معنی یافرتی - جستجوی لغت در جدول جو

یافرتی

فرهنگ گویش مازندرانی

یارتا

(پسرانه)

همتای یار، همچون یار

فرهنگ نامهای ایرانی

یاررسی

مدد، کمک

فرهنگ فارسی عمید

بافرهی

بافر و شکوه، باشوکت وجلال

فرهنگ فارسی عمید

یاقوتی

به رنگ یاقوت، سرخ، از جنس یاقوت، در علم زیست شناسی نوعی انگور سرخ رنگ با حبه های ریز و گرد

فرهنگ فارسی عمید

نافرخی

نامبارکی، شومی، نحوست، بدبختی، تیره بختی، برای مثال بیانی که باشد به حجت قوی / ز نافرخی باشد ار نشنوی (نظامی۶ - ۱۰۵۹)

فرهنگ فارسی عمید

سامرتی

(مِ)

دهی است از دهستان دول بخش حومه شهرستان ارومیه، واقعدر 45هزارگزی جنوب خاوری ارومیه و هزارگزی باختر شوسۀ ارومیه بمهاباد هوای آن معتدل و دارای 291 تن سکنه است. آب آن جا از چشمه تأمین میشود. محصول آن غلات، انگور، توتون، چغندر و شغل اهالی زراعت و گله داری و صنایع دستی آنان جاجیم بافی و راه آن ارابه رو است. دبستان هم دارد. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 4)

لغت نامه دهخدا

سافرته

(فَ تِ)

مسافران. (شمس اللغات). روندۀ راه دور. بیابان نورد. رونده از شهری بشهری. مسافر. (فرهنگ خطی کتاب خانه لغت نامه)

لغت نامه دهخدا

راورتی

(وِ)

میجر راورتی. از خاورشناسان نامی انگلستان بوده و طبقات ناصری را از پارسی بانگلیسی ترجمه کرده است و این کتاب در لندن بسال 1873 و 1881 میلادی چاپ شده است. وی یکی از گرانبهاترین نسخ مجمل التواریخ و القصص را داشت که پس از مرگش امناء اوقاف گیب آن نسخه را از زن بیوۀ او خریداری کردند. (از تاریخ ادبی ایران تألیف براون ج 3 ص 248 و 477) (چهار مقاله تعلیقات دکتر معین ص 231 و232). و رجوع به احوال و اشعار رودکی ج 3ص 953 شود

لغت نامه دهخدا

نافرخی

(فَرْ رُ)

فرخی نداشتن. نامبارکی. نامیمونی. نحوست. شومی. مقابل فرخی:
که این اختران گرچه فرخ پی اند
ز نافرخی نیز خالی نیند.
نظامی.
تا شاهباز بیضۀ شاهی گرفته مرگ
نافرخی به فر همای اندرآمده.
خاقانی.
، بدبختی. شوربختی:
بیانی که باشد به حجت قوی
زنافرخی باشد ار نشنوی.
نظامی

لغت نامه دهخدا

یافونی

منسوب به یافا، شهری به ساحل بحر الشام، (یادداشت مؤلف)، رجوع به یافا و انساب سمعانی و معجم البلدان ذیل یافا شود

لغت نامه دهخدا

یامفتی

(مُ)

یامفت. رایگان.
- پول یا مواجب یامفتی، پول یا مواجب در ازاء هیچ کاری: صد تومان پول یامفتی از من گرفتند. (یادداشت مؤلف)

لغت نامه دهخدا

یافتنی

(تَ)

آنچه لایق یافتن باشد: بیعالکفایه، خرید چیزی و ثمنش را به یافتنی سابق که بر شخص باشد حواله کردن. (از منتهی الارب)

لغت نامه دهخدا

یاورجی

(وَ)

منصبی به دوران مغول: بر سبیل یزک کیدبوقاکه منصب یاورجی داشت روان گشت. (جهانگشای جوینی)

لغت نامه دهخدا

تاهرتی

(هََ)

رسول پادشاه مصر به ایران. رجوع به ترجمه تاریخ یمینی ص 397 و 402 شود. سمعانی آرد: وی مردی فصیح و آشنا بعلوم اسماعیلیان بود. برای دعوت سلطان محمود به خراسان آمد، محمود کار او را بمردم نیشابور واگذاشت و ائمۀ فرق در مجلسی با تاهرتی فراهم آمدند و استاد عبدالقاهر بن طاهر بغدادی نیشابوری مکنی به ابی منصور با وی مباحثه کرد و او را ملزم ساخت چنانکه جواب نیارست گفت و ائمه بقتل او فتوی دادند. محمود به القادربالله ماجری بنوشت و القادر بکشتن تاهرتی فرمود و وی را در نواحی بست بکشتند. (الانساب ورق 102 ب)
احمد بن القسم بن عبدالرحمن تاهرتی مکنی به ابوالفضل. از او حافظ ابوعمر بن عبدالبر روایت کند. (الانساب سمعانی ورق 102ب)
قاسم بن عبدالله از مشایخ صوفیه است. صحبت عمرو بن عثمان و بکر بن حماد را دریافت. (الانساب سمعانی ورق 102 ب)

لغت نامه دهخدا

یاکوتی

(حُ سَ)

جمهوری آزاد دارای استقلال داخلی از جمهوریهای شوروی سابق به مشرق سیبری به مساحت چهار میلیون گز مربع دارای سیصد هزار تن سکنه. کرسی آن یاکوتسک است. کشوری کم جمعیت است و آب و هوای آن نامساعد و سخت سرد میباشد. تجارت آن پوست حیوانات است و دارای رگه های معدنی زرخیز لنا است. (از لاروس)

لغت نامه دهخدا

یاقوتی

منسوب به یاقوت، به رنگ یاقوت، ساخته شده از یاقوت،
- انگور یاقوتی، انگور که دانۀ آن ریز و قرمز و گاه کمی مایل به سیاه است و چون نیک برسد رنگ آن سیاه تیره شود، در قزوین آن را سرخک گویند، (یادداشت مؤلف)،
، انگور سپید، (دهار)، نسبت به بیع یاقوتی است که نوعی از جواهر میباشد، (از انساب سمعانی ص 597)، فروشندۀ یاقوت، چیزی که برای دفع جنون و قوت دماغ از یاقوت و مروارید ترکیب دهند، (میزان الادویه ص 382)، و رجوع به مفرح یاقوت در ترکیبات یاقوت شود

لغت نامه دهخدا

یاقوتی

دهی است از دهستان میان جام بخش تربت جام شهرستان مشهد در شش هزارگزی شمال خاوری تربت جام قرار دارد و 168 تن سکنه دارد، آب آن از قنات و راه آن اتومبیل رو است، (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 9)

لغت نامه دهخدا

یاقوتی

امیر یاقوتی پسر داود چغری بیک و برادرزادۀ سلطان طغرل سلجوقی بود، رجوع به تاریخ سیستان صص 374- 376 و راحه الصدور ص 77 و تاریخ گزیده ص 450 شود

لغت نامه دهخدا

افرنتی

دینار، ج، افرنتیه. و گاه آنرا افرنجه گویند. (النقود العربیه صص 111- 112)

لغت نامه دهخدا

بابرتی

(بَ)

قریه ای از اعمال دجیل بغداد است. (از معجم البلدان). و مصحف آن در مراصد الاطلاع ’باب برتی’ است. رجوع به همین نام شود

لغت نامه دهخدا

تاهرتی

(هََ ی ی / هََ)

منسوب به تاهرت. رجوع به تاهرت شود

لغت نامه دهخدا

بابرتی

(بَ)

محمد بن محمد بن محمودمعروف به اکمل الدین بابرتی حنفی دمشقی 710- 786 هجری قمری) شیخ خانقاه شیخونیه. ابن حجر در ’انباءالغمربابناء العمر’ گوید: در هفتصدو ده واندی بزاده و پس از تعلم ابتدائی به حلب آمد و پس از اخذ علم از دانشمندان در 740 هجری قمری به قاهره شد و نزد شمس اصفهانی و ابوحیان اندلسی تلمذ کرد، و شیخون امور خانقاه رابدو سپرد و وی را شیخ نامید اما او امتناع کرد. او راست: ’شرح مشارق’ و ’شرح اصول بزودی’ و ’شرح مختصر ابن الحاجب’ و ’شرح مختصر المناره’ و غیره. گویند سلطان ملک الظاهر برقوق، نخستین از ملوک چرکسی مصر بدرب خانقاه وی بانتظار او می ایستاد تا بدرآید و سوار شود. و اشرف شعبان وقتی از پائین خانقاه میگذشت بسلام شیخ می ایستاد در حالی که شیخ نزدیک پنجره نشسته بود. امیرشیخون او را تعظیم بسیار میکرد، پس خانقاهی برای وی بساخت و تدریس در جامع آن را به وی واگذاشت. ابن ایاس در تاریخ مصر گوید: وی در شب جمعۀ سال 786 هجری قمری درگذشت و سلطان به تشییع او آمد. کتاب ’العنایه بشرح الهدایه’ (در فقه حنفی) از اوست و آن شرح هدایه برهان الدین فرغانی برغینانی است که در کلکته بسال 1813 میلادی چاپ شده است و نیز در بولاق در حاشیۀ فتح القدیر للعاجز الفقیر تألیف کمال الدین بن الهمام بسال 1318 هجری قمری طبع شده است. (معجم المطبوعات العربیه ج 1 ستون 503 و 504) (زرکلی ج 1 ص 137 ج 3 ص 977)

لغت نامه دهخدا

بابرتی

(بَ)

منسوب به بابرتی ̍. (معجم البلدان) (سمعانی)

لغت نامه دهخدا

بابرتی

(بِ)

منسوب به بابرت

لغت نامه دهخدا

بافرهی

(فَرْ رَ)

مرکّب از: با + فرهی، فرهمند. فره مند. باجلال. باعزت. نامدار. (ناظم الاطباء) :
دگر گفت کآمد بما آگهی
ز تو نامور مرد بافرهی.
فردوسی.
یکی ماه با او چو سرو سهی
خردمند بازیب و بافرهی.
فردوسی

لغت نامه دهخدا

یاقوتی

نادرست نویسی یاغوتی یا کندی برنگ یاقوت. یا انگور یاقوتی. نوعی انگور که دانه آن ریزو قرمز مایل به سیاه است و چون بنمک برسد رنگ آن سیاه تیره شود، یاقوت ساخته شده

فرهنگ لغت هوشیار

یارتیغ

یرلیغ

فرهنگ لغت هوشیار

نافرخی

نامیمونی نامبارکی شومی نحوست: که این اختران گر چه فرخ پی اند ز نافخری نیز خالی نیند. (نظامی لغ)، بدبختی تیره بختی: بیانی که باشد به حجت قوی ز نافرخی باشدارنشنوی. (نظامی لغ) مقابل فرخی

فرهنگ لغت هوشیار

شامرتی

اصطلاح حقه بازی، شخص موهومی که حقه باز بدو دستور دهد تا عملیات محیر العقول کند مثلا بتوسط او آب از سوراخ های ریز اطراف سماور مخصوص جاری کند و چون دستور دهد آب قطع شود، (حقه بازی) حقه مخصوصی که حقه بازان با آن عملیات محقر العقول انجام دهند

فرهنگ لغت هوشیار