جدول جو
جدول جو

معنی پنجه - جستجوی لغت در جدول جو

پنجه
پنج انگشت دست یا پا در انسان، ناخن های دست و پای جانوران درنده، چنگال پرندگان، هر چیزی که شبیه پنج انگشت دست انسان باشد،
در آیین زردشتی پنج روز آخر سال که مصادف با آخرین روزهای فروردینگان است، عبارتند از اهنود، اشتود، سپنتمد، هوخشتر و وهشتواش،
، پنجۀ دزدیده، پنجۀ بزرگ، پنجۀ مسترقه، خمسۀ مسترقه، پنجک، بهیزک، وهیزک، اندرگاه، پنجه وه
پنجه وه: در آیین زردشتی پنج روز آخر سال که مصادف با آخرین روزهای فروردینگان است، عبارتند از اهنود، اشتود، سپنتمد، هوخشتر و وهشتواش
پنجۀ بزرگ: در آیین زردشتی پنج روز آخر سال که مصادف با آخرین روزهای فروردینگان است، عبارتند از اهنود، اشتود، سپنتمد، هوخشتر و وهشتواش
پنجۀ دزدیده: در آیین زردشتی پنج روز آخر سال که مصادف با آخرین روزهای فروردینگان است، عبارتند از اهنود، اشتود، سپنتمد، هوخشتر و وهشتواش
پنجک: در آیین زردشتی پنج روز آخر سال که مصادف با آخرین روزهای فروردینگان است، عبارتند از اهنود، اشتود، سپنتمد، هوخشتر و وهشتواش
پنجۀ مسترقه: در آیین زردشتی پنج روز آخر سال که مصادف با آخرین روزهای فروردینگان است، عبارتند از اهنود، اشتود، سپنتمد، هوخشتر و وهشتواش
اندرگاه: در آیین زردشتی پنج روز آخر سال که مصادف با آخرین روزهای فروردینگان است، عبارتند از اهنود، اشتود، سپنتمد، هوخشتر و وهشتواش
پنجه زدن: چنگ زدن، با پنجه کسی را آزردن، با کسی درافتادن، نبرد کردن
پنجۀ مریم: گیاهی تزیینی و خوش بو با ساقۀ کوتاه و گل های سرخ یا کبود و کمی سرازیر که ریشۀ آن مصرف دارویی دارد، بخور مریم، چنگ مریم، گل سرنگون، گل نگون سار، سیکلامن
چنگ مریم: گیاهی تزیینی و خوش بو با ساقۀ کوتاه و گل های سرخ یا کبود و کمی سرازیر که ریشۀ آن مصرف دارویی دارد، بخور مریم، پنجۀ مریم، گل سرنگون، گل نگون سار، سیکلامن
بخور مریم: گیاهی تزیینی و خوش بو با ساقۀ کوتاه و گل های سرخ یا کبود و کمی سرازیر که ریشۀ آن مصرف دارویی دارد، چنگ مریم، پنجۀ مریم، گل سرنگون، گل نگون سار، سیکلامن
تصویری از پنجه
تصویر پنجه
فرهنگ فارسی عمید
پنجه
پنجاه، عدد بعد از چهل ونه یا عدد مرکب از پنج ده تا، «۵۰ »
تصویری از پنجه
تصویر پنجه
فرهنگ فارسی عمید
پنجه
(پَ جَ /جِ)
پنج انگشت با کف دست و پا باشد از انسان و حیوانات دیگر. (برهان قاطع). پنج انگشت دست از مچ تا سر انگشتان. راحه. (منتهی الارب). تمام کف با انگشتان و نیز انگشتان به تنهائی بی کف. (زمخشری) (منتهی الارب) ، برثن (در شیر و سایر درندگان). مخلب (در عقاب و سایر پرندگان شکاری) :
چو دیلمان زره پوش شاه، مژگانش
به تیر و زوبین بر پیل ساخته خنگال
درست گوئی شیران آهنین چرمند
همی جهانند از پنجه آهنین چنگال.
عسجدی.
برداشت تاجهای همه تارک سمن
برداشت پنجه های همه ساعد چنار.
منوچهری.
تا نشود بسته لب جویبار
پنجۀ دعوی نگشاید چنار.
نظامی.
بسر پنجه مشو چون شیر سرمست
که ما را پنجۀ شیرافکنی هست.
نظامی.
رکاب از شهربند گنجه بگشای
عنان شیر داری پنجه بگشای.
نظامی.
بسر پنجه شدی با پنجۀ شیر
ستونی را قلم کردی بشمشیر.
نظامی
سرو ز بالای سر پنجۀ شیران نمود
لاله که آن دید ساخت گرد خود آتش حصار.
خاقانی.
پنجۀ ساقی گرفت مرغ صراحی بدام
ز آتش صبح اوفتاد دانۀ دلها بتاب.
خاقانی.
سعدی هنر نه پنجۀ مردم شکستن است
مردی درست باشی اگر نفس بشکنی.
سعدی.
پنجه نهان کن چو بشیران رسی.
خواجو.
از بس به ره عشق در او خار خلیدست
همچون دم ماهی شده هر پنجۀ پایم.
سلیم (از آنندراج).
قبض، به پنجه گرفتن. (منتهی الارب) ، پنج انگشت بدون کف: این دستکش پنجه ندارد. ضباث، پنجۀ شیر. (منتهی الارب). فقاحه، پنجۀ دست. فقحه، پنجۀ دست. (منتهی الارب). همز، درخستن و فشردن به پنجه و جز آن. فتوخ، بندهای پنجۀ شیر. (منتهی الارب). حطا، پنجه بر پشت کسی زدن. (تاج المصادر بیهقی). عجس، به پنجه گرفتن چیزی را. (منتهی الارب) ، دست:
همان روز قیدافه آگاه بود
که اندر کفت پنجۀ شاه بود.
فردوسی.
، صورت دستی که از نقره و طلا کنند و به مشاهد مقدسه فرستند نیاز را، رقصی را گویند که جمعی دست یکدیگر را گرفته با هم رقصند، و معرب آن فنزج است. (برهان قاطع). پاکوبیدن که گروهی دست هم گرفته و بازی کنند. نوعی رقص که دستهای یکدیگر می گیرند و رقص میکنند. پنجک. پنجه. دست بند. چوپی. پنزه. پنژه. (فرهنگ رشیدی) : فنزج، معرب پنجه و آن رقصی است مر عجم را که جمعی دست یکدیگر را گرفته رقصند. (منتهی الارب) ، گلوله های سنگ باشد که دیدبانان برای جنگ نگاه دارند، سنگ منجنیق، سنگی که از کشتی بکشتی غنیم اندازند، گیاهی که بر درخت پیچد و آن را عشقه خوانند، و به این معنی بکسر اول هم آمده است. (برهان قاطع) ، آلتی که بدان گندم و نوع آن را باد دهند. دندانه. پنج انگشت. رجوع به پنج انگشت شود، فنجه. پنجک. خمسۀ مسترقه: پنجۀ دزدیده، ایام المسترقه. ایام المختاره. پنجۀ گزیده. فروردگان. فروردجان، ماهی. (برهان قاطع) ، دام و قلاب و شست ماهی را هم گفته اند، (اصطلاح موسیقی) قسمت زبرین دستۀ تار که گوشی بدان پیوندد.
- پنجۀ آفتاب یا پنجۀ خورشید، آفتاب را بنا بر خطوط شعاعی که مانا به انگشت است و مشابهت تمام به پنجه دارد چنین گویند. (از آنندراج) :
چون بقصد رقص گردد پای کوبان سرو او
آسمان از پنجۀ خورشید دستک میزند.
تأثیر (از آنندراج)
ماه من از ضیا رخش بس که به آب و تاب شد
سهره چو بست عارضش پنجۀ آفتاب شد.
خالص (از آنندراج).
- ، بکنایه، رخسار و عارض:
کف شکرانه کشم بر رخ چون زر و آنگه
پنجه در پنجۀ خورشید درخشان نزنم.
سنائی (از آنندراج در شرح کلمه پنجه درپنجه کردن).
در تداول عوام مثل پنجۀ آفتاب، تشبیهی مبتذل است که از آن کمال جمال خواهند.
- پنجه بخون کسی تر کردن، کشتن او. بقتل رسانیدن وی.
- پنجۀ تاک، برگ رز:
از آن شراب مرا شیرگیر کن ساقی
که هم چو پنجۀ شیر است پنجۀ تاکش.
صائب.
- پنجۀ چنار، برگ چنار.
- پنجۀ خونی، مجازاً که تهمت زود زند: فلان پنجۀ خونیست.
- پنجۀ خونین بر کسی زدن وکشیدن، او را در معرض تهمت قرار دادن.
- پنجه در پنجۀ کسی کردن، پنجه در پنجۀ کسی داشتن و افکندن، با او ستیزه کردن. مبارزه کردن با کسی:
حیرت وصل تو چون دست و دل از کار ببرد
پنجه در پنجۀ خورشیدتوانم کردن.
مسیح کاشی (از آنندراج).
دل شیرین غبارآلودۀ غیرت بود صائب
وگرنه پنجه ای در پنجۀ فرهاد میکردم.
صائب (از آنندراج).
اشک عقیق از بن مژگان همی کنم
تا پنجه ای به پنجۀ مرجان درافکند.
ظهوری (از آنندراج).
- پنجۀ لاله و پنجۀ گل و پنجۀ بنفشه، کنایه ازچند گل که از یک شاخ رسته و بهم پیوسته باشد و در غنچگی به پنجۀ انگشتان ماند. (آنندراج) :
به آویزش سنبل زلف خویش
نهد شانه از پنجۀ لاله پیش.
طغرا (از آنندراج)
مکن ای باغبان منعم چه تاراج آید از دستی
که از سستی بزور پنجۀ گل برنمی آید.
دانش (از آنندراج).
- پنجۀ مرجان، شاخ مرجان:
بیهوده دست بر دل ما میزند طبیب
با شور بحر پنجۀ مرجان چه میکند.
(از آنندراج)
لغت نامه دهخدا
پنجه
(پَ جَهْ)
مخفف پنجاه است:
بدین اندرون سال پنجاه رنج
ببرد و ازین ساز بنهاد گنج
دگر پنجه اندیشۀ جامه کرد
که پوشند هنگام بزم و نبرد.
فردوسی.
ز سالش چو یک پنجه اندررسید
سه فرزندش آمد گرامی پدید.
فردوسی.
صد اشترز گنج و درم کرد بار (قیصر روم)
ز دینار پنجه ز بهر نثار...
به مریم فرستاد و چندی گهر
یکی نغز طاوس کرده بزر.
فردوسی.
دگر پنجه از نامداران چین
بفرمود تا کرد پیران گزین.
فردوسی.
ز لشکر گزین کرد پنجه هزار
جهاندیده گرد ازدر کارزار.
فردوسی.
چو عارض برآورد پنجه هزار
دلیران و مردان خنجرگزار.
فردوسی.
صد اسب گرانمایه پنجه بزین
همه کرده از آخور ما گزین.
فردوسی.
من یقینم که درین پنجه سال ایچ کسی
درخور نامۀ او نامه بکس نفرستاد.
فرخی.
که خواند تختۀ عصیان تو که درنفتاد
ز تخت پنجه پایه به چاه پنجه باز.
سوزنی.
مرا از بعد پنجه ساله اسلام
نزیبد چون صلیبی بند بر پا.
خاقانی.
پس از پنجه نباشد تندرستی
بصر کندی پذیرد پای سستی.
نظامی.
نه پنجه سال اگر پنجه هزار است
سرش برنه که هم ناپایدار است.
نظامی.
چهل پنجه هزاران مرد کاری
گزین کرد از یلان کارزاری.
نظامی.
بسا زن کو صد از پنجه نداند
عطارد را بزرق از ره براند.
نظامی
لغت نامه دهخدا
پنجه
(پُ جَ)
پیشانی به زبان ماوراءالنهر. (لغت نامۀ اسدی نسخۀ نخجوانی). رجوع به بنجه شود، بمعنی پیشانی باشد که عربان ناصیه گویند. (برهان قاطع). و نیز رجوع به بنجه شود.
به تیغ طره ببرد ز پنجۀ خاتون
به گرز پست کند تاج بر سر چیپال.
منجیک.
بپیچد دلم چون ز پنجه بتم
گشاید به رغم دلم پنجه بند.
عسجدی (از لغت نامۀ اسدی).
، موی را نیز گفته اند که از سر زلف ببرند و آن را پیچ و خم داده بر پیشانی گذارند. (برهان قاطع)
لغت نامه دهخدا
پنجه
پنج انگشت دست یا پا در انسان
تصویری از پنجه
تصویر پنجه
فرهنگ لغت هوشیار
پنجه
((پُ جِ یا جَ))
پیشانی، بنجه، پنچه، ناصیه
تصویری از پنجه
تصویر پنجه
فرهنگ فارسی معین
پنجه
((پَ جِ))
مخفف پنجاه، پنج انگشت با کف دست و پا باشد از انسان و حیوانات دیگر، پنج انگشت دست از مچ تا سر انگشتان، چنگال، جنگ، برثن، مخلب، پنج انگشت بدون کف دست، دست، صورت دستی که از طلا و نقره سازند و به مشاهد مقدس برای
تصویری از پنجه
تصویر پنجه
فرهنگ فارسی معین
پنجه
برثن، چنگال، چنگول، مخلب، دست
فرهنگ واژه مترادف متضاد
پنجه
مچ انداختن، از انواع بازی های بومی استدر شب های عروسی، شب.، نوبت مرتبه
فرهنگ گویش مازندرانی

پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما

تصویری از سنجه
تصویر سنجه
(پسرانه)
نام یکی از دلاوران مازندرانی در سپاه مازندران در زمان کیکاووس پادشاه کیانی، مرکب از سنج (ریشه سنجیدن) + ه (وسیله سنجش)
فرهنگ نامهای ایرانی
تصویری از پنچه
تصویر پنچه
پیشانی، ناصیه، موهای پیش سر، برای مثال به تیغ طره ببرد ز پنجۀ خاتون / به گرز پست کند تاج بر سر چیپال (منجیک - شاعران بی دیوان - ۲۴۰)
فرهنگ فارسی عمید
تصویری از زنجه
تصویر زنجه
نوحه، مویه، ناله و زاری، برای مثال به مرگ دیگران تا چند زنجه / نه مرگ آرد تو را هم در شکنجه؟ (فخرالدین ابوالمعالی - لغتنامه - زنجه)
فرهنگ فارسی عمید
تصویری از لنجه
تصویر لنجه
لب، گرداگرد دهان، چانه
لنجه کردن: چانه زدن دربارۀ قیمت چیزی بعد از ختم معامله
فرهنگ فارسی عمید
(پَ جَ)
از اعمال کابل است. پنجهیر
لغت نامه دهخدا
پارسی تازی گشته سنجه (وزنه) سنگه سیاه و سپید سنگی که چیزها رابدان وزن کنند وزنه
فرهنگ لغت هوشیار
تصویری از پناه
تصویر پناه
حمایت، پشتی، امان، حفظ کنف، جنح، جناح، ظل
فرهنگ لغت هوشیار
پنجه دزدیده، نوعی رقص رقص دستبند فنجگان چوپی. گلوله پنبه حلاجی کرده گلوله ندافی کرده برای رشتن پنجش. پندش پنده پند پاغنده گاله پندک. پاغند کلوچ
فرهنگ لغت هوشیار
تصویری از پنبه
تصویر پنبه
گیاهی که از غوزه آن ریسمان وپارچه تهیه کنند
فرهنگ لغت هوشیار
رقص مخصوص و آن چنانست که جمعی دست یکدیگر را گیرند و با هم برقصند فنرج
فرهنگ لغت هوشیار
بادبزن که از سقف آویزان کنند وبا برق یا بی آن بحرکت آید، بادبزن برقی
فرهنگ لغت هوشیار
عددی که بعد از چهل و نه و پیش از پنجاه و یک است عددی که بیان میکند عددی را که عبارتست از پنج مرتبه ده. نماینده آن در ارقام هندی این صورت است: -2. 50 مخفف پنجاه درم که صد و شصت مثقال است یعنی ده سیر یا یک چارک
فرهنگ لغت هوشیار
دریچه ای بود در دیوار که ببیرون نگرند مشبکی باشد که در سرایها بر دریچها نهند، هر چه مشبک باشد، تنکه آهنی پر سوراخ، دیده بان کشتی، خانه چوبین که برای درندگان و طیور سازند قفص قفس. یا پنجره لاجورد. آسمان. یا مثل پنجره. مشبک شبکه دریچه دار مغربل
فرهنگ لغت هوشیار
دریچه ای بود در دیوار که ببیرون نگرند مشبکی باشد که در سرایها بر دریچها نهند، هر چه مشبک باشد، تنکه آهنی پر سوراخ، دیده بان کشتی، خانه چوبین که برای درندگان و طیور سازند قفص قفس. یا پنجره لاجورد. آسمان. یا مثل پنجره. مشبک شبکه دریچه دار مغربل
فرهنگ لغت هوشیار
تصویری از پنجش
تصویر پنجش
پنجه دزدیده، نوعی رقص رقص دستبند فنجگان چوپی
فرهنگ لغت هوشیار
آنچه که در مرتبه پنج واقعی شده که در مرتبه بعد از چهارم و پیش از ششم است پنجمی پنجمین خامس. سا پنجم رواق. آسمان پنجم فلک مریخ سپهر پنجم
فرهنگ لغت هوشیار
جاروب مانندی از موی یا گیاه و مانند آن که بدان آهار بر جامه و تانه افشانند
فرهنگ لغت هوشیار
تصویری از تنجه
تصویر تنجه
رد کردن
فرهنگ لغت هوشیار
تصویری از خنجه
تصویر خنجه
شادی، خوشی
فرهنگ لغت هوشیار
تصویری از رنجه
تصویر رنجه
بیماری، رنج، درد، خرامی از روی ناز
فرهنگ لغت هوشیار
تصویری از زنجه
تصویر زنجه
ناله و زاری
فرهنگ لغت هوشیار
تصویری از سنجه
تصویر سنجه
معیار، مقیاس
فرهنگ واژه فارسی سره
تصویری از پناه
تصویر پناه
امان
فرهنگ واژه فارسی سره
تصویری از گنجه
تصویر گنجه
کابینت، صندوق، قفسه
فرهنگ واژه فارسی سره
تصویری از رنجه
تصویر رنجه
زحمت
فرهنگ واژه فارسی سره