معنی نیلق - جستجوی لغت در جدول جو

نیلق(لَ)

لغت نامه دهخدا

نیلا

(دخترانه)

نیل (سنسکریت) + ا (فارسی) به رنگ نیل، نیلی

فرهنگ نامهای ایرانی

نیلک

مصغر نیل، کبودی اندک در پوست بدن، مایل به کبودی، کبود رنگ،
وشگون، عمل گرفتن و فشار دادن پوست و گوشت بدن کسی با دو سر انگشت
نشگون، نشگنج، اشکنج، نخجل، نخچل، نخجیل

فرهنگ فارسی عمید

نیل

گیاهی با برگ های شبیه برگ اقاقیا، شاخ و برگ به هم پیچیده و گل های سرخ خوشه ای که از مادۀ به دست آمده از شاخه های آن در رنگرزی و نقاشی استفاده می شود

فرهنگ فارسی عمید

نیلی

از رنگ های ترکیبی، آبی تیره، به رنگ نیل، کبودرنگ

فرهنگ فارسی عمید

نیله

کبودرنگ، به رنگ نیل، نیل فام، هر چیز کبودرنگ

فرهنگ فارسی عمید

نیاق

دهی است جزء دهستان حومه بخش مرکزی شهرستان قزوین، در 5هزارگزی جنوب قزوین، در جلگۀ معتدل هوایی واقعو دارای 447 تن سکنه است، آبش از قنات و چشمه، محصولش غلات و انگور و بادام، شغل اهالی زراعت و گلیم بافی و جوراب بافی است، (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 1)

لغت نامه دهخدا

نیاق

جمع ناقه است، رجوع به ناقه شود، جمع نیق است، رجوع به نیق شود،
مصدر غیرقیاسی از انیاق، (از منتهی الارب)، در شگفت انداختن کسی را، نیق، انیاق، (از ناظم الاطباء)، رجوع به نیق شود

لغت نامه دهخدا

نیلج

(لَ)

عصارۀ نیل. (منتهی الارب). مأخوذ از نیلۀ فارسی و به معنای آن. (ناظم الاطباء). معرب نیله که به نیل مشهور است و بدان چیزها رنگ کنند. (برهان قاطع) ، ثوب نیلج، جامۀ نیلی. (از مهذب الاسماء). جامۀ نیله. (منتهی الارب) ، نیلنج. (منتهی الارب)

لغت نامه دهخدا

نیلک

(لَ)

مصغر نیل است. (برهان قاطع) (آنندراج). رجوع به نیل شود، گرفتن پوست و گوشت باشد به سر دو ناخن. نشکنج. (از رشیدی) (از جهانگیری). گرفتن اعضا و اندام را به سر دو ناخن انگشت دست چنانکه به درد آید. (برهان قاطع) (آنندراج). نشگون. وشگون، کبودی اندک. کبودرنگ و مایل به کبودی، کبودی که در انگشتها از سرما پدید می آید. (ناظم الاطباء) ، نوعی از جامۀ ابریشمی. (غیاث اللغات)

لغت نامه دهخدا

نیلک

(وَ)

دهی است از بخش گواران شهرستان شاه آباد. در 6هزارگزی جنوب گهواره و در منطقۀ کوهستانی سردسیری واقع است و 140 تن سکنه دارد. آبش از چشمه، محصولش غلات، حبوبات، توتون، لبنیات و شغل اهالی زراعت و گله داری است. (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 5)

لغت نامه دهخدا

نیمق

به لغت یونانی، نیلوفر. (تحفۀ حکیم مؤمن) (برهان قاطع) (آنندراج). نیمقا. (برهان قاطع) (آنندراج). ظاهراً مصحف نیمف است. (از حاشیۀ برهان قاطع)

لغت نامه دهخدا

نیله

(لَ / لِ)

عصارۀ نیل. (منتهی الارب) (برهان قاطع). فشاردۀ نیل. (برهان قاطع). نیلج معرب آن است. (برهان قاطع). فشاردۀ نیل. عسارۀ وسمه. (ناظم الاطباء)، اسب کبود. (آنندراج). بیشتر بر اسب و استر (کبودرنگ) اطلاق کرده اند. (از برهان) (از ناظم الاطباء). اسب سفیدموی که موی سیاه بسیار نیز دارد. (یادداشت مؤلف)، جانوری است صحرائی کلان تر از گوزن که آن را نیله گاو نیز گویند. (غیاث اللغات). رجوع به نیله کاو شود،
{{صفت}} کبود. (برهان قاطع) (آنندراج) (انجمن آرا) (ناظم الاطباء). نیلی. (انجمن آرا) (آنندراج). نیلی رنگ. به رنگ نیل:
کسی کاندر خلافت جامه ای پوشد همان ساعت
ز بهر سوک او مادر بپوشد جامۀ نیله.
فرخی

عصارۀ نیل. (منتهی الارب) (برهان قاطع). فشاردۀ نیل. (برهان قاطع). نیلج معرب آن است. (برهان قاطع). فشاردۀ نیل. عسارۀ وسمه. (ناظم الاطباء)، اسب کبود. (آنندراج). بیشتر بر اسب و استر (کبودرنگ) اطلاق کرده اند. (از برهان) (از ناظم الاطباء). اسب سفیدموی که موی سیاه بسیار نیز دارد. (یادداشت مؤلف)، جانوری است صحرائی کلان تر از گوزن که آن را نیله گاو نیز گویند. (غیاث اللغات). رجوع به نیله کاو شود،
{{صِفَت}} کبود. (برهان قاطع) (آنندراج) (انجمن آرا) (ناظم الاطباء). نیلی. (انجمن آرا) (آنندراج). نیلی رنگ. به رنگ نیل:
کسی کاندر خلافت جامه ای پوشد همان ساعت
ز بهر سوک او مادر بپوشد جامۀ نیله.
فرخی

لغت نامه دهخدا

نیله

(نَ لَ)

عطیه. دهش. (منتهی الارب) (از متن اللغه). نوله. نائل. (متن اللغه)

لغت نامه دهخدا

نیلی

منسوب به نیلی است، رجوع به نیل شود، کبود، به رنگ نیل، نیلگون، نیل رنگ، آبی متمایل به کبودی و تیرگی:
بر سپهر لاجوردی صورت سعدالسعود
چون یکی چاه عقیقین در یکی نیلی ذقن،
منوچهری،
هرلحظه بر موافقت جامه آه را
نیلی کنید در دل و آنگه برآورید،
خاقانی،
ز آسیب دست دلبرش نیلی شده سیمین برش
سیاره ها نیلوفرش بر آفتاب انداخته،
خاقانی،
خاقان اکبر کز دها بگشوده نیلی پرده ها
دید آتشین هفت اژدها در پرده مأوا داشته،
خاقانی،
- نیلی بحر، کنایه از آسمان است، (برهان قاطع) (آنندراج)،
- نیلی پرده، کنایه از آسمان است، (انجمن آرا) (برهان قاطع)،
- نیلی پنگان، کنایه از آسمان است، (فرهنگ فارسی معین) :
حاصل از چشم عدوی تو و اشعار من است
جمله آبی که در این نیلی پنگان دیدم،
رضی نیشابوری (از فرهنگ فارسی معین)،
- نیلی حصار، کنایه از آسمان است:
گوی زمین ربودۀ چوگان عدل اوست
وین برکشیده گنبد نیلی حصار هم،
حافظ،
- نیلی چادر، کنایه از آسمان است، (مجموعۀ مترادفات)،
- نیلی حقه، کنایه از آسمان است، (انجمن آرا) (آنندراج) (برهان قاطع)،
- نیلی خم، کنایه از آسمان:
با فریب و رنگ این نیلی خم زنگارفام
کار بر وفق مراد صبغهاﷲ می کنی،
حافظ،
- نیلی دایره، نیلی دوایر، کنایه از آسمان، (فرهنگ فارسی معین)،
- نیلی دوایر، کنایه از آسمان هاست، (برهان قاطع) (آنندراج)،
- نیلی رواق، کنایه از آسمان است، (مجموعۀ مترادفات)،
- نیلی قفس، کنایه از آسمان، نیلی چادر، نیلی رواق، (مجموعۀ مترادفات)

لغت نامه دهخدا

نیفق

(نَ فَ / نی فَ)

جای بند ازار و شلوار و مانند آن. (منتهی الارب). جای گشاد شلوار. الموضع المتسع من السراویل. (از اقرب الموارد) (از متن اللغه). و مانند آن در پیراهن. (از متن اللغه). خشتک زیرجامه. (از فرهنگ خطی). نیفه. (دهار). معرب نیفه است. (منتهی الارب). رجوع به نیفه شود

لغت نامه دهخدا

نیزق

(نَ زَ)

لغتی است در نیزک. (از متن اللغه). معرب نیزک به معنی نیزه و رمح کوچک است. رجوع به نیزه و نیزک و نیز رجوع به المعرب جوالیقی ص 332 شود

لغت نامه دهخدا

میلق

(لَ)

دهی است از دهستان دیزمار باختری بخش ورزقان شهرستان اهر واقع در 40هزارگزی شمال باختری ورزقان با 176 تن سکنه. آب آن از چشمه و رودخانه و راه آن مالرو است. (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 4)

لغت نامه دهخدا

نیلم

(لَ)

جوهری است قیمتی. نیلگون. (غیاث اللغات) (آنندراج). سنگی قیمتی و کبودرنگ که به فرانسوی آن را سفیر گویند. (از ناظم الاطباء)

لغت نامه دهخدا

نیوق

(نُ)

جمع نیق است. رجوع به نیق شود

لغت نامه دهخدا

فیلق

(لَ)

پیله. (فرهنگ فارسی معین). پیله. دودالقز. بادامه. (از یادداشت مؤلف)

لغت نامه دهخدا

حیلق

(حَ لَ)

بلا و سختی. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء)

لغت نامه دهخدا

سیلق

(سَ لَ)

ماده شتر شتاب. (از اقرب الموارد) (ناظم الاطباء) ، زن شتاب. (منتهی الارب)

لغت نامه دهخدا

نیاق

جمع ناقه، ماده شتران

فرهنگ لغت هوشیار

نیزق

پارسی تازی گشته نیزه

فرهنگ لغت هوشیار

نیلج

پارسی تازی گشته نیلگ نیله رنگ نیل ماده ای است آبی رنگ که ازبرگ انواع مختلفه درختچه نیل بدست می آید، درختچه ای است از تیره پروانه واران دارای برگهای مرکب شانه ای و پوشیده از کرک گلهایش قرمز یا صورتی رنگند که دارای آرای خوشه یا سنبله میباشند میوه اش غلاف مانند است. (شبیه میوه لوبیا) در حدود 250 نوع از این گیاه شناخته شده که همگی متعلق بنواحی گرم کره زمینند و بیشتر بمنظور استفاده ماده آبی رنگ از برگ آنها کشت میشوند: ماده رنگی نیل را در نقاشی و جهت خوشرنگ کردن لباسیهای سفید پس از شستشو بکار میبرند نیلنج درخت رنگ. توضیح دانه های این گیاه بنام تخم رنگ موسومند، رنگ آبی از رنگهای رومی یا شفاف که نقاشان قدیمی ایران آنرا استعمال میکردند. یا نیل نحوست آسمانی. نحوست آسمانی. یا نیل فلک. سیاهی آسمان، نحوست فلک. یا نیل هندی. نیل. یا خود را در نیل کشیدن، جامه نیلی - که علامت عز است - در بر کردن: (چو عشق آمد خرد را میل درکش، بداغ عشق خود را نیل درکش خ) (اسرار نامه عطار. چا. دکتر گوهرین 35) یا در نیل زدن، یا نیل بزیان رفتن، هر وقت آب نیل خم رنگرزی فاسد شود رنگرز ببازار رود و دروغی مشهور کند پندارند که بدین وسیله آب نیل دوباره برنگ اصلی باز میگردد و آن را فاسد شدن و ضایع شدن نیل هم گویند: (حرف وصل من و تو میگویند بزبان رفته مگر نیل فلک) (نظام دست غیب بها. فرنظا)، سپند سوخته که برای دفع چشم زخم بر بناگوش و پیشانی کودکان مالند

فرهنگ لغت هوشیار

نیلک

کبودی اندک، کبودیی که در انگشتها از سرما پدید آید، گرفتن عضوی از بدن بسر دو ناخن انگشت دست چنانکه بدرد آید: تشکنج نشگون

فرهنگ لغت هوشیار

نیله

هر چیز نیلی و کبود، عصاره نیل: نیلج، اسب و استر کبود رنگ: (زهر قسم اسب الوان در طویله سمند و ابلق و کورنگ و تیله) (ویس ورامین فرنظا)

فرهنگ لغت هوشیار

نیلی

منسوب به نیل هر چیز برنگ نیل و کبود: (در جبهه کعبه کعبه آرا نیلی زده دفع چشم بدر خ) (نیلی کلفی بر او کشیدی از چشم بدان بیارمیدی) (واله هروی در وصف حجر الاسود فرنظا)، نوعی آبی که بتیرگی گراییده باشد

فرهنگ لغت هوشیار

فیلق

پارسی تازی گشته پیله پتیار سختی، لشکر، بزرگمرد، شگفت آور، مردیک چشم، چغاز (سلیطه)

فرهنگ لغت هوشیار