معنی برتافتن در لغت نامه دهخدا

پیچیدن و برگردانیدن. (ناظم الاطباء). برگرداندن.، تاکردن. کج کردن. پیچاندن. خماندن. خمانیدن. بسوی دیگر کژ کردن. (یادداشت مؤلف). برگردانیدن چنانکه دم کارد یا چنگال یا نوک میخ و امثال آن را. قسمتی از چیزی متصل را بجهتی دیگر میل دادن. بجهتی مخالف جهت طبیعی خمانیدن:، پیلی چو درپوشی زره شیری چو برتابی کمان، ابری چو برگیری قدح ببری چو در یازی بزین.، فرخی.، آرام دلم بستدی و دست شکیبم، برتافتی و پنجۀ صبرم بشکستی.، سعدی.، - بهم برتافتن، بهم پیچیدن. بهم تابیدن:، صدهزاران خیط یک تا را نباشد قوتی، چون بهم برتافتی اسفندیارش نگسلد.، سعدی.، - پشت برتافتن، پشت دادن. پشت برگرداندن. روی گرداندن و گریختن:، یلان سپه پشت برتافتند، زپس دشمنان تیز بشتافتند.، اسدی (گرشاسب نامه).، - پنجه برتافتن، سوی پشت دست خم کردن آن. (یادداشت مؤلف).، - چشم برتافتن، برگرداندن آن:، یل پهلوان چون شنید این زخشم، گره زد بر ابرو و برتافت چشم.، اسدی (گرشاسب نامه).، برآشفت گرشاسب از کین و خشم، بزد بر بهو بانگ و برتافت چشم.، اسدی (گرشاسب نامه).، - دامن برتافتن، برپیچیدن دامن. درنوردیدن دامن:، سبک دامن داد برتافتی، گذشته بجستی و دریافتی.، فردوسی.، این نفس جان دامنم برتافته ست، بوی پیراهان یوسف یافته ست.، مولوی.، - سرکسی برتافتن، پیچاندن:، زگیتی همه کام دل یافتی، سر دشمن از تخت برتافتی.، فردوسی.، مسلسل یک اندر دگر بافته، گره برزده سرش برتافته.، فردوسی.،

معنی برتافتن در فرهنگ لغت هوشیار

پیچاندن، تا کردن، برگرداندن، خمانیدن

معنی برتافتن در فرهنگ فارسی معین

برگردیدن، پیچیدن، تحمل کردن، تاب آوردن، توانایی داشتن، توان برابری داشتن

معنی برتافتن در فرهنگ واژه مترادف متضاد

پیچیدن، تاب دادن، برگردانیدن، رو گردانیدن، سرپیچیدن، اعراض کردن، روی برتافتن، تمکین ن کردن، سرپیچی کردن، نافرمانی کردن، عصیان ورزیدن، تاب آوردن، تحمل کردن، برخود هموار کردن، طاقت آوردن، متضاد: برنتافتن

معنی برتافتن - جستجوی لغت در جدول جو

برتافتن

لغت نامه دهخدا

برتافتن

فرهنگ لغت هوشیار

برتافتن

فرهنگ فارسی معین

برتافتن

فرهنگ واژه فارسی سره

برتافتن

فرهنگ واژه مترادف متضاد

بر تافتن

تحمل کردن، روگردانیدن، پیچیدن، تاب دادن، مقابله و برابری کردن

فرهنگ فارسی عمید

برتافته

برگردیده، برگشته، پیچیده

فرهنگ فارسی عمید

برتافته

(بَ تَ / تِ)

نعت مفعولی مرکب از برتافتن. رجوع به برتافتن و تافتن شود: عقلاء، شتر مادۀ برتافته پای. (منتهی الارب).
- برتافته شدن، خشمگین شدن. رجوع به تافته شدن شود

لغت نامه دهخدا

ورتافتن

(فَ دَ)

برتافتن و پیچیدن و لگد زدن و لگد کردن. (ناظم الاطباء)

لغت نامه دهخدا

بشتافتن

(نَ / نِ خوا / خا تَ)

شتافتن. عجله کردن. تعجل. (تاج المصادر بیهقی). تسرع. (تاج المصادر بیهقی) (زوزنی). تمطر. اهراع. (تاج المصادر بیهقی). سرعت نمودن. عصف. عصوف. (منتهی الارب) : استعجال، بشتافتن خواستن. (از تاج المصادر بیهقی) :
که ما در بیابان خبر یافتیم
بدان آگهی نیز بشتافتیم.
فردوسی.
من بشتافتم تا ملک را خبر کنم. (کلیله و دمنه). و رجوع به شتافتن شود

لغت نامه دهخدا

برشتافتن

(مَ لَ / لِ / لُ کَ)

شتافتن. ازراف. (زوزنی). رجوع به شتافتن شود، حکایت کردن. حدیث کردن. گفتن. شرح دادن:
ز بهرام و از رستم نامدار
ز هرچت بپرسم بمن برشمار.
فردوسی.
بنزد سیاوش خرامید زود
بر اوبرشمرد آن کجا رفته بود.
فردوسی.
بر او برشمردند یکسر سخن
که بخت از بدیها چه افکند بن.
فردوسی.
گفت یا جبرئیل از اینهمه که برشمری از هیچکدام نمیگویم از آرزوی دیدار دوست میگویم. (قصص الانبیاء).
اگر صفات جمال تو بر تو برشمرم
گمان مبرکه کسی را همال خود شمری.
سوزنی.
و در ایستادو فضایل ابی موسی اشعری... مجموع برشمرد. (تاریخ قم). و رجوع به شمردن شود.
، برشمردن کسی را، دشنام دادن. دشنام گفتن. عیبگویی کردن. بد گفتن. ذکر. (یادداشت مؤلف). غریدن. لندیدن بر کسی. (یادداشت مؤلف) :
سوی خانه آب شد آب برد (زن پالیزبان)
همی در نهان شوی را برشمرد
که این پیر ابله نماند بجای
هرآنگه که بیند کسی در سرای.
فردوسی.
مرا چون بدسگالان خوار کردی
بروزی چند بارم برشمردی.
(ویس و رامین).
چه بفزودت از آن زشتی که کردی
مرا چندین بزشتی برشمردی.
فخرالدین اسعد (ویس ورامین).
اگرچه مرا دست دشنام برد
ترا نیز هم چند می برشمرد.
اسدی (گرشاسب نامه).
رجوع به ذکر شود

لغت نامه دهخدا

برکافتن

(مُ ضَ لَ)

رجوع به کافتن شود

لغت نامه دهخدا

درتافتن

(پَمْ بَ / بِفَ رَ دَ)

تافتن. پیچیدن، ظاهر شدن. نمایان شدن. (فرهنگ لغات و تعبیرات مثنوی) :
آب و دانه در قفص گر یافته ست
آن ز باغ و عرصه ای درتافته ست.
مولوی.
، پرتو افکندن. روشنایی افکندن

لغت نامه دهخدا

بربافتن

(مُ قَ عَ)

بافتن. رجوع به بافتن شود.

لغت نامه دهخدا

برتاختن

(مَ لَ)

روان شدن. جاری گشتن:
چنین تاش دو دیده بگداختی
ز مژگان برخساره برتاختی.
اسدی (گرشاسب نامه).
چو دیدندش از جای برتاختند
زپیرامنش جنگ برساختند.
اسدی (گرشاسب نامه).
، نوار مانندی که از کرباس و غیره دوزند و بر گهوارۀ اطفال نصب کنند وطفل را بدان در گهواره بندند. (برهان) (ناظم الاطباء). بربند. رجوع به بربند شود، مرغ ماهیخوار که بوتیمار نیز گویند، نوعی از پارچۀ کم رنگ. (ناظم الاطباء) ، نوعی از پارچۀ کم عرض. (برهان) :
صوفک و خاصک و تن جامه و بیت و برتنگ
کلی و کلفتن و سالو و روسی انصار.
نظام قاری (دیوان ص 15).
صوف بنگر که سجیف قدک و برتنگ است
شاه پیوند بامثال سپه کرد نکرد.
نظام قاری (دیوان ص 59).
بزاز رخت تا تومرنجی ز بیش و کم
برتنگ را گشوده و کتان فراخ و تنگ.
نظام قاری (دیوان ص 89).
حال برتنگی بگفتم شمه ای
جستمش سررشته ای ز آغاز کار.
نظام قاری (دیوان ص 29)