معنی بداندیش در فرهنگ فارسی عمید

کسی که اندیشۀ بد دربارۀ دیگری داشته باشد، بدخواه، بددل، بدنیت

معنی بداندیش در لغت نامه دهخدا

بدگمان. متظنن. (مهذب الاسماء). بدسگال. بدخواه. (از آنندراج). آنکه در مورد دیگران اندیشۀ بد دارد. بدنیت. بدخواه. مقابل نیک اندیش. (فرهنگ فارسی معین) :، بداندیش دشمن بود ویل جو، که تا چون ستاند ازو چیز او.، رودکی (احوال و اشعار رودکی ج 3 ص 1101).، شنیدم که گشتاسب را خویش بود، پسر را همیشه بداندیش بود.، دقیقی.، روان تو شد بآسمان در بهشت، بداندیش تو بدرود هر چه کشت.، فردوسی.، نباشی بداندیش یا بدسگال، بکشور نخوانی مرا جز همال.، فردوسی.، چنین گفت و برخاست از پیش اوی، پر از مهر جان بداندیش اوی.، فردوسی.، بدین عید مبارک شادمان باد، بداندیشان او غمناک و غمخوار.، فرخی.، زین بهار نو قسمش طرب و شادی باد، قسم بدخواه و بداندیشش اندوه و الم.، فرخی.، خلعت شاهی و منشور فرستد بر تو، تا شود دشمن تو کور و بداندیش تو کر.، فرخی.، بجهان بادی پیوسته و از دور فلک، بهرۀ تو طرب و بهر بداندیش ملال.، فرخی.، هرگز نکند با ضعفا سخت کمانی، با آنکه بداندیش بود سخت کمان است.، منوچهری.، سپهبد ز شیروی شد دل نژند، برآشفت و گفت این بداندیش زند.، (گرشاسب نامه)، تو ای زاغ چهر بداندیش سست، همی خویشتن را ندانی درست.، (گرشاسب نامه).، نشاید بداندیش بودن بسی، کند زندگی تلخ بر هر کسی.، (گرشاسب نامه).، و از یار بداندیش و بدآموز دور باش. (منتخب قابوسنامه).، یکی خیل چراگوی و دگر خیل چراجوی، این خلق بداندیش بدینگونه چرا اند.، ناصرخسرو.، او را یزدجرد گناهکار گفتندی از آنچه معیوب و بداندیش و بداندرون و خونخوار بود. (فارسنامۀ ابن البلخی ص 74).، سیه کن روان بداندیش را، بشوی از سیاهی دل خویش را.، نظامی.، ره از شب چو روز بداندیش بود، وشاقی و شمعی روان پیش بود.، نظامی.، امین و بداندیش طشتند و مور، نشاید در او رخنه کردن بزور.، سعدی (بوستان).، چشم بداندیش که برکنده باد، عیب نماید هنرش در نظر.، سعدی (گلستان).، چندگویی که بداندیش و حسود، عیب گویان من مسکینند.، سعدی (گلستان).، ز خوف هجرم ایمن کن اگر امید آن داری، که از چشم بداندیشان خدایت درامان دارد.، حافظ.،

معنی بداندیش در فرهنگ واژه مترادف متضاد

بدخواه، بددل، بدسگال، دژاندیش، کج اندیش، بدنیت، متضاد: نیک اندیش، نیکخواه، کینه جو، کینه وزر، جلاد، دژخیم

معنی بداندیش - جستجوی لغت در جدول جو

بداندیش

فرهنگ فارسی عمید

بداندیش

لغت نامه دهخدا

بداندیش

فرهنگ لغت هوشیار

بداندیش

فرهنگ واژه مترادف متضاد

اندیش

اندیشیدن، پسوند متصل به واژه به معنای اندیشنده مثلاً بداندیش، خیراندیش، دوراندیش، نیک اندیش

فرهنگ فارسی عمید

براندی

نوعی نوشابۀ الکلی قوی که از تقطیر شراب یا تفالۀ انگور تهیه می شود

فرهنگ فارسی عمید

اندیش

(اَ)

در ترکیب بجای اندیشنده نشیند. (از یادداشت مؤلف). پندارنده و اندیشه کننده و نگرنده و تفکرکننده و تأمل کننده و همیشه بطور ترکیب استعمال میگردد مانند خیراندیش... (ناظم الاطباء). فکرکننده به معنی فاعل و این اکثربترکیب می آید چنانکه پس اندیش... (آنندراج). آخراندیش، بداندیش، چاره اندیش، خیال اندیش، خیراندیش، دوراندیش، دولت اندیش، زیرک اندیش، ستم اندیش، شراندیش، صلاح اندیش، عاقبت اندیش، عدداندیش، کج اندیش، کم اندیش، کوته اندیش، مآل اندیش، محال اندیش، مصلحت اندیش، نکواندیش، نکونامی اندیش، نیک اندیش، وفااندیش. (یادداشت های مؤلف).

لغت نامه دهخدا

خاندیش

نام سلسله ای بوده است که از 801 تا 1008 هجری قمری (1399 - 1599 میلادی)، در قسمتی از هندوستان حکومت کرده اند، نخستین پادشاه این خاندان ناصرخان اولین فرمانروای مسلم خاندیش است که خود را از زیر باراطاعت سلاطین دهلی بیرون آورد و مدعی رساندن نسب خویش بخلیفۀ ثانی عمر شد، این شخص از راه مواصلت با پادشاهان گجرات نسبت داشت و ممالک او که شامل درۀ سفلای نهر تپتی نیز بود با خاک گجرات فقط بواسطۀ بیشه ای مجزا میشد و پایتخت او شهر برهان پور و در نزدیکی قلعۀ اسیرگره بود، اکبرشاه برهان پور را گرفت و در 970هجری قمری (1562 میلادی) پادشاه آن را دست نشاندۀ خود کردولی خاندیش تا سال 1008 هجری قمری ضمیمۀ ممالک مغول نشده بود، در این تاریخ قلعۀ اسیرگره پس از شش ماه محاصره مسخر گردید و سلسلۀ سلاطین خاندیش برافتاد،
این سلسه بدست مغولان برافتاد، (از طبقات سلاطین لین پول ص 285 و معجم الانساب زمباور صص 434 - 435)

لغت نامه دهخدا

نااندیش

(اَ)

به معنی بدیهه باشد. یعنی ظاهر و روشن که احتیاج به فکر ندارد، چنانکه گویند روز روشن است و شب تاریک. (برهان قاطع) (انجمن آرای ناصری). هر چیز آشکار و روشن و بدیهی که محتاج به فکر و اندیشه نباشد و تأمل لازم نداشته باشد و بلاتأمل. (ناظم الاطباء). و رجوع به آنندراج شود

لغت نامه دهخدا

مغاندیش

(خوی / خی تَ رَ)

متعمق. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). ژرف اندیش. که به مغ سخن یا موضوع اندیشد:
با همه فرزانگی و عقل مغاندیش
بر خر مغ عاشقم که پیر و جوانم.
سوزنی.
و رجوع به مغ شود

لغت نامه دهخدا

شراندیش

(اَ)

مقابل خیراندیش. بدسگال. بداندیش

لغت نامه دهخدا

درداندیش

(دَ بَ تَ / تِ)

اندیشنده به درد، دردناک. دردآلود. سوزناک.
- عشق درداندیش، عشقی که خاصیتش اندیشه های دردناک است. (فرهنگ لغات و تعبیرات مثنوی) :
یار کرد او عشق درداندیش را
کلب لیسد خویش ریش خویش را.
مولوی

لغت نامه دهخدا

خرداندیش

(زَ دَ / دِ)

مته بخشخاش گذار. مو از ماست کشاننده. خردانگار. کوته نظر:
در تصرف مباش خرداندیش
تا زیانی بزرگ ناید پیش.
نظامی

لغت نامه دهخدا

بداندام

(بَ اَ)

بدقامت. (یادداشت مؤلف).

لغت نامه دهخدا

بداندیشی

(بَ اَ)

عمل بداندیش. مقابل نیک اندیشی. (فرهنگ فارسی معین). بدخواهی. (ناظم الاطباء). سؤظن. (یادداشت مؤلف). بدگمانی. بدخیالی. بدسگالی:
بکار آورد کژی و دشمنی
بداندیشی و کیش آهرمنی.
فردوسی.
نداند جز از تنبل وجادویی
فریب و بداندیشی و بدخویی.
فردوسی.
من ترا هرگز با شوی ندادستم
وز بداندیشی پایت نگشادستم.
منوچهری.
بکوی شوخی و بی شرمی و بداندیشی
اگر بدانی من نیک چستم و چالاک.
سوزنی.
- بداندیشی کردن، بدخواهی کردن. خیال و اندیشۀ بد درباره کسی کردن. (ناظم الاطباء) :
باتن مرد بد کند خویشی
در حق دیگران بداندیشی.
نظامی.
بد میندیش گفتمت، پیشی
عاقبت بد کند بداندیشی.
نظامی

لغت نامه دهخدا

بداندیشه

(بَ اَ شَ / شِ)

بداندیش. بدفکر. بدخیال. بدگمان. بدسگال. که اندیشۀ بد در سر پرورد. ج، بداندیشگان:
هنرپرور و راد وبخشنده گنج
از این تخمه هرگز نبد کس به رنج
نهادند بر دشمنان باژ و ساو
بداندیشگان بارکش همچو گاو.
فردوسی.
چنین روز، روزت فزون باد و بخت
بداندیشگان را نگون باد بخت.
فردوسی.
سپه را ز دشمن تن آسان کنیم
بداندیشگان را هراسان کنیم.
فردوسی.
که پور پشنگ آن بداندیشه مرد
کجا جای گیرد بروز نبرد.
فردوسی.
نگویم بداندیشه را نیز بد
کز آن گفته باشم بداندیش خود.
نظامی.
- بداندیشه گشتن، بدگمان و بداندیش شدن، بدخواه شدن. دشمن شدن:
چو دیدی که دارا جفاپیشه گشت
گناهی نه، با من بداندیشه گشت.
نظامی، درختی که میوۀ بد آورد. (ناظم الاطباء)