان عهد ساسانی و از مقدسان زردشتی است و در سنت مزدیسنان معجزات و کراماتی برای او قائل شده اند. این رساله دارای 1290 کلمه است. (از خرده اوستا ص 30 و 40)

لغت نامه دهخدا

(دَ نَ / نِ)

نوعی از خرما میباشد. (آنندراج) (انجمن آرای ناصری) (برهان قاطع). خرما خارک. خرما خرک. بسر. (مهذب الاسماء). غورۀ خرما. خرمای نرسیده (مؤلف با استشهاد به اینکه الخالع، خارک پخته است معتقد میباشد که خارک خرمای نرسیده نیست). خرمای خشک: اگر جزوی بسائی وبا شیرۀ خارک سبز که خرمای خشک خوانندش به بینی باز افکنی رعاف باز گیرد. (الابنیه عن حقایق الادویه)
گوش خارک

نوعی از خرما میباشد. (آنندراج) (انجمن آرای ناصری) (برهان قاطع). خرما خارک. خرما خَرَک. بُسر. (مهذب الاسماء). غورۀ خرما. خرمای نرسیده (مؤلف با استشهاد به اینکه الخالع، خارک پخته است معتقد میباشد که خارک خرمای نرسیده نیست). خرمای خشک: اگر جزوی بسائی وبا شیرۀ خارک سبز که خرمای خشک خوانندش به بینی باز افکنی رعاف باز گیرد. (الابنیه عن حقایق الادویه)
گوش خارک

لغت نامه دهخدا

(رَ)

تصغیر خار است. (برهان قاطع) (آنندراج) (انجمن آرای ناصری). خارخرد:
آدمی را که خارکی درپای
نرود طرفه جانور باشد.
سعدی

لغت نامه دهخدا

جزیره ای است ازدهستان حیات داود بخش گناوه شهرستان بوشهر واقع در 37 هزارگزی جنوب باختر گناوه در خلیج فارس و طول این جزیره 85 هزار گز و عرض آن 4 هزار گز، ناحیه ای است مرطوبی و مالاریا خیز و سکنه آن 700 تن و مذهبشان سنی و شیعه و زبانشان فارسی و عربی است، آب آنجا از چاه و محصولاتش غلات و مرکبات و خرما میباشد، شغل اهالی زراعت و صید ماهی و دریانوردی است دارای گارد مسلح گمرک و دبستان است ارتباط آن با ساحل بوسیلۀ کرجی میباشد، (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 7)، یاقوت در معجم البلدان آن را خارک ضبط کرده است و می گوید جزیره ای است در وسط دریای فارس و این جزیره چون کوه بلندی است در میان دریا و چون باد مناسب وزد مراکبی که از عبادان حرکت می کنند و قصد عمان دارند در ظرف یک شبانروز به آنجا میرسند، این جزیره از اعمال فارس است و جنابه (همان گناوه است) و مهروبان در مقابل آن بخشکی است چون شخصی قوی چشم از خارک به آنجا بنگرد آنجا بهر او کاملا هویداست، ولی رؤیت کوههای خشکی برای همه کاملاً آشکارا میباشد، یاقوت می گوید من به آنجا بسیار رفته ام و در آنجا قبری یافته ام که مورد زیارت اهالی است و مردم بر آن نذرها می کنند، اهل جزیره این قبر را قبر محمد بن حنیفه رضی اﷲ عنه می پندارند ولی تواریخ از این مطلب ابا دارند، ابوعبیده می گوید ابوصفره پدر مهلب، ایرانی و از اهل خارک بوده و در آنجا بنام سخره نامیده میشده است و چون از آنجا بعمان آمد این نام معرب شد به ابوصفره تبدیل گردید، این ابوصفره در خارک بجولاهگی مشغول بود ولی چون ببصره آمد از سائسین عثمان بن ابی العاصی الثقفی شد و چون ازد به بصره مهاجرت کرد او با آنها بود و بر اثر بسالت و شجاعتش در حرب او را چون پسر خوانده ای بخود بستند و امثال این نوع پسر خوانده در عرب بسیار است، فرزدق می گوید:
و کاین لابن صفره من نسیب
تری بلبانه اثر الزیار
بخارک لم یقد فرساً ولکن
یقودالسفن بالمرس المغار
صراریون ینضح فی لحاهم
نفی ّ الماء من خشب وقار
و لو ردابن صفره حیث ضمت
علیه الغاف ارض ابی صفار،
(معجم البلدان ج 3 ص 387 و پاورقی المعرب ج 1 ص 137)، ابن بلخی در ضمن نام بردن جزایری که بقباد خوره متعلق است جزیره هنگام و جزیره خارک را نام می برد، (فارسنامۀ ابن بلخی ص 150 چ لیدن)، در حدودالعالم این جزیره چنین وصف شده است: سیزدهم جزیره خارک خوانند اندر جنوب بصره و میان بصره و خارک پنجاه فرسنگ است و اندرو شهری است بزرگ و خرم مر او را خارک خوانند و بنزدیک او مروارید یابند مرتفع و با قیمت، (حدود العالم چ تهران ص 14)، حمداﷲ مستوفی در نزههالقلوب این جزیره را چنین وصف می کند: خارک جزیره ای است فرسنگی در فرسنگی در آنجا زرع و نخل است و میوه و غله نیکو بود و غوص مروارید آنجا بهتر و بیشتر از جزایر دیگر است و غلبۀ غوص آنجاست ازو تا ساحل فرسنگی است وآن را از کورۀ قبادخوره شمرده اند، (نزههالقلوب ج 3چ لیدن ص 137 و 138)، بنابر نقل قاموس الاعلام ترکی خارک در خلیج بصره واقع است و نزدیک ساحل ایران میباشدجمعیتش در حدود هزار تن و مساحتش 5 هزار گز مربع است این جزیره در 29 درجه و 18 دقیقۀ عرض شمالی و 48 درجۀ طول شرقی واقع است، مصب شطالعرب در 176 هزارگزی جنوب شرقی آنجا و بندر بوشهر در 55 هزارگزی شمال غربی این جزیره است، (نقل به اختصار از قاموس الاعلام ترکی ج 3 ص 2011)، در این ایام (سال 1338) دولت ایران مشغول تأسیس بندر بزرگ نفتی در این جزیره است و بزودی در آنجا یکی از بزرگترین پایگاههای حمل نفت در خلیج فارس خواهد شد
ده کوچکی است از دهستان تمین بخش میرجاوه شهرستان زاهدان واقع در 44 هزارگزی جنوب باختری میرجاوه و 18 هزارگزی راه فرعی میرجاوه بخاش میباشد سکنه آنجا در حدود 35 تن است، (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 8)

جزیره ای است ازدهستان حیات داود بخش گناوه شهرستان بوشهر واقع در 37 هزارگزی جنوب باختر گناوه در خلیج فارس و طول این جزیره 85 هزار گز و عرض آن 4 هزار گز، ناحیه ای است مرطوبی و مالاریا خیز و سکنه آن 700 تن و مذهبشان سنی و شیعه و زبانشان فارسی و عربی است، آب آنجا از چاه و محصولاتش غلات و مرکبات و خرما میباشد، شغل اهالی زراعت و صید ماهی و دریانوردی است دارای گارد مسلح گمرک و دبستان است ارتباط آن با ساحل بوسیلۀ کرجی میباشد، (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 7)، یاقوت در معجم البلدان آن را خارَک ضبط کرده است و می گوید جزیره ای است در وسط دریای فارس و این جزیره چون کوه بلندی است در میان دریا و چون باد مناسب وزد مراکبی که از عبادان حرکت می کنند و قصد عمان دارند در ظرف یک شبانروز به آنجا میرسند، این جزیره از اعمال فارس است و جَنابَه (همان گناوه است) و مَهروبان در مقابل آن بخشکی است چون شخصی قوی چشم از خارک به آنجا بنگرد آنجا بهر او کاملا هویداست، ولی رؤیت کوههای خشکی برای همه کاملاً آشکارا میباشد، یاقوت می گوید من به آنجا بسیار رفته ام و در آنجا قبری یافته ام که مورد زیارت اهالی است و مردم بر آن نذرها می کنند، اهل جزیره این قبر را قبر محمد بن حنیفه رضی اﷲ عنه می پندارند ولی تواریخ از این مطلب ابا دارند، ابوعبیده می گوید ابوصفره پدر مهلب، ایرانی و از اهل خارک بوده و در آنجا بنام سخره نامیده میشده است و چون از آنجا بعمان آمد این نام معرب شد به ابوصفره تبدیل گردید، این ابوصفره در خارک بجولاهگی مشغول بود ولی چون ببصره آمد از سائسین عثمان بن ابی العاصی الثقفی شد و چون ازد به بصره مهاجرت کرد او با آنها بود و بر اثر بسالت و شجاعتش در حرب او را چون پسر خوانده ای بخود بستند و امثال این نوع پسر خوانده در عرب بسیار است، فرزدق می گوید:
و کاین لابن صفره من نسیب
تری بلبانه اثر الزیار
بخارک لم یَقُد فرساً ولکن
یقودالسفن بالمرس المغار
صراریون ینضح فی لحاهم
نفی ّ الماء من خشب وقار
و لو ردابن صفره حیث ضمت
علیه الغاف ارض ابی صفار،
(معجم البلدان ج 3 ص 387 و پاورقی المعرب ج 1 ص 137)، ابن بلخی در ضمن نام بردن جزایری که بقباد خوره متعلق است جزیره هنگام و جزیره خارک را نام می برد، (فارسنامۀ ابن بلخی ص 150 چ لیدن)، در حدودالعالم این جزیره چنین وصف شده است: سیزدهم جزیره خارک خوانند اندر جنوب بصره و میان بصره و خارک پنجاه فرسنگ است و اندرو شهری است بزرگ و خرم مر او را خارک خوانند و بنزدیک او مروارید یابند مرتفع و با قیمت، (حدود العالم چ تهران ص 14)، حمداﷲ مستوفی در نزههالقلوب این جزیره را چنین وصف می کند: خارک جزیره ای است فرسنگی در فرسنگی در آنجا زرع و نخل است و میوه و غله نیکو بود و غوص مروارید آنجا بهتر و بیشتر از جزایر دیگر است و غلبۀ غوص آنجاست ازو تا ساحل فرسنگی است وآن را از کورۀ قبادخوره شمرده اند، (نزههالقلوب ج 3چ لیدن ص 137 و 138)، بنابر نقل قاموس الاعلام ترکی خارک در خلیج بصره واقع است و نزدیک ساحل ایران میباشدجمعیتش در حدود هزار تن و مساحتش 5 هزار گز مربع است این جزیره در 29 درجه و 18 دقیقۀ عرض شمالی و 48 درجۀ طول شرقی واقع است، مصب شطالعرب در 176 هزارگزی جنوب شرقی آنجا و بندر بوشهر در 55 هزارگزی شمال غربی این جزیره است، (نقل به اختصار از قاموس الاعلام ترکی ج 3 ص 2011)، در این ایام (سال 1338) دولت ایران مشغول تأسیس بندر بزرگ نفتی در این جزیره است و بزودی در آنجا یکی از بزرگترین پایگاههای حمل نفت در خلیج فارس خواهد شد
ده کوچکی است از دهستان تمین بخش میرجاوه شهرستان زاهدان واقع در 44 هزارگزی جنوب باختری میرجاوه و 18 هزارگزی راه فرعی میرجاوه بخاش میباشد سکنه آنجا در حدود 35 تن است، (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 8)

لغت نامه دهخدا

(شَ)

مخفف خاشاک است که خس و خار و امثال آن باشد و بمعنی خرد و مرد و ریز و بیز هم آمده است. (آنندراج) (برهان قاطع). آشغال. خس. خش و خاش

لغت نامه دهخدا

(شَ)

شهر مشهوری است از شهرهای مکران و در آنجا مسجدی میباشد که گمان برده اند آن مسجد از آن عبدالله بن عمر بوده است. (از معجم البلدان ج 3 ص 388)

لغت نامه دهخدا

(صَ)

تافتۀ خانشاهی:
در هم کشم چو چین قبا روی از ملال
گر خاصک آورد که کند پوشش تنم.
نظام قاری (دیوان ص 119).
خاصک تو ستانی بقد ارمک تو دهی
یا رب تو بلطف خویش بستان و بده.
نظام قاری (دیوان، ص 142).
یکی صوفک و خاصک دلپذیر
در آن خیل وامانده بی بارگیر.
نظام قاری (دیوان ص 185)

تافتۀ خانشاهی:
در هم کشم چو چین قبا روی از ملال
گر خاصک آورد که کند پوشش تنم.
نظام قاری (دیوان ص 119).
خاصک تو ستانی بقد ارمک تو دهی
یا رب تو بلطف خویش بستان و بده.
نظام قاری (دیوان، ص 142).
یکی صوفک و خاصک دلپذیر
در آن خیل وامانده بی بارگیر.
نظام قاری (دیوان ص 185)

لغت نامه دهخدا

تصویری از خائک — تصویر خائک

ملخ

فرهنگ لغت هوشیار

تصویری از خاچه — تصویر خاچه

چوب دو شاخی که بر زیر شاخی از درخت و مانند آن زنند تا فرو نیفتد

فرهنگ لغت هوشیار

تصویری از خارک — تصویر خارک

خار کوچک خار کوچک، نوعی خرمای زرد و خشک خرک

فرهنگ لغت هوشیار

تصویری از خاشک — تصویر خاشک

ریزه چوب و علف و کاره: خاروخس

فرهنگ لغت هوشیار

تصویری از پاچک — تصویر پاچک

سرگین خشک شده گاو غوشاک تپاله غوشا

فرهنگ لغت هوشیار

تصویری از کاچک — تصویر کاچک

تارک سر، فرق سر، کاج، کاچ

فرهنگ فارسی معین

تصویری از خاشک — تصویر خاشک

((شَ))

ریزه چوب و علف و کاه، خاشه، خاشاک، خاشک

فرهنگ فارسی معین

تصویری از پاچک — تصویر پاچک

((چ َ))

پهن خشک شده گاو، تپاله

فرهنگ فارسی معین

خرک، خرمای نرسیده، خرمای خام

فرهنگ واژه مترادف متضاد

مرتعی دارای قلعه ای خرابه بین روستاهای کدیر و کدیر سر واقع

فرهنگ گویش مازندرانی