بی دین و بدراه و ملحد. (آنندراج). بدکیش و بدمذهب و ملحد. (ناظم الاطباء). بداعتقاد. لامذهب. مقابل پاک دین: بدانند شاهان که روزی است این که بددین پدید آید از پاک دین. دقیقی. که بددین و بدکیش خوانی مرا منم شیر نر میش خوانی مرا. فردوسی (از آنندراج). مرا گویند بددین است و فاضل بهتر آن بودی که دینش پاک بودی و نبودی فضل چندانش. ناصرخسرو. مر مرا گویی برخیز که بددینی صبر کن اکنون تا روز شمار آید. ناصرخسرو. امام شرع سلطان طریقت ناصرالدین آن که تا رایات او آمد نگون شد چتر بددینان. خاقانی. منافقان و بددینان هر یکی سخنی پلید آغاز کردند و صحابه پاک شکسته دل شدند. (راحه الصدور). اما آنک گوید بوحنیفه یا شافعی نه برحق بودند کافر بی یقین و بددین باشد. (راحه الصدور). و مهتر پسر او راباحرب نام بود متهوری، متهتکی، بددینی، خداناشناسی. (تاریخ طبرستان)
بی دین و بدراه و ملحد. (آنندراج). بدکیش و بدمذهب و ملحد. (ناظم الاطباء). بداعتقاد. لامذهب. مقابل پاک دین: بدانند شاهان که روزی است این که بددین پدید آید از پاک دین. دقیقی. که بددین و بدکیش خوانی مرا منم شیر نر میش خوانی مرا. فردوسی (از آنندراج). مرا گویند بددین است و فاضل بهتر آن بودی که دینش پاک بودی و نبودی فضل چندانش. ناصرخسرو. مر مرا گویی برخیز که بددینی صبر کن اکنون تا روز شمار آید. ناصرخسرو. امام شرع سلطان طریقت ناصرالدین آن که تا رایات او آمد نگون شد چتر بددینان. خاقانی. منافقان و بددینان هر یکی سخنی پلید آغاز کردند و صحابه پاک شکسته دل شدند. (راحه الصدور). اما آنک گوید بوحنیفه یا شافعی نه برحق بودند کافر بی یقین و بددین باشد. (راحه الصدور). و مهتر پسر او راباحرب نام بود متهوری، متهتکی، بددینی، خداناشناسی. (تاریخ طبرستان)
بهترین. (برهان) (جهانگیری) (آنندراج) (رشیدی) (ناظم الاطباء). نیکوترین چیز. (شرفنامه). الانتقاء، بهین چیزی برگزیدن. (تاج المصادر بیهقی) : بهین کار اندر جهان آن بود که مانندۀ کار یزدان بود. ابوشکور بلخی. بهین زنان در جهان آن بود کزو شوی همواره خندان بود. فردوسی. کرا جاه و چیز و جوانیش هست بهین شادی این جهانیش هست. اسدی. سپهبد بهین برگزید از میان ببخشید دیگر بر ایرانیان. اسدی. که کرد بهین کار جز بهین کس حلاج نبافد هگرزدیبا. ناصرخسرو. بنگر که بهین کار چیست آن کن تا شهره بباشی بدین و دنیا. ناصرخسرو. بدترین مرد اندر این عالم به بهین زنان دریغ بود. (سندبادنامه). چون بهین مایه ات برفت از دست هرچه سود آیدت زیان پندار. خاقانی. دست بر سر زنی گرت گویم کان بهین عمر رفته باز پس آر. خاقانی. و مهین توانگران آن است که غم درویش خورد و بهین درویشان آن است که کم توانگر گیرد. (گلستان). وضع دوران بنگر، ساغر عشرت برگیر که بهر حالتی این است بهین اوضاع. حافظ.
بهترین. (برهان) (جهانگیری) (آنندراج) (رشیدی) (ناظم الاطباء). نیکوترین چیز. (شرفنامه). الانتقاء، بهین چیزی برگزیدن. (تاج المصادر بیهقی) : بهین کار اندر جهان آن بود که مانندۀ کار یزدان بود. ابوشکور بلخی. بهین زنان در جهان آن بود کزو شوی همواره خندان بود. فردوسی. کرا جاه و چیز و جوانیش هست بهین شادی این جهانیش هست. اسدی. سپهبد بهین برگزید از میان ببخشید دیگر بر ایرانیان. اسدی. که کرد بهین کار جز بهین کس حلاج نبافد هگرزدیبا. ناصرخسرو. بنگر که بهین کار چیست آن کن تا شهره بباشی بدین و دنیا. ناصرخسرو. بدترین مرد اندر این عالم به بهین زنان دریغ بود. (سندبادنامه). چون بهین مایه ات برفت از دست هرچه سود آیدت زیان پندار. خاقانی. دست بر سر زنی گرت گویم کان بهین عمر رفته باز پس آر. خاقانی. و مهین توانگران آن است که غم درویش خورد و بهین درویشان آن است که کم توانگر گیرد. (گلستان). وضع دوران بنگر، ساغر عشرت برگیر که بهر حالتی این است بهین اوضاع. حافظ.
به این. (ناظم الاطباء) (غیاث اللغات) (آنندراج). به این: بدین صفت. بدین شکل. (فرهنگ فارسی معین) : شدم پیر بدین سان و تو هم خود نه جوانی مرا سینه پر انجوخ و تو چون چفته کمانی. رودکی. یارب چو آفریدی رویی بدین مثال خود رحم کن بر امت و از راهشان مکیب. شهید. شفیع باش بر شه مرا بدین زلت چو مصطفی بردادار بدروشنان را. دقیقی. بدین سالیان چهارصد بگذرد کزین تخمه گیتی کسی نسپرد. فردوسی. و دیگر زبانی بدین راستی بگفتار نیکو بیاراستی. فردوسی. مثل من بود بدین اندر مثل زوفرین و ازهر خر. عنصری. ببر آورد بخت پوده درخت من بدین شادم و توشادی سخت. عنصری. بدین شهر دروازه ها شد منقش از آسیب و ازکوس و چتر و عماری. زینبی. زمانی بدین داس گردم درو بکن پاک پالیزم از خار و خو. اسدی. و رجوع به ’این’ شود
به این. (ناظم الاطباء) (غیاث اللغات) (آنندراج). به این: بدین صفت. بدین شکل. (فرهنگ فارسی معین) : شدم پیر بدین سان و تو هم خود نه جوانی مرا سینه پر انجوخ و تو چون چفته کمانی. رودکی. یارب چو آفریدی رویی بدین مثال خود رحم کن بر امت و از راهشان مکیب. شهید. شفیع باش بر شه مرا بدین زلت چو مصطفی بردادار بدروشنان را. دقیقی. بدین سالیان چهارصد بگذرد کزین تخمه گیتی کسی نسپرد. فردوسی. و دیگر زبانی بدین راستی بگفتار نیکو بیاراستی. فردوسی. مثل من بود بدین اندر مثل زوفرین و ازهر خر. عنصری. ببر آورد بخت پوده درخت من بدین شادم و توشادی سخت. عنصری. بدین شهر دروازه ها شد منقش از آسیب و ازکوس و چتر و عماری. زینبی. زمانی بدین داس گردم درو بکن پاک پالیزم از خار و خو. اسدی. و رجوع به ’این’ شود
مرکّب از: بی + دین، کافر و بیراه و بی مذهب، (آنندراج)، بی کیش و بی مذهب و ملحد، (ناظم الاطباء)، کافر، بی کتاب، که دین ندارد، (یادداشت مؤلف)، آنکه دین ندارد، بی کیش، لامذهب، مقابل دیندار، زندیق، (مهذب الاسماء) : بمن بر پس از مرگ نفرین بود همان نام من پیر بی دین بود، فردوسی، گرانمایه کسری ورا یار گشت دل مرد بیدین پرآزار گشت، فردوسی، نگون بخت را زنده بردار کرد سر مرد بیدین نگونسار کرد، فردوسی، ای ملکی کز تو به هر کشوری بهرۀبیدینان گرم و عناست، فرخی، هیچ بیدین به زر او را نتوانست فریفت ورچه شاهان جهان را بفریبند به زر، فرخی، رای را زنده تو بجهاندی و بزدودی همی زنگ کفر از روی بیدینان به صمصام صقیل، فرخی، مرد را در دین روا باشد که جوید دین بعقل بازگوی آخر که بیدین را علامت چیست پس، ناصرخسرو، خسیس است و بیقدر و بیدین اگر فریدونش خالست و جمشید عم، ناصرخسرو، قاضی بیدین از ابلیس لعین پرفتنه تر است، (گلستان)، ترا با چنین علم و ادب که داری با بیدینی حجت نماند، (گلستان)، مرا چه کار به ابن زیاد بیدین است فرشته را چه سروکاربا شیاطین است، ؟
مُرَکَّب اَز: بی + دین، کافر و بیراه و بی مذهب، (آنندراج)، بی کیش و بی مذهب و ملحد، (ناظم الاطباء)، کافر، بی کتاب، که دین ندارد، (یادداشت مؤلف)، آنکه دین ندارد، بی کیش، لامذهب، مقابل دیندار، زندیق، (مهذب الاسماء) : بمن بر پس از مرگ نفرین بود همان نام من پیر بی دین بود، فردوسی، گرانمایه کسری ورا یار گشت دل مرد بیدین پرآزار گشت، فردوسی، نگون بخت را زنده بردار کرد سر مرد بیدین نگونسار کرد، فردوسی، ای ملکی کز تو به هر کشوری بهرۀبیدینان گرم و عناست، فرخی، هیچ بیدین به زر او را نتوانست فریفت ورچه شاهان جهان را بفریبند به زر، فرخی، رای را زنده تو بجهاندی و بزدودی همی زنگ کفر از روی بیدینان به صمصام صقیل، فرخی، مرد را در دین روا باشد که جوید دین بعقل بازگوی آخر که بیدین را علامت چیست پس، ناصرخسرو، خسیس است و بیقدر و بیدین اگر فریدونش خالست و جمشید عم، ناصرخسرو، قاضی بیدین از ابلیس لعین پرفتنه تر است، (گلستان)، ترا با چنین علم و ادب که داری با بیدینی حجت نماند، (گلستان)، مرا چه کار به ابن زیاد بیدین است فرشته را چه سروکاربا شیاطین است، ؟
دین خوب. و پارسیان آئین و کیش خود را به دین خوانده اند و لغتی است پارسی که عرب نیز بهمین معنی استعمال کرده و عرب وعجم در بعضی لغات مشارکت دارند، از آن جمله دین، تنور، خمیر، دینار، درهم، کفن، و غیره. (انجمن آرا) (آنندراج). دین و آئین حضرت زردشت که دین بهی گویند. (ناظم الاطباء). دین زردشتی. گبر. مجوس.
دین خوب. و پارسیان آئین و کیش خود را به دین خوانده اند و لغتی است پارسی که عرب نیز بهمین معنی استعمال کرده و عرب وعجم در بعضی لغات مشارکت دارند، از آن جمله دین، تنور، خمیر، دینار، درهم، کفن، و غیره. (انجمن آرا) (آنندراج). دین و آئین حضرت زردشت که دین بهی گویند. (ناظم الاطباء). دین زردشتی. گبر. مجوس.
به داننده. داناتر. اعلم. (فرهنگ فارسی معین). مطلع و آگاه تر: نه با آنت مهر و نه با اینت کین که بهدان تویی ای جهان آفرین. فردوسی. گرگ ز روباه به دندان تر است روبه از آن رست که بهدان تر است. نظامی
به داننده. داناتر. اعلم. (فرهنگ فارسی معین). مطلع و آگاه تر: نه با آنْت مهر و نه با اینْت کین که بهدان تویی ای جهان آفرین. فردوسی. گرگ ز روباه به دندان تر است روبه از آن رست که بهدان تر است. نظامی
منسوب به بسد که مرجان باشد و مراد از سرخی است. (از غیاث) (آنندراج). سرخ به رنگ مرجان. (ناظم الاطباء). قرمزرنگ. به رنگ بسد: از آن کو ز ابری بازکردار کلفتش بسدین و تنش زرین. رودکی. لاله زاری خوش شکفته پیش برگ یاسمین چون دهان بسدین در گوش سیمین گفته راز. منوچهری. ابر بر کار کرده کارگهی بسدین پود و زمردینش تار. مسعودسعد. ز بسدین لب لعل شکر سرشتۀ او خطی چو برگ نی سبز نو دمید امسال. سوزنی. فرو گسست بعناب عنبرین سنبل فرو شکست بخوشاب بسدین شکر. انوری. و در اشعار فارسی گاهی به تخفیف نیز آمده است: به سمن زار درون لالۀ نعمان بشنار چون دواتی بسدین است خراسانی وار وان دوات بسدین را نه سر است و نه نگار در بنش تازه مداد طبری برده بکار چون دو انگشت دبیری که کند فصل بهار به دوات بسدین اندر شبگیر پگاه. منوچهری
منسوب به بسد که مرجان باشد و مراد از سرخی است. (از غیاث) (آنندراج). سرخ به رنگ مرجان. (ناظم الاطباء). قرمزرنگ. به رنگ بسد: از آن کو ز ابری بازکردار کلفتش بسدین و تنش زرین. رودکی. لاله زاری خوش شکفته پیش برگ یاسمین چون دهان بسدین در گوش سیمین گفته راز. منوچهری. ابر بر کار کرده کارگهی بسدین پود و زمردینش تار. مسعودسعد. ز بسدین لب لعل شکر سرشتۀ او خطی چو برگ نی سبز نو دمید امسال. سوزنی. فرو گسست بعناب عنبرین سنبل فرو شکست بخوشاب بسدین شکر. انوری. و در اشعار فارسی گاهی به تخفیف نیز آمده است: به سمن زار درون لالۀ نعمان بشنار چون دواتی بسدین است خراسانی وار وان دوات بسدین را نه سر است و نه نگار در بنش تازه مداد طبری برده بکار چون دو انگشت دبیری که کند فصل بهار به دوات بسدین اندر شبگیر پگاه. منوچهری