- چبوق (چِ)
آبریز و میزاب، چپق که در آن توتون ریخته میکشند. (ناظم الاطباء). رجوع به چپق شود
معنی چبوق - جستجوی لغت در جدول جو
پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما
آلت فلزی یا استخوانی میان تهی که با دهان در آن می دمند و صدا می کند، برغو، صور، بوغ
شیپور
شاخ میان تهی
شیپور
شاخ میان تهی
سفیدمهره باشد و آن چیزی است که حمامها و آسیاها و هنگامه ها نوازند، (برهان)، نای است بزرگ که نوازند، ج، ابواق و بیقان، نای مانندی که آسیابانان دمند، (منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء) (المنجد)، صور، (مهذب الاسماء)، کرنای، (دهار)، شبور، (دهار)، بوری، (زمخشری)، ازعربی، از لاتینی ’بوکسینا’ (صور، نفیر) و ’تفس’، (از حاشیۀ برهان چ معین)، چیزی باشد از مس مانند شهنایی که از آن آواز مهیب و مکروه برمیآید و بهندی بهیر گویند و آنچه در برهان نوشته که بوق، نام مهرۀ سفید است که بهندی سنگهه گویند، درست نیست، (غیاث)، چیزی است مجوف مستطیل که در آن دمند و نوازند، ج، ابواق، بیقان و بوقات، و منه: زمر النصاری زمرت فی البوق، (از اقرب الموارد)، بوغ، معرب لاتینی بوکسینا، صور، نفیر، یکی از آلات ذوات النفخ، نوع قدیمی آن از شاخ بوده و بعد آنرا از استخوان و فلز ساختند و آن برای تقویت صدای شخص نیز بهنگام مکالمه از مسافت دور بکار برند، نفیر، ج، ابواق، بوقات، (فرهنگ فارسی معین) : و مال این ناحیت سپیدمهره است که آنرا چون بوق بزنند، (حدودالعالم)،
رفت برون میر رسیده فرم
پخچ شده بوق و دریده علم،
منجیک،
چنین گفت کآمد سپهدار طوس
یکی لشکر آورد با بوق و کوس،
فردوسی،
به پیش سپاه اندرون بوق و کوس
درفش از پس پشت گودرز و طوس،
فردوسی،
چو آمد بگوش اندرش کرنای
دم بوق و آوای هندی درای،
فردوسی،
بدین طرب همه شب دوش تا سپیدۀ بام
همی ز کوس غریو آمد و ز بوق شغب،
فرخی،
ز بانگ بوق و هول کوس هزمان
درافتد زلزله در هفت کشور،
عنصری،
بامداد برنشست، کوسها فروکوفتند و بوقها دمیدند، (تاریخ بیهقی)، و بوق بزدند و آهنگ ری کردند، (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 38)،
در هزیمت چون زنی بوق ار بجایستت خرد
ورنه مجنونی چرا می پای کوبی در سرب،
ناصرخسرو،
جهان در جهان لشکر آراسته
ز بوق و دهل بانگ برخاسته،
نظامی،
- بوق اتومبیل، نوعی بوق مغناطیسی است که در اتومبیلها از آن استفاده کنند، (فرهنگ فارسی معین)،
- امثال:
بوق روی حمام است، هر کس حمامی را خرد بوق حمام نیز ازاوست، (امثال و حکم)،
تا بوق سگ بیدار بودن، تا نزدیک بامداد بیدار بودن، (امثال و حکم)،
بوق زدن در هزیمت، گویا بوق به نشانۀ پیروزی و ظفر میزده اند، (امثال و حکم)،
حمام ده را به بوق چه، حکاک را بقم آباد چه کار
باطل و دروغ، (منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء)، رجوع به بوقه شود، برف خانه، (آنندراج)
رفت برون میر رسیده فرم
پخچ شده بوق و دریده علم،
منجیک،
چنین گفت کآمد سپهدار طوس
یکی لشکر آورد با بوق و کوس،
فردوسی،
به پیش سپاه اندرون بوق و کوس
درفش از پس پشت گودرز و طوس،
فردوسی،
چو آمد بگوش اندرش کرنای
دم بوق و آوای هندی درای،
فردوسی،
بدین طرب همه شب دوش تا سپیدۀ بام
همی ز کوس غریو آمد و ز بوق شغب،
فرخی،
ز بانگ بوق و هول کوس هزمان
درافتد زلزله در هفت کشور،
عنصری،
بامداد برنشست، کوسها فروکوفتند و بوقها دمیدند، (تاریخ بیهقی)، و بوق بزدند و آهنگ ری کردند، (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 38)،
در هزیمت چون زنی بوق ار بجایستت خرد
ورنه مجنونی چرا می پای کوبی در سرب،
ناصرخسرو،
جهان در جهان لشکر آراسته
ز بوق و دهل بانگ برخاسته،
نظامی،
- بوق اتومبیل، نوعی بوق مغناطیسی است که در اتومبیلها از آن استفاده کنند، (فرهنگ فارسی معین)،
- امثال:
بوق روی حمام است، هر کس حمامی را خرد بوق حمام نیز ازاوست، (امثال و حکم)،
تا بوق سگ بیدار بودن، تا نزدیک بامداد بیدار بودن، (امثال و حکم)،
بوق زدن در هزیمت، گویا بوق به نشانۀ پیروزی و ظفر میزده اند، (امثال و حکم)،
حمام ده را به بوق چه، حکاک را بقم آباد چه کار
باطل و دروغ، (منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء)، رجوع به بوقه شود، برف خانه، (آنندراج)
(فَ)
لغت نامه دهخدا
وبق. موبق. هلاک گردیدن. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء) (آنندراج). هلاک شدن. (تاج المصادر بیهقی). رجوع به وبق شود
(مُ بَوْ وَ)
لغت نامه دهخدا
کلام باطل. (منتهی الارب) (آنندراج) (از اقرب الموارد). کلام باطل و بیهوده. (ناظم الاطباء)
(دَبْ بو)
لغت نامه دهخدا
بازی است معروف. (منتهی الارب). نوعی بازیست: خلیفه یزنی بعمامه یلعب بالدبوق و الصولجان (آیا مصحف یا معرب دبوس نیست ؟). (یادداشت مؤلف)
(غَ)
لغت نامه دهخدا
شراب شبانگاه. (منتهی الارب) (اقرب الموارد) (دهار). ج، غبائق برخلاف قیاس. (اقرب الموارد). آن شراب که شبانگاه خورند. (مهذب الاسماء). شراب شبانگاه و آخر روز. (آنندراج) (غیاث اللغات). آنچه به شب آشامند از آشامیدنی چون شیر و شراب و جز آن. خلاف صبوح، شرب شبانگاه، و آن از مغرب تا گاه نماز خفتن باشد: و فتح اخلاط نیز پیوند آن فتوح و غبوق آن صبوح شد. (جهانگشای جوینی). و در گوش هر عاقل و مدهوش، به صبوح و غبوق آواز نوشانوش. (ترجمه محاسن اصفهان ص 26) ، شتر ماده ای که پس از مغرب دوشیده شود: هذه الناقه غبوقی و غبوقتی، ای اغتبق لبنها. ج، غبائق، لقیته ذاغبوق و ذاصبوح، ای بالغداه و العشی، لایستعملان الا ظرفاً. (اقرب الموارد)
(اِ)
لغت نامه دهخدا
تبوق الوباء فی ماشیه، فشا فیها و انتشر کانما نفخ فیها. (اقرب الموارد). افتادن وبا در مواشی و درگرفتن آنها را. (از منتهی الارب) (ناظم الاطباء) (آنندراج). شیوع یافتن و پراکنده شدن وبا در چهارپایان چنانکه گویی در آنها دمیده است. (از قطر المحیط) ، تبوق، تکذب: ’من القول قول صادق و تبوق’. (اقرب الموارد)
(چِبْ وَ)
لغت نامه دهخدا
مخفف ’چه بود’ (چ ب و) . چه بود. چه باشد:
پس محل وحی باشد گوش جان
وحی چبود گفتن از حس نهان.
مولوی.
کیمیا سدیست چبود کیمیا
معجزه بخشی است چبود سیمیا.
مولوی.
گاو کبود تا تو ریش او شوی
خاک چبود تا حشیش او شوی.
مولوی.
جبر چبود بستن اشکسته را
یا بپیوستن رگ بگسسته را.
مولوی
پس محل وحی باشد گوش جان
وحی چبود گفتن از حس نهان.
مولوی.
کیمیا سدیست چبود کیمیا
معجزه بخشی است چبود سیمیا.
مولوی.
گاو کبود تا تو ریش او شوی
خاک چبود تا حشیش او شوی.
مولوی.
جبر چبود بستن اشکسته را
یا بپیوستن رگ بگسسته را.
مولوی
(خَ)
لغت نامه دهخدا
امراه خبوق، زن که عندالجماع از شرمش آواز برآید. (از اقرب الموارد) (آنندراج) (ناظم الاطباء)
شامنوش می شبانه شرابی که در شبانگاه نوشند مقابل صبوح. شراب شبانگاهی خوردن مقابل صبوح، شراب شبانگاهی نوشانیدن
نای، نای بزرگ، دستگاهی در وسایل نقلیه که با به صدا درآوردن آن به دیگران اخطار می دهند، نوعی از شیپور کوتاه که شکارچیان برای راندن شکار از محلی به محل دیگر به کار برند، نفیر، صدای ممتد یا مقطع سوت مانندی که از گوشی تلفن شنیده میشود
شیپور، صور، کرنا، نای، نفیر