معنی چرخی در فرهنگ فارسی عمید

گِرد مانند چرخ، فروشنده ای که کالاهایش بر روی چرخ دستی قرار دارد، کسی که در سماع به دور خود می چرخد، ویژگی چیزی که با چرخ تراش داده و صاف و صیقلی شده باشد مانند ظرف های مسی و برنجی، نوعی اطلس و جامۀ ابریشمی نازک، جنگجویی که با کمان تیر می انداخته است

معنی چرخی در لغت نامه دهخدا

هر چیز که چرخ زننده باشد، مانند کبوتر چرخی و امثال آن. (برهان) (آنندراج) (ناظم الاطباء). کبوتر چرخی که در هوا معلق زند، جنسی از جامۀ نازک ابریشمی. (برهان) (غیاث) (ناظم الاطباء)، نوعی از اطلس نفیس هم هست. (برهان). نوعی از اطلس سپید. (ناظم الاطباء). جنسی از اطلس. (فرهنگ نظام) :، ز سوز جگر آتشی برفروخت، نهم اطلس سبز چرخی بسوخت.، خواجه (از فرهنگ نظام).، رسد بر اطلس چرخی ز مرتبت سر ما، گهی که شاهد والا درآید از در ما.، نظام قاری.،، هر چیزی که آنرا استادان ریخته گر و مسگر چرخ کرده باشند. (برهان) (آنندراج). هر چیزی که آنرا چرخ کرده و هموار و صاف و صیقلی کرده باشند مانند ظروف مسین و برنجین و نقره گین. (ناظم الاطباء). چرخ شده. صیقلی شده. چرخکاری شده، مدور. گرد. نیمدایره ای. هلالی. هر چیز مدور. (فرهنگ نظام). چادری که از زیر سوی بصورت نیمدایره بریده اند. چادر چرخی. چادر نماز چرخی. چادر که یک سوی آن مستدیر باشد. چادر که طرف زیرین آن قوسی است: یقۀ چرخی. پول چرخی. مسکوک چرخی. قران چرخی. دوقرانی چرخی، آنچه با چرخ ساخته شود. ماست یا شیری که کرۀ آنرا با چرخ گرفته باشند: ماست چرخی. کرۀ چرخی. شیر چرخی. هر چه باچرخ حاصل آید: دوغ چرخی، صوفی که رقص چرخ کند. درویش چرخی که در حال وجد و حال بدور خویش میچرخد، درویشی که در رقص و سماع بگرد خویش میچرخد:، اگر مرد خدا آن عام چرخی است، بلاشک آسیا معروف کرخی است.،، در تداول عوام، آنکه متاعی را بر روی چرخ بگرداند و برای فروش عرضه کند یا کسی که آب بوسیلۀ چرخ و ارابه به خانه ها برد. صاحب چرخ، آسمانی. فلکی. هر چیز منسوب به چرخ. (فرهنگ نظام). رجوع به چرخ شود، نفطانداز. چنانکه ابن بطوطه نویسد: ’و یخدم فی المرکب منها (بالصین) الف رجل منهم البحریه ستمائه و منهم اربعمائه من المقاتله تکون فیهم الرماه و اصحاب الدرق و الجرخیه، و هم الذین یرمون بالنفط’. (ابن بطوطه) :، پر انبوه صندوق پیل نبرد، ز چرخی و از آتش انداز مرد.، اسدی.، رجوع به چرخ شود.،، ادبخانه و مستراح را نیز گویند. (برهان) (آنندراج). مستراح و فرناک و ادبخانه. (ناظم الاطباء). مبال. متوضا. آبریز. خلا، نوعی از آتشبازی. (ناظم الاطباء)، چرخ و فلک. چرخ فلک، غرغره. (ناظم الاطباء). ماسوره. ماشوره، ابزاری که بدان پنبه دانه را از پنبه جدا سازند. (ناظم الاطباء)، طبقی که بروی آن طعام حمل کنند. (ناظم الاطباء)، پنجرۀ خانه که دارای شیشه های الوان باشد. (ناظم الاطباء)

معنی چرخی در لغت نامه دهخدا

نام یکی ازشعرای قرن پنجم است که از شعرای دربار سامانیان بوده. آقای سعید نفیسی در کتاب ’احوال و اشعار رودکی’ نویسد: ’... و نیز عده کثیر شعرای دیگر بوده اند که در فرهنگها و مخصوصاً کتبی که از قرن پنجم مانده است نامی از ایشان برده اند و از هرکدام یک یا چند بیت پراکنده مانده است و از قراین پیداست که از شعرای دربارسامانیان بوده اند، مانند ابوالعلاء ششتری و... و چرخی و کیا حسینی قزوینی و...’ (از کتاب احوال و اشعار رودکی ج 1 ص 457). و نیز آقای نفیسی در مجلد سوم کتاب احوال و اشعار رودکی نویسد: ’...ولی چنین شاعری درکتابهای دیگر نام نبرده اند و ممکن است فرخی باشد’. (از کتاب احوال و اشعار رودکی ج 3 حاشیۀ ص 1000)

معنی چرخی در فرهنگ لغت هوشیار

مدور مانند چرخ گرد مثل چرخ، هر چیز که بچرخد، جامه نازک ابریشمی، نوعی از اطلس، هر چیز که آنرا استادان ریخته گر و مسگر چرخ کرده باشند، مستراح ادبخانه

معنی چرخی در فرهنگ فارسی معین

جامه نازک ابریشمی

معنی چرخی - جستجوی لغت در جدول جو

Q: معنی چرخی در فرهنگ فارسی معین

جامه نازک ابریشمی

چرخی

فرهنگ فارسی عمید

چرخی

لغت نامه دهخدا

چرخی

لغت نامه دهخدا

چرخی

فرهنگ لغت هوشیار

چرخی

فرهنگ فارسی معین

چربی

مادۀ آلی درون بدن حیوانات و دانۀ گیاهان که در آب حل نمی شود، پیه، کنایه از سرشیر، قیماق، چرب بودن، روغن دار بودن، مقابل درشتی و خشونت، کنایه از نرمی، ملایمت، رفق، مدارا، ملاطفت، برای مثال به هر کار چربی به کار آوری / سخن ها چنین پرنگار آوری (فردوسی۲ - ۱۲۱۱)

مادۀ آلی درون بدن حیوانات و دانۀ گیاهان که در آب حل نمی شود، پیه، کنایه از سرشیر، قیماق، چرب بودن، روغن دار بودن، مقابلِ درشتی و خشونت، کنایه از نرمی، ملایمت، رفق، مدارا، ملاطفت، برای مِثال به هر کار چربی به کار آوری / سخن ها چنین پرنگار آوری (فردوسی۲ - ۱۲۱۱)

فرهنگ فارسی عمید

برخی

بعضی، پاره ای، قسمتی
قربانی، فدایی

فرهنگ فارسی عمید

چرخچی

آنکه چرخی را می گرداند، کسی که با چرخ کار می کند، در دورۀ صفویه، هر یک از توپچیانی که پیشرو سپاه بودند، چرخ انداز، کمان دار

فرهنگ فارسی عمید

چرتی

کسی که چرت می زند و در حال چرت زدن است، چرت زننده،

فرهنگ فارسی عمید

چرمی

ویژگی هر چیزی که از چرم دوخته یا ساخته شده باشد

فرهنگ فارسی عمید

چرخه

هر چیز شبیه چرخ، چرخ دستی که زنان با آن نخ می ریسند، چرخ کوچک پنبه ریسی، آلتی در چرخ نخ ریسی دستی که نخ دور آن پیچیده می شود، چرخ نخ ریسی، کلاف نخ، برای مثال از آن چرخه که گرداند زن پیر / قیاس چرخ گردنده همی گیر (نظامی۲ - ۱۰۲)
گیاهی با ساقۀ سست و باریک، چرخله، کافیلو

هر چیز شبیه چرخ، چرخ دستی که زنان با آن نخ می ریسند، چرخ کوچک پنبه ریسی، آلتی در چرخ نخ ریسی دستی که نخ دور آن پیچیده می شود، چرخ نخ ریسی، کلاف نخ، برای مِثال از آن چرخه که گرداند زن پیر / قیاس چرخ گردنده همی گیر (نظامی۲ - ۱۰۲)
گیاهی با ساقۀ سست و باریک، چرخله، کافیلو

فرهنگ فارسی عمید

چرچی

فروشندۀ دوره گرد و خرده فروش که اشیای خرده ریزه مانند نخ، سوزن، مهره و مانند آن می فروشد، سقطی، خرده فروش، پیله ور، پیلور، سقط فروش

فرهنگ فارسی عمید

مرخی

سست کن سستار، نرمار، سست، نرم سست کننده، دارویی را گویند که بقوت حرارت و رطوبت خود قوام اعضای کثیفه المسام را نرم و مسامات آنرا وسیز بگرداند تا آنکه بسهولت و آسانی فضول مجتمعه و محتبسه در آنها دفع شود مانند ضماد شوید (شبت) و بذرکتان

فرهنگ لغت هوشیار

کرخی

خشکی، صلابت، درشتی، بی حسی و بی خبری

فرهنگ لغت هوشیار

صرخی

سرخی

فرهنگ لغت هوشیار

چرچی

فروشنده دوره گرد

فرهنگ لغت هوشیار

چرخه

هر چیز شبیه چرخ، آلتی در چرخ نخریسی دستی که نخ را دور آن پیچند، کلاف نخ، گیاهی است که ساقه سست و باریک دارد چرخله کافیلو شکاعی، قرقره. یا چرخه آبنوس. آسمان (عموما)، فلک اول فلک قمر (خصوصا)

فرهنگ لغت هوشیار

برخی

فدا شدن، قربان گردیدن

فرهنگ لغت هوشیار

سرخی

سرخ بودن، رنگ سرخ، شهاب صاعقه

فرهنگ لغت هوشیار

چرسی

((چَ))

آدم معتاد به چرس

فرهنگ فارسی معین

مرخی

((مُ رَ خّ))

سست کننده، دارویی را گویند که به قوت حرارت و رطوبت خود قوام اعضای کثیفه المسام را نرم و مسامات آن را وسیع بگرداند تا آن که به سهولت و آسانی فضول مجتمعه و محتبسه در آن ها دفع شود، مانند ضماد شوید (شبت) و بذر کتان

فرهنگ فارسی معین