نیکویی نمودن بر آزادکردۀ خود. (از منتهی الارب) (از ناظم الاطباء). فضل کردن بر آزادکرده. در پاره ای نسخ قاموس علی معتقه و در برخی دیگر معتفیه آمده است. (از اقرب الموارد)
نیکویی نمودن بر آزادکردۀ خود. (از منتهی الارب) (از ناظم الاطباء). فضل کردن بر آزادکرده. در پاره ای نسخ قاموس علی معتقه و در برخی دیگر معتفیه آمده است. (از اقرب الموارد)
دور کردن و راندن. رجوع به وکظ شود، نیزه زدن. (منتهی الارب) (اقرب الموارد) (آنندراج) ، مشت زدن. (منتهی الارب) (اقرب الموارد) (ترجمان علامۀ جرجانی). و گویند با مشت بر چانه زدن. (اقرب الموارد). مشت بر زنخ زدن. (تاج المصادر بیهقی) ، سپوختن. (منتهی الارب) (آنندراج) ، پر کردن، دویدن. (منتهی الارب) (اقرب الموارد) (آنندراج) ، شکستن. (اقرب الموارد) : وکز انفه، کسره. (اقرب الموارد) و فعل آن از باب ضرب آید. (منتهی الارب)
دور کردن و راندن. رجوع به وکظ شود، نیزه زدن. (منتهی الارب) (اقرب الموارد) (آنندراج) ، مشت زدن. (منتهی الارب) (اقرب الموارد) (ترجمان علامۀ جرجانی). و گویند با مشت بر چانه زدن. (اقرب الموارد). مشت بر زنخ زدن. (تاج المصادر بیهقی) ، سپوختن. (منتهی الارب) (آنندراج) ، پر کردن، دویدن. (منتهی الارب) (اقرب الموارد) (آنندراج) ، شکستن. (اقرب الموارد) : وکز انفه، کسره. (اقرب الموارد) و فعل آن از باب ضرب آید. (منتهی الارب)
میشل وان. نقاش فلاماندی (1497 یا 1499-1592 میلادی). شاگرد ’برنارد وان اورلی’ و مجذوب رافائیل بود و به همین علت به ایتالیا رفت و در سال 1532 میلادی با شهرت درخشانی وارد رم گردید و تابلو ’رستاخیز ناجی’ را برای کلیسای ’سن پیر’ ساخت. در بازگشت به میلان به سال 1543 میلادی محراب سن لوک را به سبک سه لوحه ای نقاشی کرد. لوئی دوم او را نقاش مخصوص خود خواند و او را واداشت که پرده های نقاشی فراوانی به وجود آورد. (از لاروس و کیه)
میشل وان. نقاش فلاماندی (1497 یا 1499-1592 میلادی). شاگرد ’برنارد وان اورلی’ و مجذوب رافائیل بود و به همین علت به ایتالیا رفت و در سال 1532 میلادی با شهرت درخشانی وارد رم گردید و تابلو ’رستاخیز ناجی’ را برای کلیسای ’سن پیر’ ساخت. در بازگشت به میلان به سال 1543 میلادی محراب سن لوک را به سبک سه لوحه ای نقاشی کرد. لوئی دوم او را نقاش مخصوص خود خواند و او را واداشت که پرده های نقاشی فراوانی به وجود آورد. (از لاروس و کیه)
منسوب به سیستان چه سیستان را سکزستان گویند. (غیاث). سکز. سیستان. سجزی. سجستان. سکستان. سکزی. سیستانی: همانا که آن سکزی جنگجوی که چندان همی برشمردی تو روی. فردوسی. سکزی امیر حرس بر وی موکل بود. (تاریخ بیهقی). چه خانه ست این کزو گشت این گشن لشکر یکی هندو یکی سکزی یکی بستی. ناصرخسرو. توان بردن هنوز از جای جنگت دریده زهرۀ سکزی به زنبر. ناصرخسرو. فزون شد دولتت تا بازگشتی ز جنگ سکزیان دیومنظر. ازرقی. رجوع به سگزی شود
منسوب به سیستان چه سیستان را سکزستان گویند. (غیاث). سکز. سیستان. سجزی. سجستان. سکستان. سکزی. سیستانی: همانا که آن سکزی جنگجوی که چندان همی برشمردی تو روی. فردوسی. سکزی امیر حرس بر وی موکل بود. (تاریخ بیهقی). چه خانه ست این کزو گشت این گشن لشکر یکی هندو یکی سکزی یکی بستی. ناصرخسرو. توان بردن هنوز از جای جنگت دریده زهرۀ سکزی به زنبر. ناصرخسرو. فزون شد دولتت تا بازگشتی ز جنگ سکزیان دیومنظر. ازرقی. رجوع به سگزی شود
نام قلعه ای است بلند به طبرستان که ز بس بلندی، مرغ بر قلۀ آن رسیدن نتواند و ابر فروتر از آن کله بندد. (از قاموس، یادداشت به خط مرحوم دهخدا). قلعه ای است به طبرستان که مرغ دراوج پرواز خود بر فراز آن دست نیابد و ابر در نهایت ارتفاع خود بر بالای آن رسیدن نتواند و در فرود قلۀآن بازماند. (منتهی الارب) (از اقرب الموارد). قلعه ای است در طبرستان... (از معجم البلدان، ذیل کوزا)
نام قلعه ای است بلند به طبرستان که ز بس بلندی، مرغ بر قلۀ آن رسیدن نتواند و ابر فروتر از آن کله بندد. (از قاموس، یادداشت به خط مرحوم دهخدا). قلعه ای است به طبرستان که مرغ دراوج پرواز خود بر فراز آن دست نیابد و ابر در نهایت ارتفاع خود بر بالای آن رسیدن نتواند و در فرود قلۀآن بازماند. (منتهی الارب) (از اقرب الموارد). قلعه ای است در طبرستان... (از معجم البلدان، ذیل کوزا)
بمعنی آبگیر و تالاب و استخر باشد و به عربی شمر خوانند، (برهان) (آنندراج)، آبگیر و تالاب و استخر، (ناظم الاطباء)، خمیدگی پشت، (ناظم الاطباء)، انحناء، کوزی پشت، حدب، (یادداشت به خط مرحوم دهخدا) : فرصه، باد که کوزی آرد در پشت، دخشن، کوزی پشت، تجنیب، کوزی ساقهای اسب، (منتهی الارب)، رجوع به کوژی و کوز شود
بمعنی آبگیر و تالاب و استخر باشد و به عربی شمر خوانند، (برهان) (آنندراج)، آبگیر و تالاب و استخر، (ناظم الاطباء)، خمیدگی پشت، (ناظم الاطباء)، انحناء، کوزی پشت، حَدَب، (یادداشت به خط مرحوم دهخدا) : فرصه، باد که کوزی آرد در پشت، دَخشَن، کوزی پشت، تجنیب، کوزی ساقهای اسب، (منتهی الارب)، رجوع به کوژی و کوز شود
فرانسوی گیا کاند گلوسیدی است مرکب ناجور که علاوه بر یک یا چند مولکول از دارای یک یا چند مولکول ماده غیر گلوسیدی است یا گلوکزید ها. دسته ای از گلوسید های مرکب که علاوه بر یک یا چند مولکول از دارای یک یا چند مولکول ماده غیر قندی در ترکیب خود میباشندلذا آنها را گلوسید های مرکب ناجور نیز مینامند. ماده غیر قندی در گلوکزید ها ممکنست الکل اتر فنل اسید استن آلکالوئید نیتریل و غیره باشد، ماده غیر گلوسیدی را که در ترکیب گلوکزید است آگلیکن مینامند. گلوکزید ها معمولا در آب حل میشوند. بعضی از آنها دراتر کلروفرم نیز حل میگردند و در صورتیکه هیدرولیز شوند به ماده گلوسیدی و آگلیکن خود تجزیه میشوند. گلو کزید ها در نباتات بسیار فراوانند و در شیره سلولی بحالت محلول وجود دارند و غالبا در سلولهای خاصی موجودند. بعضی گلوکزید ها دارای ازت میباشند در این حالت میتوان آنها را جزو ترکیبات چهار تایی شمرد مثل آمیگدالین که در بادام تلخ و هسته گیلاس و گوجه یافت میشود و باعث تلخی هسته های این میوه ها است. در برخی دیگر از گلوکزید ها علاوه بر کلور و هیدروژن و اکسیژن و نیدروژن و گوگرد نیز وجود دارد مانند سینیگرین که در خردل سیاه یافت میشود. گلوکزید ها معمولا نور پلاریزه را بسمت راست میچرخانند (اصطلاحا دکستروژیر هستند)، مهمترین گلوکزید ها عبارتند از: سالیسین که در ساقه و برگ بید وجود دارد دیژیتالین که در گیاه گل انگشتانه موجود است اوابادین که بیشتر در گیاه استروفانتوس گراتوس وجود دارد و اسکولین که در شاه بلوط هندی یافت میشود هتروزید ها
فرانسوی گیا کاند گلوسیدی است مرکب ناجور که علاوه بر یک یا چند مولکول از دارای یک یا چند مولکول ماده غیر گلوسیدی است یا گلوکزید ها. دسته ای از گلوسید های مرکب که علاوه بر یک یا چند مولکول از دارای یک یا چند مولکول ماده غیر قندی در ترکیب خود میباشندلذا آنها را گلوسید های مرکب ناجور نیز مینامند. ماده غیر قندی در گلوکزید ها ممکنست الکل اتر فنل اسید استن آلکالوئید نیتریل و غیره باشد، ماده غیر گلوسیدی را که در ترکیب گلوکزید است آگلیکن مینامند. گلوکزید ها معمولا در آب حل میشوند. بعضی از آنها دراتر کلروفرم نیز حل میگردند و در صورتیکه هیدرولیز شوند به ماده گلوسیدی و آگلیکن خود تجزیه میشوند. گلو کزید ها در نباتات بسیار فراوانند و در شیره سلولی بحالت محلول وجود دارند و غالبا در سلولهای خاصی موجودند. بعضی گلوکزید ها دارای ازت میباشند در این حالت میتوان آنها را جزو ترکیبات چهار تایی شمرد مثل آمیگدالین که در بادام تلخ و هسته گیلاس و گوجه یافت میشود و باعث تلخی هسته های این میوه ها است. در برخی دیگر از گلوکزید ها علاوه بر کلور و هیدروژن و اکسیژن و نیدروژن و گوگرد نیز وجود دارد مانند سینیگرین که در خردل سیاه یافت میشود. گلوکزید ها معمولا نور پلاریزه را بسمت راست میچرخانند (اصطلاحا دکستروژیر هستند)، مهمترین گلوکزید ها عبارتند از: سالیسین که در ساقه و برگ بید وجود دارد دیژیتالین که در گیاه گل انگشتانه موجود است اوابادین که بیشتر در گیاه استروفانتوس گراتوس وجود دارد و اسکولین که در شاه بلوط هندی یافت میشود هتروزید ها