- یساول
جلودار، قراول، نگهبان، در دورۀ صفویه، مامور تشریفات، نقیب، صف آرا
معنی یساول - جستجوی لغت در جدول جو
- یساول (یَ وُ)
امیر خراسان از طرف ابوسعید که مردی ستمگر بود و در سال 716 هجری قمری از یاران یسور شکست خورد و در راه فرار به عراق به سال 717 هجری قمری به قتل رسید. (از تاریخ مغول ص 330). و رجوع به حبیب السیر شود
- یساول (یَ وُ)
دهی است از دهستان چهاراویماق بخش قره آغاج شهرستان مراغه واقع در 4 هزارگزی جنوب باختری قره آغاج با 204 تن سکنه. آب آن از چشمه سارها و راه آن مالرو است. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 4)
- یساول (یَ وُ)
یساور. سواری که ملازم امرا و رجال بزرگ باشد. (ناظم الاطباء). مأمور تشریفات درباری به طور عام:
بندۀ آن نگاه خشم آلود
که یساول به مجلسش غضب است.
فوقی (از آنندراج).
یساولان حقیقت را به عرض رسانیدند اورا به حضور طلبید. (تاریخ زندیۀ گلستانه). در بیان تفصیل شغل لشکرنویس دیوان اعلی که وزیر سرکار آقایان و قوشچیان و یساولان و قاپوچیان دیوان حرم و غیرهم... و ارقام و احکام طلب و تنخواه امرا و مقربان درگاه و آقایان و قوشچیان و یساولان و... که غیر غلام باشند... به مهر او می رسد. (تذکره الملوک چ دبیرسیاقی صص 40- 41). در بیان تفصیل شغل ایشیک آقاسی باشی... مشارالیه ریش سفید کل یساولان... و مواجب و تیول... بر طبق... رقم صادر می گردد. (تذکره الملوک ص 8). از تنخواه و مقربان و یساولان بیست دینار... و رسوم پیشکش به شرح اسم لشکرنویس است. (تذکره الملوک ص 62). تیول و مواجب همه ساله، یساولان: یکهزار و پانصد و هشتاد وهفت تومان... (تذکره الملوک ص 93).
- یساولان قور، مأموران تسلیحات. سواران و نظامیان مسؤول اسلحه و قورخانه: شغل مشارالیه آن است که... سایر کیفیات سرکار مزبور را از قورچیان و یوزباشیان و یساولان قور و غیرهم را نیز وزراء قورچی خط گذاشته و طوامیر و تصدیقات و نسخه جات ملازمت یوزباشیان و یساولان قور و... نزد وزرای مذکوره ضبط و... می نوشته اند. (تذکره الملوک ص 84). شغل مشارالیه آن است که... سایر کیفیات طلب و همه ساله تیول و مواجب یوزباشیان و یساولان قور و غیره... می نوشته اند. (تذکره الملوک ص 38).
- یساول صحبت، رئیس تشریفات. (ناظم الاطباء) : تیول و مواجب همه ساله:... یساولان صحبت و ایشیک آقاسیان حرم و دیوان هادیان چهارهزاروهفتصدوبیست و یک تومان. (تذکره الملوک ص 92)... مشارالیه ریش سفید کل یساولان صحبت و ایشیک آقاسیان... (تذکرهالملوک ص 8). همگی یساولان صحبت و ایشیک آقاسیان را ’مقرب الحضرت’ می نویسند. (تذکره الملوک ص 28).
، پیک و قاصد دولتی. (ناظم الاطباء) ، ملازمی که چماق طلا و یا نقره بر دوش گرفته پیشاپیش امرا رود. (ناظم الاطباء). مقرعه داران. مأموران ’دورشو دورشو’ یا ’بردابردگوی’. نقیب و چوبدار. (از غیاث) (از آنندراج). چوبداری را گویند که برای نظم صفوف و طرد و منع بیگانه در دربار ارباب دولت باشد. (سنگلاخ) ، میرتوزک (یزک ؟) پاسبانان. (ناظم الاطباء). میریزک. (از آنندراج) ، حاشیه نشینان و ملازمان و نوکرها
بندۀ آن نگاه خشم آلود
که یساول به مجلسش غضب است.
فوقی (از آنندراج).
یساولان حقیقت را به عرض رسانیدند اورا به حضور طلبید. (تاریخ زندیۀ گلستانه). در بیان تفصیل شغل لشکرنویس دیوان اعلی که وزیر سرکار آقایان و قوشچیان و یساولان و قاپوچیان دیوان حرم و غیرهم... و ارقام و احکام طلب و تنخواه امرا و مقربان درگاه و آقایان و قوشچیان و یساولان و... که غیر غلام باشند... به مهر او می رسد. (تذکره الملوک چ دبیرسیاقی صص 40- 41). در بیان تفصیل شغل ایشیک آقاسی باشی... مشارالیه ریش سفید کل یساولان... و مواجب و تیول... بر طبق... رقم صادر می گردد. (تذکره الملوک ص 8). از تنخواه و مقربان و یساولان بیست دینار... و رسوم پیشکش به شرح اسم لشکرنویس است. (تذکره الملوک ص 62). تیول و مواجب همه ساله، یساولان: یکهزار و پانصد و هشتاد وهفت تومان... (تذکره الملوک ص 93).
- یساولان قور، مأموران تسلیحات. سواران و نظامیان مسؤول اسلحه و قورخانه: شغل مشارالیه آن است که... سایر کیفیات سرکار مزبور را از قورچیان و یوزباشیان و یساولان قور و غیرهم را نیز وزراء قورچی خط گذاشته و طوامیر و تصدیقات و نسخه جات ملازمت یوزباشیان و یساولان قور و... نزد وزرای مذکوره ضبط و... می نوشته اند. (تذکره الملوک ص 84). شغل مشارالیه آن است که... سایر کیفیات طلب و همه ساله تیول و مواجب یوزباشیان و یساولان قور و غیره... می نوشته اند. (تذکره الملوک ص 38).
- یساول صحبت، رئیس تشریفات. (ناظم الاطباء) : تیول و مواجب همه ساله:... یساولان صحبت و ایشیک آقاسیان حرم و دیوان هادیان چهارهزاروهفتصدوبیست و یک تومان. (تذکره الملوک ص 92)... مشارالیه ریش سفید کل یساولان صحبت و ایشیک آقاسیان... (تذکرهالملوک ص 8). همگی یساولان صحبت و ایشیک آقاسیان را ’مقرب الحضرت’ می نویسند. (تذکره الملوک ص 28).
، پیک و قاصد دولتی. (ناظم الاطباء) ، ملازمی که چماق طلا و یا نقره بر دوش گرفته پیشاپیش امرا رود. (ناظم الاطباء). مقرعه داران. مأموران ’دورشو دورشو’ یا ’بردابردگوی’. نقیب و چوبدار. (از غیاث) (از آنندراج). چوبداری را گویند که برای نظم صفوف و طرد و منع بیگانه در دربار ارباب دولت باشد. (سنگلاخ) ، میرتوزک (یزک ؟) پاسبانان. (ناظم الاطباء). میریزک. (از آنندراج) ، حاشیه نشینان و ملازمان و نوکرها
- یساول
جلودار، قراول و نگهبان
- یساول ((یَ وُ))
جلودار، پیش قراول
پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما
یساول، جلودار، قراول، نگهبان، در دورۀ صفویه، مامور تشریفات، نقیب، صف آرا
(صُ بَ یَ وُ)
لغت نامه دهخدا
شخصی باشد که عصای نقره و طلا یا چماق و عصا بدست در محفل ایستاده میباشد و این نسبت سایر اهتمامیان معتبرتر و سردار آن را میرتوزک گویند:
در مجلسی که یار تو صحبت یساول است
مهر منیر بوتۀ تیر تغافل است.
میرزا زکی ندیم.
شاهان هند را میرتوزک سه قسم می باشند: اول و دوم و سوم و هر کدام بجای خود امیر است امارتبۀ اولین بالاتر و صحبت یساول تابع آن و روز دیوان عام صاحب نسق و میراهتمام همین میر توزک اول میباشد. (بهار عجم) (آنندراج) (فرهنگ نظام)
در مجلسی که یار تو صحبت یساول است
مهر منیر بوتۀ تیر تغافل است.
میرزا زکی ندیم.
شاهان هند را میرتوزک سه قسم می باشند: اول و دوم و سوم و هر کدام بجای خود امیر است امارتبۀ اولین بالاتر و صحبت یساول تابع آن و روز دیوان عام صاحب نسق و میراهتمام همین میر توزک اول میباشد. (بهار عجم) (آنندراج) (فرهنگ نظام)
(یَ تَ)
لغت نامه دهخدا
دهی است از دهستان جعفرآباد بخش فاروج شهرستان قوچان واقع در 36 هزارگزی جنوب خاوری قوچان. سکنۀ آن 153 تن و آب آن از قنات است. راه مالرو دارد. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 9)
(یَ وُ)
لغت نامه دهخدا
دهی است از دهستان آتش بیک سراسکند شهرستان تبریز واقع در 25 هزارگزی باختر سراسکند با 229 تن سکنه. آب آن از چشمه و رود و راه آن مالرو است. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 4)
(یَ وُ)
لغت نامه دهخدا
دهی است از دهستان قشلاقات بخش قیدار شهرستان زنجان واقع در 59 هزارگزی جنوب قیدار با 163 تن سکنه. آب آن از قزل اوزن و راه آن مالرو است. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 2)
(یَ وُ)
لغت نامه دهخدا
دهی است از دهستان شراء پائین بخش وفس شهرستان اراک واقع در 3 هزارگزی راه عمومی با 423 تن سکنه. آب آن از چاه و چشمه و راه آن مالرو است. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 2)
(یَ)
لغت نامه دهخدا
یک نوع سبزه که به روی تنه های درخت و به روی سنگها سبز می گردد و از نباتات ذات الالقاح الخفیه می باشد. (ناظم الاطباء)
(مُ)
لغت نامه دهخدا
جناح لشکر. (ناظم الاطباء). پرۀ فوج. (آنندراج) :
لشکری منهزم از راکب او چون نشود
که ز شوخی همه جا فوجی از او بسته یسال.
سنجر کاشی (از آنندراج).
ز برلاس و ارلاس و بیشش شمار
نمودند چندین یسال از یسار.
هاتفی (از تیمورنامه).
، جمعیت و اجتماع. (ناظم الاطباء)
تاجی که از گل و ریاحین سازند و در روزهای جشن و عید بر سر نهند. (برهان) (ناظم الاطباء). تاجی باشد که در روز عشرت بر سر نهند. (فرهنگ اوبهی). اما کلمه دگرگون شدۀ بساک است به معنی تاج از گل و ریحان. مصحف بساک است. (یادداشت مؤلف)
لشکری منهزم از راکب او چون نشود
که ز شوخی همه جا فوجی از او بسته یسال.
سنجر کاشی (از آنندراج).
ز برلاس و ارلاس و بیشش شمار
نمودند چندین یسال از یسار.
هاتفی (از تیمورنامه).
، جمعیت و اجتماع. (ناظم الاطباء)
تاجی که از گل و ریاحین سازند و در روزهای جشن و عید بر سر نهند. (برهان) (ناظم الاطباء). تاجی باشد که در روز عشرت بر سر نهند. (فرهنگ اوبهی). اما کلمه دگرگون شدۀ بساک است به معنی تاج از گل و ریحان. مصحف بساک است. (یادداشت مؤلف)
(یَ وُ)
لغت نامه دهخدا
یساول. (ناظم الاطباء). همان یاساور را گویند. (آنندراج) : نوروز مستشعر و منهزم شد با لشکر خود بر یساور زد و گروهی را هلاک کرد. (تاریخ غازانی ص 51). و رجوع به یساول شود
(اَ مَ)
لغت نامه دهخدا
یساول (مولانا...) که او را مولا مقصود هم میگفتند. از جملۀ معتمدان میرزا علاءالدوله و میرزا بابر. رجوع بحبط ج 2 ص 217، 222، 226، 228- 231 شود
بنگرید به یساول چوبداری راگویند که برای نظم صفوف وطرد و منع بیگانه دردربار ارباب دولت باشد (سنگلاخ) : بنده آن نگاه خشم آلود که یساول بمجلسش غضب است. (ملافوقی)، حاشیه نشینان وملازمان ونوکرها
پرده دار میر نشست (اسسم) شخصی که عصای نقره و طلا یا چماق و عصا بدست در محفل می ایستد