معنی وصل در فرهنگ فارسی عمید

وصال، پیوند دادن دو یا چند چیز به یکدیگر، پیوستن، مقابل هجر، مرتبط شدن، در علوم ادبی در قافیه، حرفی که بی فاصله به رَوی می پیوندد و رَوی به واسطۀ آن متحرک می شود، چنان که در شعر زیر «یا» حرف وصل است و به سبب آن «را» که حرف رَوی باشد متحرک شده است، خوش بُوَد یاری و یاری در کنار سبزه زاری / مهربانان روی برهم وز حسودان بر کناری (سعدی۲ - ۵۷۴) ، پیوند، بند اندام، عضو بدن

معنی وصل در لغت نامه دهخدا

جَمعِ واژۀ وُصْله، به معنی پیوستگی. (ناظم الاطباء) (منتهی الارب) (اقرب الموارد). رجوع به وصله شود

معنی وصل در لغت نامه دهخدا

استخوانی که نشکند و با استخوان دیگر نیامیزد، یا فراهم آمدنگاه دو استخوان. (ناظم الاطباء) (منتهی الارب) (آنندراج). بندگاه. (مهذب الاسماء). ج، اوصال. (منتهی الارب) (مهذب الاسماء). بندگاه اندام. (بحرالجواهر)

معنی وصل در فرهنگ لغت هوشیار

کروا پیوستن چیزی به چیزی، فراز یار دید، پیوند وصل: اندام، پیوند گاه پیوستن چیزی را بچیزی، رسیدن بکسی (مخصوصا بمعشوق) مقابل هجر فراق، پیوند دهی مقابل فصل (جداکردن)، عمل رسیدن بکسی (مخصوصا بمعشوق) مقابل هجر فراق: (هر چند که هجران ثمر وصل بر آرد دهقان جهان کاش که این تخم نکشتی) (حافظ)، حرف وصل. یا حرف وصل. حرفی که به روی (در کلمه قافیه) پیوندد مانند الف در این بیت: (ای شب چنین دراز از نبودی و سر مدا از تو پدید نیست نه شعری نه فرقدا) (المعجم) -1 استخوانی که نشکند و با استخوان دیگر نیامیزد، فراهم آمدنگاه دو استخوان محل اتصال دو استخوان، جمع اوصال

معنی وصل در فرهنگ فارسی معین

استخوانی که نشکند و با استخوان دیگر نیامیزد، فراهم آمدنگاه دو استخوان، محل اتصال دو استخوان، جمع اوصال

معنی وصل در فرهنگ فارسی معین

پیوستن، به هم رسیدن، پیوند کردن، پیوند دادن

معنی وصل در فرهنگ واژه مترادف متضاد

اتصال، الحاق، پیوند، ربط، متصل، وصال، وصلت، متضاد: فصل، هجر

معنی وصل - جستجوی لغت در جدول جو

وصل

فرهنگ فارسی عمید

وصل

لغت نامه دهخدا

وصل

لغت نامه دهخدا

وصل

فرهنگ لغت هوشیار

وصل

فرهنگ فارسی معین

وصل

فرهنگ فارسی معین

وصل

فرهنگ واژه فارسی سره

وصل

فرهنگ واژه مترادف متضاد

وصلت

ازدواج، پیوند و اتصال دو خانواده از طریق ازدواج

فرهنگ فارسی عمید

موصل

رساننده، آنکه چیزی را به دست کسی یا چیز دیگر می رساند

فرهنگ فارسی عمید

توصل

رسیدن و پیوستن به چیزی، پیوستگی جستن

فرهنگ فارسی عمید

موصل

در بدیع شعری که تمام حروف یک مصراع یا بیت آن قابل اتصال باشد و بتوان آن ها را سر هم نوشت، متصل الحروف، پیوسته، متصل

فرهنگ فارسی عمید

موصل

(مَ صِ)

جای رسیدن و مکان وصول، جای پیوند چیزی به چیزی. (ناظم الاطباء). جای وصل. (غیاث) (آنندراج) ، پیوند رسن. (منتهی الارب) (آنندراج). جای بستن ریسمان و پیوندگاه ریسمان. (ناظم الاطباء) ، میان ران وسرین شتر. (منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء)

لغت نامه دهخدا

وصله

(وُ لَ)

پیوستگی. (منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء). ج، وصل. (منتهی الارب)

لغت نامه دهخدا

موصل

(مُ وَصْ صَ)

نعت مفعولی از توصیل. پیوسته و متصل. (ناظم الاطباء). وصل کرده شده و پیوندکرده شده. (غیاث) (آنندراج) ، پیوندشده. پیوندی. درخت پیوندی. (از یادداشت مؤلف) :
نخل موصل شده ترنج و رطب داشت
میوه و شاخش فراخ و تام برآمد.
خاقانی (دیوان چ سجادی ص 146).
- موصل کردن، پیوند زدن:
فلک را کرد کحلی پوش پروین
موصل کردنیلوفر به نسرین.
نظامی.
بار شاخی را موصل می کنی
شاخ دیگر را معطل می کنی.
مولوی.
، استوار: اصل موصل، محکم و بااصل. مؤصل. (آنندراج). محکم. بااصل، حاصل کرده و یافته. با دولت و اقبال. (ناظم الاطباء) ، (اصطلاح بدیعی) یکی از صنایع شعری، و آن مرکب بودن بیت یا مصراع است از حروفی که همه آن حروف را در نوشتن به هم توان پیوست، مانند ’من مستمع لعل لب عشق حبیبم’ یا ’من کل فج عمیق’ یا ’من مشتعل عشق علیم چه کنم’ یا بیت زیر ازعنصری:
ستّی پس پشت پشت بستی بستست
پیش پشتی ستی بسی بنشستست.
(ازیادداشت مؤلف).
نزد علمای بدیع، عبارت است از اینکه در سخن منظوم یا منثور هر لفظی که آورند حروف آن پیوسته به یکدیگر باشد در نوشتن. (از کشاف اصطلاحات الفنون). این صنعت چنان باشدکه شاعر در بیت، کلماتی آرد که حروف آن کلمات در نبشتن از هم گسسته نباشند. مثال از شعر پارسی:
بس که غم عشقت صعب است به تن = بسکهغمعشقتصعبستبتن. (از حدائق السحر ص 64)

نعت مفعولی از توصیل. پیوسته و متصل. (ناظم الاطباء). وصل کرده شده و پیوندکرده شده. (غیاث) (آنندراج) ، پیوندشده. پیوندی. درخت پیوندی. (از یادداشت مؤلف) :
نخل موصل شده ترنج و رطب داشت
میوه و شاخش فراخ و تام برآمد.
خاقانی (دیوان چ سجادی ص 146).
- موصل کردن، پیوند زدن:
فلک را کرد کحلی پوش پروین
موصل کردنیلوفر به نسرین.
نظامی.
بار شاخی را موصل می کنی
شاخ دیگر را معطل می کنی.
مولوی.
، استوار: اصل موصل، محکم و بااصل. مؤصل. (آنندراج). محکم. بااصل، حاصل کرده و یافته. با دولت و اقبال. (ناظم الاطباء) ، (اصطلاح بدیعی) یکی از صنایع شعری، و آن مرکب بودن بیت یا مصراع است از حروفی که همه آن حروف را در نوشتن به هم توان پیوست، مانند ’من مستمع لعل لب عشق حبیبم’ یا ’من کل فج عمیق’ یا ’من مشتعل عشق علیم چه کنم’ یا بیت زیر ازعنصری:
سِتّی پس پشت پشت بستی بستست
پیش پشتی سَتی بسی بنشستست.
(ازیادداشت مؤلف).
نزد علمای بدیع، عبارت است از اینکه در سخن منظوم یا منثور هر لفظی که آورند حروف آن پیوسته به یکدیگر باشد در نوشتن. (از کشاف اصطلاحات الفنون). این صنعت چنان باشدکه شاعر در بیت، کلماتی آرد که حروف آن کلمات در نبشتن از هم گسسته نباشند. مثال از شعر پارسی:
بس که غم عشقت صعب است به تن = بسکهغمعشقتصعبستبتن. (از حدائق السحر ص 64)

لغت نامه دهخدا

دوصل

(دَ صَ)

معرب دوسر. زوان. ج، دواصل

لغت نامه دهخدا

توصل

(تَ رَقْ قُ)

نیک بهم پیوستن. (ترجمان جرجانی ترتیب عادل بن علی). پیوستگی جستن به لطف. (منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). به حیله فاچیزی رسیدن. (تاج المصادر بیهقی). پیوستگی جستن به لطف و چاره و حیله. (یادداشت بخط مرحوم دهخدا) : و خواهری از آن قباد توصل بدان کرد به حیلتها که او را از حبس بجهانید. (فارسنامۀ ابن البلخی ص 58). در شهور سنۀ اثنی و تسعین (92) توصل بدان کرد که قضاء اصفهان به برادر این قاضی دادند. (فارسنامۀ ابن البلخی ص 118)

لغت نامه دهخدا

اوصل

(اَ صَ)

رساتر.

لغت نامه دهخدا

حوصل

(حَ صَ)

نام پرنده ای است که در مصر بسیار است. ج، حواصل. و آن مرغی است بسیارخوار بزرگ حوصله. (منتهی الارب) ، چینه دان مرغان. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء) ، مقر آب در تگ حوض، گوسفندی که مافوق ناف وی کلان باشد. (منتهی الارب)

لغت نامه دهخدا

وصله

(وَ لَ / لِ)

هر چیز که آن را به چیز دیگر پیوند کنند. (فرهنگ فارسی معین) ، پارۀ جامه و کاغذ و غیره. (غیاث اللغات) (آنندراج). پاره و کژنه و لاخه و وژنگ وپینه و درپی. (ناظم الاطباء). درپی و رقعه. (یادداشت مرحوم دهخدا). قطعه. (ناظم الاطباء) ، دوخت ودوز. ترمیم لباس و جوراب های پاره. (فرهنگ فارسی معین از فرهنگ لغات عامیانۀ جمالزاده) :
تا که رختم به بر جامه بران خواهد بود
از پی وصله دو چشمم نگران خواهد بود.
نظام قاری.
چون تو را پنج حواس است کز آن داری حظ
پنج وصله ست ز تو جامه چنان برخوردار.
نظام قاری.
- وصله انداختن، وصله کردن. پینه کردن.
- وصله برداشتن (برنداشتن) ، وصله پذیر بودن (نبودن). قبول کردن (نکردن) وصله پینه را.
- امثال:
چیزی که شده پاره، وصله برنمیداره.
- وصله پیراستن، وصله کردن. وصله زدن:
شرمم از خرقۀ آلودۀ خود می آید
که بر او وصله به صد شعبده پیراسته ام.
حافظ.
- وصلۀ تن، در تداول، خویشاوند. قوم و خویش. (فرهنگ فارسی معین).
- وصلۀ جهودی، وصله ای که جهودان بر قبا دوزندبرای تمییز با مسلمانان. (یادداشت مرحوم دهخدا). رجوع به غیار شود.
- وصله چسباندن، ملحق کردن وصله به چیزی. پینه کردن. (فرهنگ فارسی معین).
- ، متهم ساختن.
- وصله خوردن، وصله پینه شدن. وصله برداشتن.
- وصله خورده، مورد وصله و پینه قرارگرفته. وصله شده.
- وصله دار، پینه دار. جامۀ باوصله پینه. هر چیز درپی دار مانند جامه و کفش و جز آن. (ناظم الاطباء).
- وصله زدن، وصله کردن. پینه کردن.
- وصله شدن، وصله خوردن. وصله برداشتن.
- وصله کاری، کار وصله زدن. شغل و حرفۀ وصله کار.
- وصلۀ کاغذی، کاغذی که بر جامه چسبانند و بهای آن جامه بر آن نویسند.
- وصله کردن، پینه کردن. رفو کردن. درپی کردن و لاخه نمودن. (ناظم الاطباء).
- وصله کردن شکم، ته بندی غذا خوردن. خوردن مقدار کمی نان و خوراک یا تنقل برای کاستن از شدت گرسنگی. (فرهنگ فارسی معین از فرهنگ عامیانۀ جمال زاده).
- وصلۀ لوطی، هر یکی از آلات و ابزار لوطی. (یادداشت مرحوم دهخدا). هفت وصلۀ لوطی گری. رجوع به همین مدخل شود.
- وصلۀ ناجور، در تداول، پینه ای که از حیث رنگ و جنس با اصل (پارچه، چرم و غیره) فرق دارد.
- ، کسی در میان جمعی که بهیچوجه با آنها تناسب و تفاهم روحی و اخلاقی ندارد. غیرمتجانس. (فرهنگ فارسی معین) :
همدم بیگانگان مباش و بپرهیز
عاقبت از جنس بد، ز وصلۀ ناجور.
عارف.
- وصله نشاندن، پینه کردن. رفو کردن:
فرسود جامه لیکن خازن به وصله ننشاند
بود آن مرا به بالا اما نگشت واصل.
نظام قاری.
- وصلۀ ناهمرنگ، وصلۀ ناجور: فلان وصلۀ ناهمرنگ است، یعنی مناسبت و هم آهنگی ندارد. رجوع به ترکیب ’وصلۀ ناجور’ شود

لغت نامه دهخدا

وصلت

(وُ لَ)

پیوند و خویشی و پیوستگی. (غیاث اللغات). رجوع به وصله شود

لغت نامه دهخدا

وصلی

(وَ)

منسوب به وصل. پیوندی. اتصالی، مقابل اصلی، تخته ای از چوب یا مقوا یا لوح و جز آن که کودکان بر آن مشق خط کنند و نوشتن آموزند. (فرهنگ فارسی معین)

لغت نامه دهخدا

وصلت

بنگرید به وصله جمع وصل اتصال پیوستگی. توضیح در فارسی مفرد استعمال شود و بمعنی پیوندزناشویی بکاررود (... بخطبه کریمه ای از کرایم این پادشاه... استفاد نمود و بوسیلت این وصلت اطناب اقبال و دولت خویش باوتاد ثبات مسمر گردانید) یا وصلت کسی. پیوستن بکسی وبااو پیوند و پیوستگی داشتن: (مودت او از وصلت تو عوض می شمرد)

فرهنگ لغت هوشیار

حوصل

حوصله، چینه دان مرغ

فرهنگ لغت هوشیار

توصل

نیک بهم پیوستن

فرهنگ لغت هوشیار

وصلی

وصلی در فارسی پیوندی، ستاکی، پلمه (لوح) منسوب به وصلی: پیوندی اتصالی، مقابل اصلی، (اسم تخته ای از چوب یا مقوا یا لوح و جز آن که کودکان بر آن مشق خط کنند و نوشتن آموزند

فرهنگ لغت هوشیار

موصل

جای پیوند چیزی بچیزی، جای رسیدن و مکان وصول، میان ران و سرین شتر

فرهنگ لغت هوشیار

وصله

وصلت (بنگرید به وصله) نشانه پیوستگی: در کیاشناسی (شیمی)، زناشویی در فارسی وصلت و وصله در فارسی این واژه در تازی کنش است و چنانچه در یکی از فرهنگ های فارسی آمده رمن (وصل) نسیت ورمن (وصل یا وصل) که در بالا آمد نیز (اوصال) است و (وصل) خود رمن (وصله) است پیوستگی زناشویی: در فارسی آنچه میان دو چیز را پیوند دهد، پینه پینیک (گویش گیلکی) درپه پژکاله وژنگ همراهان، توشه، سر زمین دور هرچیزکه آنرا بچیزی دیگر پیوند کنند، (مخصوصا) گیسوی مصنوعی که بدنبال گیسوی طبیعی پیوند کنند: (معاشران، گره اززلف یار باز کنید، شبی خوش است بدین وصله اش دراز کنیدخ) (حافظ)، وصله ای که برجامه یاکفش دریده و جز آن دوزند پینه پاره درپی: (شرمم از خرقه آلوده خود می آید که بر وصله بصد شعبده پیراسته ام) (حافظ) (رویه اش (رویه کفش) وصله ای ز چکمه زال زیره اش تخت چارق بهمن) (بهار) یا وصله تن، خویشاوند قوم و خویش. یا وصله ناجور. پینه ای که از حیث رنگ وجنس با اصل (پارچه چرم و غیره) فرق دارد، کسی درمیان جمعی که بهیچوجه با آنها تناسب و تفاهم روحی و اخلاقی ندارد غیر متجانس: (همدم بیگانگان مباش و بپرهیز عاقبت از جنس بد زوصله ناجور) (عارف)، دوخت ودوز ترمیم لباس و جوراب های پاره

فرهنگ لغت هوشیار