معنی تندیس در فرهنگ فارسی عمید

مجسمه، پیکر، کالبد، تمثال، تصویر، نگارند تندیس او گر به کوه / ز سنگ وقارش شود کُه ستوه (دقیقی - ۱۱۴)

معنی تندیس در لغت نامه دهخدا

بمعنی تن مانند است، چه دیس بمعنی مانند باشد و بمعنی صورت و تمثال و پیکر و کالبد و قالب و جثه نیز آمده است اعم از انسان و حیوانات دیگر. (برهان) (از ناظم الاطباء). بمعنی تندس. (فرهنگ جهانگیری) (از آنندراج). از: تن + دیس، جزو دوم از مصدر ’دئس’ اوستایی بمعنی نمودن و نشان دادن، یعنی تن نما، و این جزو بصورت پسوند در فرخاردیس و طاقدیس هم دیده میشود. (حاشیۀ برهان چ معین) :، نگارند تندیس او گر بکوه، ز سنگ وقارش شود کُه ستوه.، دقیقی.، دو تندیس از زر برانگیخته، ز هرصورتی قالبی ریخته.، نظامی.، رجوع به فرهنگ ایران باستان ص 261، ذیل شبدیز وتندس و تندسه و تندیسه شود

معنی تندیس در فرهنگ فارسی معین

صورت، تصویر، مجسمه، تندیسه، تندسه، تندس

معنی تندیس در فرهنگ واژه مترادف متضاد

پیکر، پیکره، تصویر، تندیسه، قالب، کالبد، مجسمه، نگار، متضاد: تابلونقاشی

معنی تندیس - جستجوی لغت در جدول جو

تندیس

فرهنگ نامهای ایرانی

تندیس

فرهنگ فارسی عمید

تندیس

لغت نامه دهخدا

تندیس

فرهنگ لغت هوشیار

تندیس

فرهنگ فارسی معین

تندیس

فرهنگ واژه فارسی سره

تندیس

فرهنگ واژه مترادف متضاد

تدنیس

چرکین کردن، به پلیدی آلوده ساختن

فرهنگ فارسی عمید

تقدیس

پاک و منزه کردن، به پاکی و پاکیزگی منسوب کردن، به پاکی ستودن

فرهنگ فارسی عمید

تسدیس

شش گوشه کردن چیزی، شش قسمت کردن، شش تایی کردن، شش تایی، در علم نجوم قرار گرفتن یک ششم دورۀ فلک، یعنی دو برج، فاصله میان دو ستاره

فرهنگ فارسی عمید

تنکیس

واژگون کردن، سرنگون ساختن، سرازیر کردن

فرهنگ فارسی عمید

تودیس

(تَ)

پنهان گردیدن. (منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد) ، رویانیدن زمین گیاه را چنانکه بپوشد روی آن را. (منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء) ، چرانیدن ستوردر گیاه نخست برآمده. (از اقرب الموارد). رجوع به تودس شود، تمام نکردن سخن را: ودس الیه بکلمه، طرحها. (از اقرب الموارد). رجوع به ودس شود

لغت نامه دهخدا

تنمیس

(تَ)

پنهان داشتن مکر و عیب از کسی. (منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء) ، روغن رسیدن به موی و چرک گردیدن آن. (از اقرب الموارد) ، ناخوش بوی گردیدن دوغ. (از اقرب الموارد). رجوع به منمس شود

لغت نامه دهخدا

تنویس

(تَ جُ)

اقامت کردن در جای. (منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد)

لغت نامه دهخدا

تلدیس

(تَجْ)

نعل بستن ستور را. (منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد) ، پاره زدن موزه را. (منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء)

لغت نامه دهخدا

اندیس

(اَ)

دهی است از بخش هریس شهرستان اهر با 451 تن سکنه. آب آن از چشمه و محصول آن غلات و سردرختی است. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 4) ، هراسان. هراسناک. بیمناک. مضطرب. نگران:
دل موبدان گشت اندیشه ناک
ز اندیشه دلهایشان گشت چاک.
فردوسی.
اگرچه ویس بی آهو و پاک است
مرا زین روی دل اندیشه ناک است.
(ویس و رامین).
بکار خادمش اندیشه ای همی باید
به از گذشته که اندیشه ناک و حیران است.
انوری.
از پی سودای شب اندیشه ناک
ساخته معجون مفرح ز خاک.
نظامی.
در آن رهگذرهای اندیشه ناک
پراکنده شد بر سرم مغز پاک.
نظامی (از آنندراج).
من خود اندیشه ناک پیوسته
زین زبان شکسته و بسته.
نظامی.
گنهکار اندیشه ناک از خدای
به از پارسای عبادت نمای.
(بوستان).
امین باید از داور اندیشه ناک
نه از رفع دیوان و زجر هلاک.
(بوستان).
و رجوع به اندیشناک شود

لغت نامه دهخدا

تدنیس

(اِ)

شوخگن گردانیدن. (زوزنی). بچرک آلودن. (غیاث اللغات) (آنندراج) (المنجد). ریمناک گردانیدن جامۀ کسی را. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء) (اقرب الموارد) ، معیوب و زشت کردن آبروی کسی را. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء). کاری کردن که آبرو و اخلاق را زشت کند. (المنجد) ، زشت ساختن سوء خلق، کسی را. یقال: دنسه سوء خلقه، ای عابه. (اقرب الموارد)

لغت نامه دهخدا

تندیسه

(تَ سَ / سِ)

بمعنی تندیس است که تمثال و صورت و مانند و غیره باشد. (برهان). پیکر و تصویر و تمثال. (ناظم الاطباء). صورت که پیکر نیز گویندش. (شرفنامۀ منیری). بمعنی تندس است. (فرهنگ جهانگیری) :
بیاراست آن را به مه پیکران
به اشکال تندیسۀ بیکران.
معروفی (از فرهنگ جهانگیری).
رجوع به تندیس شود

لغت نامه دهخدا