مخفف او را. (برهان) (ناظم الاطباء). ’ورا بین که با ماچه ها میکند. ’ یعنی او را بین. (برهان) : میغ مانندۀ پنبه ست و ورا باد نداف هست سدکیس، درونه که بدو پنبه زنند. بوالمؤید. به ناز باز همی پرورد ورا دهقان چو شد رسیده نیابد ز تیغ تیز گریغ. شهید. دلی کو پر از زوغ هجران بود ورا وصل معشوق درمان بود. بوشکور. نداند مشعبد ورا بند چون نداند مهندس ورا درد چند. منجیک (از صحاح الفرس). فلک مر جامه ای را ماند ازرق ورا همچون طراز خوب کرکم. منجیک. ببوسید پای و رکیب ورا همی خیره گشت از نهیب ورا. فردوسی. جهان آفرین را ستایش گرفت نیایش ورا در فزایش گرفت. فردوسی. ورا دید با دیدگان پر ز خون به زیر زنخ دست کرده ستون. فردوسی. بسی خیمه ها کرده بود او درست مر آن خیمه های ورا چاره جست. عنصری. فرمانش رونده در همه عالم باد بدخواه ورا دم زدن اندر دم باد. منوچهری. احباب ورا سعادت بی غم باد. منوچهری. همه را زاد به یک دفعه نه پیشی نه پسی نه ورا قابله ای بود و نه فریادرسی. منوچهری. خدای را به یگانی بدان و از پس او به هر چه گفت رسول ورا مصدق دار. ناصرخسرو. خاک بر سر کند شهی که ورا نبود در زمانه حکم روا. سنایی. گوئی ز بهر مهر ورا آفرید و بس اندر نهاد آدمیان کردگار دل. سوزنی. نکنم روی ورا با مه دوهفته قیاس ور کنم بر مه دو هفته نهم بار سپاس. سوزنی. دین پاکیزه و عقل و خرد کامل او مر ورا جز همه نیکوئی تلقین نکند. سوزنی. گر نشستی ورای خاقانی نه ورا عیب و نه ترا هنر است. خاقانی. ورابی انده و تیمار دارید همش از جملۀ خاصان شمارید. نظامی. آنکه ورا دوست ترین بود گفت در بن چاهیش بباید نهفت. نظامی. گرچه از میری ورا آوازه ای است همچو درویشان مر او را کازه ای است. مولوی. مرا گویند چشم از وی بپوشان ورا گوبرقعی بر خویشتن پوش. سعدی
مخفف او را. (برهان) (ناظم الاطباء). ’ورا بین که با ماچه ها میکند. ’ یعنی او را بین. (برهان) : میغ مانندۀ پنبه ست و ورا باد نداف هست سدکیس، درونه که بدو پنبه زنند. بوالمؤید. به ناز باز همی پرورد ورا دهقان چو شد رسیده نیابد ز تیغ تیز گریغ. شهید. دلی کو پر از زوغ هجران بود ورا وصل معشوق درمان بود. بوشکور. نداند مشعبد ورا بند چون نداند مهندس ورا درد چند. منجیک (از صحاح الفرس). فلک مر جامه ای را ماند ازرق ورا همچون طراز خوب کرکم. منجیک. ببوسید پای و رکیب ورا همی خیره گشت از نهیب ورا. فردوسی. جهان آفرین را ستایش گرفت نیایش ورا در فزایش گرفت. فردوسی. ورا دید با دیدگان پر ز خون به زیر زنخ دست کرده ستون. فردوسی. بسی خیمه ها کرده بود او درست مر آن خیمه های ورا چاره جست. عنصری. فرمانْش رونده در همه عالم باد بدخواه ورا دم زدن اندر دم باد. منوچهری. احباب ورا سعادت بی غم باد. منوچهری. همه را زاد به یک دفعه نه پیشی نه پسی نه ورا قابله ای بود و نه فریادرسی. منوچهری. خدای را به یگانی بدان و از پس او به هر چه گفت رسول ورا مصدق دار. ناصرخسرو. خاک بر سر کند شهی که ورا نبود در زمانه حکم روا. سنایی. گوئی ز بهر مهر ورا آفرید و بس اندر نهاد آدمیان کردگار دل. سوزنی. نکنم روی ورا با مه دوهفته قیاس ور کنم بر مه دو هفته نهم بار سپاس. سوزنی. دین پاکیزه و عقل و خرد کامل او مر ورا جز همه نیکوئی تلقین نکند. سوزنی. گر نشستی ورای خاقانی نه ورا عیب و نه ترا هنر است. خاقانی. ورابی انده و تیمار دارید همش از جملۀ خاصان شمارید. نظامی. آنکه ورا دوست ترین بود گفت در بن چاهیش بباید نهفت. نظامی. گرچه از میری ورا آوازه ای است همچو درویشان مر او را کازه ای است. مولوی. مرا گویند چشم از وی بپوشان ورا گوبرقعی بر خویشتن پوش. سعدی
وراء. پس. عقب. بعد. (ناظم الاطباء). در پس. در عقب. پشت. خلف. جز. بجز. غیر. بغیر. مگر. سوا. (ناظم الاطباء). رجوع به وراء شود: ورای هر چه در گیتی اساسی است برون از هر چه در فکرت قیاسی است. نظامی. ورای همه بوده ای بود او همه رشته ای گوهرآمود او. نظامی. ای قناعت توانگرم گردان که ورای تو هیچ نعمت نیست. سعدی. ، پسین، آن طرف. (ناظم الاطباء). خارج از. بیرون از: کسی ز چون و چرا دم نمی تواند زد که نقش بند حوادث ورای چون و چراست. انوری. کار خانه این طایفه ورای این عالم است. (انیس الطالبین). دنیای موهومی ورای دنیای مادی برای خودش تصور کرده. (سایه روشن صادق هدایت ص 20). - ورای پست و بلند، برتر و بالاتر از زمین. (برهان) (آنندراج) (ناظم الاطباء). - ، بیرون زمین و آسمان که عالم لاهوت و عدم باشد. (برهان) (آنندراج). کنایه از عالم لاهوت است. (انجمن آرا). رجوع به وراء شود. ، بهتر. نیکوتر. مناسب تر: هیچ فرصت ورای آن مطلب که کسی مرگ دشمنان بیند. سعدی
وراء. پس. عقب. بعد. (ناظم الاطباء). در پس. در عقب. پشت. خلف. جز. بجز. غیر. بغیر. مگر. سوا. (ناظم الاطباء). رجوع به وراء شود: ورای هر چه در گیتی اساسی است برون از هر چه در فکرت قیاسی است. نظامی. ورای همه بوده ای بود او همه رشته ای گوهرآمود او. نظامی. ای قناعت توانگرم گردان که ورای تو هیچ نعمت نیست. سعدی. ، پسین، آن طرف. (ناظم الاطباء). خارج از. بیرون از: کسی ز چون و چرا دم نمی تواند زد که نقش بند حوادث ورای چون و چراست. انوری. کار خانه این طایفه ورای این عالم است. (انیس الطالبین). دنیای موهومی ورای دنیای مادی برای خودش تصور کرده. (سایه روشن صادق هدایت ص 20). - ورای پست و بلند، برتر و بالاتر از زمین. (برهان) (آنندراج) (ناظم الاطباء). - ، بیرون زمین و آسمان که عالم لاهوت و عدم باشد. (برهان) (آنندراج). کنایه از عالم لاهوت است. (انجمن آرا). رجوع به وراء شود. ، بهتر. نیکوتر. مناسب تر: هیچ فرصت ورای آن مطلب که کسی مرگ دشمنان بیند. سعدی
مخفف حوراء. مفرد حور: عالم بهشت گشته عنبرسرشت گشته کاشانه زشت گشته صحرا چو روی حورا. کسایی. سوگند خورم کز تو برد حورا خوبی خوبیت عیان است چرا باید سوگند. عماره. چشم حورا چون شودشوریده رضوان بهشت خاک پایش توتیای دیدۀ حورا کند. منوچهری. حورا تویی ار نکو و با شرمی گر شرم کند نکو بود حورا. ناصرخسرو. هرکه جان بدکنش را سیرت نیکی دهد زشت را نیکو کند بل دیو را حورا کند. ناصرخسرو. حورا که شنید ای مسلمانان پرورده به آب چشم اهریمن. ناصرخسرو. ابر آزاری چمن ها را پر از حورا کند باغ پر گلبن کند گلبن پر از دیبا کند. خاقانی. نایب یزدان تویی امروز چون یزدان مرا خلد بخشیدی و حورا دادی احسنت ای ملک. خاقانی. بر خاکش از حواری و حورا ترحم است خاکش بهشت هشتم و چرخ چهارم است. خاقانی. کواکب بود زیر پای ممالک حواری بود بر زبردست حورا. خاقانی. - حوراطلعت: دوش حوراطلعتی دیدم که پنهان از رقیب در میان کاروان میگفت یار خویش را. نظامی. - حورافش، حوراوش: چار گوهر ز گوش گوهرکش بگشاد آن نگار حورافش. نظامی. - حورانژاد: زان می عنابگون در قدح آبگون ساقی مهتابگون ترکی حورانژاد. منوچهری
مخفف حوراء. مفرد حور: عالم بهشت گشته عنبرسرشت گشته کاشانه زشت گشته صحرا چو روی حورا. کسایی. سوگند خورم کز تو برد حورا خوبی خوبیت عیان است چرا باید سوگند. عماره. چشم حورا چون شودشوریده رضوان بهشت خاک پایش توتیای دیدۀ حورا کند. منوچهری. حورا تویی ار نکو و با شرمی گر شرم کند نکو بود حورا. ناصرخسرو. هرکه جان بدکنش را سیرت نیکی دهد زشت را نیکو کند بل دیو را حورا کند. ناصرخسرو. حورا که شنید ای مسلمانان پرورده به آب چشم اهریمن. ناصرخسرو. ابر آزاری چمن ها را پر از حورا کند باغ پر گلبن کند گلبن پر از دیبا کند. خاقانی. نایب یزدان تویی امروز چون یزدان مرا خلد بخشیدی و حورا دادی احسنت ای ملک. خاقانی. بر خاکش از حواری و حورا ترحم است خاکش بهشت هشتم و چرخ چهارم است. خاقانی. کواکب بود زیر پای ممالک حواری بود بر زبردست حورا. خاقانی. - حوراطلعت: دوش حوراطلعتی دیدم که پنهان از رقیب در میان کاروان میگفت یار خویش را. نظامی. - حورافش، حوراوش: چار گوهر ز گوش گوهرکش بگشاد آن نگار حورافش. نظامی. - حورانژاد: زان می عنابگون در قدح آبگون ساقی مهتابگون ترکی حورانژاد. منوچهری
به لغت زند و پازند گاو را گویند که به عربی بقر خوانند، (برهان) (آنندراج)، به لغت زند و پازند گاو نر و گاو ماده، (ناظم الاطباء)، هزوارش ثورا یا ثوره، پهلوی گاو، (حاشیۀ برهان چ معین)
به لغت زند و پازند گاو را گویند که به عربی بقر خوانند، (برهان) (آنندراج)، به لغت زند و پازند گاو نر و گاو ماده، (ناظم الاطباء)، هزوارش ثورا یا ثوره، پهلوی گاو، (حاشیۀ برهان چ معین)
کیسه یا جوال، شکر سفید و معرب آن بورق است و بعربی نطرون خوانند و گویند اگر قدری از بوره با صدف بسایند و در بینی زن بدمند، اگر آن زن عطسه کند، دوشیزه بود و اگر نکند دوشیزه نباشد و بورۀ ارمنی همان است، (برهان)، شکر سفید، و بورق معرب آن است و آنرا بورۀ ارمنی نیز گویند، (انجمن آرای ناصری) (آنندراج)، در قطرالمحیط آمده: ’البورق اصناف: مائی و جبلی وارضی و مصری و هواالنطرون معرب بوره بالفارسیه، ’ این کلمه معرب وارد لاتین قرون وسطی و سپس داخل فرانسه شده، ’بوراکس’ (برات دوسدیم ئیدراته) گردیده، (حاشیۀ برهان چ معین) : تباین است ز شاخ نبات تا بوره تفاوت است ز آب حیات تا غسلین، بدرالدین جاجرمی
کیسه یا جوال، شکر سفید و معرب آن بورق است و بعربی نطرون خوانند و گویند اگر قدری از بوره با صدف بسایند و در بینی زن بدمند، اگر آن زن عطسه کند، دوشیزه بود و اگر نکند دوشیزه نباشد و بورۀ ارمنی همان است، (برهان)، شکر سفید، و بورق معرب آن است و آنرا بورۀ ارمنی نیز گویند، (انجمن آرای ناصری) (آنندراج)، در قطرالمحیط آمده: ’البورق اصناف: مائی و جبلی وارضی و مصری و هواالنطرون معرب بوره بالفارسیه، ’ این کلمه معرب وارد لاتین قرون وسطی و سپس داخل فرانسه شده، ’بوراکس’ (برات دوسدیم ئیدراته) گردیده، (حاشیۀ برهان چ معین) : تباین است ز شاخ نبات تا بوره تفاوت است ز آب حیات تا غسلین، بدرالدین جاجرمی
طسوجی است درناحیۀ کوفه و نهری است که در کنار آن چند ده قرار دارد، از جمله: سوار و غرما. (از معجم البلدان) از نواحی مدینه است. قیس بن حطیم درباره آن اشعاری دارد. (از معجم البلدان)
طسوجی است درناحیۀ کوفه و نهری است که در کنار آن چند ده قرار دارد، از جمله: سُوار و غَرما. (از معجم البلدان) از نواحی مدینه است. قیس بن حطیم درباره آن اشعاری دارد. (از معجم البلدان)
مونث (احور)، زنی که سیاهی چشمش بغایت باشد و سفیدی چشمش نیز بنهایت زن سپید پوست سیاه چشم، زن بهشتی هر یک از حورالعین، جمع حور زن بهشتی در نگرش تازیان چنین زنی سپید پوست است با چشمان درشت سیاه و گیسوان بلند سیاه پریرو
مونث (احور)، زنی که سیاهی چشمش بغایت باشد و سفیدی چشمش نیز بنهایت زن سپید پوست سیاه چشم، زن بهشتی هر یک از حورالعین، جمع حور زن بهشتی در نگرش تازیان چنین زنی سپید پوست است با چشمان درشت سیاه و گیسوان بلند سیاه پریرو