معنی هزاردانه در لغت نامه دهخدا

تسبیح که هزاردانه دارد. (یادداشت به خط مؤلف). قسمی سبحه که عدد دانه های آن هزار است. (یادداشت دیگر) :، تسبیح هزاردانه بر دست مپیچ.، سعدی (گلستان).، نُه چرخ هزاردانه گردان، در حلقۀ ذکر خانقاهت.، سلمان ساوجی (از آنندراج).،، به معنی برنج به کار رود. عوام هنگامی که بر سر سفره اند و خواهند که سوگند خورند گویند ’به این هزاردانه’ و به برنج اشاره کنند، یعنی به این برنج، به این نعمت. (از یادداشتهای مؤلف). نظیر آن در تداول گویند: به این دانۀناشمرده، یعنی گندم یا برنج، خوشه ای که دارای دانه های بسیار بود. (ناظم الاطباء)

معنی هزاردانه در فرهنگ لغت هوشیار

خوشه ای که دارای دانه های بسیار بود، سبحه ای که دارای هزاردانه یاقریب به آن باشد، گل صدبرگ

معنی هزاردانه - جستجوی لغت در جدول جو

هزاردانه

لغت نامه دهخدا

هزاردانه

فرهنگ لغت هوشیار

ناردانه

(دخترانه)

دانه انار

فرهنگ نامهای ایرانی

هزارتابه

آفتاب، خورشید، برای مثال تا می تابد هزارتابه / از گنبد این بلندطارم (سیف الدین اسفرنگی - لغتنامه - هزارتابه)

فرهنگ فارسی عمید

زاهدانه

مانند زاهدان

فرهنگ فارسی عمید

هزارخانه

هزارلا، قسمت سوم معدۀ حیوانات نشخوار کننده که غذا پس از آنکه حیوان آن را دوباره جوید و فرو داد داخل آن می شود. درون هزارلا برجستگی های تیغه مانندی وجود دارد و از آنجا غذا وارد شیردان می شود، هزارتوی، هزارخانه

فرهنگ فارسی عمید

زاریانه

ناله و زاری، سبب ناله و زاری، آنچه باعث گریه و زاری شود، برای مثال بشنو ای یار از نزاری زار / زاری ما و زاریانۀ ما (نزاری - مجمع الفرس - زاریانه)

فرهنگ فارسی عمید

هزارگانی

(هََ / هَِ)

هزاردیناری. آنچه هزار دینار ارزد یا هزار مثقال طلا در آن باشد: خلعت پوشانید که کمر هزارگانی بود در آن خلعت. (تاریخ بیهقی). پیش آمد کمر زر هزارگانی بسته با کلاه دوشاخ و ساختش هم هزارگانی بود. (تاریخ بیهقی) ، پرارزش و گرانبها:
ور خود تو کشی به دست خویشم
کاری باشد هزارگانی.
سنایی.
خاقانی را به دولت تو
کار سخنان هزارگانی است.
خاقانی

هزاردیناری. آنچه هزار دینار ارزد یا هزار مثقال طلا در آن باشد: خلعت پوشانید که کمر هزارگانی بود در آن خلعت. (تاریخ بیهقی). پیش آمد کمر زر هزارگانی بسته با کلاه دوشاخ و ساختش هم هزارگانی بود. (تاریخ بیهقی) ، پرارزش و گرانبها:
ور خود تو کُشی به دست خویشم
کاری باشد هزارگانی.
سنایی.
خاقانی را به دولت تو
کار سخنان هزارگانی است.
خاقانی

لغت نامه دهخدا

هزارپایه

(هََ / هَِ یَ / یِ)

کرمی است معروف که به هندی گنلایی گویند. (غیاث). رجوع به هزارپا و هزارپای شود

لغت نامه دهخدا

هزارتابه

(هََ / هَِ بَ / بِ)

مرکّب از: هزار + تاب + ه، پساوند اتصاف و نسبت یا پساوند فاعلی، (حاشیۀ برهان چ معین)، نامی از نامهای آفتاب. (انجمن آرا) (برهان) :
تا می تابد هزارتابه
از گنبد این بلند طارم.
سیف اسفرنگ (دیوان ص 333)

لغت نامه دهخدا

هزارخانی

(هََ / هَِ)

دهی است از بخش سنقر کلیایی شهرستان کرمانشاهان. دارای 1070 تن سکنه است. محصول عمده اش غله، حبوب، انگور و توتون و هنر دستی مردم بافتن قالیچه و گلیم است. شامل دو قسمت علیا و سفلی است که 5هزار گز از هم فاصله دارند. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5)

لغت نامه دهخدا

چهاردانه

(چَ / چِ نَ / نِ)

رجوع به جهودانه شود

لغت نامه دهخدا

اناردانه

(اَ نَ / نِ)

دانۀانار. ناردانه. حب الرمان. و رجوع به ناردانه شود

لغت نامه دهخدا

هزارخانه

(هََ / هَِ نَ / نِ)

هزارلا. سی تو. (حاشیۀ برهان چ معین). هزارتو. قسمتی از احشاء گیاه خواران مانند گوسفند و گاو که چندین لا دارد. (یادداشت به خط مؤلف). شکنبۀ گوسفند. (آنندراج). چیزی است که با شکنبۀ گوسفند می باشد، و شکنبه را نیز گویند. (برهان) ، هزاربیشه. (یادداشت به خط مؤلف). رجوع به هزاربیشه شود

لغت نامه دهخدا

زاهدانه

مانند زاهدان همچون پارسایان، منسوب به زاهد

فرهنگ لغت هوشیار

ناردانه

دانه انار ناردان: داغها چون شاخهای بسد یاقوت رنگ هر یکی چون ناردانه گشته اندر زیر نار. (فرخی)، (استعاره) اشک خونین: شد از بادام عنابش روانه بهش نارنج گشت از ناردانه. (وحشی لغ) یا ناردانه دشتی. دانه انار صحرایی را گویند که حب القلقل نیز نامیده میشود

فرهنگ لغت هوشیار

هزبرانه

شیر وش دلیرانه مانندشیران، مانندپهلوانان ودلیران

فرهنگ لغت هوشیار

هزارگان

الوف درمراتب عدد: (وچهارم مرتبه الوف نام است. واندراوازهزارتانه هزاربود و افزودن هزارگان)

فرهنگ لغت هوشیار

زاریانه

سبب و باعث ناله و زاری

فرهنگ لغت هوشیار

هزارپایه

جانوری که ازشاخه بندپاییان که رده خاصی رابوجوردمی آورد. این جانور دارای بدنی دراز است که ازعده زیادی قطعات پهلوی هم ساخته شده وچون اینقطعات کاملا شبیه به یکدیگرند بشخیص سینه وشکم ممکن نیست عده قطعات بدن این جانور در گونه های مختلف خیلی متغیراستو ممکنست تا 200 عدد برسد وبرروی هریک ازاین قطعات یک یادوزوج پاواقع است. سرحیوان دارای 5 زوج زائده است یعنی یک زوج شاخک که درجلودهان است وچهارزوج زائده های دهانی (یکزوج لب فوقانی بالابر که آنرادومین زوج شاخک ها میدانند ویک زوج ماندیبول ودوزوج آرواره) درهزارپایان گوشت خوار اولین زوج پاهای سینه ای مجاوردهانقراردارد ومانندپاهای آرواره ای عمل میکندوباین جهت هرکدام بقلاب خمیده ای ختم شده که با یک غده سمی ارتباط دارد معمولا هزارپایانی که علفخوارند هرقطعه ازبدنشان دارای دوزوج پا میباشندوهزارپایان گوشتخوار درهرقطعه ازبدنشان داراییک زوج پامیباشند، هزارپایه سدپا سدپایه، گوش خزک: (دست و پا بریدهایهزارپایی رابکشت)

فرهنگ لغت هوشیار

هزارتابه

آفتاب، خورشید: (تامی تابد هزارتابه ازگنبد این بلندتارم) (سیف اسفرنگ رشیدی)

فرهنگ لغت هوشیار

هزارساله

منسوب ومربوط به (هزارسال) کسی یاچیزی که هزارسال ازعمر یاپیدایش وی گذشته باشد، یا راه هزارساله. راهی که در هزارسال باید پیموده شود: (ذروه کاخ رتبتت راست زفرط ارتفاع راهروان وهم را راه هزارساله بادخ) (حافظ)

فرهنگ لغت هوشیار

هزارگانی

واحدمقدار (درهم ودینار) یا کمرهزارگانی. (منتهای خلعت وبخششی بوده است که درباره عمال بسیار محتشم مانندوزیر وسالار هندوستان میکرده اند

فرهنگ لغت هوشیار