- احرض(اَ رُ)
کوهی است ببلاد هذیل و از این رو آن را احرض خوانند که هرکه از آب آنجا خورد معده وی فاسد گردد، انبوهی کردن. اجتماع. ازدحام، ارادۀ کاری کرده بازایستادن از آن
معنی احرض - جستجوی لغت در جدول جو
- احرض(اَ رَ)
تنگ چشم.
پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما
گلرنگ، گیاهی یک ساله با برگ های بیضی شکل و گل های نارنجی که گاه به جای زعفران به کار می رود، کاجیره، کاژیره، کابیشه، بهرم، عصفر
(اِ)
لغت نامه دهخدا
گل رنگ. کافشه. گل کاغاله. گل کاچیره. کازیره. کاجیره. (مهذب الاسماء). کاژیره. عصفر. بهرم. بهرمان. مریق. نقد. زعفران بدل و با آن زعفران را غش کنند. در اختیارات بدیعی آمده: احریض بهرم و بهرمان است و خربع و عصفر و مریق و نقد نیز گویند و در عصفر گفته شود. در برهان قاطع آمده: احریض داروئی است که کلف را زایل کند وبصفاهانی گل کافشه و بعربی عصفر خوانند. حکیم مؤمن در تحفه آورده: احریض، بفارسی گل کافشه و رنگ زعفران و بلغت دیلمی کاجیره نامند. بستانی او در دوم گرم و در اول خشک و برّی، در سیم گرم و قوتش تا سه سال باقی میماند. منضج و با قوه قابضه و محرک باه و منوّم و محلل و مقوی جگر و گدازندۀ خون منجمد مطلقا و ضماد او با عسل جهت قوبا و با ماست بر مثانه جهت احتباس بول مجرّب و طلاء او با عسل جهت بهق و برص و قلاع أطفال و با سرکه جهت خارش بدن و اورام حارّه و باد سرخ و ورم جگر مفید و مضر سپرز و مصدع و مبخر و مفسد معده و مصلحش عسل و قدر شربتش یک مثقال و چون با گوشت بجوشانند باعث زود مهرّا شدن او و لذاذت اطعمه میشود. ضریر انطاکی نیز احریض را عصفر گفته است. (تذکرۀ اولی الالباب ص 40)
(اَ را)
لغت نامه دهخدا
سزاوارتر. الیق. اجدر. ارآی. شایسته تر. درخورتر. بسزاتر. اولی. احق. اصلح. اقمن: تا بر وجه اولی و احری ادا کرده آید. (چهارمقاله)
(اَ رَ)
لغت نامه دهخدا
حریص تر: و لتجدنّهم احرص الناس علی حیوه. (قرآن 96/2).
- امثال:
احرص من ذرّه.
احرص من کلب علی جیفه.
احرص من کلب علی عرق (عرق استخوانی است که بر آن گوشت باشد).
احرص من کلب علی عقی. (مجمع الأمثال میدانی)
- امثال:
احرص من ذرّه.
احرص من کلب علی جیفه.
احرص من کلب علی عرق (عرق استخوانی است که بر آن گوشت باشد).
احرص من کلب علی عقی. (مجمع الأمثال میدانی)
(رِ)
لغت نامه دهخدا
نعت فاعلی از حرض و حروض و حراضه. تباه، مرد بیمار برجامانده مشرف بر مرگ، مرد گداخته جسم، آنکه اندوه و بیماری وی دراز باشد، آنکه ناکس و فرومایه باشد
(اَ رَ)
لغت نامه دهخدا
عریض تر. پهن تر. پرپهناتر. مقابل اطول. نعت تفضیلی از عرض. (یادداشت بخط مؤلف) : و القبرسی (من اکتمکت) شبیه بالیمانی الا انه اعرض و الی الطول ماهو... (ابن البیطار). حکی اصمعی عن ابیه قال: مارأیت اعرض زنداً من الحسن (حسن بصری) کان عرضه شبراً. (ابن خلکان). و یقال: اعرض من الدهناء
ور غلاننده بر جنگ انگیزنده ور غلانیده بر جنگ انگیخته، دلگداخته، زمین خورده نیمه مرده از پا در آمده آنکه از عشق و اندوه گداخته باشد، مرد بر جای مانده که نتواند برخیزد، بر انگیخته شده ورغلانیده جمع محرضین. تحریک کننده ورغلاننده مشوق: بر هر مایه دار معنی... که رسیدم او را بر اتمام آن مرغب و محرض یافتم، جمع محرضین
این واژه در تازی نیامده ولی در مرزبان نامه پیاپی به کار رفته (قزوینی) آغالش برانگیخته شدن بر انگیخته شدن، آغالش. توضیح این لغت در قاموسهای عربی نیامده اما در مرزبان نامه مکرر استعمال شده از آن جمله (داعیه طلب پادشاهی و فرماندهی بر شما و دیگر انواع در باطن من پدید آورد و تحرض وتعرض من (بر) مهتری و سروری شما بیفزود (مرزبان نامه چاپ 1317 تهران. 165 و ظاهرا منشا توهم مولف این کتاب وجود (تحریض) است (قزوینی مرزبان نامه. ایضا)
از گیاهان کاجیره کاژیره روی کرده چو تخم کاژیره به نفاق و دل اندرون تیره (سنائی حدیقه)
آن که از عشق و اندوه گداخته باشد، مرد بر جای مانده که نتواند برخیزد، برانگیخته شده، ورغلانیده، جمع محرضین